Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
SN/NL: wijsgerig
zie ook filosofie, filosoof, filosofe
Zelfs de grootste zot kan al is iet diep filosofisch vertellen.
SN/NL: wijsbegeerte
‘Filosofie’ was de oorspronkelijke benaming, tot Bruggeling Simon Stevin er de leenvertaling ‘wijsbegeerte’ voor bedacht (of een bestaande leenvertaling populariseerde). In Holland/Nederland, waar men volgens Stevin veel beter sprak dan in zijn eigen streek en waar hij dan ook zijn leven doorbracht, heeft de leenvertaling stand gehouden; in Vlaanderen heet de discipline weer als vanouds ‘filosofie’.
zie ook fysica, chemie, astronomie; filosoof, filosofe; filosofisch
Mijn favoriete vakken op d’school zijn fysica en chemie, en aan d’unief wil ik later astronomie studeren. Derna doe ’k der misschien nog e paar jaar filosofie bij.
vrouwelijke astronoom
Ne fysicus, een fysica, ne chemicus, een chemica, nen astronoom en een astronome zitten aan d’tafel bij ne filosoof en een filosofe. Zegt den astronoom tegen de fysica…
SN/NL: sterrenkundige
zie ook astronomie; astronome, fysicus, fysica, chemicus, chemica, filosoof, filosofe
Ne fysicus, een fysica, ne chemicus, een chemica, nen astronoom en een astronome zitten aan d’tafel bij ne filosoof en een filosofe. Zegt den astronoom tegen de fysica…
SN/NL: sterrenkunde
niet te verwarren met astrologie
‘Astronomie’ was de oorspronkelijke benaming, tot Bruggeling Simon Stevin er de leenvertaling ‘sterrenkunde’ voor bedacht (of een bestaande leenvertaling populariseerde). In Holland/Nederland, waar men volgens Stevin veel beter sprak dan in zijn eigen streek en waar hij dan ook zijn leven doorbracht, heeft de leenvertaling stand gehouden; in Vlaanderen heet de discipline weer als vanouds ‘astronomie’.
zie ook fysica, chemie; astronoom, astronome
Mijn favoriete vakken op d’school zijn fysica en chemie, en aan d’unief wil ik later astronomie studeren. Derna doe ’k der misschien nog e paar jaar filosofie bij.
vrouwelijke chemicus
Ne fysicus, een fysica, ne chemicus, een chemica, nen astronoom en een astronome zitten aan d’tafel bij ne filosoof en een filosofe. Zegt den astronoom tegen de fysica…
SN/NL: scheikundige
zie ook chemie; chemica, fysicus, fysica, astronoom, astronome, filosoof, filosofe
Ne fysicus, een fysica, ne chemicus, een chemica, nen astronoom en een astronome zitten aan d’tafel bij ne filosoof en een filosofe. Zegt den astronoom tegen de fysica…
SN/NL: scheikunde
zowel voor de discipline als voor het schoolvak
‘Chemie’ was de oorspronkelijke benaming, tot Bruggeling Simon Stevin er de leenvertaling ‘scheikunde’ voor bedacht (of een bestaande leenvertaling populariseerde). In Holland/Nederland, waar men volgens Stevin veel beter sprak dan in zijn eigen streek en waar hij dan ook zijn leven doorbracht, heeft de leenvertaling stand gehouden; in Vlaanderen heten het schoolvak en de discipline weer als vanouds ‘chemie’.
zie ook fysica, astronomie; chemicus, chemica; Nobelprijs voor chemie
Mijn favoriete vakken op d’school zijn fysica en chemie, en aan d’unief wil ik later astronomie studeren. Derna doe ’k der misschien nog e paar jaar filosofie bij.
vrouwelijke fysicus
Ne fysicus, een fysica, ne chemicus, een chemica, nen astronoom en een astronome zitten aan d’tafel bij ne filosoof en een filosofe. Zegt den astronoom tegen de fysica…
SN/NL: natuurkundige
ook samenstellingen: astrofysicus, kernfysicus, …
zie ook fysica; chemicus, chemica, astronoom, astronome, filosoof, filosofe
Ne fysicus, een fysica, ne chemicus, een chemica, nen astronoom en een astronome zitten aan d’tafel bij ne filosoof en een filosofe. Zegt den astronoom tegen de fysica…
SN/NL: natuurkunde
zowel voor de discipline als voor het schoolvak
‘Fysica’ was de oorspronkelijke benaming, tot Bruggeling Simon Stevin er de leenvertaling ‘natuurkunde’ voor bedacht (of een bestaande leenvertaling populariseerde). In Holland/Nederland, waar men volgens Stevin veel beter sprak dan in zijn eigen streek en waar hij dan ook zijn leven doorbracht, heeft de leenvertaling stand gehouden; in Vlaanderen heten het schoolvak en de discipline weer als vanouds ‘fysica’.
zie ook chemie, astronomie; fysicus, fysica; Nobelprijs voor fysica
Mijn favoriete vakken op d’school zijn fysica en chemie, en aan d’unief wil ik later astronomie studeren. Derna doe ’k der misschien nog e paar jaar filosofie bij.
uitslover
SN/NL: streber (< Duits Streber)
In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd ‘strever’ herkend door:
88 % van de Nederlanders;
99 % van de Vlamingen. (nl.wiktionary.org/wiki/strever)
In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd ‘streber’ herkend door:
95 % van de Nederlanders;
87 % van de Vlamingen. (nl.wiktionary.org/wiki/streber)
- Hoeveel hadde gij op uw toets van chemie?
- 10/10.
- Wadde? Amai seg, strever…
instelling die belast is met het taaltoezicht in België
ook: Vast Comité voor Taaltoezicht
Voerbelangen heeft advies gevraagd aan het Vast Comité voor het Taaltoezicht en laat nagaan of voor de plaatsing van die borden de nodige stedenbouwkundige vergunningen werden bekomen. (gva.be)
Er zijn ook maar acht taalklachten binnengekomen bij het Vast Comité voor Taaltoezicht.(bruzz.be)
toezicht of de taalwetgeving gerespecteerd wordt
Het Vast Comité voor het Taaltoezicht is een instelling die hiermee belast is.
DB & Co catalogiseert het als officieel Belgisch-Nederlands
In 2018 werden in totaal 3.113 beslissingen onderworpen aan het taaltoezicht van de vicegouverneur. (doorbraak.be)
Het zijn de Diensten voor wetenschappelijke, technische en culturele aangelegenheden die belast zijn met het taaltoezicht. In totaal zijn er vier taalinspecteurs.(dekamer.be)
Tot slot gaf hij de commissieleden ook een aantal aandachtspunten voor Vlaams-Brabant mee waaronder het taaltoezicht in de randgemeenten.(gouverneurvlaamsbrabant.be)
door de dienst vereist, nodig voor de dienst
Volgens DB & Co is het SN-NL alternatief bedrijfseis, bedrijfsvereiste. Ik denk dat dat niet klopt want in een aantal voorbeeldzinnen hieronder kunt ge dienstnoodwendigheid niet zomaar door bedrijfseis vervangen.
<Fr.: nécessités de service
Ook niet in gevallen van overmacht of dienstnoodwendigheid.(overheid.vlaanderen.be)
Deeltijds 20 à 25 u / afhankelijk van de dienstnoodwendigheid zijn meerder uren mogelijk (vdab.be)
De plaats van tewerkstelling kan gedurende het jaar, in functie van de dienstnoodwendigheden, wijzigen en plaats vinden in de instelling(en) van het GO! (gemeenschapsonderwijs.be)
DB & Co verwijst naar Orangisten en taalminnaars zoals Peter Debrabandere e.a. die streven naar de ingang van het Noord-Nederlands in Vlaanderen.
Er wordt naar dit lemma verwezen wanneer het betreffende woord of uitdrukking in volgende publicaties vermeld wordt:
Verschillen tussen het Nederlandse en het Belgische Nederlands, Peter Debrabandere:
https://itidn.files.wordpress.com/2010/07/lezing-antwerpen-lessius-12-06-2005.pdf
Het ‘Woordenboek voor correct taalgebruik’ van Siegfried Theissen en Peter Debrabandere: extensief corpusonderzoek, i.e. toetsing aan het reële taalgebruik in noord en zuid, Charlotte Louwagie:
http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/414/542/RUG01-001414542_2010_0001_AC.pdf
zie ook reacties bij nesten, in ~
-
zie ook neuten
- Ma mama, eten we nu weeral stoemp?
- Zeg, neut, zij blij dade eten krijgt, de kindjes in Afrika he…
geijkte uitdrukking op omslagen wanneer de inhoud niet geplooid mag worden
NL: “Niet vouwen s.v.p.”, “niet vouwen a.u.b.”
gwnt: (overg., Zuidn.) vouwen : niet plooien, als opschrift boven het adres van drukwerken
bron: DB & Co
zie ook plooien
NIET PLOOIEN a.u.b.. IN TE VULLEN DOOR DE ONDERZOEKENDE GENEESHEER. Ik ondergetekende ………. …………… doctor in de geneeskunde, bevestig dat … (ttkdam.be)
liften, autostoppen
gratis Van Dale online:
au·to·stop (de; m) (België)
1 autostop doen: liften
zie ook autostop; autostopper
Ze hakten de knoop door, deden autostop tot Leglise (ver buiten hun normale route) en stapten vandaar terug (roodbaard.be)
We doen autostop: twee australische touristen nemen ons mee. (rioclaro.be)
Het slachtoffer, een 51-jarige man uit Sint-Gillis, was in het centrum van Brussel op stap en had autostop gedaan om naar huis terug te keren. (nieuwsblad.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
