Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
De zogenaamde ‘couponnetjestrein’ was een achterpoortje in de Belgische fiscale wetgeving. Wie traditionele papieren obligaties of kasbons bezat die nog vóór maart 2003 op Belgisch grondgebied waren afgegeven, kon daarvan letterlijk de coupons afscheuren en ze in het Groothertogdom Luxemburg gaan deponeren. Op die manier moest men weliswaar de inkomsten aan de Belgische fiscus declareren (als men althans niet te veel geheugenverlies had), doch in Luxemburg werd er geen voorheffing op afgehouden.
Sedert 2008 worden evenwel geen papieren effecten meer uitgegeven, en eind 2013 zal het systeem voorgoed afgeschaft zijn, waardoor de couponnetjestrein geschiedenis wordt.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
Vraag misschien beter eens aan Paul D’Hoore hoe dat nu eigenlijk zat met die fameuze (fameus) couponnetjestrein; ik ben niet welgesteld genoeg om mij daar ooit aan bezondigd te hebben.
demorgen.be: De fiscale en de bankwereld moeten daar niet flauw over doen, offshore-structuren opzetten was in de periode 2000-2010 gewoon een sign of the times en blijkbaar een welgekomen alternatief voor de geschrapte couponnetjestrein naar Luxemburg.
Dit is de regering van de gemeenschappen. Er zijn 4 gemeenschappen in België die elk hun eigen regering hebben: Vlaamse, Franse, Duitse en de Brusselse.
syn.: deelstaat
zie ook gewestregering
Het is een kluwen in het Franstalige landsgedeelte nu de Waalse, de Brusselse en Franse gemeenschapsregering in feitelijke lopende zaken verzeild zijn geraakt.(deredactie.be)
PS uit Franse gemeenschapsregering zetten kost 3,25 miljoen euro aan vertrekpremies. (DS.be)
zich kandidaat stellen, kandideren, solliciteren
vnw: zijn kandidatuur stellen/indienen: solliciteren, zich kandidaat stellen
DS2015: standaardtaal
Van Dale 2015 online: zonder label
variant: kandidatuur, zijn ~ indienen
vgl. kandidatuurstelling
De Jean heeft zijn kandidatuur gesteld voor het voorzitterschap.
Zij heeft haar kandidatuur ingediend voor die positie.
eetbare paddestoel
vnw: kampernoelie, kampernoelje: champignon, eetbare paddestoel
Van Dale 2017: BE
SN-NL: kampernoelie = champignon
We maken bij onze biefstuk-friet een saus met kampernoelies.
In 1668 verscheen in Antwerpen het Traktaat van de kampernoeljes of duivelsbrood, geschreven door paddenstoelenliefhebber en -kenner pater Franciscus van Sterbeeck. (standaardboekhandel.be)
Recept van de week : Wijting met kampernoeljes. (deplate.be)
voluit: de Kamer van Volksvertegenwoordigers
in Nederland: de Tweede Kamer, voluit: De Tweede Kamer der Staten Generaal
Het wetsvoorstel is gestemd in de Kamer.
De eerste minister heeft de pensioenhervormingen verdedigd in de Kamer.
SN-NL: kalmeringsmiddel
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 5
vgl. calmant
Dat zijn typische symptomen van angst en spanning. Bij sommige mensen gaat het zo ver dat ze hun arts om een kalmeermiddel vragen. (test-aankoop.be)
In de Verenigde Staten heeft het Hooggerechtshof geweigerd het gebruik van het kalmeermiddel midazolam te verbieden bij executies. (vrt.be)
De jaren vijftig schonken ons het eerste kalmeermiddel, toen op basis van barbituraten. (standaard.be)
De rij-‘vaardigheid’ van iemand die kalmeermiddelen slikt is zelfs vergelijkbaar met deze van iemand die 1,0 promille alcohol in het bloed heeft. (demorgen.be)
naar de grote wc gaan (meestal kindertaal, maar niet uitsluitend.)
zie kaka
Het NL synoniem is poep en het bijhorende ww. poepen
uit het Fr: faire caca, zoals faire pipi, faire dodo, …
De kleine is zo aan het wrochten? Ik denk dat em kaka aan het doen is. Ik zal maar al ne nieuwe pamper pakken.
plaatsen, uitleggen, begrijpen in een context
vnw: in overeenstemming brengen met, plaatsen in een geheel, laten aansluiten bij
vgl kaderen in
Als de Paul iets verbiedt aan zijn kinderen kan hij dat altijd goed kaderen.
seponeren, afdoen
vnw: in de doofpot stoppen, zonder gevolg laten, als afgedaan beschouwen, seponeren
andere betekenis van klasseren
vergelijk ook gevolg, zonder ~ klasseren; verticaal klasseren
Uiteindelijk werd de verdachte naar huis gestuurd en de zaak geklasseerd.
De Jean is voor die zaak bij de baas moeten komen, maar het is uitgepraat en geklasseerd.
draagbare kaarsenhouder, blaker
vnw: blaker, lage kandelaar met een schaaltje als voet
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Van Dale niet algemeen
“Als wij ‘s avonds gingen slapen kregen wij een ’kaarsenpanneke’ mee.” (users.skynet.be/jef.vermeiren/18-40.html)
En zo is het nu ook met de tweede reeks decoratieobjecten die Coppens heeft ontworpen: bloempotten, vazen, een kaarsenpan, een champagneglas, een tafelkleed … (demorgen.be)
“Meestal vind ik kleingeld, maar ook al veel fietsen, een oud dolkje, een kaarsenpan van bij de zusters en een kanonskogel." (nieuwsblad.be)
Een belangrijke numerieke grens of mijlpaal in de vorm van een getal
de kaap bereiken, passeren, overschrijden
vnw: (numerieke) grens, mijlpaal: de kaap van x halen, de kaap van x overschrijden
Van Dale: algemeen Belgisch-Nederlands
Gisteren werd de kaap van duizend bezoekers moeiteloos overschreden.
Nu wil de partij de kaap overschrijden van de tien procent. (standaard.be)
De kaap van 100.000 hybride wagens overschreden – Statbel
NL: boksbeugel
Politie vindt boksijzer bij agressieveling (hln.be)
Afpersing met boksijzer (Ninove) – Het Nieuwsblad
Fuifnummer betrapt met boksijzer op zak (standaard.be)
Als je met een boksijzer rondloopt,en je wordt staan gehouden door de politie,wat gebeurd er dan? (9lives.be)
grote tranen, hard schreeuwen (huilen) (meestal bij kinderen)
in SN zijn krokodillentranen geveinsde tranen
Oogartsen horen vaak de klacht van tranende ogen in de wind of bij het buiten komen. Dit kan gaan van een vochtig gevoel in de ogen, tot krokodillentranen … (gezondheid.be)
Vermijd krokodillentranen met deze leuke antislip schoentjes! (jbc.be)
Je weet hoe je kleine wondjes verzorgt en krokodillentranen stopt. Maar soms is een pleister niet genoeg. (sixminutes.be)
zachtkokende of bloemige aardappel, speciaal om puree te maken
vgl fritpatat
De pureepatatten zijn op, zoudt ge van de winkel eens ne zak kunnen meebrengen?
oei!
Uitroep, in VL populair geworden door Kamiel Spiessens (Chris Van den Durpel) die het met een slissende s uitspraak
vergelijk: oeie
wikipedia: Oesje! is een Vlaamse komische film uit 1997 rond het personage Kamiel Spiessens van Chris Van den Durpel. De film gaat over een Vlaamse boer, Kamiel Spiessens, die er alles aan doet om zijn grond te verdedigen tegen een Nederlandse zakenman. Die man wil op de grond een pretpark neerzetten.
Oesje, wat is hier allemaal gebeurd?
SN-NL: geen steek zien
WNT: “In Z.-Nederl. zegt men ook geen steek voor zijn oogen zien.”
Het was er heel donker, hij zag geen steek voor zijn ogen. (blog)
“Ik zag geen steek voor mijn ogen, de modder vloog langs alle kanten.” (gva.be)
Ik zag geen steek voor mijn ogen. Ik probeerde niet in paniek te geraken en volgde de procedures die ons zijn aangeleerd. (nieuwsblad.be)
- steke donker
- ik zie geen steek voor mijn ogen
(Kastanjeoog in een reactie bij stekkedonker in het Vlaamswoordenboek.be)
weinig, iets wat niet veel betekent, een pover resultaat, genne vette
Typisch Vlaams: iets van weinig waarde (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
“Tweede flitsmarathon toch geen mager beestje: 9.455 chauffeurs reden te snel.” (hln.be 13.10.2014)
“Spreidingsplan asielzoekers blijkt mager beestje.
Het spreidingsplan voor vluchtelingen dat de Europese ministers van Binnenlandse Zaken zowat een jaar geleden hebben gesloten, blijkt vandaag grotendeels dode letter.” (vrt.be 13 sept. 2016)
“Anderlecht haalde opgelucht adem en reageerde met een kopbal van Miazga (naast). Verder was de eerste helft een mager beestje.” (focus-wtv.be 12 april 2021)
“Lege zitjes, doodse stilte… Nee, voetbal zonder fans is toch maar een mager beestje voor velen. Al maanden moeten trouwe fans toekijken vanuit de zetel door het coronavirus.” (voetbalflitsen.be 22 mei 2021)
politiek: het federaliseren van bevoegdheden en domeinen; in extremis ook het omvormen van België in onafhankelijke staten
zie ook splitten
Bij een volgende communautaire ronde in 2019 wil Jong N-VA dat de sociale zekerheid gesplitst wordt. (jongnva.be)
Het plan B, de splitsing van het land, is niet moeilijk, meent Johan Sauwens. Of misschien wel moeilijk, maar dus wél mogelijk. (demorgen.be)
Gezondheidszorg: wat moeten we splitsen? | VRT NWS – VRT.be
klanknabootsing van een pistool
Van Dale 2016 online: piefpoefpaf: BE
in Nederland: piefpafpoef
Algemeen Nederlands Woordenboek: pief poef paf: vooral in BE
zie ook Vlaamse volgorden
zie ook pief, poef, paf en gij zijt af; pief, poef, paf en uw broek zakt af
Niet alleen die van de verdiende rust en beloning van de voetbank – want zelf hoor ik in zijn ‘poef’ ook het aftelrijmpje ‘pief poef paf en jij bent af’ van mijn jeugd weerklinken (demorgen.be)
Alle indianen schieten met bananen, pief poef paf en jij bent af! (deklarebron.be)
Pief poef paf seffens zakt u broek nog af (Facebook.com)
Pief poef paf, daar komt de jager. Pief poef paf, pief… De jager schiet de wolf dood en haalt grootmoeder en Roodkapje uit de buik van de wolf. (klaslut)
vnw: automonteur
ook automechanieker (zie voorbeelden)
ook automecanicien
Alphonse werkte als automekanieker bij Mannes in Brussel en nadien bij Volvo Trucks in Vorst. (hln.be)
Wij zijn op zoek naar een enthousiaste en dynamische automechanieker. (talentus.be)
Na de oorlog week hij uit naar de Verenigde Staten, waar hij automechanieker werd. (vrt.be)
Luc De Moor: “De job-inhoud van automekaniekers is de voorbije jaren sterk veranderd.” (knack.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.