Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
voorwaarden , praktische schikkingen
meervoud van modaliteit
taaladvies.net: Modaliteiten in de betekenis ‘bepalingen, voorwaarden’ is alleen standaardtaal in België.
toepassingen in samenstellingen zoals: deelnemingsmodaliteietn, inschrijvingsmodaliteiten, lidmaatschapsmodaliteiten, toetredingsmodaliteiten, …
Protocol tot vaststelling van de modaliteiten voor de samenwerking en de informatieuitwisseling tussen de Nationale Bank van België en de … (nbb.be)
Koninklijk besluit tot vaststelling van de modaliteiten voor de werking van het Fonds voor de Analyse van Aardolieprodukten. (ejustice.just.fgov.be)
De vakbonden en de directie hebben vanmorgen onderhandeld over de modaliteiten voor de herstart van de fabriek in Genk. (vrt.be)
De modaliteiten voor die dienstvrijstelling staan in een ontwerp van omzendbrief van minister van Ambtenarenzaken Petra De Sutter (Groen), (demorgen.be)
student die niet op kot zit, maar elke dag over en weer pendelt (pendelen)
Van Dale 2020 online: BE
Ben jij een kotstudent of een pendelstudent? Gaan studeren betekent veel vragen oplossen, wat studeren… aan welke universiteit… en ook: waar ga je wonen? (vub.be)
Zoveel bespaar je als pendelstudent | Metro
Een gemiddeld treinabonnement voor pendelstudenten kost jaarlijks rond de 194 euro. (Rabobank.be)
stinkerke (Tagetes)
Vlaamse uitspraak: ta·zjèt
“In enkele plaatsen ten westen van Antwerpen komen voor tagettekes, dagtettekes, dagèssen en tajetten, die teruggaan op de officiële botanische nomenclatuur, te weten Tagetes.”
Onze Taal. Jaargang 49(1980) dbnl.org
“Beste klanten, Er zijn weer nieuwe bloemen en planten binnengekomen. Nu zijn er ook gewone éénjarige begonia’s, tagetten, knolbegonia, Oleander, Lantana, Palmbomen, olijfbomen en zoveel meer!!!” (facebook)
(typografie, geschreven pers) onderdeel van een groter artikel dat een thema wat nader toelicht en in een kader gezet wordt, dikwijls ook met een steunkleur
Bij een interview wordt dikwijls een korte biografie van de persoon in kwestie in een kaderstuk weergegeven.
vilt.be: Maar de uitvoerige aandacht die agro-ecologie in een kaderstuk krijgt, is voor de landbouwadviesraad wat te veel van het goede.
domusmedica.be: In een extra kaderstuk vat u in maximum drie zinnen samen wat gekend was voor het
onderzoek en wat nieuw is na het onderzoek.
sport: de A-ploeg, de basisploeg
Van Dale 2015 online: BE
NL: A-selectie
clubbrugge.be: Ontdek alle spelers uit de A-kern en leer ze beter kennen. Bekijk hun foto’s, videos, biografie en volg ze op Twitter en Facebook.
hbvl.be: Jeugdvoorzitter Kesk trots met zege A-kern tegen Zwarte Leeuw.
SN-NL: glastuinder
Van Dale 2020 online: BE, niet algemeen
Mijn vader was druiventeler, serrist, landbouwer dus, net zoals zijn voorouders tot twaalf generaties terug. (demorgen.be)
De gemeente wilde een serrist aanstellen om de serres te bewerken, maar er staan geen kandidaten te drummen voor deze job. (standaard.be)
Decoster, zelf dochter van een serrist, zag haar droom in vervulling gaan toen de serristenwoning naast het ouderlijke huis te koop stond. (nieuwsblad.be)
Het kunstwerk is een eerbetoon aan de druiventelers in de streek van Overijse en Hoeilaart. Ook de ouders van Gal waren serristen. (vrt.be)
volwassen, volgroeid
ook fig.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6
“Match op een mature wijze uitgespeeld” (nieuwsblad.be)
Zo werken we verder aan een mature en klantgerichte organisatie. (vlaanderen.be)
UAntwerpen geeft volgens de commissie blijk van ‘een mature bestuurscultuur’. (uantwerpen.be)
Voor jongeren vanaf 16 jaar: we gaan ervan uit dat deze leeftijdsgroep een voldoende mature houding kan aannemen om samen onderweg te zijn (pimento.be)
Als werkgevers en werknemers op een mature manier omgaan met verwachtingen en ambities, is er veel mogelijk in een bedrijf. (beci.be)
achterhaald, uit de tijd
Van Dale 2017 online: BE
DS2015 standaardtaal
Als synoniem van ‘achterhaald’ is ‘voorbijgestreefd’ standaardtaal in België. (taalbeheersingswebsite)
Een mobo met 850i chipset zou ik niet meer kopen, die zijn voorbijgestreefd. (van een forum geplukt)
Vrouwendag: 11 voorbijgestreefde stereotypen over vrouwen (knack.be)
verdeling van drukwerk of andere goederen huis aan huis
NL: huis aan huis verspreiding
zie ook huis aan huis bedeling
demorgen.be: De jodiumpillen zouden huis aan huis verdeeld worden.
hamme.be: De huis-aan-huis verdeling van de bonnen op naam voor de gratis restafvalzakken (huisvuil) gebeurt tegelijk met de aanslagbiljetten van de gezinsbelasting.
1) thuis, binnen blijven (maar eventueel ook minder strikt, in uw omgeving blijven)
2) zich gedeisd houden (antoniem: uit zijn kot komen (kot, uit z’n ~ komen)
vnw: in zijn kot blijven: thuisblijven of stil zijn
zie ook verzamellemma koterij; kot
zie ook blijf in uw kot
1) “Blijf in uw kot”, met die iconische uitspraak probeerde Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) de Vlaming te overtuigen om thuis te blijven. (hln.be)
1) ‘Vrouwen, blijf in uw kot op Internationale Vrouwendag!’ (demorgen.be)
1) Hoe doe ik dat, in mijn kot blijven? Ik ga een keer naar de supermarkt, te voet, in het daluur. Een mens moet eten en drinken. Ik ga een keer naar de apotheker, ik ga de krant kopen. (Louis van Dievel – vrt.be)
2) Maar zoals gezegd: blijf niet in uw kot zitten, ga rond, stuur zelf brieven en toon initiatief.
2) “Vrijdagmiddag zat u in het middagnieuws van VTM, om oppositie te voeren tegen de volgens u verwarrende communicatie van de federale overheid. Daarmee zwengelde u de verwarring nog wat aan. Ik zou u willen vragen: doe dat nu even niet. Blijf in uw kot.” (Joël De Ceulaer – De Morgen)
een grote leugenaar zijn
NL: liegen dat je barst
vergelijk: liegen dat hij het zelf gelooft
…jij bent echt wel een loser, je zit hier te liegen dat je zwart ziet! en wanneer iemand dan eens om voorbeelden vraagt draai je rond de pot… (voetbalbelgië.be)
Train uzelf in het solliciteren, oefen desnoods met iemand en fake gerust een beetje hier en daar (niet echt liegen dat je zwart ziet). (9lives.be)
Amaai wat een hoopje marginalen (marginaal) daar bij jullie of zit je hier te liegen dat je zwart ziet?
Als Belg ben ik natuurlijk vooral vertrouwd met Vlaamse combinaties. Zoals: iemand van haar noch pluim kennen (het is een volstrekte vreemde), liegen dat je zwart ziet (dat je barst, dus), als een hond in een kegelspel zijn (niet welkom zijn), iemand stokken in de wielen steken (tegenwerken) en andere katten te geselen hebben (andere prioriteiten hebben). (schrijf.be)
DS2015 standaardtaal: veel pennen in beweging brengen
zie ook inkt, er is al veel ~ gevloeid over
De problematiek van pesten heeft al veel inkt doen vloeien. (gezinsbond.be)
Het zomerakkoord heeft al veel inkt doen vloeien over de effectentaks van 0,15% en de hervorming van de vennootschapsbelasting. (tijd.be)
De afbraak heeft al veel inkt doen vloeien in Doornik. (vrt.be)
Drama krijgt hopen aandacht, doet veel inkt vloeien, krijgt veel antennetijd op radio en tv, en veel buzz op het internet. (vrt.be)
Chilla, reizende ster van de Franse rapscene, doet veel inkt vloeien. (uitinvlaanderen.be)
De introductie van de black box tegen ten laatste 1/1/2016 heeft al veel inkt doen vloeien! (belgianrestaurantsassociation.be)
industriële installatie voor grootschalige waterzuivering
Waterzuiveringsstation Antwerpen-Zuid
Van Dale 2016 online: BE
bruzz.be: Eind 2009 liet Aquiris, uitbater van waterzuiveringsstation Brussel-Noord, dagenlang ongezuiverd afvalwater de Zenne instromen.
ecohuis.antwerpen.be: De grote “paaseieren” van het waterzuiveringsstation op de Noordersingel zijn goed te zien vanop het dak van het MAS.
Opvallend veel coronadeeltjes in Antwerps rioolwater –
27 aug. 2021 — Het rioolwater in het waterzuiveringsstation Antwerpen-Zuid op het Antwerpse Kiel bevatte op 23 augustus 85,7 RNA-concentraties van het … (hln.be)
verborgen
DS2015 standaardtaal
WNT: het volt. deelw. van verduiken als bnw. en bijw. gebruikt. Algemeen in Vl.-België; in Nederland slechts incidenteel in schrijftaal bij V. Looy en C. Veth (in een parodieerenden tekst)
zie ook verdoken zitten, duik, in den ~, duikelings
spaargids.be: Zijn er nog verdoken kosten?? Zijn de producten van Ergo te vertrouwen? De oude naam HM schept heel veel wantrouwen bij mij. Groetjes,.
coresdevelopment.be: Het is moeilijk om dat allemaal te ontdekken, maar bij een nieuwbouw heb je geen verdoken gebreken van die aard.
wielrennen: de Amstel Gold Race in Nederlands Limburg, de Waalse Pijl en Luik-Bastenaken-Luik
vgl. Vlaamse klassieker
zie ook Vl. oorsprong: klassieker
zie ook Ardeens
“Ik hard me voor de Ardeense klassiekers” (Haacht) – Het Nieuwsblad
De Ardeense klassiekers worden zijn mikpunt en vooral Luik-Bastenaken-Luik staat omcirkeld. (nieuwsblad.be)
Niet BMC of Lotto-Belisol is de ploeg van de Ardeense klassiekers. (hln.be)
Nibali rijdt in principe ook de Ardeense klassiekers, maar met het WK in Innsbruck volgt het hoofddoel pas in het najaar. (standaard.be)
het pakken van politieke mandaten voor het financiële aspect; eventueel ook het verwerven van een andere vorm van werkgelegenheid die gefinancieerd wordt door de overheid
variant: postenpakkerij
zie ook postjespakker
“Hij zit momenteel zonder werk en zocht naar eigen zeggen een overbruggingsperiode tot aan zijn pensioen. Hij wordt nu schepen tot aan zijn pensioen. Dit heeft niets te maken met ideologie, dit is pure postjespakkerij”, zegt D’haeseleer.” (nieuws.vtm.be 27 dec. 2018)
“Europa: Gelekte documenten onthullen schaamteloze postjespakkerij …” (archief.pvda.be 12 jan. 2017)
“Compromis voor UGent-rector in het gedrang: “Dit is postjespakkerij …
Vijf vicerectoren aan de UGent? “Dit plan wordt gezien als een vorm van postjes pakken”, klinkt het bij de vakbond.” (nieuwsblad.be 7 jun. 2017)
Allen rollen ze nu over elkaar heen, in de ijver om aan de postenpakkerij een einde te maken en hun boeken open en bloot te leggen, met het woord “transparantie” als absolute stoplap. (doorbraak.be 2017)
gele limonade, appelsienendrank met koolzuurgas
uitspraak: oranzjaad
Wikipedia:
In België: in het algemeen synoniem voor een koolzuurhoudende frisdrank met sinaasappelsmaak, soms ook gewoon ‘gele limonade’ genoemd.
In Nederland: alleen terug te vinden in het hedendaags taalgebruik als de merknaam ‘ranja’.
Orangina is een orangeade.
“Een orangeade is geen limonade. " (Maurice de Praetere – F.C. De Kampioenen)
uitbater van strandcabines in badsteden
herkomst: zie badkar
“Eén voor één mochten de badkarhouders een lotje trekken om te weten welke plek ze volgend jaar op het strand zullen krijgen.” (HLN 181116)
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
vgl. ook supporteren voor iets of iemand
“We gaan supporteren voor Olmen” – Het Nieuwsblad Mobile
Koning en koningin gaan supporteren voor Rode Duivels in Rusland (sporza.be)
Wij bouwden een zeepkist! Kijk hoe en kom supporteren op zondag 9 juni! (bruzzket.be)
Deze BV’s kwamen supporteren voor de ‘stars’. (hln.be)
vnw: zo ver als men kan zien
ook: zo ver het oog reiken kan (zie opmerkingen)
Het Vredig Land Groen zoover het oog kan dragen (De legerbode | Nieuws van de Groote Oorlog)
Zo ver het oog dragen kan, ziet men niets anders dan water. (dekroniekenvandewesthoek.be)
We staren in een oud vierkanten betonnen gat dat, tot zo ver het oog reiken kan, gevuld is met daklozenafval, lege bierblikjes en dito wodkaflessen. (demorgen.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.