Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
zich niet gemakkelijk laten doen, zich niet over zijn oren laten krabben zie oren, zich over zijn ~ laten krabben
vrouwelijke en meervoudsvorm: “geen simpel zijn”
Antwerpse Kempen, Hageland
We dachten dat we die nieuwe leerkracht eens konden uittesten maar we hadden al rap door dat dat gene simpele was.
veel, een hoop, een stuk
vnw: een pak duurder/mooier/interessanter: een stuk, een heleboel duurder/mooier/interessanter
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, informeel
Ik vind deze oefening een pak eenvoudiger dan de vorige.
Ik weet niet hoeveel knikkers ik precies heb, maar het zijn er een pak.
Bij den boer zijn de patatten een pak goeiekoper dan in een winkel.
Met al die ontslagen in de bedrijven verdwijnt er samen met een pak mensen ook een pak kennis.
Zo’n spraakwaterval! Wat een pak woorden dat uit dat kind haar mondje komt gerold!
koekjes bestaande uit melk, bloem, suiker en kaneel, versierd met kristalsuiker.
Het brood wordt gebakken in de vorm van een langwerpig, smal brood en vervolgens versneden in koeken.
Oorsprong:
In de 16e eeuw deelden de paters Augustijnen in hun abdij aan de Wolvengracht in Brussel brood uit aan de armen. In de volksmond werd dit brood het ‘brood van de grecht’ genoemd (grecht = gracht). Door de Franstalige invloed in Brussel werd de naam vertaald tot pain à la grecque en veel later terugvertaald naar het Nederlands als Grieks brood. (gedeeltelijk uit wikipedia)
Klik op de afbeelding
“Om thuis nog verder te genieten kopen we nog een zakje met een assortiment koekjes en een portie ‘pain à la grecque’.” (leuvensgenieter.com)
paardenrace
vnw: wedrennen, draverijen
Van Dale 2016 online: BE
De paardenkoers in Waregem is werelberoemd in Vlaanderen door haar hoedenshow.
oogkleppen
gebruikt in zowel de letterlijke als figuurlijke zin
niet in Van Dale online
vnw: (fig.) oogkleppen
-met een paardenbril kijken: oogkleppen ophebben
“Het hoort bij een paard. Het is een paardenbril. (…) Met zo’n bril kan een paard alleen recht voor zich kijken.” (https://www.kuleuven.be/thomas/pastoraal/vieringen/text.php?id=1002&textty=)
‘Droeg men bij het Voedselagentschap een paardenbril om het koeienvlees te keuren?’ (Knack 180818)
rap kwaad zijn
vnw: gauw op zijn paard springen/zitten: gauw kwaad zijn
ANW: Belgisch-Nederlands.
ook: iemand op zijn paard zetten, krijgen,…
Amai, gij zit ook rap op uw paard. Bij ’t minste vliegt ge uit (uitvliegen).
De Jean krijgt ge niet rap op zijn paard zenne. Voordat die kwaad wordt moet het al erg doen.
tweede of derde dame van een schoonheidswedstrijd
vnw: in België ook: vrouw die als tweede is geëindigd in een schoonheidswedstrijd
ANW: (vooral) in België
‘vrouw die of meisje dat op de tweede of derde plaats is geëindigd bij een schoonheidswedstrijd’
Van Dale 2015 online: BE
opm: de SN betekenis van eredame is een dame in een vorstelijk of adelijk gevolg
vgl. ereheer
hln.be: Charlotte tweede eredame Miss België
gva.be: Leylah Alliet neemt haar rol als Eerste Eredame bijzonder ernstig. Toen duidelijk werd dat ze dit jaar haar land mocht vertegenwoordigen voor Miss World, besloot ze zelfs een cosmetische ingreep te laten uitvoeren.
iemand te slim af zijn, iemand klein krijgen
VD 2016: BE, spreektaal: iem. liggen hebben
a) bij het worstelen hem op de grond krijgen
b) hem onschadelijk maken, hem de baas zijn
c) hem beetnemen
“Van Overschelde heeft me liggen gehad. Volgens hem ging het er om de verzekering op te lichten en ik vertrouwde hem”, zei de man. (DM 281115)
even aantal, deelbaar door 2
vnw: even in getal: een paar getal
taaladvies.net: standaardtaal in België
zie ook onpaar
Als ge met de teerling gooit hebt ge evenveel kans om een paar dan een onpaar aantal ogen te gooien.
“Het parkeren op de rijbaan is dan slechts toegelaten van de 1ste tot de 15de van de maand, langs de kant van de gebouwen met onpare nummers en, van de 16de tot het einde van de maand, langs de kant van de gebouwen met pare nummers. (Belgische wegcode, artikel 26). (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
overdoen van een klas, dubbelen
SN: zittenblijven, doubleren
vnw: zitten blijven op school
VD2017 online: BE
vgl. overzitter
Een school die beslist dat een leerling moet overzitten, moet die beslissing motiveren. (onderwijs.vlaanderen.be)
Overzitten heeft dus een negatief effect op de kans om een diploma secundair onderwijs te behalen. (www.ugent.be)
kapot trekken, splitsen door aan de twee uiteinden met kracht te trekken, doormidden trekken
Klemtoon ligt op over
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
De rekker van mijne velo is verduurd; ik heb die just overgetrokken.
Niet zo hard sleuren aan dat lintje van uwe frak, sebiet trekt ge dat over en dan is ’t kapot.
> andere betekenis van overtrekken
iemands meerdere (in een functie)
vnw: chef, baas, hoofd, leidinggevende
Woordenboek der Nederlandsche Taal: … 6. Die boven iemand gesteld is, iemands superieur. In Z.-Nederl.
In NL alleen in militaire zin.
Gij kunt gij wel van uwen tak maken tegen de Jean zoveel als dat ge wilt, maar op de keper beschouwd is hij nog altijd uw overste. Dus uiteindelijk trekt ge toch aan het kortste eind.
een dossier waarvan de betrokken partijen (meestal politiek) dermate een princiepskwestie maken dat een compromis heel moeilijk wordt
“Het eigene aan een symbooldossier is dat iedereen er moord en brand over schreeuwt vooraleer het is opgelost. En eenmaal het is opgelost, vindt iedereen het vanzelfsprekend en wordt er niet meer over gesproken." (suikerkrant.be)
Jarenlang was het voor milieuactivisten een symbooldossier voor bedreigde zonevreemde bossen in Vlaanderen. (natuurenbos.be)
inzage nemen van
doorlopen, zie ook aflopen
vnw: vluchtig inkijken, doornemen, doorlezen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
Mijne Hollandse maat heeft het lijstje overlopen en al de woorden zijn gekend in Nederland.
Hij overliep het lijstje en kwam tot de constatatie dat het woord er niet bij zat.
We hebben alles drie keer overlopen en hopen nu dat we niks vergeten zijn.
sterfgeval
SN-NL betekenis van overlijden: het sterven, de dood
DS2015 standaardtaal
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; In Belgisch-Nederlands heeft het woord ‘overlijden’ ook een meervoud.
Het aantal overlijdens tengevolge van verkeersaccidenten is drastisch gedaald sinds de gordelplicht.
gentrificatie, vermiddenklassing, in België ook wel verzaveling genoemd naar de Zavelwijk in Brussel (Fr: sablonage), is een proces van opwaardering van een buurt of stadsdeel op sociaal, cultureel en economisch gebied dat met het aantrekken van kapitaalkrachtige nieuwe bewoners/gebruikers gepaard gaat en daarmee de verdrijving van de lagere klassen uit het stadsdeel bevordert
NL: o.a. yuppieficatie
De verzaveling van de Marollen, het Dansaert-effect – ook in Brussel kent men het fenomeen van de gentrification. Oude woonwijken worden opgewaardeerd, maar de heropleving heeft als gevolg dat de rijkere nieuwkomers de armere inwoners verdringen. (bruzz.be)
Vandaag heeft de Blaesstraat een ambigu karakter: in het deel tussen de Kapellemarkt en het Vossenplein overheersen antiek- en (design)meubelzaken. Deze trend noemt men verzaveling naar de wijk bij de Zavelkerk vlakbij. (wikizero)
In de volksmond noemt de komst van antiquairs en tavernen de verzaveling of la sablonisation. De bewoners protesteerden en organiseerden rond 1990 acties zoals ‘slapen op straat’. (forum)
onlangs, niet zo lang geleden, onderlaatst, recent
vnw: laatst, onlangs
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands,spreektaal
Overlaatst heb ik hem nog gesproken, toen was hij nog niet ziek.
(kaartterm) hoger kopen dan je voorganger, nl. door een hogere troefkaart te spelen
Per chance kon ik met mijn klein troef nog juste die slag overkopen.
> andere betekenis van overkopen
het met iemand kunnen vinden
vnw: goed met elkaar overeenkomen: goed opschieten met elkaar
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
>< niet mee omkunnen
Alhoewel wij totaal verschillende karakters zijn, kom ik goed overeen met de Jean.
klikken
vnw: in België ook verklikken: zij dragen alles aan de chef over
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 1
Wat men klikken noemt was voor ons kinderen ‘overdragen’
Lena was een echte overdraagster, eerst luisterde ze iedereen af en liep dan naar de Zuster om te vertellen wat ze gehoord had.
Gepakt door de RVA voor zwartwerk. Dat is overdragen werk geweest. Maar van wie?
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
