Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #37261

    aap, voor den ~ houden
    (uitdr.)

    voor de gek houden

    Van Dale 2015 online: BE; informeel

    zie ook zot, iemand voor de ~ houden

    Ze hebben u nogal voor de aap gehouden.
    Van het kastje naar de muur en met een kluitje in het riet.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door de Bon (25 Jul 2021 19:24)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Aug 2011

    👍
    458

    #37262

    aanzien als
    (ww. aanzag, aanzien)

    beschouwen als, houden voor

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015 standaardtaal

    vgl. aanzien voor

    Hij werd aanzien als het kopstuk van de bende.
    Wat de ene aanzag als een evolutie der rassen, werd bij de andere een revolutie der klassen.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 04:34)
    Dit woord was woord van de dag op 18 May 2020

    👍
    489

    #37263

    aanwezigheidslijst
    (de ~ (v.), ~en)

    absentenlijst, aanwezigheidsregister, afwezigheidslijst (bij vergaderingen, werk, school, …)

    Van Dale 2015 online: BE
    NL: presentielijst

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 5

    vgl. aanwezigheidsblad

    Bij elke onderwijsactiviteit waarbij de aanwezigheid van de student in het kader van permanente evaluatie verplicht is, dient een aanwezigheidslijst te zijn waar de student op tekent.

    Sinds vorig jaar hebben we de aanwezigheidslijsten terug ingevoerd.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 13:20)
    Dit woord was woord van de dag op 19 May 2020

    👍
    438

    #37264

    aanwervingsstop
    (de ~ (m.), ~pen)

    vacaturestop, personeelsstop

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015: standaardtaal

    ook: wervingsstop

    Om de crisis te counteren vaardigde de directie al een tijd geleden een aanwervingsstop uit.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2021 01:30)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Nov 2010

    👍
    442

    #37265

    aanwerven
    (ww. wierf aan, aangeworven)

    in dienst nemen, engageren
    NL: aannemen

    Van Dale 2016 online: BE
    DS2015: standaardtaal

    zie ook aanwerving, wensen aan te werven

    Personeel aanwerven.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 06:51)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Aug 2021

    👍
    482

    #37266

    aanvatten
    (ww. vatte aan, aangevat)

    aanvangen, beginnen te ondernemen

    Van Dale 2015 online: BE

    vnw: in België veel algemener: aanpakken, beginnen, starten

    Na even verpozen kunt ge de terugweg aanvatten over kleine asfaltweggetjes.

    Vooraleer zijn nieuwe taak aan te vatten, diende hij zich afdoende te informeren over een vlotte organisatie en aanpak.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Jul 2021 14:50)

    👍
    571

    #37267

    lasterlijke aantijging
    (de ~ (v.), ~en)

    lasterlijke aangifte, valse aanklacht

    ’t Is gemakkelijk hé, een briefje zonder verdere uitleg en dan aan de telefoon maar lasterlijke aantijgingen uiten die nergens op stuiten!

    Lasterlijke aantijgingen aan het adres van de minister.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door de Bon (01 Aug 2021 07:06)

    👍
    349

    #37268

    aansteker
    (de ~ (m.), ~s)

    Pantoffel die van achteren open is, slipper
    zie ook: sleffers, slets; verzamellemma kledij

    Van Dale 2015 online: BE, niet algemeen

    Ik was bang dat ik de hele vakantie op mijn aanstekers had moeten lopen.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door nthn (08 Aug 2021 14:05)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Jun 2012
    Dit woord was woord van de dag op 24 Jun 2012

    👍
    632

    #37269

    burgerlijke aansprakelijkheid
    (de ~ (v.), ~heden)

    is standaardtaal in België

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    in Nederland: wettelijke aansprakelijkheid

    “Wat betekent burgerlijke aansprakelijkheid (BA)?
    Loopt iemand anders schade op door jouw fout, onvoorzichtigheid of nalatigheid? Dan ben jij daar aansprakelijk voor. Dat betekent dat je verplicht bent om het slachtoffer schadeloos te stellen: je herstelt de schade of betaalt een schadevergoeding.
    Het ‘burgerlijke’ wijst erop dat de schade berokkend wordt door de ene burger aan de andere burger, en bijvoorbeeld niet aan de staat.” (kbc.be)

    “Wettelijk bent u verplicht een verzekering Burgerrechtelijke Aansprakelijkheid (BA) af te sluiten voor schade die u met uw auto veroorzaakt aan anderen.” (optimo.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 05:20)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Apr 2011

    👍
    528

    #37270

    aanslagvoet
    (de ~ (m.), ~en)

    percentage waarop belastingheffing wordt berekend

    Van Dale 2015 online: BE

    Het behoort tot de gewestelijke bevoegdheden om de aanslagvoet, de heffingsgrondslag en de vrijstellingen van de belasting op de spelen en weddenschappen te bepalen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 19:43)

    👍
    413

    #37271

    aanpassingsklas
    (de ~ (v.), ~sen)

    (basisonderwijs) speciale onderwijsvorm om leerlingen met leerachterstand individueel of in kleine groepen op te vangen (jaren 70)

    Van Dale 2014 online: in België, historisch

    Indien uw kind problemen heeft met lezen of rekenen, of lang ziek is geweest, kan het opgevangen worden in de aanpassingsklas.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 02:09)

    👍
    374

    #37272

    aanlegplan
    (het ~, ~nen)

    stadsontwikkelingsplan

    Deze nieuwe bestemming via een hiërarchisch ondergeschikt aanlegplan, dat afbreuk doet aan een eerder vastgesteld hoger plan, is volledig in strijd met de wettelijke voorschriften
    het overeenkomstig het gewestplan te herziene gemeentelijke aanlegplan.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Grytolle (06 Aug 2021 02:09)

    👍
    505

    #37273

    aankomstlijn
    (de ~ (v.), ~en)

    eindstreep, finish

    Van Dale 2018 online: BE

    zie ook: eindmeet

    Onze EHBO-post stond pal achter de aankomstlijn opgesteld.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Jul 2021 05:23)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Oct 2008

    👍
    375

    #37274

    overmaken
    (ww. maakte over, overgemaakt)

    bezorgen, sturen, doen toekomen

    vnw: in België niet alleen gebruikt voor geld ook:
    •documenten overhandigen, bezorgen, opsturen
    •een vraag of een zaak voorleggen
    •de groeten doen, overbrengen
    •dank betuigen

    DS2015: standaardtaal

    Van Dale online: BE, be­zor­gen, door­ge­ven
    - een brief, ge­ge­vens, in­for­ma­tie over­ma­ken

    ook: groeten overmaken, wensen overmaken, deelneming overmaken, …

    Uw dossier zal worden overgemaakt aan het parket van eerste aanleg.

    Ik moest u de groeten van de Jean overmaken.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Aug 2024 06:03)

    👍
    511

    #37275

    procureur des Konings
    (de ~ (m.), procureurs des Konings)

    openbare aanklager

    vnw: (bnl.) officier van justitie (nl.)

    Van Dale: in België: een magistraat van het Openbaar Ministerie bij de arrondissementsrechtbank, de rechtbank van eerste aanleg, de rechtbank van koophandel, de arbeidsrechtbank en de politierechtbank.

    NL: de officier van justitie

    Het dossier wordt aan de procureur des Konings overgemaakt.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Dec 2024 18:03)

    👍
    345

    #37276

    aanklagen
    (ww. klaagde, kloeg aan/aankloeg, aangeklaagd/aangeklagen)

    afkeuren, aan de kaak stellen, hekelen, veroordelen, laken

    taal.vrt.be: Personen worden aangeklaagd (beschuldigd).
    “De Amerikaanse justitie heeft de rapper aangeklaagd wegens drugsbezit.”
    Toestanden, misbruiken en dergelijke worden aan de kaak gesteld, afgekeurd, gelaakt. In België wordt in deze betekenis ook aanklagen gebruikt.
    Belgisch-Nederlands: Dierenmishandeling wordt terecht aangeklaagd.
    AN: Dierenmishandeling wordt terecht aan de kaak gesteld.

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
    Van Dale 2015 online: BE (algemeen)
    Van Dale 2018 online:BE; mbt. za­ken aan de kaak stel­len
    = la­ken, af­keu­ren
    -wan­toe­stan­den aan­kla­gen

    DS2015 standaardtaal; DS2010 afgewezen

    Taaladvies.net: Klaagde en klaagden is standaardtaal in het hele taalgebied, ook voor beklagen en aanklagen. In België wordt nog vaak kloeg(en), bekloeg(en) en aankloeg(en) gebruikt, ook door standaardtaalsprekers. Zeker in gesproken taal is dat gebruik heel gewoon. Het is onduidelijk of kloeg tot de standaardtaal in België gerekend kan worden.

    Gelukkig zijn er vrouwen uit de allochtone gemeenschap zelf die dit onrecht durven aan te klagen.

    De oppositie klaagde het wanbeleid van het gemeentebestuur aan.

    De Argentijnse procureur die onlangs de overheid aankloeg, is dood aangetroffen. (Taaladvies.net: in België, status onduidelijk)

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door de Bon (25 Jul 2021 10:24)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Feb 2017

    👍
    519

    #37277

    aanhoudingsmandaat
    (het ~, -daten)

    arrestatiebevel, bevel tot inhechtenisneming

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, ambtelijke taal
    DS2015 standaardtaal

    ook mandaat tot aanhouding

    De vermoedelijke dader is vanochtend onder aanhoudingsmandaat geplaatst.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Oct 2023 08:45)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Jun 2008

    👍
    447

    #37278

    noorden, het ~ verliezen
    (uitdr.)

    de kluts kwijtraken

    vnw: het noorden kwijt zijn/kwijtraken/verliezen: de kluts kwijt

    Typisch Vlaams: het noorden verliezen (Belgisch-Nederlandse Standaardtaal): de kluts kwijtraken

    Frans perdre le nord

    Hij heeft het noorden verloren.

    Mensen die weinig of geen visuele prikkels kunnen waarnemen, kunnen dankzij verbale beschrijvingen toch van kunst genieten bij een museumbezoek. Een nauwkeurige beschrijving tot in de kleinste details werkt echter niet. De blinde of slechtziende krijgt een overdaad aan informatie en verliest er het noorden bij. (uit folder: OngeZIENe_rijkdom)

    Wie afgelopen weekend een natuurwandeling heeft gemaakt zal ook gemerkt hebben dat een aantal dieren en planten het noorden kwijt zijn door de … (hbvl.be)

    In hun donkere wereld schemert het steeds langer, tot moeder en dochter het noorden kwijt geraken. (standaard.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Apr 2024 06:34)

    👍
    342

    #37279

    schepen
    (de ~ (m.), ~en)

    Lid van het schepencollege, het uitvoerend orgaan van het gemeentebestuur. Een schepen krijgt meestal een bepaalde bevoegdheid toegewezen: bv. schepen van sport. De eerste schepen vervangt de burgemeester indien nodig.

    vnw: (bnl.) lid van het dagelijks bestuur van een gemeente, wethouder (nl.)

    NL: (analogon) wethouder, wethoudster

    zie ook schepen, eerste ~; schepenambt; havenschepen; ereschepen

    zie ook variant: schepene

    zie ook schepenmandaat; schepenwissel; schepenambt

    De burgemeester en schepenen stonden op de eerste rij bij de opening van de nieuwe sporthal.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Feb 2025 16:20)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Jan 2012

    👍
    728

    #37280

    aanhorigheid
    (de ~ (v.), -heden)

    het behoren tot een partij of groepering

    Van Dale 2016 BE

    vnw

    opm: de SN-NL betekenis van aanhorigheid zijn de zaken die bij een huis of gebouw horen (garage, koterij, bijgebouw, hof, …)

    Minister Bert Anciaux : Wat dus de AB betreft, hebben de meeste leden geen politieke kleur of partijpolitieke aanhorigheid. (https://docs.vlaamsparlement.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 05:16)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Jul 2021

    👍
    436

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.