Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
mannelijk geslachtsdeel
uitdrukking : ’t is fris aan den dis
Het is koud weer.
ook gebruikt als scheldwoord of plagerig onder vrienden
Gijse foempen dis!!! (voze vent, idioot, halve gare,
onnozel manneke…)
zie ook dees
De zon scheen dus ik dacht dat het goed weer was buiten maar het was ferm fris aan den dis. Zo koud man.
Heb jij nu frisdrank gekocht?? Maar gijse foempen dis!!! Wij zitten hier wel op bier te wachten hé.
> andere betekenis van dis
ne foempen, een foempe
voos, dwaas, kleurloos karakter
uitdrukking : ne foempen dis
voze dwaze kerel of kleurloos karakter.
Antwerpen: foemp
Welke foempen heeft dat hier nu weer neergezet.
Gijse foempen dis!!! (= Onnozel manneke!!!)
Welke foempen dis hangt hier nu weer voor ons te pingelen?
Rij eens wat harder man.
SN/NL: vouwfiets
zie ook plooien; velo; verzamellemma wegcode
De plooifiets – le vélo pliant – das Klapprad, of tóch de plooivelo? België. (Vlaamsewoorden, twitter.com)
oude vorm van moeder, soms pejoratief gebruikt
nog in gebruik rond Gent?
ook moedre
vergelijk vadere
zie ook verzamellemma mensen
Awel, moedere, wat zegt ge nu?
De ièste kièren waas dadde bergaf enne bergop ièn mijn moedere ièren buik, (knesselaarsnieuws.net)
En in het straatje van mijn moedre. Zat oms bomma ’s avonds op heur gat. Ze zat heure Genteneire te lezen.(bloggen.be)
zie vadere
-
oude vorm van vader, soms pejoratief bedoeld
nog in gebruik rond Gent?
variant: vadre
uitspraakvarianten: voadre, vadere, vaadre, …
zie ook moedere; verzamellemma mensen
Ja, vadre zal het weer oplossen zeker?
Ewel, ’k zalle ne keer meegaan", zei vadre (volksverhalenbank.be)
Lijk da mijn vadre altijd gezegd eeft ‘Nuchter toekomen op carnaval is geen optie!’ (facebook)
En dat heb thuis vele horen vertellen van mijn vadere. (knesselaarsnieuws.net)
“Het kiwimodel is een Nieuw-Zeelands model voor terugbetaling van geneesmiddelen, waarbij de overheid openbare aanbestedingen uitschrijft. Alleen de prijs van het goedkoopste medicijn dat respectievelijk alle nodige werkzame bestanddelen bevat in een vergelijking tussen alle merkartikelen en dat redelijkerwijs het beoogde resultaat zal geven, wordt terugbetaald door de ziekteverzekering.” (Wikipedia)
De term werd in 2004 geïntroduceerd door arts Dirk Van Duppen
googel2020: .NL (57 waarvan meeste mbt .BE)
zie ook Geneeskunde voor het Volk; verzamellemma geneeskunde
‘Kiwimodel voor medicijnen brengt half miljard euro op’ – De Standaard
Bij het kiwimodel wordt een openbare aanbesteding gelanceerd voor geneesmiddelen en de goedkoopste fabrikant haalt de markt binnen (deblock.belgium.be)
In Deurne, in het bijzijn van zijn familie, is Dirk Van Duppen (63) gisteravond gestorven aan de gevolgen van pancreaskanker. (…) Met zijn “kiwimodel” verwierf hij bekendheid als bestrijder van de farma-industrie, en droeg hij ertoe bij dat de prijs van geneesmiddelen zakte. (vrt.be)
SN/NL: amateur (niet-professionele beoefenaar van een sport of andere activiteit)
Taaladvies.net: standaardtaal in België
zie ook liefhebbersploeg, liefhebbersvoetbal; liefhebberstoneel; liefhebberskoers
vgl. amateur, professioneel
Het liefhebbersvoetbal blijft gebukt onder geweld. In de Polderstraat in Hamme blies scheidsrechter Walraevens de bekerwedstrijd tussen de Hamse Bouwcentrale en FC Kilim uit Gent vervroegd af na een massale vechtpartij. (standaard.be)
uiensoep
Ich goan ‘t leefs noa dae café omdat ze doa zon gooi unnesop hubbe.
Ik ga het liefst naar dat café omdat ze daar zo’n goede uiensoep hebben.
Os mam makde unnesop wooste dich de vingere bie koosj aafloetsje
Onze moeder maakte uiensoep waar je je vingers bij kon aflikken.
stevig en hard lopen, rijden, werken
zie ook doorpeiren
De grote conclusie is echter dat de mensen van Ivago ‘serieus doorperen’ om de stad proper te maken.” (hln.be)
Klaar voor een zomer flink doorperen in je studentenjob? (tempo-team.be)
De LUX, da’s 10 weekends stevig doorperen. Letterlijk gaan slapen en opstaan met theater. (wisper.be)
In de Schorre wordt er keihard doorgepeerd om alles klaar te krijgen tegen de start van Music For Life, komende vrijdag. (stubru.be)
In het eerste wedstrijduur werd serieus doorgepeerd: 49,8 km/u. (demorgen.be)
En er was bijna geen kat op de autosnelweg, eindelijk kon ik een keer doorperen in mijn Audi Coupé. (Louis van Dievel – vrt.be)
stiller dan stil
luisstil, luizestil, luizenstil
Het is hier luzzestil(le) je durft biina niet te ademen.
geen mens te zien op straat
echt dood
luisdood, luizedood, luizendood
Sinds Corona hier neerstreek is het luzzedood in het dorp.
Je hoeft neer meer bang te zijn, die spin is luzzedood.
Een kus
Geef mij moa ne kier een mammeloeze.
(Geef mij maar een kus.)
variant van raar of zelden
SN/NL: zelden tot nooit
Wij gaan raar tot zelden naar de dierenarts. (pipa.be)
Het is ook zo dat één van deze twee werken raar tot zelden wordt uitgevoerd. (yvesgoesclassic.blogspot.com)
Mogelijke betekenis is koemest/koeie(n)stront, maar dit is van weinig belang. Het is voor het rijm in dit gezegde dat wil zeggen dat (de) spijt niemand vooruithelpt, als antwoord op de vraag “Heb je er spijt van?”
Geregeld in Vlaamse tv-series. Onder meer in GR5, afl. 2, ca. vierde minuut.
Voetbalmakelaar Dejan Veljkovic is de eerste Belgische spijtoptant. Is spijt wat de koe schijt? En hoe zinvol is het om je spijt te betuigen.(knack.be)
Wij zeggen: ‘spijt is wat de koe schijt en wat de koe schijt dat stinkt’.
SN/NL: uit wandelen (gaan)
zie ook wandelen sturen; gaan eten; gaan; gaan gaan
Allez kom, we zijn ne keer gaan wandelen.
SN/NL: uit eten (gaan)
Gaan me nekeer gaan gaan eten gaan?
“Ik ga uit eten.” kun je inderdaad zeggen, maar dat hoor je hier dan weer nooit. Waarom zou “Ik ga gaan eten” dan fout zijn en “Ik ga uit eten.” juist? (noxa.net)
liberaal
(zelfst.) de riberalen, de vrijdenkenden
< F. Debrabandere (2010), Brabants etymologisch woordenboek: de herkomst van de woordenschat van Antwerpen, Brussel, Noord-Brabant en Vlaams-Brabant:
riberaal, zn.: liberaal. Ook Vlaams. Door anticipatie van de r uit liberaal.
de riberalen hebben het voorstel afgeketst
Want, inderdaad, het verschil tussen een Tsjeef, een Sos en een Riberaal is altijd en heel z’n leven al flintterdun geweest. (seniorennet.be)
Nu om voort te doen met Diksmuide, dat was eigenlijk een riberaal nestje, en die heren kwamen dikwijls op ’t Reuzenmeulentje en grootvader luisterde daar wel …
nationalisme dat staten of regio’s tentoonspreiden in tijden van de coronacrisis, waarbij men op zichzelf terugplooit en weinig solidariteit aan de dag legt;
dit porte-manteauwoord wordt toegeschreven aan Steven Van Hecke
google2020: .NL (2 mbt .BE)
zie ook corona
Dat een Vlaamse partij zich nagenoeg als enige (!) onthield bij de stemming over 37 miljard euro noodsteun voor heel Europa omwille van een paar miljoen “te veel” voor een andere regio in hetzelfde land, roept verontwaardiging op en is wraakroepend. Nu is geen tijd voor “coronationalisme”, zoals Professor Van Hecke het recentelijk omschreef. (demorgen.be)
De Europese Commissie probeert zo goed als kan een antwoord te bieden op het “coronationalisme”, maar kan alleen actie nemen binnen de grenzen van haar mandaat. (mo.be)
De strijd tegen het coronationalisme | De Tijd
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
