Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
vaststelling, conclusie, constatering
Van Dale 1995: (Belg.) constatering
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook vaststelling, tot de ~ komen, constatatie, tot de ~ komen
zie ook -atie versus -ering
Toen ik in de luchthaven arriveerde kwam ik tot de constatatie dat ik mijn reispas vergeten was.
Na lang nadenken kwam hij tot de constatatie dat een ontslag onvermijdelijk was.
liften, reizen met de duim
gratis Van Dale online: (België)
zie ook: autostop doen, autostopper, autostoppen, autostopreis
Ik ben met autostop van Barcelona moeten terugkeren.
Onze laatste bus is weg. Zullen wij dan maar autostop doen?
gehaast stappen, lopen, zich reppen, gas geven
zie ook beuzze geven, buzze, buzze geven
Begin maar al te getten (lopen).
> andere betekenis van getten
angor pectoris, angina pectoris, hartkramp, hartbeklemming
Ze heeft voor haar angine de poitrine pillekes gekregen die smelten onder de tong.
- brandweerslang
- slang in het algemeen (Van Dale 2020 online: BE, niet algemeen)
Sluit die darmen eens aan op de hydrant.
Den darm van de waterleiding is kapot, heel mijne kelder staat onder.
een pintje teveel op, beschonken
Ziet hem waggelen! Hij heeft weer een vlieg in zijn oog.
een vrouw die de kassa in een winkel bedient
Van Dale 2017 online: BE
VRT-Taalnet: standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
NL: caissière
zie ook kassier, kassierster Deborah
Omdat er te weinig kassiersters waren, stond de rij aan de kassa tot halverwege de winkel.
Haar voorzitter, Conner Rousseau, dropte woensdagavond een bommetje in zowat alle Vlaamse media. (…) ‘Ik krijg aan Deborah de kassierster niet uitgelegd dat de winsten alleen naar de aandeelhouders gaan, en niet naar haar’, klonk het met een boutade. (standaard.be)
onverharde weg, zandweg
Van Dale 2016 online: BE
Een aardeweg is een niet verharde openbare weg die breder is dan een pad en die niet voor het voertuigenverkeer in het algemeen is ingericht.
step, autoped
vnw: step, autoped
Van Dale 2005 Belgisch-Nederlands, spreektaal, step
ww. trottinetten
< Frans trottinette < trottiner
zie ook wegcode
Al twintig jaar op de trottinette
Twintig jaar trottinettenkoers is niet niets, vindt het JOC van Dadizele. (nieuwsblad.be)
op niets trekken
eventueel aangevuld als: van kust mijn botten, van kust mijn kloten, van kust mijn voeten, …
vgl. bv. ook botten, van mijn ~ zijn, keskeschiet
zie ook botten, kust mijn ~, kloten, van kust mijn ~, voeten, van kust mijn ~
Dat schilderwerk is hier van kust mijn botten gedaan.
Dat is een voetballer van kust mijn kloten die meer in dancings rondhangt dan dat hij op het veld staat.
De politiek tegenwoordig, dat is van kust mijn…
step
NL: autoped
zie ook trottinette, aveseren
Hasselt: aveseerplank
Neerpelt: affeseerplank
Tilburg: affeseerplèngske
Valkenswaard ( Noord-Brabant Nederland): affeceerplankske (mijnwoordenboek.nl)
Ik heb het woord voor ’t eerst gehoord plm. 20 jaar geleden, bij een klant in Brasschaat. Daar kwam de buurvrouw informeren of hare bengel soms daar was? Het antwoord: " dieje is hier gewest moar ze zen zjust vertrokke mè ’t AVESEERPLANKSKE". Ik kon het niet houden van ’t lachen want ik had die gastjes 2 minuten daarvoor zien vertrekken met de step en ik wist dus direct wat er bedoeld werd…
Als je een persoon op een step wil nabootsen, dan zou dit bruikbaar zijn maar verder…. Op een Belgische baan wordt dat toch minimaal een “aveseerplankske” (forum.modelspoormagazine.be)
Daarna volgt nog een kroegentocht op de step, de `aveseerplankske’ zoals de Brabantse boeren dat noemen.
Aveseerplankske staat genoteerd in het Woordenboek van Brabantse dialecten. (books.google.be)
iets drinken op een terras
zie ook terrasjesgeneratie
Wie heeft er goesting voor deze namiddag met mij een terraske te doen?
demorgen.be: Het weer is er voorlopig niet naar, maar wanneer Belgen een terrasje doen, drinkt 57 procent liefst een alcoholhoudende drank – meestal bier – en 41 procent een drankje zonder alcohol.
kinesitherapeut
vnw: (bnl.) fysiotherapeut die op voorschrift van een arts bepaalde lichaamsoefeningen laat verrichten
NL: fysiotherapeut
Van Dale online: BE
Taaladvies.net: standaardtaal in België
zie ook kinesitherapeut(e); verzamellemma geneeskunde
zie ook sportkinesist
Ik moet van de kinesist meer oefeningen doen om mijn rugpijn te vermijden.
“Sinds ik mijn knie heb overbelast, moet ik een keer per week naar de kinesist. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
Na de kaakoperatie wordt het 3 maanden kinesist.
vaste witte rijstpudding gebonden met maizena, overgoten met dikke chocoladesaus.
Mijn bomma serveerde op Nieuwjaarsdag voor de kleinkinderen, de gekende superlekkere negerkop. Nostalgie….
step, autoped
vnw: step, autoped
Van Dale 2005 Belgisch-Nederlands, spreektaal, step
ww. trottinetten
< Frans trottinette < trottiner
zie ook wegcode
Al twintig jaar op de trottinette
Twintig jaar trottinettenkoers is niet niets, vindt het JOC van Dadizele. (nieuwsblad.be)
meestal gezegd van een gezaghebber die zich veel inlaat met dagelijkse aangelegenheden, een regelneef
oorspronkelijk gezegd over Keizer Jozef II “In de Zuidelijke Nederlanden stond hij bekend om zijn verlichte, maar paternalistische hervormingspolitiek. Hij kreeg de bijnaam keizer-koster vanwege van zijn verregaande regeldrift ten aanzien van interne kerkelijke zaken zoals het priesterlijke gewaad en het bepalen van het aantal brandende kaarsen op het altaar.” (Wikipedia)
googel2013: .BE (>6.000) ; .NL (<200)
titels in de pers:
Open brief aan onze huidige Keizer-Koster Kris Peeters
LSP Archief — De Wever als keizer-koster?
Termont hekelt keizer-koster houding Vlaamse regering (Gent)
andere titels:
Pascal Smet (sp.a), de nieuwe keizer-koster
onafhankelijk Vlaanderen zal een trieste keizer-koster staat worden
STOP DE KEIZER KOSTER MENTALITEIT
Johan vande Lanotte, de keizer-koster van De Post
iemand die ten koste van alles in de gunst van de baas wilt komen, onderkruiper
(zie poepen)
vgl. bazenpoepen; bazenpoeperij
varianten bij gatlikker
Door elke dag minstens één onbetaald overuur te doen is hij niet alleen een bazenpoeper, maar ook een stielbederver.
De Jean op de syndicale vergadering: “Jaja, ik geef toe dat ik nen bazenpoeper ben. Thuis toch!” Heel de zaal plat natuurlijk.
grap, mop
< Frans: farce: klucht, belachelijk schouwspel, poets
vgl. farceur
Wie kent nog een goei fars?
> zie andere betekenis van fars
treinkaartje
vnw: in België ook: treinkaartje
< in de betekenis van treinkaartje is coupon Belgisch-Frans
ook treincoupon
zie ook coupong; verzamellemma wegcode
Ik moet mijne coupon nog kopen.
Zij kochten voor ons een treincoupon tot in Verviers en nodigden ons uit om bij hen te overnachten. (http://wo1dudzele.brugseverenigingen.be/)
neologisme: Verklaring die elke buitenlander die langer dan drie maanden in België wil komen verblijven moet ondertekenen. EU-burgers, studenten en asielzoekers zijn hiervan uitgesloten.
zie ook nieuwkomer
vtm.be: De federale regering keurde woensdag de tekst van de “nieuwkomersverklaring” goed. Elke buitenlander die langer dan drie maanden in België wil verblijven, moet het document ondertekenen.
standaard.be: De nieuwkomersverklaring is geen vodje papier dat uiteindelijk geen positieve invloed heeft op het integratieproces, zegt Theo Francken (N-VA) op Radio 1. Het is wel degelijk integreren of vertrekken.
demorgen.be: Om de migranten op het juiste spoor te zetten, bricoleren we dan in alle haast een ‘nieuwkomersverklaring’, waarmee we proberen de nieuwkomers een overzicht te bieden van wat kenmerkend is voor onze samenleving.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.