Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #21 15 November 2023: klein mannen

    klein mannen
    (uitdr.)

    kinderen van lage leeftijd (kleuters en peuters);
    kinderen in het algemeen

    vnw: de klein mannen: de kinderen

    uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren

    Zolang ze in de klein manne zitten, gaan ze geen verre reizen maken.

    “En de klein mannen? Hoe is ’t daar mee? Zijn ze naar ’t school vandaag? Dat is maar best, ja. Daar kunnen ze hun eigen toch wat verzetten.” (Leo Pleysier, Wit is altijd schoon (1989)

    “Want normaal gezien had ze altijd een rosbief in de koelkast liggen maar die was er gisteren aan gegaan omdat tante en nonkel met hun zeven klein mannen waren langsgekomen …” (Guillaume Van der Stighelen, Echt)

    “Straks wonen we met drie in mijn appartement en laat Kalinka ineens nog een stuk of drie klein mannen met pelsen frakken overkomen uit Leningrad!” (Lynn Fontaine, Gebroken wit)

    “Urbanus vindt wel dat hij voor kinderen meer zijn best moet doen. “Die klein mannen lachen niet uit beleefdheid…” (deredactie.be)

    “Ik heb geleerd dat ik geen vent of klein mannen moet hebben…” (Natalia, clint.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Oct 2023 08:39)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Nov 2023

    👍
    486

    #22 14 November 2023: onmiddellijke inning

    onmiddellijke inning
    (begrip)

    “Een onmiddellijke inning is een boete voorgesteld door de politie naar aanleiding van een verkeersinbreuk die door de politie is vastgesteld. Als u op tijd betaalt met vermelding van de juiste gestructureerde mededeling is de zaak daarmee definitief afgehandeld.” (advocaat.be)

    wanneer een onmiddellijke inning niet betaald wordt, gaat men over tot een minnelijke schikking

    zie ook verzamellemma wegcode

    Afhankelijk van de overtreding, kan je een voorstel tot onmiddellijke inning krijgen. In opdracht van het parket stelt de politie je voor om de overtreding af te handelen door de boete te betalen. (veiligverkeer.be)

    De graad van overtreding telt niet mee bij het bepalen van die administratieve kosten. Voor een onmiddellijke inning of een minnelijke schikking komt er vanaf nu 8,84 euro bij. Ongeacht of het om een lichte of zwaardere boete gaat. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (07 Jan 2022 20:41)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Nov 2023

    👍
    4

    #23 13 November 2023: appelsienhuid

    appelsienhuid
    (znw. de ~ (v.), geen mv.)

    appelsienvel, cellulite, cellulitis

    ook: appelsienenhuid

    SN/NL: sinaasappelhuid, peau d’orange

    ‘appelsienhuid’ in de ANW: (vooral) in België

    zie ook appelsien; verzamellemma geneeskunde

    wordt ook gebruikt voor oneffen geschilderde oppervlakken

    Maar liefst 90 procent van de vrouwen krijgt na de puberteit te maken met die gevreesde appelsienhuid. (hln.be)

    “Als je wil verven is er veel minder vulstof nodig anders wordt de coating te dik en krijg je appelsienhuid bij het aanbrengen.” (livios.be)

    Flair – Vaarwel, appelsienenhuid. | Facebook

    Maar als het in de familie zit, heb je ook die typische appelsienenhuid, ook al ben je niet dik. (radio2.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Jul 2021 00:06)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Nov 2023

    👍
    54

    #24 12 November 2023: voetstamp

    voetstamp
    (z.nw. de ~ (m.) ~en)

    stamp met de voet

    SN/NL: trap, schop

    De Brusselse agenten die de betogers aan wilden houden kregen slagen en voetstampen te verduren. (Nieuws)

    De voetstamp moet worden opvangen met gekruiste voorarmen (rechterarm boven). Bron: Jiu-jitsuclub Tora Glabbeek

    Den 16 dito komende van Gend ben ik ‘s avonds omtrent 8 ueren gearriveert tot Koekelberg by Brussel ende gaf haar een onmenschelyken voetstamp. (uit een tekst van 1791)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door koarebleumke (07 Aug 2021 19:49)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Nov 2023

    👍
    23

    #25 11 November 2023: betonneren

    betonneren
    (ww. betonneerde, gebetonneerd)

    verankeren, wettelijk vastleggen
    NL: alleen in technische zin gebruikt, wel wordt er gesproken van: ‘in beton gegoten voorwaarden’.

    Van Dale 2015 online: BE
    DS2015 geen standaardtaal

    De oppositie verweet de regering de voorstellen in de grondwet te willen betonneren.

    De faciliteiten zijn gebetonneerd in de wet. (standaard.be)
    Die doelstelling is niet vrijblijvend, ze wordt gebetonneerd in een klimaatwet. (standaard.be)
    Een maand voor de verkiezingen: N-VA gebetonneerd boven dertig procent. (standaard.be)
    Het meerderheidsbelang van de overheid in Proximus zit gebetonneerd in een wet uit 1991 op de overheidsbedrijven. (standaard.be)
    Sociale zekerheid betonneren is gewaagd – De Standaard
    De overheid wil volgens hem ‘tot in de klas’ alles betonneren via de vernieuwde eindtermen die het Vlaams Parlement zal vastleggen. (standaard.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Jul 2021 10:57)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Nov 2023

    👍
    343

    #26 10 November 2023: boni

    boni
    (zn.)

    batig saldo
    vnw: batig saldo, overschot, winstaandeel

    meervoudsvorm van bonus (zie ook reacties bij mali). Nochtans wordt het woord soms ook als enkelvoud gebruikt met een eigen meervoudvorm boni’s (zie voorbeelden). Ook het vnw beschouwt het als enkelvoud: boni (de, -’s).

    tegengestelde van mali
    It<

    Dankzij het boni konden nieuwe investeringen gepland worden.

    In de leden 7, 8, 9, 10 en 11 van dit artikel 196bis wordt het deel van de boni’s en de mali’s vastgesteld dat door de verzekeringsinstellingen in aanmerking wordt genomen in het kader van de DFV (vlaanderen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Oct 2023 08:25)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Nov 2023

    👍
    358

    #27 09 November 2023: Vlaamse velden

    Vlaamse velden
    (begrip)

    De slagvelden van de eerste wereldoorlog, in het bijzonder in de Westhoek

    Het begrip heeft wellicht mede gestalte gekregen door de vertaling van de titel van het gedicht In Flanders Fields van John Alexander McCrae

    Google: het equivalent ‘Nederlandse velden’ verwijst in de eerste plaats naar voetbalvelden en in de tweede plaats naar gasvelden

    fietsroute.org: 100 Jaar Groote Oorlog 1914-1918 – Ontdek de fietsroutes In Vlaamse Velden langs het front in de Westhoek.

    users.telenet.be: De Britse, Canadese en Amerikaanse militairen, die in 1914 in Vlaanderen toekwamen, waren overweldigd door de pracht van de klaprozen in de Vlaamse velden.

    Elk jaar graaft DOVO nog 200 ton niet ontplofte bommen en granaten op in de Vlaamse velden. zie dovo

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Marcus (30 May 2021 22:30)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Nov 2023

    👍
    136

    #28 08 November 2023: wandelrally

    wandelrally
    (zn. m. -s)

    zie wandelzoektocht, voetrally

    “Wie wandelt ontdekt meer. Ga met ATV op ontdekkingstocht in het historisch centrum van Antwerpen. Volg de route op je eigen tempo en laat je onderweg verrassen door de bekende en minder bekende bezienswaardigheden.
    Los de vragen op en les je dorst. Brouwerij De Koninck trakteert je op een bolleke de Koninck.
    De hoofdprijs is een avondje uit met ATV.” (atv.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door de Bon (08 Aug 2021 12:37)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Nov 2023

    👍
    191

    #29 07 November 2023: planifiëren

    planifiëren
    (ww. planifieerde, geplanifieerd)

    plannen

    Van Dale 2020 online: BE, niet algemeen

    zie ook planificatie

    Planifiëren, organiseren en beheren van alle activiteiten door een team te animeren (vacatures.monster.be)

    De speciale VS-eenheden moeten die aanval planifiëren. (knack.be)

    West was kapitalistisch en demokratisch, Oost was geplanifieerd en links-totalitair. (tijd.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Jul 2021 08:44)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Nov 2023

    👍
    36

    #30 06 November 2023: zegezeker

    zegezeker
    (bn.)

    zeker van zijn zege

    Van Dale 2017 online: BE
    (Belgisch-Nederlands) zeker van de overwinning

    zie ook zegedronken

    De Anderlecht-supporters wachten met een bang hart de confrontatie met de sterren van PSG af. In Frankrijk zijn ze alvast zegezeker. (Nieuwsblad)

    Ooit bedwong CD&V de VLD van premier Verhofstadt en voorzitter De Gucht, die zichzelf zegezeker tot nieuwe volkspartij bekroonden. (Carl Devos)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (09 Oct 2021 14:32)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Nov 2023

    👍
    179

    #31 05 November 2023: initimiteit, in alle ~

    initimiteit, in alle ~
    (uitdr.)

    SN-NL: in besloten kring

    DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)

    zie ook begraven, in alle intimiteit ~

    Marie-Rose Morel en Frank Vanhecke zijn zaterdag in alle intimiteit getrouwd. (standaard.be)

    De familie van Korneel Vermeir neemt vandaag in alle intimiteit afscheid van het jongetje. (standaard.be)

    Het is in alle intimiteit gebeurd, maandag, op de wekelijkse sluitingsdag. (standaard.be)

    De Romeinen hingen rozenslingers aan het plafond als ze in alle intimiteit zaken wilden bespreken die de kamer niet mochten verlaten. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Jul 2021 03:10)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Nov 2023

    👍
    55

    #32 04 November 2023: smartschool

    smartschool

    Smartschool is één van de meest gebruikte digitale leerplatformen in Vlaanderen.
    Je kan er je huiswerk op zien, je kan ook zien wanneer je een test hebt of je kan berichten sturen naar leerkrachten of medeleerlingen. Dit is zeer handig wanneer je vragen hebt over de leerstof die op school gezien wordt. Op smartschool staat er ook vaak de digitale agenda. Dus wanneer je je agenda niet hebt bijgeschreven die dag, kan je altijd naar smartschool gaan om hem bij te schrijven.

    Mijn ouders gaan straks even naar smartschool surfen om te zien wanneer ik op schoolreis ga.

    Ik was ziek vandaag, daarom surf ik even naar smartschool om te zien wat we vandaag allemaal gedaan hebben in de les.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Lucasisneknappegast en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 02:23)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Nov 2023

    👍
    263

    #33 03 November 2023: premetro

    premetro
    (zn. m.; 's)

    ondergrondse trambedding in tunnels waarvan het de bedoeling is om ze later uit te bouwen tot een volwaardige metro (maar wat meestal niet gebeurd is).

    NL: semimetro

    zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Premetro

    Van Dale 2014 online: in België

    zie ook verzamellemma wegcode

    In maart 2015 gaat de tramverbinding via de premetro onder de Turnhoutsebaan naar Wommelgem open (gva.be)

    De Brusselse premetro bestaat uit tramtunnels en -stations die geschikt zijn om eventueel in de toekomst ook echte metrotreinen te ontvangen. Verschillende tramlijnen, die ook op straat rijden, bereiken en verlaten de tunnels door middel van toeritten. (wikipedia)

    Premetro is een vorm van openbaar vervoer waarbij trams geheel of gedeeltelijk ondergronds door tunnels rijden. In België vind je premetro’s in Antwerpen, Brussel en Charleroi. (meermobiel.be)

    Foorplein is een spookstation van de Antwerpse premetro.

    Antwerpse premetrotunnel onder Schelde in 2026 vier maanden dicht voor werken (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Sep 2023 16:50)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Nov 2023

    👍
    230

    #34 02 November 2023: appelsienkist

    appelsienkist
    (zn. v.; ~en)

    typisch bakje uit dunne houten latjes waarin appelsienen bewaard worden

    ook appelsienenkist (zie voorbeelden)

    vgl. appelsienenkist, in een ~ steken

    Mijn grootvader is beginnen televisie maken uit het niets, op twee appelsienkisten (vrt.be)

    Ha, zei ze, leg dan een Belgische vlag over mijn appelsienkist, en dezelfde avond was ze al dood. (Mijn kleine oorlog – Paul Louis Boon)

    De manier waarop is alweer kinderlijk eenvoudig: leg een krant in een appelsienkistje, en leg daarop je in stukken gesneden kruid te drogen. (.sjamaanrudy.be)

    “Velen zeggen het met de boutade: stop me maar in een appelsienenkist. Daarmee geven ze aan dat ze niet te veel poespas willen rond hun uitvaart.” (nieuwsblad.be)

    Als er één wormpje in een appelsienenkist zit, zal de hond het vinden. (demorgen.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Sep 2023 09:49)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Nov 2023

    👍
    194

    #35 01 November 2023: machien

    machien
    (het ~, ~en)

    - machine
    - mechanisch, electrisch apparaat

    vnw: de machine, het apparaat, het toestel

    De fabriek ligt plat want er is een belangrijk machien kapot.

    Het nietjesmachien niet niet.

    Voorzichtig als ge dat keukenmachien aanzet op mixen stand 3.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Sep 2023 20:44)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Nov 2023

    👍
    458

    #36 31 October 2023: zetelen in

    zetelen in
    (ww. zetelde in, gezeteld in)

    ergens in zitting nemen of hebben
    Standaardtaal in België

    VD2017 online: BE

    zie ook zetelen

    22 Belgen zetelen in het Europees Parlement, zij werden tijdens de Europese verkiezingen op 7 juni 2009 rechtstreeks verkozen. (europarl.be)

    Zetelen in een assisenjury. Elke vier jaar wordt door de dienst Burgerzaken een lijst van gezworene opgemaakt op basis van de kiezerslijst. (www.stekene.be›

    Er hebben 11 Belgische personen met een vrij of intellectueel beroep gezeteld in het Europees parlement, wat neerkomt op 11,34 %. (kuleuven.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Jul 2021 12:41)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Oct 2023

    👍
    133

    #37 30 October 2023: nko-arts

    nko-arts
    (znw. de ~ (m.), ~en)

    neus-keel-oorarts = neus-, keel-, en oorarts

    dikwijls kortweg “de neus-keel-oor”

    NL: kno-arts = keel-neus-oorarts = keel-, neus-, en oorarts

    zie ook verzamellemma geneeskunde; Vlaamse volgorden

    Meiren moe ’k naar de kliniek op controle bij de neus keel oor, ma tegen de noen zijn ’k normaal wel al terug thuis.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (01 Jul 2021 00:22)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Oct 2023

    👍
    30

    #38 29 October 2023: passe-vite

    passe-vite
    (de ~ (m.), ~s)

    draaizeef, roerzeef

    < Belgisch-Frans: passe-vite
    genoemd naar de merknaam gegeven door zijn uitvinder Victor Simon, een Belg. Het toestel werd in 1928 op de markt gebracht en 50 jaar later (1978) ging het bedrijf falliet. De verkoopslogan was: een Passe-Vite is een zeef maar niet alle zeven zijn een Passe-Vite.

    uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren

    Frans: moulin à légumes

    zie ook: pasvit, pasfit, passevite; verzamellemma verwaterde merknamen

    PassiermuehleMoulin-Legumes

    In Frankrijk hebt ge 2 eindprodukten van kweeperen (coings):
    de gelée (gelei), gemaakt van het met suiker uitgekookte en uitgelekte sap en de pâte de coing (in repen gesneden en gedroogde vruchtenpasta) die door de passe-vite gehaald wordt.

    Het handige hulpmiddel in de keuken de “passe-vite” werd in Brussel bedacht en werd uiteindelijk een miljoenensucces. Maar weet je wie en hoe die “passe-vite” is bedacht? (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Sep 2023 07:48)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Oct 2023

    👍
    361

    #39 28 October 2023: maatschappelijk assistent

    maatschappelijk assistent
    (zn. m., ~en)

    maatschappelijk werker

    wikipedia: De titel maatschappelijk assistent(e) is in België een sinds 1946 wettelijk beschermde titel voor een persoon die beroepsmatig actief is in het maatschappelijk werk.

    vnw: maatschappelijk assistent(e): maatschappelijk werk(st)er

    Van Dale 1995: (in Belg.)
    Van Dale 2020 online: BE

    zie ook: assistent(e), maatschappelijk ~

    oudere benaming: assistent, sociaal ~

    Zelfs de begeleiding van een maatschappelijk assistent van het OCMW wees em van de hand. Hij wou zijn boontjes alleen doppen, met het gekende gevolg.

    Het Koninklijk Instituut Woluwe O.C. wenst voor het MPI aan te werven: 1 maatschappelijk assistent (m/v) voor een tijdelijke, voltijdse betrekking binnen de afdeling van kinderen met een autismespectrumstoornis en/of gedrags- emotionele stoornissen.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Sep 2023 07:24)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Oct 2023

    👍
    352

    #40 27 October 2023: yo, de mannen

    yo, de mannen
    (uitdrukking)

    Hallo, hey, joeh, yo
    welkomsgroet bij vrienden ondereen.

    Oorsprong: Het Huis van Wantrouwen

    - Ha, de Serge, komt er bij man!
    - Yo, de mannen!

    Yo, de mannen is sinds begin de jaren 90 een catchphrase.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (02 Aug 2021 14:13)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Oct 2023

    👍
    308

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.