Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
overdreven lief, suikerzoet (letterlijk en fig.)
zie ook zeem (= honing)
vnw:
•honingzoet
•(fig.) vleiend, poeslief
Van Dale 2018 online: BE
standaardtaal in België (VRT-Taalnet)
Team Taaladvies: Het woord zeemzoet is standaardtaal in België.
DS2015 standaardtaal
Hij kwam haar zeemzoet vertellen, dat hij de telelens gekocht had die hij graag wou. Van haar kant pikte ze erop in dat ze een nieuw montuur dat ze in de kathedraal van de consumptie in Wijnegem gezien had, hoogdringend op haar kooplijstje had gezet. (inpikken op)
“Harry & Meghan” begint in de eerste aflevering als een modern, zeemzoet sprookje. (vrt.be)
De toon verschuift onderweg drastisch, van een typisch Stephen King-mysterie naar een zeemzoet melodrama met grote filosofische ambities. (demorgen.be)
De zeemzoete desserts en sterke koffie zijn dan weer een erfenis van de Turken. (standaard.be)
smokkelen
ook: brossen (van school)
Etymologie: < ‘blauw’ = bedrieglijk
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Van Blauw in den zin van bedrieglijk.
? In zuidelijke gewesten: bedriegen, zich heimelijk toeëgenen; inzonderheid iets smokkelen, of wel de betaling van invoerrechten ontduiken; in West-Vlaanderen ook: de school verzuimen (De Bo (1873)); evenzoo de messe, de vesper blauwen. Verg. hoogduits schwärzen, smokkelen.
— In den donder blauwen, in West-Vlaanderen: ”iets zoodanig verrichten dat het niemand bemerke of achterhalen kunne” De Bo
babbelkous
zie ook: babbelgat, tatergat, babbelienge, tettergat
in Herenthout
Geloof die babbeleir toch niet.
een klikspaan
vgl. komeren
< Fr. commère
Mijn gebuurvrèwe es een echt commeerewijf. (Mijn buurvrouw is een echte klikspaan)
kus, zoen, pun
zie ook poenen
zie synoniemen in andere regio’s bij bees, pieper
Lang mich èns e poenneke.
(Geef me eens een kus.)
1. auto
2. kinderwagen, kinderkoets, koets
vnw: voituur, voiture:
•auto, wagen
•rijtuig
•kinderwagen
In Brugs: voiteure
ook: voiture
vgl. 1) sportvoiture 2) kindervoiture
1)
Zou makkelijk zijn dat de firma kan leveren want 3m lange buizen van verschillende diameters krijg ik nie in mijn voiture (bouwinfo.be)
2)
Moeder was weer met de kindervoituur op schok.
Oma heeft mij uit mijn voiture gehaald voor mijn avondflesje, maar dat was niet zo eenvoudig. (seniorennet.be)
arbeider in dienst van een ambachtsman of fabrikant
vnw: knecht, hulp: bakkersgast, beenhouwersgast
afgeleid: meestergast
zie ook: metsersgast, timmermansgast
zie ook gast, volle ~, gast, halve ~
De timmerman van om de hoek werkt met drie gasten.
> andere betekenis van gast
- omvallen
- achterover klaaien
- omklaaien
Dat staat hier niet al te stabiel zulle, ’t zal nog klaaien!
1) melkkalf
2) idioot, kalf als scheldwoord
zie mutten
uitspraak: /m.e t.e/
1) In de wei lopen heel wat meutekes rond.
2) Sta daar niet zoals een onnozele meute te gapen.
stekelbaars
Mijn vader ging als kind stekelingskes vangen in de beek
Vroeger de dienst voor tewerkstelling RVAW (Rijksdienst voor Arbeidsbemiddeling en Werkloosheid), thans de werkwinkel bij de VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding).
Onze Lowie heeft werk gekregen van de werkbeurs.
hor
< Frans: jalousie: scherm met lamellen < Italiaans: gelosia
zie ook vliegenraam
Steek de jalouzie in zodat de muggen niet binnen komen.
velg van een wiel (velo, moto, auto), zjant
/ja~t/ (nasaal a)
→ van het Franse “la jante”
zie ook verzamellemma wegcode
frituur, friterie, fritkot, frietkraam, snackbar
Van Dale 2018: frietkot
BE; spreektaal snackbar of stalletje waar friet verkocht wordt
= frietkraam
DS2015: standaardtaal
vgl. spiegelfrietkot, frietkotfrietjes
zie ook verzamellemma koterij
Welk frietkot verkoopt de beste frieten?
rechtop, stilstaand, onbeweeglijk
< Frans: fixe
Als bn. en bw. is fiks SN volgens Van Dale, echter niet als bevel.
Ook Vlaams is “fiks” in de uitdr. “een fikse kater”
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Vast, onveranderlijk, strak. In dezen zin in Noord-Nederland niet meer in gebruik.
Sta eens fiks! Dan kan ik de zoom van uw broek omspelden.
En toen riep de sergeant tegen de soldaten: “Strekstaa..and-fiks!” En gelijk stonden ze stok en stijf in het gelid.
’s Anderendaags zat hij met een fikse kater.
(schort vuile boter)
iemand die de fouten van een ander naar buiten brengt
Schorte vûle beuter komt binnen, hij gaat weer de vuile was van iedereen buiten hangen.
beroerte, infarct
zie ook attak
uitgesproken: geroktèt, gerokthad, geroktaad
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Beroerte, aanval van vallende ziekte, verlamming. Het mv. mogelijk, doch weinig in gebruik.
- Kom, Pauw, kom naar boven, of ik krijg er nog eene geraaktheid van! Conscience (ed. 1868)
- Het jaar daarna werd de oude hertog Philips te Brugge door eene geraaktheid geslagen, Conscience (ed. 1869).
Van Dale 2014 online: gewestelijk, verouderd: door of met een geraaktheid geslagen, getroffen worden, een beroerte krijgen
ook in de provincie Antwerpen
zie ook verzamellemma geneeskunde
Fons ligt in het ziekenhuis, hij heeft een kleine geraaktheid gekregen, maar hij komt er wel weer bovenop.
Op 10 november 1608 werd Avellinus bij aanvang van de viering van de Heilige Mis getroffen door een beroerte. Als gevolg hiervan wordt hij tot op vandaag om voorspraak gevraagd bij “geraaktheid” en “onvoorziene dood”. (wikipedia: Andreas Avellinus)
Gelooft me na, dat is deur da zuipe dat hem een “gerokthad” ee g’had. (Antwerpen)
Hij heeft een geroktaad gehad en is lam geworden aan één kant. (Kempen)
kerrie, kruidenmengsel
Blijkbaar is er in de Nederlandse volksmond een belangrijk verschil tussen kerrie en curry (de ene is curryketchup, de andere het kruidenmengsel). In Vlaanderen duiden kerrie en curry beide het kruidenmengsel aan. Let ook in Vlaanderen op als je currysaus besteld, omdat dit iets anders is dan curryketchup.
Zie ook currysaus, curryworst, curryrol
Currypoeder
Bereid de saus door de pan met braadvet te drogen met een mengsel van curry en bloem. Daarna laat je hierbij een deciliter witte wijn en een deciliter room inkoken.
geweest zijn
Vroeger meer algemeen in gebruik, nu minder (zie reacties)
Politiekers zijn zakkenvullers, het heeft nooit niet anders geweest.
Als ge u een klein beetje meer gespoeid had dan hadden we op tijd geweest.
De Waalse Pijl, heeft dat al geweest of moet dat nog komen? (spreek uit: ee-ta al gewest?)
Gehoord in de documentaire reeks Geel: Ik dacht dat gij genezen geweest zou emmen (hebben).
1) plastic tasje, zak (bös), hoos
2) balzak, scrotum, bus, beuze: ook in de Kempen
3) beurs, portemonee (Kempen)
< beurs
Regio Aalst: bezze
ook in de Antwerpse kempen
zie ook beuzzeke
1) Sinds we allemaal aan het milieu doen, krijg je in bijna geen enkele winkel nog een beuzeke om uw winkelwaar in te steken.
2) Sebiet ne stamp onder eur bös sè!
3) Steekt den overschot van dat kleingeld maar terug in mijn beus.
> andere betekenissen van beus
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
