Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
moeilijk om uit te leggen: het is geen gewone witte meet, maar de witte gebobbelde lijn naast de snelweg (niet overal!) die je vooral rond knooppunten, Zaventem en de A12 vindt, die een irritant, luid en laag gezoem maakt wanneer men erover rijdt.
Wanneer ge ’t knooppunt Strombeek-Bever moet nemen, is het een hele klus om niet over een scheetmeet te rijden.
in de uitdr. “op de buiten”: op het platteland (niet in de stad)
vnw: van de(n) buiten zijn: op de buiten wonen, op het platteland wonen
Zie ook: buiten, den ~, boerenbuiten, op den ~
Die onder in de straat zijn verhuisd, zij wonen nu op de buiten.
> andere betekenis van buiten
Niks van, niets van aan, vergeet het maar, dat zal wel zijn
uitspraak: ajuine
Wat zegt gij nu, ik stond daar te wachten gelijk een zot… niks van aan jong, ge waart er niet!
Wa zegde ga’na, k’stond’er te wachte gelak ne zot… “ajuinen” joeng, ge word er nie!
Wordt gezegd om de ziektetoestand van vooral kindjes te omschrijven.
Antwerps verkleinwoord voor slijm.
Zijn verkoudheid is beter maar hij heeft nog wat last van slijmen.
Onze kleingste is al wa beter mor a’hee nog wa last van “slemmekes”
onhandelbaar zijn
Hij heeft het weer lastig met zichzelf.
Hij heeft het weer in, zijn eigenaardigheden komen weer boven.
Als’em het in heeft" valt er me hem niks aan te vangen.
Ja kweet het, gisteren had t’hem het weer areg in.
meestal fig., pejoratief of humoristisch gebruikt: een erg accident
Ik denk dat Urbanus het begrip wreed accident geintroduceerd heeft toen hij het beeld van een autowrak uitzoomde op twee autowrakken, dan drie en op de duur een heel autokerkhof terwijl hij heel de tijd herhaalde: ‘wreed accident … wreed accident …’
De Jean kwam met een plakkerke op zijne vinger binnen. Wreed accident, zei em, wreed accident.
De Morgen over het promotiefilmke van TNT: Een lijk dat uit de ambulance dondert, een ‘wreed accident’ met een fietser, een schietpartij op leven en dood en als rode kers op de taart een voorbijracende motorchick in bikini: het moet allemaal een voorsmaakje zijn van wat de Amerikaanse dramazender TNT te bieden zal hebben.
duur zijn, veel kosten
duur kosten is contaminatie van duur zijn en veel kosten
Dat kleedje kost redelijk duur maar binnenkort is het solden en dan gaat er een heel stuk van af.
iets wel verdiend hebben
vgl. Frans il ne l’a pas volรฉ
De grauwe vliegenvanger heeft zijn naam niet gestolen, hij heeft het gemunt op vliegende insecten.
Marianne Vos heeft het olympisch goud veroverd in de wegrit voor vrouwen. De Nederlandse was de sterkste van een kopgroep van drie. (…) Ze heeft het zeker niet gestolen. Ze verdient het goud. Niemand is jaloers op haar titel.
dwaas, niet serieus, uit de lucht gegrepen
“Hij schildert mij af als een farfelu, maar mijn medische en wetenschappelijke achtergrond staat duidelijk op mijn website.” (ciaosn.be)
“die farfeluรซ beweringen dienen hoofdzakelijk om andere zaken te camoufleren”
“Ik was altijd blij met Jean-Luc Dehaene. Voddenman, pur sang, maar wel aangekleed met ratio, niet met farfelue drapeerkunst.” (Hugo Camps)
“Bovendien zijn er toch telkens advocaten of notarissen ingeschakeld als bemiddelaar (gebonden aan beroepsgeheim maar je mag toch aannemen dat zij zich niet meteen voor de kar laten spannen van een farfelue fantast) en meestal worden …” (Siel Van der Donckt, deredactie.be)
“Mijn vertrouwen in de financiรซle sector krijgt opnieuw een knauw als men zoโn farfelue studies en cijfers lanceert.โ, zegt Van der Maelen. (dirkvandermaelen.be)
een ontgoocheling oplopen, onverrichter zaken terugkomen
vnw: van een kale reis thuiskomen: van een koude kermis thuiskomen
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal; NL: van een koude kermis thuiskomen
Ook: van een kale kermis terugkomen/thuiskomen (kermis, van een kale ~ thuiskomen)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In Zuid-Nederl. (Joos (1900-1904), Cornelissen-Vervliet), kwalijk thuis komen.
Ik kon wat extra centjes gebruiken en trok dus met mijn munten, ringen, kettingen en oorbellen naar mijn vaste juwelier, maar kwam van een kale kermis thuis!
Vakbonden Opel terug van kale reis. (kop in De Standaard)
Een inbreker is in Bornem van een kale reis thuisgekomen (hln.be)
Een Nederlandse vrouw die dacht dat een meteoriet haar dak had doorboord, is van een kale reis teruggekomen. (vrt.be)
trots zijn , tevreden zijn
Nederland: glimmen van trots, knorren van tevredenheid, of simpelweg: glimmen
Om het wat plezant te houden hadden wij van VDC op de aanwezigheid van enkele mindere goden van de Vlaams-nationalistische partij aangedrongen, zodat ook Siegfried Bracke en Pol Van den Driessche zaten te blinken van contentement dat ze erbij mochten zijn. (Louis van Dievel)
wanneer iemand een nieuw kledingstuk draagt mag een ander het uitnijpen. Dit is een voorwendsel om zachtjes in de arm of de bil te knijpen (vooral vriendelijk plagend bij kinderen).
Woordenboek der Nederlandsche Taal: 4.(Brabant) Met betrekking tot aangetrokken nieuwe kleedingstukken: knijpend inwijden (waarbij ook in arm of been geknepen wordt).
Als een kind eene nieuwe broek of een nieuwen jas aanheeft, dan nijpen zijne kameraden eens in dat kleedingstuk, zorg dragende er wat van den arm of het been bij te pakken. Dat heeten de snaken aannijpen, te Antwerpen uitnijpen, Cornelissen-Vervliet (1899).
Als een jongen zijn eerste lange broek aan heeft, vraagt men lachend: Is ze al uitgenepen? (In Duitschland, althans in Hessen, knijpt men een kind, dat in een nieuw pak steekt, werkelijk in arm en been; want de kameraadjes zeggen dat de kleermaker er nog in zit en er uitgepitst moet worden), Foncke (1932).
Amai, gij hebt een schoon nief broek aan: ik zal ze is rap uitnijpen sรจ!
treden, trappen, stappen, aftrappen
< metathesis van treden (De Bo)
Ook in delen van Oost-Vlaanderen gebezigd.
We waren op stap, en we tertten goed deure.
Door dat over hem te vertellen, had hij ferm op zijn tenen getorten. (figuurlijk: hem diep gekwetst)
obligatie uitgegeven door de Belgische staat
vnw: (bnl.) spaarbiljet uitgegeven door de Belgische staat
zie ook Leterme-bon, Van Peteghem-bon
“De interesse voor de staatsbon is de voorbije jaren gevoelig afgenomen. In die mate zelfs dat er denkpistes circuleren om de staatsbon fiscaal aantrekkelijker te maken.” (De Tijd)
apparaatvoet, meestal uit rubber om bewegende toestellen een stabiliteit te geven.
Het wasmachien heeft 4 verstelbare antislipvoeten.
Het ijsmachien staat stevig op antislipvoetjes zodat het niet gaat lopen bij het afdraaien van crรจme-glace.
1) Verbeterplan voor de leefbaarheid van de Brusselse ยดKanaalbuurtยด, te weten: de gemeenten Molenbeek, Anderlecht, Sint-Gillis, Laken, Schaarbeek, Sint-Joost-ten-Node, Koekelberg en het Vlaamse Vilvoorde.
2) Antiterrorismeplan van minister Jambon dat zich toespitst op de Kanaalbuurt (zie 1) in Brussel.
vgl. Stroomplan
Het Kanaalplan behelst een versterking van de werkgelegenheid en de economie voor de Brusselaars die wonen in de Kanaalbuurt.
Meteen na de aanslagen in Parijs en de verhoogde terreurdreiging in ons land lanceerde Jambon het zogenaamde ‘Kanaalplan’.
dienst hebben, dienstdoend
wel SN: van dienst zijn = iemand ergens mee van dienst zijn (bron: vrt taalnet)
Wie is er vanavond van dienst voor de bar in ’t clublokaal?
Monique kan niet komen, ze is verpleegster en ze is van dienst vanavond.
De bewaker van dienst vond er niet beter op dan de sleutel op de deur van de cel te vergeten.
levendig persoon
zie ook vief
vivant- levendig
als ik mijn baby uit zijn badje haal spartelt hij geweldig tegen, hij glipt haast uit mijn handen, ’t is ne vievigaard
die bejaarde in het tehuis kan zijn handen niet thuis houden,’t is nog altijd een vievigaard
1) met niets
2) ook: zonder meer
Is wel SN: Hij ging weg zonder iets te zeggen…
soms ook met dezelfde betekenis: zonder niets
1) Voor mij ne grote friet zonder iets.
ook: ..ne friet zonder iets bij.
1) Gaat gij die boterham zo droog eten, zonder iets?
1) Gaat gij die boterham zonder niets opeten?
2) Hij heeft zijn C4 gekregen, zonder vooropzeg of niets.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.