Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
figuurlijk: bestempelen, indelen
De journalist stond gecatalogeerd als een echte sos, maar zit nu toch in een andere partij.
> andere betekenis van catalogeren
zich aansluiten, zich voegen bij; zich begeven naar
< Frans: rejoindre
vnw: iemand vervoegen: zich aansluiten bij iemand, zich voegen bij iemand
Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal
Tegen dat de meiskes ons eindelijk kwamen vervoegen, was er allang geenen acide meer in de drankjes die we voor hen hadden besteld.
Meer dan honderd jonge mannen moesten hun haardsteden verlaten ten einde hun regiment te vervoegen.
Na een missie in Israël en de Palestijnse gebieden roepen de Belgische parlementsleden, die ook lid zijn van de Belgisch-Palestijnse afdeling van de Interparlementaire Unie, de Belgische regering op om Frankrijk te vervoegen bij het initiatief of ‘het gestrande vredesproces weer op de rails te zetten. (standaard.be)
Hij vertrekt daarna op vakantie om zich op 11 februari te vervoegen bij de Jumbo-Vismaploeg. (standaard.be)
Laurens Sweeck vervolledigde het podium, Tim Merlier kwam nipt te kort om zijn ploegmaat Van Aert te vervoegen bij de eerste drie. (standaard.be)
helemaal stuk, totaal vernield
vgl: in frennen vaneen
ook ‘in frutten vaneen’ (frutten, in ~ vaneen) zie voorbeelden
vgl. frieten, in ~ vaneen
zie ook: frut, in ~
Hij heeft zijne auto in frut vaneen gereden.
Pieter (32) kreeg foute diagnose van radiologen Antwerps ziekenhuis, specialist merkte fout 9 maanden later op: “Mijn pees was ‘in frut vaneen’”. (nieuwsblad.be)
Het verhaal van Paul Van de Leur, cipier in Turnhout: “Mijn oog was in frut vaneen”. (vrt.be)
Bij gebrek aan vuurwerk liet Raye de applausmeter zo ver in het rood gaan dat die geen andere optie had dan in frut vaneen springen (humo.be)
“Mijn been is in frutten vaneen”, legt de patiënt uit. (showbizzsite.be)
Resultaat: zowel trofee als kurk in frutten vaneen. Okee, een tegelvloer zou misschien ook wel niet zo positief gereageerd hebben op zo’n zwaar ding (bouwinfo.be)
bedankt, dankuwel
Van Dale:mer·ci (tussenwerpsel)
(informeel) dank u wel
Merci wordt wel in typische, bijna idiomatische Vlaamse uitdrukkingen en contexten gebruikt(soms ook pejoratief of diminutief). In NL eerder modewoord.
zie ook awel merci; amai merci; nee, merci; bedankt en merci; merciekes; merci, een dikke ~
Merci voor de mooie bloemen!
En te zeggen dat ik haar altijd gesteund heb, awel merci.
Merci zenne, als ge nog eens het wasmachien opzet doet er dan wel zeep in.
Merciekes zenne voor de schoon bloemen, ik ga ze direct in een vaas zetten se.
Ne grote merci voor al hetgeen ge voor mij gedaan hebt.
bierbuik of een dikke buik van ’t lekker eten.
Van Dale: horecagezwel
toegevoegd in oktober 2011
schertsend bierbuik
“Een horecagezwel is een Vlaamse benaming voor bierbuik.” ensie.nl
zie ook: toogzweer, toogspieren
Den Dré hee nogal een horecagezwel gekweekt; hij is precies zes maanden zwanger.
gespierd (in sommige regio’s betekent het ook stevig gebouwd)
vnw: fors van gestalte, stevig gebouwd
vgl. gestuikt
zie Serena Williams is spelen, ‘tis echt een geblokte’ hé
Hij is geblokt en lenig. Hij sprak Nederlands met de winkelbediendes. Hij droeg die dag een donkere broek, zwarte handschoenen en had een zwart pistool bij … (politie.be)
grootmoeder, oma
Ook in het Waasland
Als we bij moemoe blijven slapen is ’t ’s morgens altijd spek met eieren.
aanbellen en vlug wegrennen als plagerij, zonder de bedoeling te hebben die personen te bezoeken
zie ook bellekentrek
< kinderspel
vnw: belleketrek doen: belletje trekken, beldeurtje spelen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3
Wikipedia: Vlaanderen: belleke trek
Afbeelding zie hier
Hebt gij nu weer belleketrek gedaan bij de buren? Nog één keer en ge krijgt een flinke straf.
’t is ’t één of ’t ander, eieren of jong
uitspraak in de Kempen: aren of jong
Hoe gij wilt die bruine en die blauwe rok kopen? Dat zal niet gaan, eiren of jung hè!
(ook smeuzen)
pletten met en vork, dedderen
Brugge: smoezen
Roeselare: smeuzen
De Bo, L. (1873). Westvlaamsch Idioticon.
SMOEZEN, smoesde, gesmoesd, b.w. Tot moes pletteren. Gekookte aardappels met eene vork smoezen. Zijn overreden been was gesmetterd en gesmoesd.
- o.w. In moes zijn. Die pruimen zijn zoo rijp dat ze smoezen.
- Ook Smeuzen.
Voor de kleine kinderen moest ik altijd de patatten smoezen en met de groenten mengelen.
graag
uitspraak met zware e
zie ook: geern, geerne, gaarne, gere
Ik zien u geire.
Sommigste ambeteren ander mense geire!
plagerige of kinderlijke benaming voor een dief, afgeleid van pikken.
ook: pikkedief
zie ook ww. pikkedieven
Gij se pikkendief, blijft van mijn snoepkes af!
Blijkbaar hadden de pikkendieven een serieus accident gedaan met hun oneerlijk verkregen aanwinst, want de Tudor zat flink in de kreukels.(p-magazine.be)
aanspreking met enige ergenis
Maakt geen onderscheid tussen man. en vr.
alternatieve vorm: jongske – joengske(u)
zie ook: jongeske, jong, joenge, joeng
uitspraak joengeu, ook joeweu: met langgerekte eu
Joengeu, ’t is al goed zenne. Ik ben uw gezaag muug.
Zeeeg joengske, stopt maar al zenne. ’t Is goed geweest.
Seg joeweu! Ge hebt 100 (honderd hebben).
tarief van een medische behandeling dat niet hoger is dan het bedrag dat door het ziekenfonds wordt terugbetaald
vnw: (bnl.) tarief dat de ziekteverzekering terugbetaalt voor geneesmiddelen, consultaties enz.
Het terugbetalingstarief wordt door het ministerie bepaald.
een kind dat niet stil zit, een bezig bijtje
omdat een spinnewiel ook altijd draait om productief te zijn
ook in Antwerpen
zie ook: sporrewaon
Mijn memoe zaliger zei: ‘Seg spinnewiel, gaat nu es 5 minuten zitten, ge ligt al nen hele tijd weg en weer te lopen’ (liggen te).
de buurt, mensen die in de straat wonen, geburen
Heel het straat kan altijd meeluisteren naar de boenkmuziek dat uit sommige auto’s komt.
onderofficier bij de landmacht, de luchtmacht en de medische dienst, één rang hoger dan adjudant
Van Dale in BE
De bevordering van adjudanten tot adjudant-chefs bij de rijkswacht.
ook allee vooruit
wordt gezegd als men na aarzelen of tegenstribbelen toch instemt, een toegeving dus
Allez vooruit, nog ééntje, maar dan gaan we echt naar huis!
er een zwijneboel van maken, uiterst onbeschoft zijn
NL: er een beestenboel van maken
Limburg: zwijnebende
prov. Antwerpen: het varken uithangen
Op het trouwfeest van zijn broer heeft hij zodanig het zwien uigehangen dat alles om zeep was.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
