Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
wat niet begrepen of gehoord wil worden.
herkomst: dit is volgens mij een verfransing van traag van begrip. Dur=hard of moeilijk, comprendre=begrijpen.
ook gebruikt in Canadees-Frans: “Comprenure (Québec) (Familier) Compréhension. Note : Surtout utilisé dans l’expression être dur de comprenure.”(https://fr.wiktionary.org/)
ook: dur-de-comprenure geschreven
zie ook: duurdekomprenuur
“Apple Watch-bashing: voor wie ‘dur de comprenure’ is.” (https://beurs.com/2014/09/11)
“Hij is dur-de-comprenure maar in z’n branche heel gevaarlijk, een beetje als ’n bul-terriër die niet loslaat wat hij eenmaal vast heeft.” (uit Z17 van Jef Geeraerts)
geweven en geperste strohoed met brede rechte rand, cilindervormige opstand en vlakke bovenkant.
< herkomst: zie reacties
Klik op de afbeelding
Den tits was het handelsmerk van de Franse zanger, Maurice Chevalier.
Van mijn grootvader heb ik nog een echte tits, die hij in 1930 droeg, geërfd.
De leden van de Snorrenclub Antwerpen dragen een tits.
>> zie andere betekenis van tits
gulp
(eigenlijk: pispoort)
Uw pispoot staat open, straks gaat uwe vogel (penis) vliegen
doorhebben, doorzien, in de gaten hebben
vnw: iemand/iets in ’t snuitje hebben/krijgen:, iemand/iets in ’t snotje, in de gaten hebben/krijgen
Van Dale 2018 bij snuitje: BE; informeel neus
uitdrukking iets in ’t snuitje hebben
doorhebben
= iets in het snotje hebben, er de lucht van hebben
Hageland: in ’t snojke hemme
- Ik wou vandaag onze hond wassen, maar die heeft iets in’t snojke, hij is in geen velden of wegen te bespeuren. (Hageland)
- Ik heb wel in ’t snuitje wat er hier staat te gebeuren. Daar moet ik geen tekeningske bij maken.
omgekeerd, averechts, tegendraads
ook: ‘keeraafs’
< ‘keer’ + ‘aaf’, verwant met ‘ave-’ van averechts
versterking: koentekraafs
Jefke is altijd slordig en verstrooid als hij alleen zijn kleren moet aandoen: hij heeft weer zijn hemd kraafs aan.
’t Is schoon weer, maar hij wil niet mee naar buiten. Hij is altijd tegen tjok, altijd kraafs.
nog enkele punten afwerken, afronden, beëindigen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, algemeen: een werk, een tekst, een opdracht, een studie, een onderhandeling, tot een eind brengen
DS2015 standaardtaal
zie ook finalisatie; finalisering
De overname van het bedrijf met alle werknemers en met behoud van hun loon is gefinaliseerd.
zorg dragen voor, sparen, in ere houden
verbastering van AN gadeslaan, in ’t oog houden, verzorgen
zie ook gadeslaan
uitspraak: goisloage
Mechelen: iet goar slagen
Ge gaat deze keer uw nieuw schoenen beter gaslagen. De vorige waren op twee maanden kapotgesjot (sjotten). Een schoolkoer met dals, niks zo sletig als dat.
Goed gereedschap moet ge gaslagen. (Volgens mijn bomma: bewaren onder een afdak – niet in de regen)
Cheques die werknemers in België kunnen ontvangen als extralegaal voordeel en waarmee ze milieuvriendelijke goederen en diensten kunnen kopen, zoals treinbewijzen, spaarlampen en zonnepanelen, wasmachienen enz.
De ecocheque werd gelanceerd na het interprofessioneel akkoord 2009-2010 tussen werkgevers en vakbonden.
Van Dale 2016 online: BE
Van mijn vorige werkgever ontving ik ecocheques. Goed te gebruiken want mijn droogkast is aan vervanging toe.
geld voor het gebruik van een stoel in de kerk
Van Dale 2016 online: BE
zie ook stoeltjesgeld
Voor het stoelgeld vroeg men een vaste som (1 of 2 Fr, naargelang de kerk). Nu is dat al 50 eurocent.
zuring (gewas van veelknopige planten met een zure smaak);
bladgroente bereid uit de jonge bladeren van de zuring
vnw: zuring
DS2015 standaardtaal
Samenstelling: zurkeltrutte
Rumex acetosa
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Ik eet graag zurkelpatatten
Zurkel wordt ook wel veldzuring genoemd en is eigenlijk een beetje een vergeten groente. Nochtans is zurkel erg smaakvol én veelzijdig in de keuken. (dagelijksekost.vrt.be)
De paling aan de overkant ruikt heerlijk en is een smaakbom. De zuring is perfect! De ingrediënten – spinazie, zurkel, heel wat groene kruiden, waaronder …(demorgen.be)
dwars, tegendraads, koppig; omgekeerd
(bij veel sprekers valt de laatste r weg: terwees)
in Hasselt: /terwjars/
Och, let maar niet op hem, hij doet altijd terweers.
gezegd van een vrouw die veel van haar lichaam of onderkleding toont
Zij speelt regelmatig cinema verniet. Als de zon schijnt, ligt ze zonder enige scrupule halfnaakt te zonnen.
Het gebruik van het lidwoord ‘e’ is aan de kust algemeen voor zowel mannelijke, vrouwelijke als onzijdige naamwoorden, dit in tegenstelling tot vrijwel alle andere Vlaamse dialecten, waar ‘e’ enkel voor onzijdige naamwoorden wordt gebruikt.
Bovendien gelijkt de manier waarop ‘e’ (en bij uitbreiding verbuiging in het algemeen) in de kustdialecten wordt gebruikt zeer sterk op het gebruik van ‘a’ en ‘an’ in het Engels: wanneer het op ‘e’ volgende woord begint met een klinker (of een h, die zoals in de meeste Vlaamse dialecten nooit wordt uitgesproken), wordt het ‘een’. Bijvoorbeeld:
e vint – a man
e wuf – a woman/wife
een hôog huus – a high house (in Engelse dialecten waar de h niet wordt uitgesproken: an high house)
een hekse – a witch
…
Soms wordt hierbij ook gebruik gemaakt van de bdht-klinkerregel, mogelijk onder invloed van alle andere dialecten in West-Vlaanderen en daarbuiten, die de bdht-klinkerregel altijd volgen.
> ander gebruik van e
zich afbeulen, het zware werk doen
zie synoniemen bij nikkel, zijne ~ afdraaien
Terwijl de anderen leute maken, moet ik hier mijn kas afdraaien.
geldautomaat
Jef haalde vanmorgen 100 euro uit de flappentapper.
gehaktbal
ook frikandellebal
boulet
Van Dale 2005
frikandel
de naam is eind jaren vijftig van de twintigste eeuw bij snackfabriek De Vries in Dordrecht verzonnen
worstvormig stuk gefrituurd gehakt
Ge moet genoeg gekapt en chapelure in uw frikandellenballen doen!
Een uitkering die de toekomstige moeder ontvangt vanaf de eerste dag bevallingsverlof. De uitkering wordt toegekend door het ziekenfonds.
Een moederschapsuikering aanvragen bij het ziekenfonds gebeurt op dezelfde manier als bij ziekte. Ge laat de ‘vertrouwelijke’ invullen en stuurt het naar de ziekenkas.
helemaal doof
Van Dale 2015 online: BE
DS2015: standaardtaal
NL: stokdoof
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Potdoof, zeer doof, naar men wil, omdat een pot ooren heeft en niet kan hooren. Het is echter zeer wel mogelijk dat de samenstelling toch naar analogie is ontstaan (b.v. van potdicht), doordat het eerste lid alleen nog de beteekenis van een versterking had behouden.
Ik ben er nu echt van overtuigd dat hij niets meer hoort, hij is potdoof.
demorgen.be: De regering zal potdoof blijven voor dit signaal, omdat ze gevangen zit in haar grote ideologische gelijk
weglopen, zich uit de voeten maken, zich wegstoppen, vluchten, …
ook fig. zijn verantwoordelijkheid niet nemen
uitspraak met scherpe u
ook wegfrutten
Het achterhuis is voor mij een plaatsje om eens te frutten.
lambiek waaraan sap van zure kersen is toegevoegd
in Antw.: kriek
Dat smaakt, ne goeie kriekenlambiek als het warm is.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
