Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
flauwvallen, bewusteloos, in zwijm vallen, van zijne center vallen
< Latijn “de suis cadere” van zichzelf vallen, bron: Cools, Karel “Vergeelde woorden”
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Pietro Longhi c.1744
zie ook klot, van zijne ~ vallen,
vallen, van zijnzelve ~,
sus, van zijne ~ draaien,
stek, van zijne ~ vallen,
sies, van zijne ~ vallen
Karel was zo moe dat hij van zijne sus is gevallen.
1. uitstekende deksteen van de gevel
2. (bij pannendak) bekleding van dakgoot
3. (bij plat dak) in schrijnwerk uitgevoerde, overstekende gevelbescherming, van boven bekleed met zink, onderaan en opstaand bekleed met houten planken
vnw: kroonlijst
ook: kornis
< Frans corniche
Antwerpen: corniche
Kempen: kornis
Maasland en Hageland: kernis
West-Vlaanderen: kornisse
uitdr.: op reis gaan naar Saint-Corniche: thuis blijven in de vakantie.
Varianten en synoniemen bij vakantie, op ~ gaan naar Saint-Kernis
De corniche moet eens geschilderd worden.
1. laagste gewichtsklasse bij het boksen
2. iemand die niet zwaar doorweegt (figuurlijk)
3. lichtgewicht (letterlijk)
vnw: vedergewicht in het boksen
DS2015: betekenis vedergewicht: standaardtaal
We hebben wel wat pluimgewichten rondlopen, zowel in de bokssport als in de politiek.
“Met zijn 228 kg is de V-Strom een echt pluimgewicht in het trail-segment. Dankzij zowel dit lage gewicht als de twin spark technologie reageert de motor …”(suzuki2wheels.be)
zie vb. aldaar
doorsluizen, vb van geld
vnw: schutten, overhevelen, doorsluizen
Van Dale 2014: Belgisch-Nederlands
Er wordt veel zwart geld naar Lichtenstein versast.
> andere betekenis van versassen
om de haverklap
→ voet, alle vijf ~, hondsgezeik, alle ~
Ik word om de vijf voet lastig gevallen door (voyageurs) vertegenwoordigers die me vanalles willen verkopen dat ik toch niet wil hebben.
snackbar waar je frieten en gefrituurde snacks kan kopen, frietkraam, frietkot, fritkot, frutkot, friterie
Klik op de afbeelding
soms schijnbaar onzijdig in sommige verbindingen zoals “van ’t frituur”, zie grammatica: gereduceerd lidwoord
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
anw: (vooral) in België
DS2015 standaardtaal
Ik ga niet naar de Chinees om eten, maar naar de frituur.
Zin in lekkere frietjes? Kom langs of bestel online! Dan ben je bij frituur ’t Smulhuisje aan het juiste adres. (tsmulhuisje.be)
hard en bros geworden
zie ook verduren
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
Het lederen riemke van mijn sacoche is helemaal verduurd, straks krakt het af.
“De rubbertjes van mijn iPod-koptelefoon zijn ‘verduurd’. Zijn die ergens los te krijgen?” (startpagina.nl)
“Volledige doos elastieken, 500gr. NIEUW !!! Lengte : 60mm Dikte 1,50mm Vorig jaar aangekocht dus zeker nog niet verduurd !” (tweedehands.nl 10 jun. 2018)
“Gietijzer in goede staat (enkel de beschermkapjes in plastiek zijn verduurd).” (veiling.catawiki.be 27 feb. 2017)
torso, borstkas
carrure: afstand van schouder tot schouder)
overdrachtelijk: brede lichaamsbouw
figuurlijk: zie ander lemma karuur
< Frans carrure < carré (vierkant)
zie ook verzamellemma geneeskunde
IJ eed een breed karuur. (Hij heeft een breed karuur.)
bord, ook telloor, teljoor, taljoor
etymologie bij teljoor: “Het eerste voorkomen was in 1441 in de betekenis ‘schotel, vooral dienend voor het snijden van vlees’. Het wordt in Nederlandse dialecten ook gespeld als taljoor.” (N. van der Sijs (2006), Klein uitleenwoordenboek)
< Frans: tailloir: hakbord
Uitdrukking teljoor, iets op zijn ~ krijgen
Ik heb alles op mijn talloor opgegeten.
Hij heeft zijn talloor opgeten.
Neem eens talloren uit de kast! We gaan eten.
ellende
vnw: misère, ellende
DS2015 standaardtaal
zie ook miserie, miserie, miserie
Die aankoop heeft mij niets dan miserie opgeleverd.
> andere betekenis van miserie
een boodschap overbrengen, boodschapper zijn, boodschappen doen
vnw: commissies doen: boodschappen doen
Typisch Vlaams: commissies doen: Geen Algemeen Nederlands
zie ook commissie
“Jef zal voor ons geen kommiesjes niet meer doen…” persiflage op de marche funèbre van Chopin
En er is hier weer vandaag druk gewerkt; gestreken / met de fiets commissies gedaan, ja die benen toch hè . (seniorennet.be)
in zeer hoge mate lomp, aartsdom
Van Dale 2016 online: BE
vnw: te dom/lelijk/stom om te helpen donderen: uitermate dom/lelijk/stom
Zo ook in uitdrukkingen met: te dom, te stom, te lui, te dwaas, te zot, te lelijk, …
alg.: donderen, te ___ om te helpen donderen
zie ook: donderen, te ___ om te helpen ~
Neen, hij is te lui om te helpen donderen! Hij laat al het werk door zijn personeel uitvoeren en strijkt dan zelf de vette pré op.
Het is namelijk een vaststaand feit dat ik te goed ben om te helpen donderen. Zo dat al een uitdrukking is.
Hij is te lomp om te helpen donderen, en die wilt dokter worden? Ene patiënt heeft hij al niet!
verdeelstekker
vnw: domino (de, -’s), dominofiche (de, -s), dominostekker (de, -s): verdeelstekker, driewegstekker
zie ook kattenkop
Ge moet toch oppassen met die dominostekkers, kwestie van het circuit niet te overbelasten.
- gewaagd
- dubbelzinnig, met betrekking op het seksuele
Van Dale 2015 online : BE
Rihanna als stripper in aangebrande clip (Het Nieuwsblad)
Hij heeft een aangebrande mop verteld.
bedelaar
v.: schooister
Van Dale 2005: schooier, de (m.); -s; -tje
1.landloper
2.(Belgisch-Nederlands, niet algemeen) bedelaar
3.(scheldwoord) iem. die er haveloos uitziet en die men om zijn stand minacht
4.schoft
Typisch Vlaams: bedelaar: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 1
De schooiers hebben hun plaatsje gevonden aan de ingang van de supermarkt.
Ze was “schooister” van beroep en was zeer geslepen en venijnig in haar werkwijzen. Liep steeds rond in kapmantel en met klompen. (beeldbank.kortrijk.be)
lawaai
vnw:
•lawaai
•grote bek
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): lawaai: in Zuid-Nederland.
Van Dale:
laweit
1574, etymologie onbekend
archaïsch; niet algemeen lawaai
spellingvariant: lawijt
> andere betekenis van laweit
Ga maar vanachteren in den hof laweit maken.
Niet zoveel lawijt maken, ik heb koppijn.
“Het Huis van Alijn lanceert Huis van Lawijt, een museumbeleving voor blinden en slechtzienden.” (persruimte.stad.gent.be 8.3.2017)
Hij werd vooral bekend als ‘Bompa Lawijt’, een rol die hij in de jaren 90? vertolkte in de VTM-serie ‘Chez Bompa Lawijt’. (hln.be)
is standaardtaal in België
(overg.) controle uitoefenen op (een taak, proces of werkzaamheid), (de voortgang ervan) in het oog houden, (een zaak) verder behandelen
vnw: een dossier opvolgen: de voortgang controleren, onder zijn hoede hebben
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015: standaardtaal
vgl. opvolging
Ge zoudt uw eigen projecten wat beter moeten opvolgen, in plaats van u te moeien met die van anderen!
Het gerecht zal de zaak opvolgen. (uit: Taaltelefoon)
het moeten afleggen (tegen), zich gewonnen geven (voor)
vnw: zich gewonnen geven, het onderspit delven, het loodje leggen, in het stof bijten
< Frans mettre les pouces
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Den duim leggen, toegeven, onderdoen, zich onderwerpen. In Zuid-Nederland. Ze hebben den duim moeten leggen in ’t geval Augusteyns, maar ze gaan toch voort met hun proper scheurmakerswerk, Het Volksbelang v. 19 Maart 1910.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
VRT-correspondente Greet De Keyser solliciteerde om directeur te worden van het Vlaams Huis in New York, maar moest de duimen leggen voor de inmiddels ontslagen Philippe Fontaine.
Cercle moest de duimen leggen tegen de Ploeg van ’t Stad.
" Bij de presidentsverkiezingen moest Gore nipt de duimen leggen voor Bush. (standaardtaal in België)" Taaladvies.net
een afkeer krijgen, ergens van walgen
zie degout, degouteren
Ik heb echt een degoût gekregen van die rotte appelsien.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
