Spelrebel

Spijt is wat de koe schijt

(het ~ (o.))

Mogelijke betekenis is koemest/koeie(n)stront, maar dit is van weinig belang. Het is voor het rijm in dit gezegde dat wil zeggen dat (de) spijt niemand vooruithelpt, als antwoord op de vraag “Heb je er spijt van?”

lockdown party

(begrip)

neologisme: laatste feest op vrijdagavond 13/3/2020 in cafés en dancings juist voor de verplichte sluiting van de horeca (voor drie weken) ten gevolge van de besmettingen in Europa door het corona-virus.

ook: lockdownfeest

google14/3/2020: enkele goegels in .NL mbt .BE

vinkenslag, op ~ liggen, zitten of staan

(uitdrukking)

uitkijken naar wat gaat komen
NL op het vin­ken­touw zit­ten

< vinkenslag = slagnet om vinken te vangen

Woordenboek der Nederlandsche Taal: Op vinkenslag staan, zitten enz., in Zuid-Nederland voor: op de loer staan (enz.) (verg. op het vinkentouw zitten).
Op vinkeslag staan, staan loeren, iemand staan afwachten achter hoek of kant, Cornelissen-Vervliet (1900).

Van Dale: uitdrukking, BE
DS2015 op vinkenslag zitten: standaardtaal

schelm

(mannelijk)

- Iemand die de kanten ervan afloopt met de bedoeling een ander poetsen te bakken en daar zelf plezier aan beleeft!
- Paljas : Clown, komiek, joker, enz. … !

seigneurie

(de ~ (v.), ~s)

Hier ook te vinden als “seniorie”. Deze spelling sluit meer aan bij de woordstam seigneur en komt voor in het Franstalig Gents. Het is een woonzorgcentrum, geen aparte flat, maar een geheel van serviceflats met een gemeenschappelijke eetruimte met de allure van een viersterrenrestaurant. Enkel betaalbaar voor bemiddelde mensen; mensen die dus als een seigneur/signora hun levensavond kunnen beleven.

Groot(s) als definitie sluit hier toch wel aan bij de vorige definitie “geweldig”. Of is een geweldige kerel (hier in dit lemma) niet per se een grote kerel? Allemaal van die superlatieven zonder comparatieven als tegenhanger of nog: figuurlijk gebruikt en niet letterlijk.

+ dat (2): antwoord op reacties

Vanzelfsprekend gaat mijn eerste reactie (+dat) niet over dit artikel “hoedat”. Dit woord is perfect normaal en goed, zeker volgens die voorbeelden… m.a.w. los gebruikt om een zin te beginnen en om uitleg te vragen. Maar het is een ander verhaal als je “hoe” gebruikt als vraagwoord voor een zogenaamde indirecte vraag, met andere woorden, met een inleidende zin ervóór (zie voorbeeld onderaan).
Mijn uitleg legt de zorg uit over het gebruiken van een algemene Nederlandse taal in Vlaanderen en die zorg mag je tegenwoordig niet meer hebben. Het gevolg is dat je als leraar Nederlands geen norm meer hebt. Hier in Vlaanderen moet je Nederlands aanleren aan buitenlanders en al die uitzonderingen zoals de toevoeging van “dat” in de spreektaal (en allicht bij velen ook in de schrijftaal) als extraatje bespreken.
Als ik moet kiezen tussen
(1) Leg mij ne keer uit hoe ge dat vraagstuk kunt oplossen.
en
(2) Leg mij ne keer uit hoe dat ge dat vraagstuk kunt oplossen.
kies ik resoluut voor de eerste zin. Mijn reactie ging dus enkel over de toevoeging van “dat” NIET aaneengeschreven met het woord ervóór. Ik denk dat de lezer nu wel snapt dat ik niks tegen dialecten heb (maar ze zijn wel een apart systeem dat gezorgd heeft voor dat tussentaaltje op tv (vooral in de series als Thuis, Familie, maar ook in kookprogramma’s, vtm algemeen …)) en waarom DAT ik die toevoeging van “dat” “fout” vind. De “dat” in hoofdletters is dus compleet overbodig… ik ben voor zuinig taalgebruik. => …. en waarom ik die toevoeging fout vind.

+ dat

Die toevoeging van “dat” komt in veel dialecten voor, maar wordt in de taalkunde “expletief” genoemd, m.a.w. overbodig in de standaardtaal (vroeger “AN”). In de spreektaal, ook op televisie, is dit “expletieve dat” tegenwoordig (anno 2012) echt een gesel. Als uitschieter valt vooral “wat” op: het komt haast niet meer “los” voor als betrekkelijk voornaamwoord, maar altijd als “wat dat …”. Maar ook de vnw. bijwoorden zoals waarbij, waardoor … worden voortdurend en onnodig gevolgd door “dat”.