Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
weggaan, doorgaan, opstappen, afsmoren, het ~
zie varianten bij aftrappen
Toen ze doorhadden dat er niks te verhapsakken viel zijn ze het afgeboeërd.
bedankt, dankuwel
Van Dale:mer·ci (tussenwerpsel)
(informeel) dank u wel
Merci wordt wel in typische, bijna idiomatische Vlaamse uitdrukkingen en contexten gebruikt(soms ook pejoratief of diminutief). In NL eerder modewoord.
zie ook awel merci; amai merci; nee, merci; bedankt en merci; merciekes; merci, een dikke ~
Merci voor de mooie bloemen!
En te zeggen dat ik haar altijd gesteund heb, awel merci.
Merci zenne, als ge nog eens het wasmachien opzet doet er dan wel zeep in.
Merciekes zenne voor de schoon bloemen, ik ga ze direct in een vaas zetten se.
Ne grote merci voor al hetgeen ge voor mij gedaan hebt.
bierbuik of een dikke buik van ’t lekker eten.
Van Dale: horecagezwel
toegevoegd in oktober 2011
schertsend bierbuik
“Een horecagezwel is een Vlaamse benaming voor bierbuik.” ensie.nl
zie ook: toogzweer, toogspieren
Den Dré hee nogal een horecagezwel gekweekt; hij is precies zes maanden zwanger.
helemaal stuk, totaal vernield
vgl: in frennen vaneen
ook ‘in frutten vaneen’ (frutten, in ~ vaneen) zie voorbeelden
vgl. frieten, in ~ vaneen
zie ook: frut, in ~
Hij heeft zijne auto in frut vaneen gereden.
Pieter (32) kreeg foute diagnose van radiologen Antwerps ziekenhuis, specialist merkte fout 9 maanden later op: “Mijn pees was ‘in frut vaneen’”. (nieuwsblad.be)
Het verhaal van Paul Van de Leur, cipier in Turnhout: “Mijn oog was in frut vaneen”. (vrt.be)
Bij gebrek aan vuurwerk liet Raye de applausmeter zo ver in het rood gaan dat die geen andere optie had dan in frut vaneen springen (humo.be)
“Mijn been is in frutten vaneen”, legt de patiënt uit. (showbizzsite.be)
Resultaat: zowel trofee als kurk in frutten vaneen. Okee, een tegelvloer zou misschien ook wel niet zo positief gereageerd hebben op zo’n zwaar ding (bouwinfo.be)
aanbellen en vlug wegrennen als plagerij, zonder de bedoeling te hebben die personen te bezoeken
zie ook bellekentrek
< kinderspel
vnw: belleketrek doen: belletje trekken, beldeurtje spelen
Wikipedia: Vlaanderen: belleke trek
Afbeelding zie hier
Hebt gij nu weer belleketrek gedaan bij de buren? Nog één keer en ge krijgt een flinke straf.
verkleuren
Mijn overgordijnen zijn helemaal afgetrokken van de zon.
Die tshirt niet kopen, die is op de vouwkant afgetrokken van te lang in het schap te liggen.
> andere betekenis van aftrekken
aankondiging van een staking door de vakbond
vnw: officiële melding van de vakbonden aan de werkgever dat men van plan is om te staken
Van Dale 2015 online:in België
ook stakingsaanzeg
Uit De Standaard: Het gemeenschappelijk vakbondsfront bij luchtvaartmaatschappij Brussels Airlines heeft een stakingsaanzegging ingediend.
demorgen.be: Geen toenadering tussen spoorbonden en NMBS-top: “Stakingsaanzegging blijft gelden”
’t is ’t één of ’t ander, eieren of jong
uitspraak in de Kempen: aren of jong
Hoe gij wilt die bruine en die blauwe rok kopen? Dat zal niet gaan, eiren of jung hè!
(ook smeuzen)
pletten met en vork, dedderen
Brugge: smoezen
Roeselare: smeuzen
De Bo, L. (1873). Westvlaamsch Idioticon.
SMOEZEN, smoesde, gesmoesd, b.w. Tot moes pletteren. Gekookte aardappels met eene vork smoezen. Zijn overreden been was gesmetterd en gesmoesd.
- o.w. In moes zijn. Die pruimen zijn zoo rijp dat ze smoezen.
- Ook Smeuzen.
Voor de kleine kinderen moest ik altijd de patatten smoezen en met de groenten mengelen.
graag
uitspraak met zware e
zie ook: geern, geerne, gaarne, gere
Ik zien u geire.
Sommigste ambeteren ander mense geire!
een kind dat niet stil zit, een bezig bijtje
omdat een spinnewiel ook altijd draait om productief te zijn
ook in Antwerpen
zie ook: sporrewaon
Mijn memoe zaliger zei: ‘Seg spinnewiel, gaat nu es 5 minuten zitten, ge ligt al nen hele tijd weg en weer te lopen’ (liggen te).
plagerige of kinderlijke benaming voor een dief, afgeleid van pikken.
ook: pikkedief
zie ook ww. pikkedieven
Gij se pikkendief, blijft van mijn snoepkes af!
Blijkbaar hadden de pikkendieven een serieus accident gedaan met hun oneerlijk verkregen aanwinst, want de Tudor zat flink in de kreukels.(p-magazine.be)
achter
uitspraak: klik op het pijltje om het woord te beluisteren
< Middelnederlands: ‘bachten’ < samentrekking van ‘be-’ + grondwoord ‘acht’ + uitgang ‘-en’ (grondwoord ‘acht’ ook in ‘achter’). Analoog als binnen (uit be-in-en), buiten (uit be-uit-en), boven, beneden, etc…
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): voorz. en bijw. Middelnederlands bachten, bacht en nog thans in West-Vlaanderen zeer gewoon, ook zelfstandig voor achterplaats.
In Noord-Nederland ongebruikelijk.
zie ook: Bachten de Kupe, bachten, naar ~
Ga eens kijken bachten het huis of bachten de garage!
> zie andere betekenis van bachten
tarief van een medische behandeling dat niet hoger is dan het bedrag dat door het ziekenfonds wordt terugbetaald
vnw: (bnl.) tarief dat de ziekteverzekering terugbetaalt voor geneesmiddelen, consultaties enz.
Het terugbetalingstarief wordt door het ministerie bepaald.
ook allee vooruit
wordt gezegd als men na aarzelen of tegenstribbelen toch instemt, een toegeving dus
Allez vooruit, nog ééntje, maar dan gaan we echt naar huis!
onderofficier bij de landmacht, de luchtmacht en de medische dienst, één rang hoger dan adjudant
Van Dale in BE
De bevordering van adjudanten tot adjudant-chefs bij de rijkswacht.
aanspreking met enige ergenis
Maakt geen onderscheid tussen man. en vr.
alternatieve vorm: jongske – joengske(u)
zie ook: jongeske, jong, joenge, joeng
uitspraak joengeu, ook joeweu: met langgerekte eu
Joengeu, ’t is al goed zenne. Ik ben uw gezaag muug.
Zeeeg joengske, stopt maar al zenne. ’t Is goed geweest.
Seg joeweu! Ge hebt 100 (honderd hebben).
de buurt, mensen die in de straat wonen, geburen
Heel het straat kan altijd meeluisteren naar de boenkmuziek dat uit sommige auto’s komt.
er een zwijneboel van maken, uiterst onbeschoft zijn
NL: er een beestenboel van maken
Limburg: zwijnebende
prov. Antwerpen: het varken uithangen
Op het trouwfeest van zijn broer heeft hij zodanig het zwien uigehangen dat alles om zeep was.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
