Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
De nationale feestdag van België wordt gevierd op 21 juli. Het is de datum waarop in 1831 de eerste koning der Belgen, Leopold van Saksen-Coburg-Gotha, de grondwettelijke eed aflegde als koning. (Wikipedia)
zie ook feestdag, wettelijke ~
De nationale feestdag van België is een wettelijke feestdag wat neerkomt op een algemene verlofdag. Op deze dag zijn de winkels, banken, postkantoren en andere openbare diensten zodoende gesloten. (Wikipedia)
Mijn zus verjaart op de nationale feestdag van België.
ongewild in verwachting raken
zie ook prijs hebben, moetens, van ~, moetens, van de ~
Pas maar op dat je niet met een pakstje thuis komt.
Hebt ge het gehoord? Die van hier neven is met een pakske thuisgekomen.
1. hoofd zonder haar, kale kop
2. persoon met een kale kop, ‘kaalkop’
vnw:
•kaal hoofd
•iemand met een kaal hoofd
Antwerpse Kempen: vleesklak
Oost-Vlaanderen: pletskop
Prov. Antwerpen: blottekop, kletsenbol
zie ook blotte
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook kletskop, op een ~ staat geen haar; klets
Ik heb mijne kletskop met zonnecrème ingesmeerd.
Toreadoor, op ne kletskop staat geen ‘hoor’ (haar).
schoolresultaat
uitslag is in deze betekenis niet gebruikelijk in Nederland
Van Dale: uitslag (dem)
3. afloop van een wedstrijd of resultaat van een onderzoek, een examen of verkiezingen
Hij had dit jaar ne goeie uitslag.
De uitslagen van de examens (exaam) zijn nu al wel gekend zekers.
1. tip, fooi > Instituut voor Nederlandse Lexicologie: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
2. (Brugs) zakgeld > zie ook zondag
3. (Brugs) teelballen > zie ook kindergeld
Van Dale 2016: BE, spreektaal fooi
1. We laten dat kleingeld wel als drinkgeld liggen.
2. ‘k èn m’n drienkgeld nog nie gekregen van moeder.
3. Die koater is z’n drienkgeld kwiet; hij is gecastreerd.
piepschuim, polystyreen, isomo, isomoschuim
Klik op de afbeelding
herkomst: merknaam Frigolith
zie ook verzamellemma verwaterde merknamen
De dvd-speler zit veilig verpakt in frigoliet.
uitspraak in Antwerpen: peut
Van Dale: puit
< 1287 ‘kikker’
Zweeds puta (gezwollen zijn), de grondbetekenis is ‘zwellen’
uitdrukking:
puit, een ~ in de keel
Onze vijver zit vol puiten.
“Daar wipte opeens een puit vlak vóor zijnen neus uit het gras” De Mont en De Cock, Vl. Vert. (1898).
gruwelijk
heeft in het Aalsterse tal van betekenissen: enorm, vreselijk, verschrikkelijk en duidt steeds een superlatief aan van het zinsdeel dat er op volgt:
Uitspraak: graa-lèk
Antw. Kempen: graawelek
Een gralijk accident (een enorm, vreselijk ongeval)
Ze heeft gralijk veel geld (ontzettend rijk)
’t Is gralijk hoor! (het is erg, het is vreselijk)
politicus
Van Dale 2016 BE, spreektaal: politicus
taaltelefoon.be: politicus / politieker
Politieker is geen standaardtaal. Correct is politicus.
zie ook cafépolitieker
Die politiekers verkopen niks dan gezever.
De jonge politieker zal zijn ambt ook combineren met voetbal, maar dat zet geen rem op zijn ambities. (vrt.be)
Duitse politieker krijgt voorwaardelijke straf voor nazi-tattoo. (demorgen.be)
‘Hij was een groot politieker, waarmee ik bijzonder goed heb kunnen omgaan.’ (standaard.be)
zeveraar, iemand die op kleinigheden vit, muggenzifter
vnw:
•beuzelaar, muggenzifter
•zeurkous, zaniker
•vrek, gierigaard
zie ook pezeweven
Gij se pezewever! Kom, stopt met zeveren.
> andere betekenis van pezewever
niet veel betekenis, magertjes, weinig
in Antw. /ginne vette/
Zijn examen was ook genne vette, hij zal moeten bissen.
vanzelfsprekend, dat spreekt voor zich, ook gebruikt als bevestiging van een ware uitspraak
vnw: vanzelfsprekend, natuurlijk
Ik was vaneigens weer helemaal platzak.
“Maar ik ben er nog niet uit welke instelling het best past voor een portret. Vaneigens een kwestie van eigen smaak.” (blog.seniorennet.be 24 okt. 2017)
Mooi lenteweer
Het is wel weer Pasen, maar het is toch geen paasweer.
zo gek als een deur
Van Dale 2016 online: BE, spreektaal
< deur verwees oorspronkelijk niet naar een huisdeur, maar naar ‘dore’, een Middelnederlands woord dat dwaas, dom betekende.
In het woordenboek van Cornelissen-Vervliet (1899):
DEUR, znw., m. – Zot, gek, nar, Frans fou, Middelnederlands dore, Hoogduits thor. Wordt maar gebruikt in de vergelijking zoo zot als ’en deur, (Ook in Limburg). Het volk, dat woord niet meer verstaande, zegt: « zoo zot als ’en deur, » in plaats van « ’nen deur », alsof er spraak ware van eene deur, (Frans porte). Kiliaan Door, stultus.
ook: zo zot als een achterdeur (achterdeur, zo zot als een ~)
zie ook dore, halve ~
Onze nonkel Karel is zo zot als een deur.
tegen de wind in
tegengestelde: windachter of windaf, wind van achter
Zuid-Limburg en Antwerpen: ook wind op kop
‘k Zen echt stikkapot van ’t rij’n, ’t was heel den tijd bergop en windop.
assortiment, collectie, aanbod, verscheidenheid
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 5
voorbeeld google2014 online:
‘wij bieden een gamma aan’: .BE (>500); .NL (3)
‘wij bieden een gamma van’: .BE (>6.300); .NL (1)
Van Dale 2014 online: een geordende reeks
zie ook keuzegamma, artikelengamma
Onze winkel verkoopt een heel gamma thermometers aan sterk verminderde prijzen.
mavaro.be: Ook bij geperforeerde platen is er een gamma aan mogelijkheden om de balustrade een extra cachet te geven.
iemand die altijd moedwillig en tegendraads is
Hou nu eens op met ezelen en werk een beetje mee, moedwilligaard dat ge daar zijt!
Slappe koffie
Uitspraak: pizeloe, doffe e tussenin
ook verkort tot “loe”
In Lier zegt men pisseloer of afgekort loer, maar in Lier draait men zowat overal wel ergens een r tussen of in of achter: arcee, arzijn, kornijn, pisseloer…
Amai, da’s mor pisseloe! Dor kund’ uw gazet door lezen.
In die kantine geven ze mor pisseloe. Dor hebben de koffebonen neffe de koffepot gelegen.
schertsend: een onbepaalde ministerpost
ook: minister van buitenlandse binnenbanden
Eric Van Rompuy hoopte ooit nog minister van binnenlandse buitenbanden te worden, maar is het nooit geworden…
Tom Lanoye in Sprakeloos: ‘De Minister van Binnenlandse Buitenbanden! Waarmee kan ik u van dienst zijn, behalve met een nieuwe auto en een wijf van twintig jaar?’
openleerhuis.be: beroep: Minister van binnenlandse buitenbanden????!!!!
Facebookreactie op bericht van deredactie.be “~ BREAKING: De koning houdt de vraag van Wouter Beke in beraad om van zijn opdracht te worden ontlast”: Van mij mag Laurent koning worden, Dardenne eerste minister, Schoeppe minister van buitenlandse binnenbanden, …
voor het ene deel, voor het andere deel
aan/langs de ene kant, langs/aan de andere kant
eensdeels-vooreerst
Is het werken aan een woordenboek moeilijk? Eensdeels wel omdat niet alles en iedereen meewerkt, anderdeels niet omdat men tot biezondere ontdekkingen komt, die dan een vaste plaats krijgen. Wat zeer bevredigend is.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
