Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
1 november, herdenkingsdag van de overledenen
“Op 1 november herdenken de Kerk én de Anglicanen de doden die al heilig zijn verklaard. Pas op 2 november – Allerzielen – komen de ‘gewone’ doden aan de beurt. Maar omdat 1 november een hoogdag is én een vrije dag, plannen de meeste families hun kerkhofbezoek op die vrije dag.
In vele parochies worden die dag tijdens de hoogmis nog eens alle overledenen van het voorbije jaar opgesomd.” (gva.be 31 okt. 2017)
Het was prachtig weer deze allerheiligendag. Veel mensen gingen naar het kerkhof bloemen zetten om hun begraven dierbaren te herdenken.
De katholieken hebben ons oorspronkelijke Keltische nieuwjaar afgenomen en er de godsdienstige allerheiligendag van gemaakt.
afkorting van kop of letter
= kruis of munt, tossen;
de letter is de zijde van de munt die de waarde aangeeft
ook: kop of letter
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Kop of letter, in Zuid-Nederland bij het omhoog gooien van centen voor: kruis of munt. Ook letters en letteren, blijkbaar de meervoudsvormen, komen in dit verband voor; die woorden worden in sommig verband als bijw. gevoeld, en door analogie wordt in plaats van kop wel eens koppen of kopperen (koppelen) gezegd.
- Ze zijn betraapt, bezig zijnde met kop of letter te spelen, Loquela (1893).
- Het is letters, De Bo (1873).
- De cent valt letter, Joos (1900-1904).
- Koppen of letteren spelen, Cornelissen-Vervliet (1899)
Van Dale 2016 online: kop of letter: BE
Etymologiebank: Kruis of munt: Synonieme uitdrukkingen zijn kop of letters (of let),…
.jpg)
Wie begint er? Zullen we kop of let doen?
Kop of let gebruikt men in het voetbal en in sommige andere sporten, voor het bepalen van de speelrichting in de eerste helft en wie met het spel mag beginnen.
gebeurtenissen of beslissingen die in Parijs plaatsvinden hebben invloed in Brussel
Van Dale 2016 online: BE
Als het in Parijs regent, druppelt het in Brussel, zegt de volkswijsheid. Zo zagen we de Minister van Financiën een bocht van 100 graden nemen toen hij vernam dat zijn Franse ambtsgenoot Pierre Moscovi terecht niet akkoord ging met de uitbetaling van die extra voordelen aan de Dexia-top. (uit een blog)
in orde zijn, geklonken zijn
synoniem: sacoche, in de ~ zijn
NL: iets in de pocket ‘hebben’ betekent in de randstad: iets binnen hebben, iets in zijn zak hebben, een diploma, een prijs bvb. Iets wat niet zo makkelijk te krijgen is.
Het heeft hem veel moeite gekost, maar het is in de pocket.
Den deal is in de pocket.
“Ik heb vertrouwen in de ploeg en de ploeg in mij. Het is nog niet ‘in the pocket’, maar ik wil de trui houden tot het einde. " (sporza.be)
handeling
< Frans: la manoeuvre
- vrt.taal: “In België is het manoeuvre gebruikelijk, in Nederland de manoeuvre.
Van Dale spelt ook maneuver, wat de Belgische uitspraak beter weergeeft, maar wij volgen de Woordenlijst.”
zie ook wegcode
Hij moest alle soorten maneuvers doen om dat op zijn plaats te krijgen.
Inhalen is een heel gevaarlijk maneuver. (rijbewijs-online.be)
> andere betekenis van maneuver
Afdeling in het ziekenhuis waar patiënten in kritieke toestand worden opgenomen
is standaardtaal in België
intensieve zorg, intensive care
< ook afgekort tot intensieve
Van Dale 2016 online: BE
zie ook verzamellemma geneeskunde
Mijn tante ligt op intensieve zorgen, we kunnen haar vandaag nog niet bezoeken.
vogeltje met korte pootjes en dikke ballen (toch bij het mannetje) en dat bij het landen steevast roept “Oei Oei Oei!”.
(tegenwoordig ook al in Nederland gesignaleerd)
Kent ge het oei-oeivogelke? Nee? Awel …
“Je zou er stenen kloten van krijgen. En daar gaat ge heel zachtjes van stappen, gelijk een oeioeivogelke.” (autominded.be 15 januari 2016)
exploitant, manager
eigenaar
In Belgisch-Nederlands is uitbater neutraal, in Nederland wordt het alleen gebruikt om een ironiserend of soortgelijk effect teweeg te brengen. (vrt taal.net)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Uitbater, exploitant; ook: eigenaar. Alleen in Vlaams-België.
Typisch-Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 4
zie ook uitbaatster, uitbater, de kleine ~, uitbaten
De rol van de zaaluitbater als actor bij het ontwikkelen van een feest- en fuifbeleid is in het verleden misschien wel verwaarloosd.
viezigheid
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
Na het feestje lag heel onze living vol vetzakkerij.
demorgen.be: Vetzakkerij bekeken? Deze Belgische hacker weet het (titel)
Website van Brusselse multimediastudent vertelt heel gericht hoeveel pornosites u bezocht hebt.
wip, speeltuig waarop twee personen afwisselend op en neer wippen
Op de wipplank
Mama en papa gingen mee op de wipplank zitten.
> andere betekenissen van wipplank
kurk van een fles
vnw: kurk, dop of stop van een fles, karaf, kruik enz.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3
De wijn heeft een stopselsmaak, ik ga de patron roepen.
Maar in Canada liep het per ongeluk mis toen door een lokale campagne een scheldwoord onder het stopsel van een flesje vitaminewater opdook. (demorgen.be)
sardines in tomatensaus
Pilchards met frieten zijn lekker.
invloed hebben op de beslissing of op de situatie. Meestal “niets” in de pap te brokken hebben.
vnw: hij heeft (niet) veel in de pap te brokken: hij heeft (niet) veel invloed, hij heeft (niet) veel in de melk te brokken/brokkelen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
NL: (niet) veel in de melk te brokken hebben
syn.: (niet) veel in de melk te brokkelen hebben
Vroeger hadden kinderen weinig in de pap te brokken.
oudere mensen die de een na de andere wegens ziekte of ongemak moeten afhaken
zie ook memel, de ~ begint er in te komen
Een groepje tachtigers speelt nog tennis, maar de worm begint erin te zitten
iets vertellen of iets uitleggen van het begin tot het einde, in detail
vnw: van naaldje tot draadje: van het begin tot het einde, met alle bijzonderheden, van A tot Z.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen
DS2015 standaardtaal
ook: van naald tot draad
Nu ken ik heel het verhaal. Ze heeft alles uitgelegd van naaldeke tot draaike.
In 2012 lag voor de eerste keer de finish van de Ronde van Vlaanderen in Oudenaarde. De organisatie had het lef om de traditie naast zich neer te leggen en de Muur van Geraardsbergen af te schaffen. De nieuwe ronde werd van naaldje tot draadje ontleed.
Van naaldje tot draadje. Over prutserijen met naald en draad. Veel recyclage-naaien, omdat er al zoveel weggegooid wordt. (vannaaldjetotdraadje.wordpress.com)
Dun papieren bladje om sigaretten te rollen
zie ook blaaike
Voor mij ’n pak van die blauw vloeikes om sigaretten te rollen.
hebben en houden, bazaar
vnw: met (zijn) klikken en klakken: met alles wat hij heeft
< Frans: prendre ses cliques et ses claques
zie ook met uw kloten
Woordenboek der Nederlandsche Taal: zie klak: naam voor een ratel, reeds door Kiliaan (1599) als verouderd aangewezen; doch vergelijk de bet.: lazarusklep
Klacke. vetus. Crepitaculum. Ang. klacke. Kiliaan (1599)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook klikken en klakken, met uw ~ buitenvliegen
Die grote wou over de muur klefferen maar hij viel er bijna met zijn klikken en klakken af.
Na zijn escapades is hij met zijn klikken en klakken buitengevlogen.
“With your kliks and your klaks” ofte met uw klikken en klakken (tegen de sterren op)
fig.: een ‘goedkope’ versie van iets
vgl. ook bucht van de Aldi
Op vandaag.be wordt Wim Ballieu van ‘Goe Gebakken’ op VT4 vergeleken met de Jeroen Meus van den Aldi.
De Fyra, de nieuwe hogesnelheidstrein tussen Brussel en Amsterdam staat meer stil dan dat hij rijdt. Hij wordt in de pers dan ook getypeerd als ‘een trein van den Aldi’.
‘Boecht van den Aldi’ is een nummer van The Clement Peerens Explosion.
Ziet die daar, die loopt erbij als de Lady Gaga van den Aldi. Die mag volgens mij in elk pretpark gratis binnen…
Demorgen.be: ‘De bank van de Aldi’
vremdemirror.com: Een laatste groot misverstand is dat Vremde het Bokrijk van den Aldi is.
demorgen.be: “Geen zin om de Tomorrowland van den Aldi te zijn” Bezieler Luc Carpentier geeft Laundry Day make-over
En zo blijft de twistappel hangen tussen die twee partijen, en een uitspraak waarin N-VA-voorzitter Bart De Wever zijn CD&V-collega Sammy Mahdi, “de Bouchez van den Aldi tijdens de solden” noemt, zal de sfeer niet snel doen verbeteren. (vrt.be)
De details tonen het soort amateurisme dat je van onze Kim Philby van den Aldi mag verwachten (demorgen.be)
‘Kunst van den Aldi, deel 2’?
Kortom, een geslaagde commerciële zet voor supermarktketen Aldi. “De actie is een groot succes, we zijn blij dat de Belgen het kunstwerk van Vanmechelen kunnen smaken”, zegt Snoeck. Of ‘kunst van den Aldi’ een vervolg krijgt, is nog even afwachten. (vrt.be)
lokale huidverkleuring van bij de geboorte
Van Dale 1995 gewestelijk
Van Dale 2016 online: BE
ook wel geboorteplek, geboorteplak
Klik op de afbeelding
Geboorteplak op hoofd
Dat kind had ocharme een geboortevlek van wel een hand groot vlak in haar gezichtje.
Was Gorbatsjov niet die met zijn grote wijnkleurige geboorteplak op zijn kop?
volksfeest, idealiter in openlucht, waar iedereen ongedwongen in alle stijlen kan dansen
< volksbal, in tegenstelling tot de bals die georganiseerd werden door de burgerij
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
Op 20 juli is het bal populaire in de Marollen.
In het cc Merksem: Met hun uitgebreid repertoire van ondermeer Frank Sinatra, Tony Benett, Fats Domino en Louis Prima maken zij van dit Bal Populaire een swingend feest !
> andere betekenis van bal populaire
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
