Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #701 21 July 2023: afzien

    afzien
    (ww. zag af; afgezien)

    afkijken

    vnw: iemand afzien: stiekem kijken naar wat iemand aan het doen is

    Van Dale 1995: bij afzien: “4. leren doen door te kijken naar een persoon die erin bedreven is, syn. afkijken: iemand een kunst, de geheimen van een kunst afzien; -(gew. ongemerkt bespieden).”

    Opm: De vermelding in Van Dale en vnw suggereert constructies zoals “Hij heeft hem een tijd afgezien en daarna een exacte kopie van zijn werk gemaakt”. Het is niet duidelijk of dergelijke voorbeelden in de praktijk gebruikt worden of werden.

    ook in vaste woordverbindingen: afzien van iemand

    Hebben ze afgezien van de Belgen. (hln.be)

    > andere betekenis van afzien

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (08 Aug 2021 18:14)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Jul 2023

    👍
    13

    #702 20 July 2023: het gekunnen hebben

    het gekunnen hebben
    (uitdr.)

    het voor elkaar gekregen hebben, een prestatie geleverd hebben

    vgl. het zullen mogen kunnen

    het is wel leuk ma zo ingewikeld. 0. sontria. Lotte. ik heb het gekunnen het is heel moooooooooooi. (ketnet.be)

    Handige Harry hier heeft het gekunnen. Heb mijn achterwiel gedemonteerd om het eens te laten rechten. (forum.mountainbike.be)

    Chiro Ruien hebben het gekunnen: drie dagen vollenbak gaan in jeugdverblijf de Warande. (chiroruien.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Aug 2021 04:21)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Jul 2023

    👍
    56

    #703 19 July 2023: krol

    krol
    (zn. v. -len)

    krul

    vnw

    zie krollen

    Encyclo.nl: krol is Zuid-Nederlands voor krul
    Woordenboek der Nederlandsche Taal: gewestelijk, met name in ’t Brabantsch: krol

    Begin vorige eeuw vond men het schattig en fotogeniek om in het haar van een baby 1 krol te draaien, die dan over het voorhoofdje viel.

    Als mijn haar nat wordt, is de krol eruit.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Jun 2023 07:52)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Jul 2023

    👍
    255

    #704 18 July 2023: kasseien, over de ~ rollen

    kasseien, over de ~ rollen
    (uitdr.)

    1) vechtend over de straat rollen (ook fig.)
    2) iets dat letterlijk over de kasseien rolt (bv. wielen)
    3) een hoofd dat over de kasseien rolt: iemand die geliquideerd wordt (fig.)

    zie kassei

    1) Laat anderen maar over de kasseien rollen om zulke oude vetes uit te vechten, mij interesseert dat niet. (knack.be)

    Waalse, Brusselse en Vlaamse politiekers rollen vechtend over de kasseien. (blog.seniorennet.be)

    2) Over de geluidsoverlast veroorzaakt door de autobanden die over de kasseien rollen, was de schepen kort. (nieuwsblad.be)

    Paardenkoetsen rollen over de kasseien van de rustige middeleeuwse stad Mdina. (1map.com)

    3) Maar nog voor dat van Vladimir Vladimirovitsj zal het hoofd van Liz Truss over de kasseien rollen. (demorgen.be)

    Als ik koning Albert was zou ik toch maar opletten met die liberale steun, want voor je ‘t weet rolt je hoofd over de kasseien van de Brusselse Grote Markt, en dan is het gedaan met naar de jaren ’30 te verwijzen nog vóór de N-VA haar fascistische dictatuur geïnstalleerd heeft. (adoc.pub)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Oct 2022 11:13)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Jul 2023

    👍
    5

    #705 17 July 2023: bebbel, zijn ~ houden

    bebbel, zijn ~ houden
    (uitdr.)

    vnw: zijn mond houden

    ook: zijn bebbel (niet) kunnen houden

    Typisch Vlaams: je bebbel houden: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2

    De inbreng van alle gasten is beperkt; Sven kan zijn bebbel niet houden. (twitter)

    Na de ontspanning kon Bert weer zijnen bebbel niet houden. De onderwijzer had het aldra in ’t oog. (nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be)

    Weet nu één ding zeker ….zal in het vervolg men bebbel houden wat betreft die storm in een glas water hoor want …we hebben gisteren namiddag er eentje gekregen met 90 a 100km per uur het was er eentje om "U "tegen te zeggen . (seniorennet.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (30 Aug 2021 11:40)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Jul 2023

    👍
    9

    #706 16 July 2023: collant

    collant
    (zn. m.; ~s)

    kousenbroek, broekkous

    vnw: maillot

    Typisch Vlaams: maillot: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3

    Opm: Er bestaat ook een VL betekenis van maillot, zie ook reacties

    2e kleuter tot en met 2e leerjaar. roze/witte collant; roze maillot met/zonder vollant/rokje; roze of witte danspantoffels; roos topje met logo van Tros (niet verplicht (danscompagnietros.be)

    Indien je op zoek bent naar een collant waarop je kan vertrouwen tijdens lange, winterse fietstochten, hoef je niet meer te twijfelen. (fashionforcycling.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Jan 2022 10:32)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Jul 2023

    👍
    7

    #707 15 July 2023: streken hebben

    streken hebben
    (uitdrukking)

    veel noten op zijn zang hebben
    NL kapsones hebben
    zie ook gesten hebben

    zal niet geinteresseerd zij in barbie popjes die kostelijk zijn in onderhoud en meer streken hebben als een bok keutels. (reactie op artikel in HLN 190318)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (17 Jul 2021 23:30)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Jul 2023

    👍
    133

    #708 14 July 2023: signalisatiebord

    signalisatiebord
    (zn. o.; ~en)

    bord met verkeerssignalisatie

    Signalisatie is standaardtaal in België. Het woord wordt in verschillende betekenissen gebruikt. Enkele synoniemen zijn bewegwijzering, verkeerstekens en wegmarkering.(…) Samenstellingen met signalisatie, zoals signalisatiebord en verkeerssignalisatie, zijn ook standaardtaal in België.” (taaladvies – vlaanderen.be)

    Er is vanochtend grote hinder ontstaan op de Binnenring rond Brussel in Zaventem doordat een signalisatiebord boven de weg was beginnen te branden. (vrt.be)

    De E40 in Aalter is in de richting van Brussel vrijgemaakt nadat een vrachtwagen een signalisatiebord afreed. (demorgen.be)

    Boven de rijbaan zijn er alvast op verschillende locaties dynamische signalisatieborden aangebracht die wijzen op de maatregel. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Jul 2021 14:49)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Jul 2023

    👍
    14

    #709 13 July 2023: commerçant, een geboren ~

    commerçant, een geboren ~
    (uitdr.)

    iemand met een schijnbaar aangeboren talent voor commerce, zaken doen, onderhandelen

    soms ook meer pej. voor een gewiekst zakenman

    Wordt dikwijls van kinderen gezegd als ze talent blijken te hebben om alles te onderhandelen en gedaan te krijgen.

    zie commerçant

    Als kind werd ik heel vaak ‘een geboren commerçant’ genoemd. (maximeliefooghe.be)

    “Ben jij een geboren commerçant met een goede kennis Nederlands en Engels? Duw jij geen enkele uitdaging aan de kant?” (go4jobs.be)

    Mulliez, een geboren commerçant met een kapitaalkrachtige textielfamilie achter zich, kwam er in contact met Bernardo Trujillo. (knack.be)

    Mijn opa was oorlogsinvalide; dus het was mijn oma die de zaak deed. Ze was een geboren commercant en de zaak bloeide (twitter)

    ‘Ik ben een geboren commerçant’, zegt hij. ‘Ik verkoop tapijten aan Arabieren, ijs aan de ijsberen en een kam aan een kale man.’ (lijsterbes maart 2011)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (30 Jan 2022 09:39)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Jul 2023

    👍
    6

    #710 12 July 2023: bordveger

    bordveger
    (zn. m.; ~s)

    bordenwisser, bordvager

    ook: bordenveger

    vnw

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3

    Jeujura Koffertje met krijt, whiteboardstiften en bordveger (dreamland.be)

    Slapen deed ik niet, anders kreeg ik een bordveger naar mijn hoofd geslingerd maar naar mijn aandacht kon hij ook fluiten. (hln.be)

    Het bord schoonmaken en regelmatig de bordvegers uitkloppen (nooit tegen de muur of vanuit het raam en op voldoende afstand van open ramen) (eerstegraad.sjabi.be)

    Er zat een krijtbord, krijtjes, lat, en een bordenveger in. (blogspot.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Nov 2021 08:08)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Jul 2023

    👍
    5

    #711 11 July 2023: postchequerekening

    postchequerekening
    (zn. v.; ~en)

    bankrekening bij de post, BPost tegenwoordig

    ook: postcheckrekening, zie voorbeelden

    vnw: postrekening, girorekening

    VD online: BE

    NL: postrekening

    Postchequerekening is de klassieke zichtrekening waarbij extra diensten en verrichtingen per stuk worden aangerekend. (bpostbank.be)

    De Bank van De Post rekent vanaf 1 augustus beheerskosten aan voor de Postchequerekening. (standaard.be)

    ‘Men stelde me voor een postcheckrekening te openen. Dan zou men het bedrag overschrijven en…’ (standaard.be)

    De bedoeling van de wetgever was ook de werknemer de bescherming van zijn loon te verzekeren wanneer dit gestort werd op een bank- of postcheckrekening. (kamer.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Dec 2024 08:23)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Jul 2023

    👍
    174

    #712 10 July 2023: kressen

    kressen
    (kreste, heeft gekrest)

    gillen, krijsen

    vnw: gillen, schreeuwen

    ook in bijeenkressen: zo hard krijsen dat iedereen opkijkt, toesnelt, …

    zn. het gekres

    De meisjes kressen van plezier.

    Toen dat rek pardoes omviel kresten ze de hele GB bijeen.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Jun 2023 06:40)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Jul 2023

    👍
    374

    #713 09 July 2023: wisselmeerderheid

    wisselmeerderheid
    (zn., v., ~heden)

    wanneer niet alle regeringspartijen een voorstel steunen, maar er wel een meerderheid in het parlement gevonden wordt

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    Als de Vlaamse regering het niet eens geraakt over het voorstel van de onderwijshervorming kan er in het parlement wel een wisselmeerderheid gevonden worden om het er alsnog door te krijgen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (09 Aug 2021 12:46)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Jul 2023

    👍
    308

    #714 08 July 2023: crapuleus

    crapuleus
    (b.nw.)

    smerig, gemeen, laag

    ook krapuleus (zie voorbeelden)

    vnw: gemeen

    zie: krapuul, crapuul

    Alleenstaanden zijn het grootste slachtoffer van de beslissing van de Vlaamse regering om de elektriciteitsfactuur voor elk gezin met 100 euro per jaar te verhogen. De professor noemt dat in De Morgen crapuleus en vraagt zich af of het gelijkheidsbeginsel niet wordt geschonden. (deredactie.be)

    Dergelijk gedrag is niet minder dan krapuleus en noodzaakt een bijzondere aanpak vanwege de overheid. (vsoa-pol.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Jan 2025 08:57)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Jul 2023

    👍
    261

    #715 07 July 2023: krammen, uit zijn ~ schieten

    krammen, uit zijn ~ schieten
    (uitdr.)

    1) kwaad worden, uitvliegen
    2) in gang schieten, voluit aan iets beginnen

    vnw: uit zijn krammen schieten: erg kwaad worden of erg actief worden, in actie komen

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, alg.

    1) Hij is uit zijn krammen geschoten, toen hij hoorde dat zijn aandelen niets meer waard waren.

    Kandidate X-Factor schiet uit haar krammen na afwijzing (knack.be)

    2) Clark schoot uit zijn krammen met twee lay-ups, een steal en een dunk en Okapi was aan de rust (39-33) zijn riante bonus kwijt. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Jun 2023 06:23)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Jul 2023

    👍
    438

    #716 06 July 2023: kraaknet

    kraaknet
    (bn.)

    heel erg netjes, kraakhelder
    zie ook: delikaat en kraakproper

    vnw: kraakzindelijk, kraakhelder

    Bij Marie is het kraaknet, je kan er van de vloer eten.

    wevelgem.be: Dienstenchequebedrijf KRAAKNET

    Kraaknet
    Nu ben ik zuiver op de graat
    ’k Heb alles clean, alles op rij
    Niet met een wip horizontaal
    Alles omhoog, steeds verticaal
    enz.
    Wim De Craene

    standaard.be: Zoroos houden stad kraaknet

    deredactie.be: Voor jonge ouders is het elke dag een heuse onderneming om de woning kraaknet te houden,

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Jun 2023 06:48)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Jul 2023

    👍
    283

    #717 05 July 2023: kost wat kost

    kost wat kost
    (uitdr.)

    al moet er nog zoveel moeite aan besteed worden, welk offer het ook moge eisen

    vnw: kost wat kost: (het) koste wat het kost, het koste wat het wil

    SN-NL: het koste wat het kost; koste wat kost

    zie ook persé

    < Frans: coûte que coûte

    Van Dale online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
    DS2015 geen standaardtaal

    Ik wou die juke-box kost wa kost in mijn bezit hebben.

    bloemlezing De Standaard:

    Parijs wil kost wat kost fusie Aventis/Novartis verhinderen – De Standaard
    De Stad Gent en de Internationale Jaarbeurs snijden op die manier de weg naar Gent af voor de Franse groep GL Events, die kost wat kost de Gentse beurshal wou binnenhalen, maar ondanks herhaalde verhogingen van zijn biedprijs nog geen meerderheid achter zich kreeg. (standaard.be)
    In ‘Febar’ schetsen de Vlaamse theatermaker Michael De Cock en zijn Senegalese collega Younouss Diallo het verhaal van een jonge Senegalees die kost wat kost naar Europa wil komen. (standaard.be)
    De vakbonden van autoconstructeur Ford in Genk willen de nachtploeg kost wat kost behouden. (standaard.be)
    enz.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door bastos en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Jun 2023 08:48)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Jul 2023

    👍
    350

    #718 04 July 2023: kost

    kost
    (de ~ (m.), geen mv.)

    kostprijs, kosten(plaatje), uitgave

    vnw: de kost van iets: de kosten van iets
    standaardtaal in België? status onduidelijk
    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
    DS2015 geen standaardtaal

    in SN spreekt men over kosten, ook als het over samenstellingen gaat: zie loonkost, meerkost, minderkost, beroepskost

    De kost voor het hele project liep in de miljarden.

    “De directie van het bedrijf vindt de loonkost te hoog. (in België, status onduidelijk)” Taaladvies.net

    bloemlezing De Standaard:
    De laatste factor waar je rekening mee moet houden bij het inschatten van de kost van je wagen: het verbruik. (standaard.be)
    De Franstalige krant L’Echo raamt bovendien de kost van de politieke crisis op 1,8 miljard euro (standaard.be)
    De nachtvergoeding betekent een extra kost van 1,06 miljoen euro (443.000 euro). (standaard.be)
    enz.

    > andere betekenis van kost

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Jun 2023 07:34)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Jul 2023

    👍
    364

    #719 03 July 2023: korsten

    korsten
    (ww. korstte; gekorst)

    vnw: bruin bakken, bruin worden, bruineren, dichtschroeien

    Je kan de baktijd van dikkere stukken verkorten door na het korsten een deksel op de pan te plaatsen. (lekkervanbijons.be)

    Laat ze na het korsten nog 15 minuten garen aan de zijkant van de barbecue. (libelle-lekker.be)

    Zo kan je – nadat je het vlees gekorst hebt – de aanbaksels deglaceren als basis voor je saus. (dagelijksekost.een.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (26 Feb 2022 07:26)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Jul 2023

    👍
    5

    #720 02 July 2023: koppigaard

    koppigaard
    (de ~ (m.), ~s)

    koppig mens, stijfkop
    zie ook steenezel

    vnw

    Van Dale 2016 online: BE, spreektaal
    DS2015 standaardtaal

    Die koppigaard zou nooit toegeven dat hij verkeerd is.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 May 2023 07:51)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Jul 2023

    👍
    368

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.