Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1791 14 August 2020: laan

    laan
    (de ~ (v.), lanen)

    VL: boulevard, bolwerk
    AN: een met bomen omzoomde (wandel)weg

    Van Dale 2009, laan 2a (= alg. Belg.-Nederlands))
    Van Dale 2020 online BE

    zie ook verzamellemma wegcode

    Volg de ringlaan tot voorbij de Adolphe Maxlaan.

    De Meulebroekstraat wordt een laan tussen het heraangelegde Kaaiplein en de Markt. (nieuwsblad.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door nthn (03 Aug 2021 15:56)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Aug 2020

    👍
    326

    #1792 13 August 2020: bekwaam (om)

    bekwaam (om)
    (uitdr.)

    (ertoe) in staat (om)

    Van Dale 2016 online: BE; niet algemeen
    Typisch Vlaams: 1 leeuw

    Hij is bekwaam om al het geld wat hij met zijn vakantiejob heeft verdiend, aan platen uit te geven.
    Hij is bekwaam om het aan de grote klok te hangen. (vb. uit Van Dale)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door de Bon (09 Aug 2021 16:10)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Aug 2020

    👍
    382

    #1793 12 August 2020: carrure

    carrure
    (het/de (vr.) geen meerv.)

    zie karuur

    breedte van het bovenlichaam van schouder tot schouder
    fig. uitstraling, gezag

    Van Dale: BE; spreek­taal pos­tuur, li­chaams­bouw
    zelfstandig naamwoord; de (v); meervoud: carrures

    < Frans carrure

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Een vent met zo’n carrure kan dat zwaar werk wel af. (afkunnen)

    “Bronnen bij de PS zeggen dat hij een goede kennis heeft van zijn dossiers, maar dat hij de “carrure” mist om het gezicht van Brussel te zijn." (deredactie.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door nthn (27 Jul 2021 11:30)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Aug 2020

    👍
    287

    #1794 11 August 2020: naakt ontslag

    naakt ontslag
    (uitdrukking)

    daadwerkelijk ontslag

    naakt ontslag is standaardtaal in België

    Van Dale: (algemeen Belgisch-Nederlands) naakt ontslag:
    ontslag zonder begeleidende of overgangsmaatregelen

    In Nederland: ‘gedwongen ontslag’

    Naakte ontslagen kunnen soms vermeden worden door wie op pensioen of brugpensioen gaat, niet te vervangen. Er is dan wel banenverlies in een bepaald bedrijf, maar zonder daadwerkelijk ontslag. Of er kan een canada dry-regeling worden toegepast.

    De vakbonden beweerden dat er naakte ontslagen zouden vallen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 22:00)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Aug 2020

    👍
    340

    #1795 10 August 2020: lange zwikzwak

    lange zwikzwak

    Een heel lang en mager persoon die een beetje zwikt (zwikken) als hij gaat.

    zie ook zwik, lange ~, zwikzwak

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Gewestelijk, in Vlaams-België en Zeeland: Lang, mager mensch (die met knikkende knieën en zwikkende voeten loopt).
    “Gij lange zwik-zwak!” Sieders (1869).

    zo’n lange zwik zwak heb ik nog niet veel gezien. Hoe vindt die broeken die lang genoeg zijn?

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door dsa en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 07:36)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Aug 2020

    👍
    243

    #1796 09 August 2020: cumuleren

    cumuleren
    (ww. cumuleerde, gecumuleerd)

    het gelijktijdig uitvoeren van meerdere al dan niet bezoldigde mandaten, verschillende banen of functies gelijktijdig uitoefenen

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015 standaardtaal

    antoniem: decumuleren

    zie ook cumul, decumul

    Onder de titel ‘Wie zijn de cumulkampioenen’ las ik gisteren in de gazet dat de winnaar zomaar efkes 59 mandaten cumuleert.

    Veel politiekers cumuleren een burgemeesterssjerp met een zetel in het parlement.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door FOOTBALLQUIZ (25 May 2025 12:58)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Aug 2020

    👍
    416

    #1797 08 August 2020: ah bon

    ah bon
    (uitroep)

    uitroep van verwondering wanneer men iets verneemt wat niet positief is (ah bon? – met intonatie van het vraagteken): is dat zo?

    uitroep van verontwaardiging wanneer men iets verneemt wat niet positief is (ah bon! – met intonatie van het uitroepteken): als dat zo zit!

    - “Het was geen ongeval, het slachtoffer is vermoord.”
    - “Ah bon?” antwoordde Witse.

    Ze rekenen de kosten van het rechtzetten van hun eigen fouten aan? Ah bon! Dat gaan we nog eens zien. Geeft mij eens pen en papier.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door nthn (30 Jul 2021 09:30)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Aug 2020

    👍
    383

    #1798 07 August 2020: kader

    kader
    (het ~ , (o.), ~s)

    ruimtelijke omgeving, entourage

    vnw: omgeving; een mooi kader

    Van Dale 2018 online: BE: ruim­te­lij­ke om­ge­ving, be­schouwd met het oog op ge­schikt­heid en sfeer
    = en­tou­ra­ge

    DB & Co in een romantisch kader (gallicisme: dans un cadre romantique; NL: in een romantische omgeving)

    De docente had haar lessen in een vernieuwd kader gegoten.

    De premier start de regering met een een vernieuwd kader.

    > andere betekenis van kader

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Feb 2023 15:18)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Aug 2020

    👍
    363

    #1799 06 August 2020: toerijden

    toerijden
    (ww. reed toe; toegereden)

    dichtrijden (ook fig.)

    Van Dale 2016 online: BE

    zie ook wegcode

    wielertoerist.be: In Merendree een groepje van 6 weg en ik dan het gat toegereden met alleen Katrien in mijn wiel.

    smo-triatlonteam.be: Metertje per metertje kwam ik dichter, maar zoals ze zeggen, de laatste 10 m toerijden zijn het lastigst

    pvda.be: Dit stadsbestuur schept dus eerst een verschil en beslist dan dat uitgerekend de gebruikers van de zomerschool dit gat moeten toerijden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (28 Jul 2021 20:47)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Aug 2020

    👍
    167

    #1800 05 August 2020: geweest

    geweest
    (grammatica)

    vrt taalmail 631:
    Twee medeverdachten zijn om dezelfde reden ook al veroordeeld geweest.
    ? Twee medeverdachten zijn om dezelfde reden eerder ook al veroordeeld.

    “In België komt in de voltooide tijd van de lijdende vorm ook geregeld geweest voor. Dat gebruik is in geen geval standaardtaal.” (taaladvies.net)

    zie ook gezegd gehad, gehad hebben, west

    Het M-decreet is in maart dit jaar goedgekeurd geweest en gaat in voege vanaf volgend schooljaar. (vrt.be)

    “Mocht hier (op het partijbestuur, nvdr.) gestemd geweest zijn over het lot van Marianne Thyssen, dan zou zij alle stemmen van het hele bestuur gehad hebben om verder te gaan.” (vrt.be)

    Sinds 31 maart 1968 is Herman De Croo altijd verkozen geweest of was hij minister. (vrt.be)

    Sommige juwelen waren al sinds haar dood in 1793 niet meer gezien geweest in het openbaar.(vrt.be)

    “Mijn vader is na de oorlog veroordeeld geweest voor collaboratie. " Geert Bourgeois (pleitbezorger voor een afgeborsteld SN) op vrt.be

    Bent u al ooit bedrogen geweest op vakantie? | VRT NWSVRT.be

    De regering zou nu niet nog een legervliegtuig naar India hebben willen sturen om de koninklijke besluiten door koning Filip te laten ondertekenen waardoor de koning zou gevraagd geweest zijn om vroeger naar België terug te keren. (vrt.be)

    Kardinaal Godfried Danneels is vandaag meer dan tien uur ondervraagd geweest in de zaak van kindermisbruik door geestelijken. (vrt.be)

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (26 Jul 2021 22:33)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Aug 2020

    👍
    145

    #1801 04 August 2020: spoedpersoneel

    spoedpersoneel
    (het, geen mv.)

    personeel op de spoeddienst van het ziekenhuis

    zie ook spoedarts, spoedverpleegkundige, spoed, spoedgevallen; spoeddienst; spoedafdeling; verzamellemma geneeskunde

    deredactie.be: Directie belooft extra spoedpersoneel Sint-Elisabethziekenhuis, acties blijven

    ugent.be: Bijstand voor spoedpersoneel na het meemaken van een traumatische ervaring tijdens hun job: een empirisch-kwalitatieve studie.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door nthn (27 Jul 2021 09:30)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Aug 2020

    👍
    219

    #1802 03 August 2020: mijn twaalf jaar

    mijn twaalf jaar
    (grammatica)

    SN/NL: m’n twaalfde

    in tal van uitdrukkingen:
    - van mijn twaalf jaar
    - vanaf mijn twaalf jaar
    - sinds mijn twaalf jaar
    - op mijn twaalf jaar
    - tot mijn twaalf jaar
    - …

    uiteraard met alle leeftijden van 1-111

    vgl. Frans ‘mes douze ans’

    vgl. de gelijkaardige NL uitdrukking ‘mijn twintiger jaren’ (enkel met tientallen)

    Ik speel al toneel sinds mijn twaalf jaar. (muzotatjanabosman.blogspot.com)

    Ten tweede heb ik sinds mijn achttien jaar een visuele handicap. (veto.be)

    Op mijn 100 jaar loop ik ze nog allemaal voorbij. Tot mijn 91 jaar woonde ik … (kw.be)

    Wel, ik ben vandaag 84 en ik zeg altijd dat ik door doe tot aan mijn 100 jaar! (radioreflex.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (21 Jul 2021 17:32)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Aug 2020

    👍
    32

    #1803 02 August 2020: coiffuur

    coiffuur
    ( het ~, ~en)

    kapsel

    ook coiffure

    < Frans: la coiffure

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: COËFFURE, znw. vr., mv. -s.
    Het frans coiffure `kapsel; hoofdbedekking’ (1694, in de verb. coiffure à boucles c. 1500), naast ouder coeffeure (voor 1528); zoo ook engels coiffure (voor 1631), incidenteel duits coiffure (begin 19de e.). Gelet op de data in de etymologische woordenboeken moet frans coiffure ouder zijn dan 1694. Eertijds ook in den vorm coëffure, een vorm die correspondeert met den ouderen vorm in het frans.

    zie ook coiffeersel, coiffeur, coifferen

    Een nief coiffuur

    De coiffeuse heeft een nieuw coupe geknipt. Wat vindt ge van mijn coiffuur?

    ’k Wilde nooit naar de coiffeuse en mijn moeder moest ook van mijn coiffure afblijven.(De maand van Marie: vier vrouwen – Luuk Gruwez)

    Kinderhoofden krijgen een volledige verzorging en een coiffure die helemaal af is. (lepetitartiste.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Diederik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Jan 2022 07:30)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Aug 2020

    👍
    507

    #1804 01 August 2020: bruggepensioneerde

    bruggepensioneerde
    (zn. m.; ~n)

    iemand die op brugpensioen is

    niet in Van Dale 2016 online; brugpensioen wel
    Van Dale 2018 online:bruggepensioneerde
    in BE iem. die met brug­pen­si­oen is

    vnw

    zie ook verzamellemma mensen

    De bruggepensioneerde ontvangt van de RVA een brugpensioen uitkeringen zijn ex-werkgever betaalt maandelijks een aanvullende vergoeding. Slechts weinig bruggepensioneerde keren ooit terug naar de arbeidsmarkt. (werk.belgie.be)

    Een werkgever moet een bruggepensioneerde werknemer vervangen door een uitkeringsgerechtigd volledig werkloze of daarmee gelijkgestelde. (telenet.be)

    Als een bruggepensioneerde wacht tot de leeftijd van 65 jaar om de groepsverzekering op te vragen, kan hij dat doen tegen een voordelig tarief van 10 procent. Dat blijkt nu zwart op wit uit een bericht van de fiscale administratie aan de werkgevers. (tijd.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Dec 2021 10:54)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Aug 2020

    👍
    289

    #1805 31 July 2020: doop

    doop
    (den ~, m., dopen)

    ontgroening bij studenten

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, studententaal

    zie ook: studentendoop, dopen en andere definitie van doop, doopcharter, doopgids

    Op den doop drinkt het praesidium geen alcohol. De schachten uiteraard wel.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Nov 2021 12:35)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Jul 2020

    👍
    397

    #1806 30 July 2020: kermis, Vlaamse ~

    kermis, Vlaamse ~
    (uitdr.)

    Feestelijk gezinsevent (ander dan gewone grote/kleine kermis), braderie, feestmarkt, rommelmarkt enz.
    Vlaams volksfeest voor jong en oud, meestal een weekend lang, met traditionele kermisactiviteiten.
    - volksspelen en dansen
    - sport en spel
    - kermis
    - eten en drinken: streekgerechten
    - tweedehandsmarkt
    - straat- en randanimatie
    - bal of fuif

    vnw: volksfeest met kramen en tenten voor een liefdadigheidsdoel, liefdadigheidsbazaar, fancyfair

    in Nederland “fancy fair”, “liefdadigheidsbazaar” e.d.

    Van Dale 2012 online Belgisch-Nederlands

    David Teniers (II) - Flemish Kermess - WGA22088
    Vlaamse kermis in 1652 door David Teniers II

    zie ook andere betekenis van Vlaamse kermis

    Er is op de Hondenzwemming in Sint-Baafs-Vijve geen speciale doelstelling of superprijs te winnen. Het is een Vlaamse kermis met kraampjes, oude ambachten, brocante en jenevertentjes. Er is na de wedstrijd ook nog de Hondenworp.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Oct 2023 11:48)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Jul 2020

    👍
    381

    #1807 29 July 2020: exclusieven stellen

    exclusieven stellen
    ( uitdrukking)

    Iets of iemand uitsluiten vóór de onderhandelingen. Bijvoorbeeld om een coalitie te vormen.
    Wordt vaak gebezigd in ontkennende zin: geen exclusieven stellen; SN: niets of niemand uitsluiten

    Van Dale: exclusieve, de (v.); -s, -n, Frans
    1. Belgisch-Nederlands, niet algemeen
    radicale afwijzing van iets waaraan of iemand met wie men niet wil meewerken
    synoniem: veto

    Van Dale 2016 online: BE algemeen

    zie ook exclusieve

    De minister stelt evenwel geen exclusieven tegenover hen. Ze spelen hoog spel, maar het is een democratische partij als een andere. De kiezer maakt uiteindelijk zijn keuze.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 20:48)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Jul 2020

    👍
    343

    #1808 28 July 2020: simoniseren

    simoniseren
    (ww. simoniseerde, gesimoniseerd)

    de auto met was behandelen

    vnw: een auto in de was zetten

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België

    < Simoniz, merknaam voor autowas

    zie ook simonis; verzamellemma wegcode

    Nu kunt ge de auto ook in de carwash laten simoniseren.

    Elk weekend in het sop, om de zoveel weken simoniseren tot hij zichzelf erin kon spiegelen. De carrosserie blonk (standaard.be)

    " Ik heb zelfs auto’s gewassen en gesimoniseerd om wat extra geld te verdienen om in mijn zangcarrière te investeren." (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Mar 2025 07:57)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Jul 2020

    👍
    329

    #1809 27 July 2020: aanloopwagen

    aanloopwagen
    (zn. m.; ~s)

    een wagen die in afwachting van de levering van een leasingwagen beschikbaar gesteld wordt aan de klant

    Van Dale 2015 online: BE

    zie ook verzamellemma wegcode

    sofim.be: Stel: in afwachting van zijn definitieve firmawagen die hij krijgt vanaf 1 juni krijgt hij vanaf 1 maart een aanloopwagen ter beschikking.

    belfius-autolease.be: Met onze aanloopwagens kunt u al de baan op vooraleer uw bestelde leaseauto’s geleverd zijn.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (26 Jul 2021 14:07)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Jul 2020

    👍
    262

    #1810 26 July 2020: steenezel

    steenezel
    (de ~ (m.), ~s)

    koppigaard, keikop

    vnw: (fig.) domoor, dom en koppig persoon

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    Prov. Antw.: ne /stienezel/ ook /steinezel/
    zie: steenezel, zo koppig zijn gelijk ne ~

    Het is ne loempe steenezel

    Chris en Wendy van ‘t Gerecht in Turnhout zitten nog in de race voor het tv-programma ’Mijn Restaurant’ en die race wordt vermoeiend. Bij een interviewafspraak stuurt Chris zijn kat, want hij is voetballen en Wendy noemt hem een “koppige steenezel”. HBVL 260509)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door janwitloof en laatst gewijzigd door de Bon (20 May 2025 21:47)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Jul 2020

    👍
    375

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.