Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #841 04 March 2023: bevolkingsaangroei

    bevolkingsaangroei
    (zn. m.; ~en)

    SN-NL: bevolkingsgroei

    vnw

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: ; Vlaamsheid: 7

    Door de verschillen in bevolkingsaangroei zal de wereld in 2100 ook niet meer alleen gedomineerd worden door China en de VS, verwachten de onderzoekers, maar ook door India en Nigeria (zie verder). (vrt.be)

    Dat blijkt uit een vooruitzicht van het Planbureau over de bevolkingsaangroei. (standaard.be)

    In Brugge daarentegen zal de bevolkingsaangroei, van amper 0,3 procent, nauwelijks voelbaar zijn. (nieuwsblad.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Oct 2021 13:20)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Mar 2023

    👍
    3

    #842 03 March 2023: voor de galerie

    voor de galerie
    (uitdr.)

    SN-NL: voor de galerij
    voor de show, om iets te doen uitschijnen

    zie ook galerie

    “Om het met uw voorzitter te zeggen: ‘Show me the money.’ Toon met cijfers dat u het goed meent met cultuur. De rest is voor de galerie.” (tijd.be)

    ’t Is voor de galerie dat ze werken die mannen; anders ware ’t kartel naar de maan. (tenmandere.be)

    maar voor de galerie van hun leden voerden ze een vertoning op van (gematigd) verzet. (pallieterke.advn.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 Jun 2021 18:55)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Mar 2023

    👍
    23

    #843 02 March 2023: kaptrui

    kaptrui
    (de~, m., ~'s, ~en)

    trui (of sweater) met kap

    Hoodie-szmurlo

    NL: hoodie < Engels: hoodie/hoody

    > verzamellemma kledij

    Welk kind draagt er vandaag de dag niet graag een coole kaptrui? Vanaf nu maak je ze zelf. (stoffenheide.be)

    Het machtigste communicatienetwerk uit de geschiedenis aansturen is wat veel voor één man in een kaptrui. (VRT)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (23 Jun 2025 13:09)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Mar 2023

    👍
    160

    #844 01 March 2023: pikkendief

    pikkendief
    (de ~ (m.), -ven)

    plagerige of kinderlijke benaming voor een dief, afgeleid van pikken.

    ook: pikkedief

    zie ook ww. pikkedieven

    Gij se pikkendief, blijft van mijn snoepkes af!

    Blijkbaar hadden de pikkendieven een serieus accident gedaan met hun oneerlijk verkregen aanwinst, want de Tudor zat flink in de kreukels.(p-magazine.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Krommenaas en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Jul 2021 19:48)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Mar 2023

    👍
    413

    #845 28 February 2023: belet zijn

    belet zijn
    (uitdr.)

    vnw: verhinderd zijn

    Ik heb kaartjes voor een evenement dat op meerdere dagen geprogrammeerd staat. Ik ben belet op de dag waarvoor ik tickets kocht. (ticketmaster.be)

    Ondervoorzitter José Nerinckx ondertekende deze namens de Confrérie (voorzitter Johan Vencken was belet vanwege familieverplichtingen). (persinfo.org)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 Sep 2021 07:54)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Feb 2023

    👍
    9

    #846 27 February 2023: bezoek, geleid ~

    bezoek, geleid ~
    (uitdr.)

    rondleiding

    standaardtaal in België
    Van Dale 2015 online: BE

    antoniem: ongeleid bezoek

    We zijn naar de steenkoolmijnen in Waterschei geweest voor een geleid bezoek. Het was heel interessant.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Oct 2021 06:10)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Feb 2023

    👍
    373

    #847 26 February 2023: forfaitscore

    forfaitscore
    (zn. v.; ~s)

    forfaitcijfers

    Voetbal: 5-0
    Minivoetbal: 10-0
    Basketbal: 20-0
    Volleybal:3-0
    Hockey: 5-0

    taaladvies: Forfait komt in de standaardtaal in België ook voor in samenstellingen als forfaitcijfers, forfaitscore en forfaitzege.

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België

    zie ook forfait

    Standard droogt Borgworm af met forfaitscore in eerste oefenmatch (sporza.be)

    De hevige sneeuwval heeft voor moeilijke wedstrijden gezorgd in de JPL, maar mogelijk ook voor enkele forfaitscores. (voetbalprimeur.be)

    Die werd toen stilgelegd door een stroompanne. Dat betekent dat Union het duel wint met 0-5 forfaitscore. (radio2.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Jul 2021 02:27)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Feb 2023

    👍
    12

    #848 25 February 2023: geneeskunde

    geneeskunde
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.

    aandoeningen:
    abces
    afgang
    albumine
    angine
    angine de poitrine
    appelsienhuid
    appelsienvel
    appendicite, appendicitis
    attak
    bassen
    bleinen
    bommaziekte
    buikstorm
    brand
    bronchite
    cellulite
    crise
    deshydratatie
    dikoor
    draaien
    draaiing
    een zuur maag
    flebit
    fleuris
    geel
    geestesgestoord
    geraaktheid
    griepig
    hyperkinetisch
    jeugdbrand
    kerkhofblommen
    kettingziekte
    kiekeborst
    kiekhoest
    klem
    klierkoorts
    knikkebolziekte
    krab
    kuskesziekte
    nevenverschijnsel
    notarisziekte
    ondervlogen
    pellekes
    plekken
    ’t pootje
    rattenziekte
    rematis
    reumatisme
    rodehond
    sciatique
    sinusite
    slaptitude
    slepende ziekte
    speen
    stekkebenen
    surinfectie
    tic nerveux
    vallende ziekte
    valling
    vriesblaar
    vuil ziekte
    wateroog
    weeroog
    zona

    onechte aandoeningen:
    hypo
    jupilitis
    manzjenieziekte
    Sinte-Medunkt
    vanbrustum

    het menselijk lichaam:
    aberniks
    achillespees
    afhangers
    billen
    dikke teen
    haar
    het hert
    kaaken
    karuur
    kas
    knoesels
    kop
    maaltanden
    middenvinger
    poep
    staartbeen
    vel
    wervelzuil
    wijsheidstanden

    uitdrukkingen:
    aan de ribben (blijven) plakken, kleven
    adem, op zijn ~ trappen
    afbijten, iemand de kop afbijten
    afgaan, plat ~
    hals, aan de ~ laten komen
    maag, (zwaar) op zijn ~ liggen
    maag, voor zijn of haar ~ leven
    maag, zijn ~ laten keren

    gezondheidsverlening:
    adviserend geneesheer
    ambulancier
    arbeidsgeneesheer
    baxter
    cocoonvaccinatie
    collocatie
    dokteres
    dokter van wacht
    dokteur
    doktoor
    gasthuis
    Geel
    Geneeskunde voor het Volk
    geneesmiddel, wit ~
    generisch geneesmiddel
    gipsplaaster
    Het Vlaamse Kruis
    honderd
    hoorcentrum
    hoortest
    hospitaal
    hospitalisatie
    huisapotheker
    huisartsenwachtpost
    intensieve
    intensieve zorgen
    internering
    keelwisser
    kinderbed
    kine
    kinesist
    kinesitherapeut
    kinesietherapie
    kliniek
    materniteit
    medicijnen
    militair geneesheer
    moederhuis
    mug
    neuswisser
    nko-arts
    O.K.
    omnipracticus
    operatiekwartier
    palliatieve
    pikuur
    plaaster
    plaasterspecialist(e)
    plakker
    plomberen
    podoloog
    professor
    recupereren
    senologie
    sparadrap
    spoed
    spoedarts
    spoeddienst
    spoedpersoneel
    sportkinesist
    suppo
    tandplaaster
    tantist
    tensoplast
    urgentiearts
    valse tanden
    vals gebit
    vloed
    wasdom
    windel
    witte schort
    witte sector
    zorgen
    zorgkundige
    zothuis

    documenten:
    derdebetaler
    dixitattest
    doktersbriefje
    gmd
    klevertje
    maagdelijkheidsattest
    remgeld
    sis-kaart
    ziekenbrief

    medicatie:
    ab
    peujerke

    uitdrukkingen:
    aangemaakt zijn met
    allergisch aan, allergisch tegen zijn
    beterhand, aan de ~ zijn
    in het kinderbed blijven
    klot, van zijne ~ vallen
    laste, ten ~ van de patiënt
    losbreken
    mensen, het zit onder de ~
    vallen, van zijnzelve ~
    sus, van zijne ~ draaien
    wacht, van ~ zijn
    ziek vallen
    ziek vieren

    varia:
    aangeladen
    aerosollen
    amandelen trekken
    arbeidsonbekwaam
    Bednet
    berechten
    b-fast
    center
    compensatiekas
    corona (voorvoegsel samenstellingen)
    disponibiliteit
    gezondheidsfactuur
    griepcommissaris
    hospitalisatieverzekering
    kiwimodel
    maaggevoel
    maagriem
    maandstonden
    medische bijpremie
    mutualiteit
    noodnummer
    orde van artsen
    orde van geneesheren
    pyjamadag
    regels
    Riziv
    sanitair
    systeem
    uitnemen
    voos
    werkonbekwaam
    wetsdokter
    wetsgeneesheer
    witte frak
    x-ray
    X-stralen
    ziekenbond
    ziekenkas

    -

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Feb 2025 08:09)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Feb 2023

    👍
    122

    #849 24 February 2023: glacé

    glacé
    (de ~ (m), ~'s)

    soort rechthoekige koffiekoek dat uit twee lagen bladerdeeg bestaat waarvan het bovenste met glazuur is bedekt. Tussen het bladerdeeg zit banketbakkersroom.

    Tompoes Belgie

    zie ook boekske

    AN: tompoes

    Niets zo heerlijk op zondag als een verse koffiekoek! In ons assortiment: eclair, oliebol, glacé, appelflap.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Taalmiet en laatst gewijzigd door de Bon (20 Jun 2025 14:45)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Feb 2023

    👍
    19

    #850 23 February 2023: princiep

    princiep
    (zn. o.; ~en)

    principe

    vnw: principe

    Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen

    vgl. princiepsakkoord; princiepsbeslissing; princiepsbesluit; princiepskwestie; princiepsovereenkomst

    Volgens een nieuw verslag van het Europees Agentschap van Milieu in Kopenhagen helpt het princiep “de vervuiler betaalt”, dat berust op eco-fiscaliteit, om de hoeveelheid vuil water te verminderen en biedt het de meest rendabele oplossing om de Europese wetgeving te eerbiedigen. (11.be)

    De kunst om de kunst: een princiep dat hem van jongs af niet heeft kunnen bevredigen, wel de kunst als waarde volledig zelfstandig. (dbnl.org)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Dec 2024 06:15)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Feb 2023

    👍
    143

    #851 22 February 2023: dienvolgens

    dienvolgens
    (bw.)

    vnw: dus, derhalve, bijgevolg

    gwnt: Zuidn.

    opm: eerder ambtelijke taal

    Ze reizen dienvolgens steeds op kosten en op risico van de klant, onafgezien de zending franco, fob of cif gebeurt. (marckdael.be)

    Het opstellen van een medisch verslag in het kader van een gedwongen opname heeft een therapeutisch doel. Dienvolgens is deze handeling vrijgesteld van btw. (domusmedica.be)

    Het is dienvolgens niet mogelijk om ook de wetten van 1981 en 2007 in te roepen. (unia.be)

    “Bovendien bestaat de basisplicht voor de journalist erin om de waarheid te respecteren en dienvolgens te berichten.” (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 12:01)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Feb 2023

    👍
    6

    #852 21 February 2023: autostop doen

    autostop doen
    (uitdr.)

    liften, autostoppen

    gratis Van Dale online:
    au·to·stop (de; m) (België)
    1 autostop doen: liften

    zie ook autostop; autostopper

    Ze hakten de knoop door, deden autostop tot Leglise (ver buiten hun normale route) en stapten vandaar terug (roodbaard.be)

    We doen autostop: twee australische touristen nemen ons mee. (rioclaro.be)

    Het slachtoffer, een 51-jarige man uit Sint-Gillis, was in het centrum van Brussel op stap en had autostop gedaan om naar huis terug te keren. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 12:59)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Feb 2023

    👍
    57

    #853 20 February 2023: kuis

    kuis
    (zn. m. geen mv.)

    schoonmaak, poetswerk
    zie ook kuis, grote ~

    vnw

    Van Dale 2016 online: BE

    vgl. opkuis

    Kunt ge Uw kamer niet eens kuisen?
    De grote kuis komt er aan!

    Ik heb vanmorgen mijne kuis gedaan. ’t Is weer proper voor een week.

    > andere betekenis van kuis

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Jun 2023 06:50)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Feb 2023

    👍
    363

    #854 19 February 2023: jonkheid

    jonkheid
    (de ~, vrouw. zelfst. nw. )

    1. jonkheid (de ~ (v.), geen meervoud
    jonge mensen als een groep beschouwd, jeugd, het jong zijn
    (Gans Vlaanderen)

    vnw: rijpere jeugd

    2. jonkheid (de ~ (v.), jonkheden)
    mannelijke of vrouwelijke vrijgezel op leeftijd (Vlaamse Ardennen)
    jongeheer, een oudere ongehuwde man (ouderske jonkheid) (Leiestreek)

    zie ook verzamellemma mensen

    1) Popmuziek is eerder iets voor de jonkheid.

    Ik dacht het wordt tijd
    da’k mijn wijsheid verspreid
    voor ’t algemeen profijt van de jonkheid
    (liedjestekst Urbanus)

    Tijdens zijn jonkheid heeft hij wel dwazigheden begaan.

    2) Onze buurman, de jonkheid, is ongehuwd en binnenkort viert hij zijn 50ste verjaardag.

    Wie is die jonkheid daar? Oh, dat is tante Emma, de zuster van mijn moeder!

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Feb 2023 08:39)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Feb 2023

    👍
    240

    #855 18 February 2023: onderschriften

    onderschriften
    (mv.)

    ondertitels

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen, enkel meervoud

    Ik denk dat ik een nieuwe bril nodig heb, ik kan de onderschriften op tv niet meer goed lezen.

    Waarom ondertitelen VRT en RTBF ‘1985’ niet met tweetalige onderschriften? (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Jan 2023 09:35)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Feb 2023

    👍
    292

    #856 17 February 2023: scheenlap

    scheenlap
    (de ~ (m.), ~pen)

    scheenbeschermer o.a. bij voetbal

    Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen

    Ik moet morgen gaan sjotten en ik vind mijn scheenlappen niet.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 09:42)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Feb 2023

    👍
    358

    #857 16 February 2023: Jefke Pierlala

    Jefke Pierlala
    (uitdr.)

    verwijzing naar een onbenoemde manspersoon (bv. de eerste de beste) meestal met een negatieve connotatie

    zie ook pierlala

    depaddock.eu: natuurlijk, die “exception” kan betekenen dat Jefke Pierlala ook een superlicentie kan krijgen, als hij op een goed blaadje staat bij Mosley…

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Aug 2021 04:51)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Feb 2023

    👍
    269

    #858 15 February 2023: venstertablet

    venstertablet
    (zn. o.; ~ten)

    vensterbank, vensterblad

    Van Dale 2018 online: BE

    De ramen zijn geplaatst en nu moeten we de venstertabletten opmeten. Dit moest best gebeuren voor de bezetter komt. (livios.be)

    Ceralith NV heeft voor u de mooiste venstertabletten in Belgisch hardsteen. Steeds op voorraad en scherp geprijsd! (ceralith.be)

    “An viel door het raam. Tijdens het poetsen. Zag je die emmer en de schoonmaakproducten niet, die op het venstertablet stonden?” (De man die niet van vrouwen hield – Jos Pierreux)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (05 Aug 2021 15:13)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Feb 2023

    👍
    146

    #859 14 February 2023: Vlaamse kop

    Vlaamse kop
    (begrip)

    een soort gordijnband
    een dubbele plooi of vlinderplooi

    Gordijn met vlaamse kop voor dressing – Facebook

    Een dubbele plooi wordt ook wel vlinderplooi of Vlaamse kop genoemd. (bmfabrics.com)

    Afwerking in wave, vlaamse kop of zeilringen. (decorosseel.be)

    U kan kiezen voor een standaardafwerking zonder meerprijs, (enkel plooilint) of een luxueuze ingestikte plooi (Vlaamse kop). (id-interieur.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (31 Mar 2025 10:53)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Feb 2023

    👍
    25

    #860 13 February 2023: onderhoudspremie

    onderhoudspremie
    (zn. v.; ~s)

    subsidie voor het onderhoud van een beschermde gebouwen, erfgoed, …

    Van Dale online 2020: BE

    Livios gaat in dit artikel dieper in op de mogelijkheden om voor beschermde monumenten een onderhoudspremie te krijgen wanneer zij bepaalde werken uitvoeren aan dit beschermd monument of aan het interieur. (livios.be)

    Voor het onderhoud, het herstellen, het restaureren of instandhouden van beschermde monumenten kan een premie aangevraagd worden bij de cel Ruimte en Erfgoed. (sint-truiden.be)

    In 1993 voerde de Vlaamse overheid de onderhoudspremie voor beschermde monumenten in. (monumentenwacht.be)

    De aanvraag voor de onderhoudspremie van het VW is ingediend. ;)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (24 Jul 2021 10:01)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Feb 2023

    👍
    43

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.