Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
flauwe grap, flauwe kul, zever, kwats
vnw: flauwekul, onzin
-truut verkopen: flauwekul vertellen of moeilijkheden maken
< van het werkwoord truten
uitdrukkingen:
truut in pakskes: zever
voor den truut: voor de lol
zie ook: genen truut
Die aprilgrap was maar truut in pakskes.
Ik heb hem nog verwittigd. Dat was niet voor den truut.
“‘t Is maar truut, ge meugt da’ nie’ serieus opnemen” Cornelissen-Vervliet (1903)
geldbeugel; beurs (geldbeugel); beurs (aandelenbeurs)
Hij zou het geld laten rollen, maar zij houdt de buzze.
Als we uitgaan houdt hij altijd de buzze gesloten.
Hij heeft veel geld verspeeld op de buzze.
> andere betekenis van buzze
aankondiging van een staking door de vakbond
vnw: officiële melding van de vakbonden aan de werkgever dat men van plan is om te staken
Van Dale 2015 online:in België
ook stakingsaanzeg
Uit De Standaard: Het gemeenschappelijk vakbondsfront bij luchtvaartmaatschappij Brussels Airlines heeft een stakingsaanzegging ingediend.
demorgen.be: Geen toenadering tussen spoorbonden en NMBS-top: “Stakingsaanzegging blijft gelden”
verkleuren
Mijn overgordijnen zijn helemaal afgetrokken van de zon.
Die tshirt niet kopen, die is op de vouwkant afgetrokken van te lang in het schap te liggen.
> andere betekenis van aftrekken
Een uit de media, sport of bedrijfsleven gerecruteerde stemmentrekker, meestal een BV
Alg.: Een onverwachte kandidaat.
Een wit konijn is in de Belgische politiek een (vaak spottende) bijnaam voor iemand die bekend is om andere dan politieke activiteiten en onverwacht naar voren wordt geschoven voor een politiek mandaat of een hoge functie (wikipedia)
Ik veronderstel dat men denkt aan het wit konijn dat de goochelaar uit zijn hoge hoed tovert.
vgl. verruimingskandidaat
zie ook wetstratees
Hij benadrukte dat de actrice geen “wit konijn” is. “Ik geloof niet in die zogenoemde witte konijnen."
Een “wit konijn” bij N-VA, maar wat betekent dat voor het Gentse politieke landschap? (vrt.be)
Jinnih Beels, het wit konijn van “Samen” | VRT NWS
Bart De Wever heeft zijn wit konijn op het oog | plus | De Morgen
“Witte konijnen”, veel vrouwen en een opmerkelijke comeback: ontdek hier wie minister wordt in regering-De Croo (vrt.be)
dat is – da’s
das zekers dadde.
Dat is zeker dat.
eens
uitspraak in Antwerpen, Vlaams-Brabant: /is/
uitspraak in Oost-Vlaanderen, Limburg: /?s/
schrijfwijze in het Waasland: ies (overigens idem in het Nedersaksisch) → combinatie van Brabantse uitspraak en Oost-Vlaamse spelling
niet in West-Vlaanderen
Kom is bij me zitten!
schrik
/eu/ wordt kort uitgesproken, vandaar dubbele t
uitdr.: peuttes krijgen / hebben
zie ook poepers, peut, poepers, met de ~ zitten, peut hebben van
Hij heeft peuttes gekregen, denk ik.
(ook smeuzen)
pletten met en vork, dedderen
Brugge: smoezen
Roeselare: smeuzen
De Bo, L. (1873). Westvlaamsch Idioticon.
SMOEZEN, smoesde, gesmoesd, b.w. Tot moes pletteren. Gekookte aardappels met eene vork smoezen. Zijn overreden been was gesmetterd en gesmoesd.
- o.w. In moes zijn. Die pruimen zijn zoo rijp dat ze smoezen.
- Ook Smeuzen.
Voor de kleine kinderen moest ik altijd de patatten smoezen en met de groenten mengelen.
op stap zijn, op de baan, op weg zijn van huis, op uitstap zijn
vnw: op schok gaan/zijn: aan de zwier gaan/zijn
zie ook: voyage, op ~ gaan,
radaille, op ~ zijn,
bratsen
vergelijk: trot, op ~ zijn
We zijn weer eens op schok.
“Kendall Jenner op schok met 2 vriendinnen en transparant topje” (hln.be)
Als ge al ’nen helen dag op schok zijt, dan zult ge wel blij zijn met een zitje en een pintje.
Ze gaat op schok met Paul Herijgers en de tafelgasten en volgt het programma ook achter de schermen. (vrt.be)
Kandidates Miss België op schok met Herman De Croo in Kamer en Senaat (demorgen.be)
Vier dagen gaat Lybaert op schok met zijn gasten. Alles doen ze in en naast de bus. (standaard.be)
zakdoek
ook in de Kempen
Van Dale 2008 neusdoek (de m.)
(archaïsch of in België, niet algemeen) zakdoek
Van Dale 2016 online: BE niet algemeen
synoniemen in andere regio’s: mouwplag, tessendoek, snotvod, tesnuisink, zakneusdoek, maalsdoek
Mag ik uwe neusdoek eventjes lenen?
helemaal stuk, totaal vernield
vgl: in frennen vaneen
ook ‘in frutten vaneen’ (frutten, in ~ vaneen) zie voorbeelden
vgl. frieten, in ~ vaneen
zie ook: frut, in ~
Hij heeft zijne auto in frut vaneen gereden.
Pieter (32) kreeg foute diagnose van radiologen Antwerps ziekenhuis, specialist merkte fout 9 maanden later op: “Mijn pees was ‘in frut vaneen’”. (nieuwsblad.be)
Het verhaal van Paul Van de Leur, cipier in Turnhout: “Mijn oog was in frut vaneen”. (vrt.be)
Bij gebrek aan vuurwerk liet Raye de applausmeter zo ver in het rood gaan dat die geen andere optie had dan in frut vaneen springen (humo.be)
“Mijn been is in frutten vaneen”, legt de patiënt uit. (showbizzsite.be)
Resultaat: zowel trofee als kurk in frutten vaneen. Okee, een tegelvloer zou misschien ook wel niet zo positief gereageerd hebben op zo’n zwaar ding (bouwinfo.be)
seinhuis bij de Belgische Spoorwegen
Het seinhuis was een apart gebouw aan de spoorweg, daarom blok genoemd.
Van Dale: Belgisch-Nederlands, bij de spoorwegen, seinhuis
zie ook verzamellemma wegcode
Vanuit de blok bedient men het sturingsapparatuur voor seinen, wissels e.a., die deel uitmaken van een spoorweg.
> andere betekenis van blok
bedankt, dankuwel
Van Dale:mer·ci (tussenwerpsel)
(informeel) dank u wel
Merci wordt wel in typische, bijna idiomatische Vlaamse uitdrukkingen en contexten gebruikt(soms ook pejoratief of diminutief). In NL eerder modewoord.
zie ook awel merci; amai merci; nee, merci; bedankt en merci; merciekes; merci, een dikke ~
Merci voor de mooie bloemen!
En te zeggen dat ik haar altijd gesteund heb, awel merci.
Merci zenne, als ge nog eens het wasmachien opzet doet er dan wel zeep in.
Merciekes zenne voor de schoon bloemen, ik ga ze direct in een vaas zetten se.
Ne grote merci voor al hetgeen ge voor mij gedaan hebt.
vnw: toestel, apparaat
bv. zoals een fotoappareil staat voor fototoestel
< andere definitie van appareil
Den plong van dien appareil is kapot.
De pillen van zijnen appareil zijn leeg. Hij heeft geen reserve, dus hoort hij maar amper iets.
bierbuik of een dikke buik van ’t lekker eten.
Van Dale: horecagezwel
toegevoegd in oktober 2011
schertsend bierbuik
“Een horecagezwel is een Vlaamse benaming voor bierbuik.” ensie.nl
zie ook: toogzweer, toogspieren
Den Dré hee nogal een horecagezwel gekweekt; hij is precies zes maanden zwanger.
dikke stok waaraan een puthaak vastzit, bevestigd aan de zwik boven de put
zie ook aker, zwik
De putemmer werd aan een heizeling in de put neergelaten,
om daarna gevuld terug opgehaald te worden.
(iem.) voor de zot houden, in het ootje nemen, beetnemen, de gek scheren met iets of iemand
vnw: iemand op flessen trekken: beetnemen, bedriegen.
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie etymologie bij flessen
provincie Antwerpen: stopen, op ~ trekken
zie ook stoempen, op ~ trekken
zie ook andere betekenissen van trekken, op flessen ~
Ge zijt mij weer op flessen aan het trekken hé, met uw gezever?
Sommige mensen zullen eerder links zijn, anderen eerder liberaal. Ik ben het een beetje op flessen aan het trekken, maar toch…
figuurlijk: bestempelen, indelen
De journalist stond gecatalogeerd als een echte sos, maar zit nu toch in een andere partij.
> andere betekenis van catalogeren
’t is ’t één of ’t ander, eieren of jong
uitspraak in de Kempen: aren of jong
Hoe gij wilt die bruine en die blauwe rok kopen? Dat zal niet gaan, eiren of jung hè!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
