Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
iemand die niet kan stilzitten (zie ook: wezzeleir)
Gij zijt ne schravelijr, gij.
juist
Taaladvies.net: Juist wordt in het hele taalgebied gebruikt om een tegenstelling uit te drukken met iets wat eerder is gezegd. De betekenis kan omschreven worden als ‘anders dan men zou denken’, ‘integendeel’. In deze context kan in België ook net gebruikt worden.
“Moeilijkere projecten schrikken ons niet af; we zien die net als een uitdaging.” standaardtaal in België
“Sommige mensen zijn graag alleen, andere willen net altijd gezelschap.” standaardtaal in België
zie ook reacties
Van Dale 2018: onder lemma net
1. juist, nauwkeurig, precies
DS2015 juist, precies: standaardtaal
Volgens haar was het net de andere partij die zich verkeerd opstelde.
> andere betekenis van net
1) naar buiten sjotten (letterlijk)
2) iets of iemand uit huis zetten
3) iemand ontslaan
4) alg.: buitenwerken
vnw: iemand buitensjotten: iemand op straat zetten, iemand eruit gooien
zie ook buiten~
1) Sjot die bal buiten, dat is niet voor binnen om mee te spelen.
2) Als ge nu niet stil gaat zitten, sjot ik u seffens buiten. Dan kunt ge daar gaan spelen.
3) Ze hebben hem op zijn werk buitengesjot. Hij had voor maar liefst zevenduizend euro uit het magazijn gepikt.
4) “We moeten De Croo en zijn twintig ministers zo snel mogelijk buitensjotten en starten met een overgangskabinet dat de begroting op orde zet." (demorgen.be)
de was in de machine doen
zie ook een waske slagen
NL: een wasje draaien
Kan ik u zo terugbellen, ik moet eerst even een waske insteken.
bij verkiezingen: voorkeurstem, stemmen op een bepaalde persoon op de lijst eerder dan op de hele lijst (= kopstem)
Van Dale 2013 online: in België
zie ook naamstemming
Ge moogt zoveel naamstemmen, effectieve kandidaten en opvolgers, uitbrengen als ge wilt, ge moet wel binnen dezelfde lijst blijven.
Op eenzelfde lijst moogt ge zelfs een kopstem combineren met naamstemmen.
een gebaar met de vinger onder de neus om aan te duiden dat iemand aan het verkeerde adres is of niet zal krijgen wat hij vraagt
vgl. snuif
ook: gat, tegen uw ~
viool, dat zal tegen haar ~ zijn
‘Aan je viool’ riep de jongen en maakte met zijn vinger een gebaar onder zijn neus; ’je krijgt mijn nieuwe balpen niet.
iemand die bendig, zuinig is
zie ook bendig zien
Zijn vader was een bendigaard (i als u uitspreken) hij zou verschieten als hij kon zien hoe kwistig zijn zoon met geld omgaat.
uitspraakvariant van “commies” (douanier)
< Frans commis
zie ook kommiezenheps
Vroeger stonden de kemiezen aan de grens. Toen werd er nog al wat afgesmokkeld.
zich innerlijk ergeren en opwinden omdat men in een ongewenste situatie zit die men niet kan veranderen
zeer dikwijls gebruikt met zitten te: uw kas zitten op te vreten
ruime verspreiding in provincie Antwerpen en Hageland
Weet ge wat dat is, als ge voortdurend moet omgaan met iemand die ge niet kunt verdragen, maar ge kunt niets zeggen omdat het bijvoorbeeld de dochter van de baas is: dat is uw kas opvreten.
Ik moet bijbetalen voor de belastingen en de frigo is kapot, ik heb redenen genoeg om mijn kas op te vreten.
Als we als vakantie veertien dagen naar de Belgische kust gaan, zit ik daar mijn kas op te fretten! Uit verveling.
“Vandaar ook de pijn van mensen die het minder goed doen en hun ‘kas opvreten’ omdat zij zichzelf de schuld geven van hun werkloosheid of van een lage …” (Mark Elchardus Sociologie: een inleiding)
“Ik heb vorig jaar mijn kas zitten opvreten toen ik hier als toeschouwer in de tribunes moest zitten door mijn blessure.” (sport.be 18 nov. 2018)
“Een vertrouwenspersoon is iemand tegen wie je je hart kan luchten (in plaats van je kas te moeten zitten opvreten, zodat een depressie de touwtjes in handen neemt) …” (okrazorgrecht.be)
politie-inspecteur die een extra opleiding heeft genoten inzake het omgaan met slachtoffers.
De slachtofferbejegenaar wordt opgeroepen via het personeel dat ter plaatse de vaststellingen doet, en treedt op mits akkoord van de officier van bestuurlijke politie. Hij of zij is er volledig voor het slachtoffer of de na(ast)bestaanden waardoor het ander personeel zich ten volle kan concentreren op de vaststellingen ter plaatse en hij of zij staat ook in voor een herbezoek van de slachtoffers indien daar nood toe bestaat. (lokalepolitie.be)
zie ook slachtofferbejegening
De slachtofferbejegenaar kwam getuigen tijdens het proces.
(als monument of dorpsgezicht) beschermen, op de monumentenlijst plaatsen
vnw: op de monumentenlijst plaatsen, als een beschermd monument beschouwen
standaardtaal in België
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
< Frans: classer
Een gebouw, een gevel klasseren
Het dorp heeft een oude kerk met een geklasseerde toren.
“Is het Centraal Station in Antwerpen een geklasseerd monument? standaardtaal in België” Taaldavies.net
iemand te slim af zijn, onder iemands duiven schieten
zie ook tegriest: binnendoor, vanwaar de betekenis: iemand te vlug af zijn door binnendoor te rijden
Terwijl dat’em wist dat ik d’r achter zat is de Jef een half uur vroeger naar cafe gekomen en is dan zelf beginnen aanpappen met Marie.
Hij is me tegriest gereden verdoeme!
30 jaar zijn en nog altijd vrijgezel zijn
Onze Karel is 30 geworden en nog altijd niet aan een lief geraakt. ’t Is officieel: hij is nen os.
bakhuis, plaats waar de oven stond om brood te bakken.
meestal stenen oven
vader stookt de oven in het ovenbeur om het brood te bakken
zie last verkopen
zie aldaar
Plastic malletje om vormpjes in het zand te maken.
Klik op de afbeelding
Destijds hadden kinderen aan het strand niet meer nodig dan een schupje, een emmertje en wat ponderkes.
zijn koffer(s) pakken (fig.), gaan sterven
< Frans: faire ses paquets
Moeder is zo met haar handen aan het froemelen, zij zal toch niet haar pakskes aan het maken zijn?
het belangsrijkste, het voornaamste
taaladvies.net: niet zeker of het standaardtaal in België is.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Het bijzonderste is dat er nu eerst sociale rust komt, dan kunnen we verder zien.
Een van de bijzonderste realisaties van de voorbije legislatuur was de heropening van het station Beervelde in Lochristi. (vrt.be)
Het bijzonderste is dat er toch nog een beslissing is. (standaard.be)
Een gebreide pull met knopen
< Frans casaquin
Met kerstmis heb ik van mijn oma ne kazzekij gekregen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
