Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1951 12 March 2020: eindejaarspremie

    eindejaarspremie
    (de ~ (v.), ~s)

    premie die een werknemer op het einde van het jaar krijgt

    vnw

    ook: eindejaarspriem; zie ook priem

    NL: kerstgratificatie

    Vindt gij ook dat er van uw eindejaarspremie zo weinig overblijft ‘na taks’?

    IK ben van begin feb tot eind oktober thuis geweest in zwangerschapsverlof ( wel verplicht thuis) en heb nu nog een behoorlijke eindejaarspriem (libelle.be)

    En vooral conjรฉgeld en eindejaarspriem niet vergeten ;-) (duiken.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Jun 2022 09:20)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Mar 2020

    ๐Ÿ‘
    448

    #1952 11 March 2020: passagierszetel

    passagierszetel
    (zn. m., ~s)

    passagiersstoel, passagiersplaats

    Algemeen Nederlands Woordenboek: vooral in Belgiรซ
    Van Dale 2014 online: toegevoegd in 2010

    Volgens de statistieken is de passagierszetel naast de chauffeur de gevaarlijkste plaats in de auto.

    Elfjarige achter het stuur met papa op de passagierszetel.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 00:43)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Mar 2020

    ๐Ÿ‘
    295

    #1953 10 March 2020: werkendag

    werkendag
    (zn. m.)

    1) dag waarop men moet werken
    2) vermoeiende lastige dag, een dag van hard werken en zwoegen

    Van Dale: werkendag
    (gewestelijk) werkdag

    1) We gaan het van den avond niet te lang trekken want morgen is het werkendag.

    2) โ€˜Dat de laatste week de lastigste wordt is nu aan de hand van het rittenschema al duidelijk. Het wordt werkendag. Hopelijk keer ik ook van daar met positieve gevoelens terug.โ€™ (Sander Armee (Herent), HLN.be)

    2) "Voor Van der Poel is alles 1 groot spel, voor de rest "werkendag"" (sporza.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door nthn (06 Aug 2021 22:23)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Mar 2020

    ๐Ÿ‘
    334

    #1954 09 March 2020: salut en de kost

    salut en de kost
    (uitdr.)

    verkorte vorm van salut, de kost en de wind vanachter

    Wordt ook wel pejoratief gebruikt.

    skynet.be: Koning Karel VI van Frankrijk (1380-1422) liet een gouden munt slaan met als afbeelding “De Boodschap van Maria”. Naar het onderwerp noemde men deze munt “Salut d’Or”. De boden van de Koning, die van stad tot stad reisden om de wetten af te kondigen, kregen op bevel van de Koning in elke stad รฉรฉn salut en bovendien voedsel en onderdak. Naderhand evolueerde deze betalingswijze tot een loonvorm; vandaar ontstond de typische volksuitdrukking “salut en de kost”.

    standaard.be: Bij zijn vertrek als minister van Begroting was er slechts die ene kreet, vooral dan in zijn eigen kamp: salut en de kost! Welnu, de wereld benijdt ons nu die Van Rompuy.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 04:26)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Mar 2020

    ๐Ÿ‘
    254

    #1955 08 March 2020: asse

    asse
    (de ~ v., m.)

    as

    Van Dale 2015 online: BE niet algemeen
    Typisch Vlaams: 7 Leeuwen
    vnw

    zie ook asseweg; assewoensdag; assekruisje

    Ze hebben zijn asse uitgestrooid boven de Noordzee.

    Op assewoensdag begint de vasten en dan krijgt ge een assekruiske.

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Diederik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Aug 2021 12:15)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Mar 2020

    ๐Ÿ‘
    480

    #1956 07 March 2020: naamstem

    naamstem
    (zn., m., ~men)

    bij verkiezingen: voorkeurstem, stemmen op een bepaalde persoon op de lijst eerder dan op de hele lijst (= kopstem)

    vnw

    Van Dale 2013 online: in Belgiรซ

    zie ook naamstemming

    Ge moogt zoveel naamstemmen, effectieve kandidaten en opvolgers, uitbrengen als ge wilt, ge moet wel binnen dezelfde lijst blijven.

    Op eenzelfde lijst moogt ge zelfs een kopstem combineren met naamstemmen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Feb 2024 07:52)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Mar 2020

    ๐Ÿ‘
    315

    #1957 06 March 2020: belleman

    belleman
    (de ~ (m) mv: ~en)

    omroeper, aankondiger (met bel) in steden of gemeenten; o.a. in Gent waar de bellenman de Gentse feesten opent

    vr: bellevrouw, zie voorbeelden

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    Klik op de afbeelding
    Gentse Belleman 2008
    Gentse belleman

    De parade werd traditioneel geopend door de Belleman, die het publiek voor de gelegenheid naast “Goeie Gentse Feesten” ook “droge” Gentse Feesten toewenste. “Regen of geen regen: nie pleuje”, klonk het. Ruim twee uur lang passeerden onder meer circusartiesten, orkesten en dans- en theatergroepen de revue.

    In Vlaanderen zijn er ook 2 bellevrouwen, maar zij nemen niet deel aan de wedstrijd: “Er zullen wel dames zijn in mooie klederdracht die hun belleman zullen bijstaan. Er is namelijk ook een wisselbeker voor best verklede escorte. Zij escorteert de belleman om deel te nemen aan de bellemanwedstrijd.” (vrt.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 07:37)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Mar 2020

    ๐Ÿ‘
    334

    #1958 05 March 2020: tweevaksbaan

    tweevaksbaan
    (de ~ (v), -banen)

    tweebaansweg, weg met twee rijstroken

    ook tweevaksweg

    zie ook wegcode

    Van die pipo’s die op een tweevaksbaan op het tweede vak blijven plakken omdat ze 5 km verder naar links moeten afdraaien.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door nthn (29 Jul 2021 02:20)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Mar 2020

    ๐Ÿ‘
    289

    #1959 04 March 2020: amaai

    amaai
    (tw.)

    met nadruk: amai; kan een positieve of schertsende negatieve bijklank hebben;
    ook ‘amaaikes’

    vnw: amaai, amai (tussenwerpsel): uitroep van verbazing, teleurstelling of pijn

    uitspraak: klik op het pijltje om het woord te beluisteren

    - Onze Louis was de beste van de klas in rekenen!
    - Amaai! Dat is goed gewerkt, zenne!

    - Die van hierneffe hebben weeral ne nieuwe auto.
    - Amaai! Chique dinges, dat kan daar niet op zeker.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 06:27)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Mar 2020

    ๐Ÿ‘
    543

    #1960 03 March 2020: dooddoen

    dooddoen
    (ww. deed dood, doodgedaan)

    doden, doodmaken, slachten

    Van Dale 2014: Belgisch-Nederlands

    zie met veel doen ze ne stier dood

    Ge moet die spinnekop niet dooddoen, zet ze maar buiten.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (26 Jul 2021 03:36)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Mar 2020

    ๐Ÿ‘
    368

    #1961 02 March 2020: kloppen, overuren ~

    kloppen, overuren ~
    (uitdrukking)

    overuren maken, overwerken

    vnw: zijn uren kloppen: werken, in dienst zijn

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    zie ook overuren presteren; overuren doen

    Als ik overuren klop krijg ik die in geld en vrije tijd uitbetaald.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Apr 2023 15:54)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Mar 2020

    ๐Ÿ‘
    313

    #1962 01 March 2020: aanleunen bij

    aanleunen bij
    (ww. leunde aan, aangeleund)

    een voorkeur hebben voor, neigen naar

    ook: dicht aanleunen bij

    Van Dale 2015 online: BE

    Hun politieke systeem leunt aan bij het communisme.

    hln.be: De respons is enorm, misschien ook omdat deze eeuwenoude bereidingen dicht aanleunen bij het tegenwoordig populaire paleodieet.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LimoWreck en laatst gewijzigd door fansy (08 Aug 2021 04:52)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Mar 2020

    ๐Ÿ‘
    430

    #1963 29 February 2020: werkingskosten

    werkingskosten
    (z.nw. de ~, meervoud)

    bedrijfskosten, kosten voor het functioneren
    zie ook: werkingsmiddelen; werkingstoelage en Rekenhof, het ~

    Van Dale 2018 online: BE

    De ministerraad keurt een ontwerp van koninklijk besluit goed dat het budget vaststelt voor de financiering van de werkingskosten van de ziekenhuizen.

    Het Rekenhof weigert nu de werkingskosten die de prins als beroepskosten inbrengt onder meer de kassatickets van de Colruyt goed te keuren.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 08:27)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Feb 2020

    ๐Ÿ‘
    223

    #1964 28 February 2020: Madame Soleil

    Madame Soleil
    (begrip)

    staat symbool voor iemand met een glazen bol die de toekomst kan voorspellen

    < Germaine Soleil (1913-1996), een Franse waarzegster-astrologe

    Hoe kunt ge dat nu al zeggen? Zijt gij Madame Soleil of zo?

    De politieker deed weer een uitspraak met een hoog Madame Soleil-gehalte.

    Dat ‘ochtendgrijs’ ooit in Van Dale zou staan te blinken, had zelfs Madame Soleil niet kunnen voorspellen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (15 Jul 2021 13:17)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Feb 2020

    ๐Ÿ‘
    283

    #1965 27 February 2020: doorwinterd

    doorwinterd
    (vd, doorwinteren, bijvoeglijk gebruikt)

    Tot en met ervaren, door en door

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    NL-SN: doorgewinterd

    De doorwinterde wielertoerist kon de camionette nog just op het nipperke ontwijken.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 00:26)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Feb 2020

    ๐Ÿ‘
    333

    #1966 26 February 2020: duivenbond

    duivenbond
    (de ~, (m.), ~en)

    - de Koninklijke Belgische Duivenliefhebbersbond (KBDB)
    - plaatselijke vereniging voor duivenmelkers

    Belgiรซ is de bakermat van de duivensport. Omstreeks 1800 vonden er in Luik, Antwerpen en Gent al wedstrijden plaats. De duivenbond bestaat al sinds 1910 en heeft vijftien regionale afdelingen. Vanaf 1950 is in de omgeving van Lier, met zijn zondagse internationale duivenmarkt, de sport nog erg populair.

    NL: NPO (Nederlandse Postduivenhouders Organisatie)

    De duivenbond is de overkoepelende organisatie voor duivensport.

    Duivenbond wil minder roofvogels: “Een bloedbad bij de duiven, drama’s bij de liefhebbers” (vrt.be)

    De duivenbond groepeert tal van duivenmelkers. Vooral in de zomermaanden wordt er met de duiven gespeeld. In de wintermaanden zijn er tentoonstellingen.(.wiekevorst.com)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 08:24)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Feb 2020

    ๐Ÿ‘
    376

    #1967 25 February 2020: wit konijn

    wit konijn
    (begrip)

    Een uit de media, sport of bedrijfsleven gerecruteerde stemmentrekker, meestal een BV
    Alg.: Een onverwachte kandidaat.

    Een wit konijn is in de Belgische politiek een (vaak spottende) bijnaam voor iemand die bekend is om andere dan politieke activiteiten en onverwacht naar voren wordt geschoven voor een politiek mandaat of een hoge functie (wikipedia)

    Ik veronderstel dat men denkt aan het wit konijn dat de goochelaar uit zijn hoge hoed tovert.

    vgl. verruimingskandidaat

    zie ook wetstratees

    Hij benadrukte dat de actrice geen โ€œwit konijnโ€ is. โ€œIk geloof niet in die zogenoemde witte konijnen."

    Een “wit konijn” bij N-VA, maar wat betekent dat voor het Gentse politieke landschap? (vrt.be)

    Jinnih Beels, het wit konijn van “Samen” | VRT NWS

    Bart De Wever heeft zijn wit konijn op het oog | plus | De Morgen

    “Witte konijnen”, veel vrouwen en een opmerkelijke comeback: ontdek hier wie minister wordt in regering-De Croo (vrt.be)

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Mar 2022 09:56)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Feb 2020

    ๐Ÿ‘
    414

    #1968 24 February 2020: zweeppartij

    zweeppartij
    (de ~ (v.), ~en)

    politieke partij die er niet naar streeft aan de regering deel te nemen, maar het als haar taak ziet andere partijen onder druk te zetten om bep. maatregelen te nemen (def. Van Dale 2009)

    Van Dale 2015 online: BE

    De kans dat een Vlaamse partij door loutere verkiezingsoverwinningen als zweeppartij invloed kan uitoefenen op een Franstalige partij, is quasi nul. (uit Pallieterke)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 06:00)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Feb 2020

    ๐Ÿ‘
    295

    #1969 23 February 2020: wervingsreserve

    wervingsreserve
    (de ~ (v.), ~s/~n)

    lijst met kandidaten waaruit geput kan worden voor nieuwe aanwervingen

    ook: werfreserve; aanwervingsreserve

    Van Dale 2016 online: in Belgiรซ en bij de Europese instellingen

    vgl. ook wervingsstop

    De provincie Vlaams-Brabant legt een wervingsreserve aan voor de statutaire functie van administratief medewerker op de provinciale jeugddienst.

    vlaamsbrabant.be: Als je slaagt in de selectie maar niet het vereiste diploma heeft op het moment van de samenstelling van de wervingsreserve, kan je niet aangesteld worden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 13:55)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Feb 2020

    ๐Ÿ‘
    377

    #1970 22 February 2020: kat, de ~ komt op de koord

    kat, de ~ komt op de koord
    (uitdr.)

    nu gaan we het krijgen, de moeilijkheden gaan beginnen, de poppen gaan aan het dansen

    Van Dale 2005: (Belgisch-Nederlands, niet algemeen) nu komt de kat op de koord
    - nu hebben we de poppen aan het dansen
    - nu begint het pas echt (moeilijk te worden)

    DS2015 nu komt de kat op de koord: standaardtaal

    vergelijk kat, nu komt de ~ op de koord

    Als de postjes moeten verdeeld worden, komt de kat op de koord.

    Toen de erfgenamen van de dierbare nonkel zijn testament lazen, kwam de kat op de koord.

    De kat komt dikwijls op de koord wanneer de aap uit de mouw komt.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Jul 2021 03:59)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Feb 2020

    ๐Ÿ‘
    390

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.