Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
daadwerkelijk, echt, de facto
Van Dale (Belgisch-Nederlands) daadwerkelijk, de facto
effectief gebeuren, plaatsvinden
vgl. effectief worden
Ik kan het beamen: het is effectief zo gebeurd als mijne gebuur het heeft gezegd.
> andere betekenissen van effectief
ontvangst, balie, receptie, opvang
vnw:
•receptie
•opvang
is standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook onthaalbalie; onthaalcentrum; onthaalpersoneel; onthaalmedewerker; onthaalbediende; onthaaldienst
vgl. onthalen
Bezoekers moeten zich wenden tot het onthaal.
kikkervisje, dikkopje
(vgl. koelekopke)
We gaan oekoedoelekes vangen in de vijver, en we steken ze in een bokaal.
klassenleraar, een leraar die verantwoordelijk is voor één bepaalde klas; klasleraar; klastitularis
Van Dale 1995: (Belg.)
Van Dale online 2017: BE; verkorting van klastitularis
Op het oudercontact moesten we het rapport van onze Jeroen bij zijn titularis afhalen. Gezien de resultaten was dat niet plezant.
kringvormige huidschimmel
etymologie: genoemd naar de H. Catharina, die een rad als attribuut heeft
zie ook katrienewiel
Ich hao al e katrieneraod op m’n sjooër, nau wir een op m’ne règ: ich zit mèt twei katrienerèèr op me vel!
(Ik had al een katrienerad op mijn schouder, nu weer eentje op mijn rug: ik zit met twee katrienerader op mijn vel!)
vlinder
Gewestelijke bijvorm van ‘pepel’ = vlinder (Latijn: papilio, Frans papillon). Vooral in Leuven en Antwerpse Kempen
zie piepel, wiewouter, hellekapelle, vijffouter
Da’s echt schoon om te zien… al die pimpels in de zomer.
trui, pull
zie baai
ook in de Noorderkempen, tegen de grens met NL
Hij heeft weer een nieuwe boi aan.
prutsen
Belgisch-Frans: chipoter = prutsen
Als u horloge ni marcheert, geeft ’t dan aan mij, ik zal er ewa aan chippoteren.
“… precies al tien keer losgesprongen aan 100 per uur en weer opgeraapt, de lagers van het achterwiel waren in frut, hij had er een xenon-lamp in gechipoteerd, …” (Motorforum)
> andere betekenis van chipoteren
vilt
< Frans: feutre
Een feuter hoedje mag het liefst niet nat worden.
knecht, hulp
uitspraak: dommestiek
→ Fr. un domestique (=huisknecht, huismeid) > lat. domus (huis)
De bakker heeft een nieuwe dommestiek in dienst genomen.
fig.: een ‘goedkope’ versie van iets
vgl. ook bucht van de Aldi
Op vandaag.be wordt Wim Ballieu van ‘Goe Gebakken’ op VT4 vergeleken met de Jeroen Meus van den Aldi.
De Fyra, de nieuwe hogesnelheidstrein tussen Brussel en Amsterdam staat meer stil dan dat hij rijdt. Hij wordt in de pers dan ook getypeerd als ‘een trein van den Aldi’.
‘Boecht van den Aldi’ is een nummer van The Clement Peerens Explosion.
Ziet die daar, die loopt erbij als de Lady Gaga van den Aldi. Die mag volgens mij in elk pretpark gratis binnen…
Demorgen.be: ‘De bank van de Aldi’
vremdemirror.com: Een laatste groot misverstand is dat Vremde het Bokrijk van den Aldi is.
demorgen.be: “Geen zin om de Tomorrowland van den Aldi te zijn” Bezieler Luc Carpentier geeft Laundry Day make-over
En zo blijft de twistappel hangen tussen die twee partijen, en een uitspraak waarin N-VA-voorzitter Bart De Wever zijn CD&V-collega Sammy Mahdi, “de Bouchez van den Aldi tijdens de solden” noemt, zal de sfeer niet snel doen verbeteren. (vrt.be)
De details tonen het soort amateurisme dat je van onze Kim Philby van den Aldi mag verwachten (demorgen.be)
‘Kunst van den Aldi, deel 2’?
Kortom, een geslaagde commerciële zet voor supermarktketen Aldi. “De actie is een groot succes, we zijn blij dat de Belgen het kunstwerk van Vanmechelen kunnen smaken”, zegt Snoeck. Of ‘kunst van den Aldi’ een vervolg krijgt, is nog even afwachten. (vrt.be)
1. vol: een zaal, stadion, ruimte, …
staat ongemarkeerd in Van Dale 1995
2. voluit, volop, volledig open (bv. snelheid, geluid, …)
zie ook volle petrol, volle jambon, gas, volle ~, petrol, volle ~; vollen tuub
Als er ene in een rijdende discobar, de boenken-boenken vollen bak en de raampkes open, voor het rood licht show staat te verkopen, zijt er dan maar gerust van dat em een klein pietje heeft.
Dat is toch wel het toppunt van energieverspilling: de chauffage vollen bak open en de ramen ook wagenwijd open.
Telenet reclamefolder: Vollenbak vooruit met Whoppa.
blogspot.com: De volgende ochtend zijn we om 4u uit ons bed gekomen, het was vollenbak aan ’t sneeuwen en er lag ook al een dik pak sneeuw.
iemand aan’t lijntje houden
ook: voeten, met iemand zijn ~ spelen
Marieke was dolverliefd op die gast, ze had helemaal niet door dat die met haar voeten aan ’t spelen was, hij had nog 3 ander liefkes.
stotteren, doddelen
zie ook akkeleir, hakkelaar, hakkelen
Dat ventje gaat naar een logopediste om hem van ’t akkelen af te helpen.
schouder (van mensen of dieren)
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij schoer: znw. m. Samengetrokken vorm van Schouder. Niet in de algemeene taal.
Hij stak met kop en schoeren boven zijn medeleerlingen uit.
beetnemen, bedriegen, een loer draaien, in het zak worden gezet,
ook bestelen
Ik heb me weeral laten betsjoepen door die marktkramer, de helft van de druiven zijn rot.
stop, zekering
zie ook: plomb, plond
in Brugge: plong
Doordat er kortsluiting ontstond, sprong de plon af.
Smeltveiligheid is de formele naam voor een elektrische smeltzekering in de volksmond ook wel stop of plon (Vlaanderen) genoemd, zoals die bijvoorbeeld in verdeelinrichtingen wordt toegepast, in woningen ook (enigszins verouderd) stoppenkast genoemd. (wikipedia)
1. iemand die overal blijft plakken; plakpleister
zie ook hangplaaster,
2. vuile persoon (die plakt van de viezigheid)
3. een kind dat zijn moeder maar niet kan loslaten
Antwerpen: plakplëster
Antw. Kempen: plakpleuster
Brugge: plakploaster
Mechelen, zuiderkempen: plekpleuster
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
- Oneigenlijk, gewestelijk (b.v. in Antwerpen) voor: een vuile, morsige persoon.
Mie is ‘en plakplaaster, ze plakt daar ze staat van de vuiligheid, (Cornelissen-Vervliet, 1899). ’En plakplaaster van ’ne’ vent, Ald.
- Figuurlijk. Iemand die overal blijft plakken, die niet van opstaan weet, plakker.
Hij is bekend veur ’en plakplaaster, ’Cornelissen-Vervliet)
Die plakploaster blùft overal plakken en zit dag en nacht op café (café, op ~).
kerstgebak in de vorm van een boomstronk, dat met kerstavond gegeten wordt
zie ook buche, ijsstronk, nieuwjaarsstronk
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Een echte kerststronk met veel crème au beurre en chocolat kan ik hier niet presenteren, maar wel een virtuele met daarop geschreven: beste wensen voor het hele Vlaamse Woordenboek. En na de kerststronk de kerstdronk: schol!
gerief, gading, wat men nodig heeft
uitspraak in de Kempen: geran
zie ook: garant, aan zijn ~ komen
Nu heeft hij eindelijk zijn geran gevonden (een passend lief?).
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
