Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
erg, verschrikkelijk, wreed
zie indelijks
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Als bijwoord van graad: in zeer hooge mate. Vergelijk het gebruik van erg, vreeselijk enz. Gewestelijk in Zuid-Nederland.
“Eendelijk donker. Eendelijk schoon. Die boom is eendelijk dik”, De Bo (1873).
Het is indeliks voor die mensen, hun huis staat in lichterlaaie.
op de loop gaan, op hol slaan (v. runderen gezegd bij naderend onweer)
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Middelnederlands bisen
Bij Kiliaan (1588) bijsen en biesen. Oudhoogduits pisón.
- Van vee. Door de weide rennen, vooral wanneer het tochtig is of door de hitte en door insecten wordt geplaagd.
“De koeien gaan aan ’t bijzen als zij de bijspauwen hooren ronken”, De Bo (1873).
De koeien gaan bijzen (ook: “biezen”), er komt zeker onweer.
> andere betekenis van bijzen
In feite een konijn maar ook een mooi meisje.
zie ook keun, ferm ~
Zie ne keer wat een schoon keun dat er daar loopt.
Letterlijk : Wat een mooi konijn
Figuurlijk : Wat een mooi meisje
> andere betekenis van keun
spaak, meestal van een fietswiel
< “balein” veerkrachtig stalen staafje, naar analogie met “baleinen” uit walvisbaard, die gebruikt werden in korsetten, paraplu’s en dergelijke <Frans “baleine” (walvis)
- Wat is er met uw velo gebeurd? Vier bleinen zijn gebroken in het achterrad!
- Tijskaarten vas(t)spangen op de bleinen van uwe velo, daarmee kunt ge “ratelen”!
lul, zowel in de letterlijke als de overdrachtelijke betekenis
Mijnen deem is groter als dieje van u.
Soms kunt gij echt nen deem zijn!
zie andere betekenis van deem
rolluik
< persienne
Het begint donker te worden, tijd om de percheinen naar beneden te doen.
een gezin waar je altijd welkom bent, er staat altijd een deur open.
vgl. huis, ’t is hier het ~ van Oostenrijk niet
Da’s daar echt het huis van Oostenrijk, als je aanbelt je bent er nooit alleen.
avondmaal, avondeten
verbastering van “den avo(nd)skost”
Het woord is ook gekend als “noskos”, met zekerheid in Stevoort, St.-Lambrechts-Herk, Wimmertingen, Alken, Wellen.
De noskes is verig, komt ger aan tafel?
Blijft ge vanavond voor de noskos?
auto, automobiel
zie ook wegcode
Gon we te voet of me den otto?
Dank voor…
< hypercorrectie
SN: “bedankt voor het…”
zie ook om
Wat voor “bedankt” geldt, geldt ook voor merci, zoals ge op deze website ziet als ge u hebt ingeschreven: “Merci om u in te schrijven!”
Bedankt om te komen.
Rode bessen
Vreuger haaj de naober nog miemerte inne hoof.
Vroeger had onze buurman rode bessen in zijn tuin.
er onder
Je sokken liggen deronder zei ik aan mijn zoon, toen die aan het zoeken was ernaar.
luisteren naar
SN: hoorde aan, heeft aangehoord
De verdachte ‘aanhoorde de rechter’. In Hollands-Nederlands zou dat zijn: de verdachte ‘hoorde de rechter aan’.
Warme, meestal blauwe frak die op typische manier met houten knopen in lussen dichtgeknoopt wordt en vandaar in NL ‘houtje-touwtje-jas’ genoemd wordt.
Is genoemd naar Duffel bij Antwerpen waar destijds de stof gemaakt werd. Het ww induffelen houdt hiermee ook verband.
< Duffel: Genoemd naar de plaatsnaam Duffel (bij Antwerpen), zoals al expliciet wordt vermeld in de eerste Engelse attestatie: These Duffields, so called from a Town in Brabant, where the trade of them first began ‘deze duffels, zo genoemd naar een Brabants stadje waar men deze begon te verhandelen’ (1677) M. Philippa
In Van Dale 1995: duffel, als de stofnaam en als de naam voor de frak.
Van Dale 2016 online: BE
Wikipedia: in België
vnw: duffelse jas, duffel, houtje-touwtjejas
zie ook verzamellemma kledij
Zo ne warme duffelcoat is eigenlijk voor de winter, maar jonge gasten dragen dat heel het jaar door. En ge hebt die met en zonder kap.
klein stukje brood of vlees, soldaatje
Het spek in poeikes snijden.
Broodpoeikes bakken voor in de soep.
“sokken” worden in Vlaanderen ook “kousen” genoemd, voor de rest is het gebruik van het woord hetzelfde als in NL,
heel korte sokken, de zogenaamde voetsokjes, worden dikwijls “kouskes” genoemd
(Google “vertaalt” “korte kousen” automatisch in sokken)
zie ook verzamellemma kledij
Google Shopping-resultaten voor “korte kous…”
Falke RUN Ergo Sportsokken, Maat: 44/45, Zwart
“van die kouskes die justekes tot boven de hiel komen”
“wa is er mis me zo’n kleine kouskes? " (http://www.9lives.be/forum)
> zie andere betekenis van kous
(functie van) krijgsauditeur, auditeur aan het Belgische Krijgshof
Krijgsauditoriaat: plaats waar de krijgsraad (militair gerechtshof) plaats vindt
Krijgsauditeur: voorzitter van de krijgsraad
Krijgshof: krijgsraad voor officieren en hoger beroep na een veroordeling door de krijgsraad
zie ook auditoraat
De diefstal is intussen ook het krijgsauditoraat ter ore gekomen.
Buitenvervolgingstelling door het krijgsauditoraat.
24 uur per dag, dag en nacht
vnw: 24 uur op 24: 24 uur per dag
Van Dale 2017 online: BE
zie ook uur, 24 ~ op 24
< Frans: 24h sur 24
Onze helpdesk is 24 u. op 24 bereikbaar.
hoofdkaas, hoofdvlees;
oorspronkelijk gekookt en fijngehakt vlees van een varkenskop
vnw: gehakt vlees, hoofdvlees, zult (wat er precies bedoeld wordt, varieert van streek tot streek)
overzicht van varianten bij kop
Kipkap als beleg op uw boterham, het best besmeerd met mosterd.
1. een drol
2. kastaar, durver
vnw:
•flinke kerel, vent
•losbol, boemelaar
•jongen, deugniet
1. Een ferme kadee in de broek van ons Fientje.
2. ’t Is ne kadee.
> andere betekenissen van kadee
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
