Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1711 01 November 2020: plakker

    plakker
    (de ~ (m.), ~s)

    wondpleister, (kleef)pleister, kleefverband

    zie ook: plekker; verzamellemma geneeskunde

    Band Aid Flat Icon GIF Animation

    We zullen op die wond ne plakker plakken.

    Ge moet dat ontsmetten en er ne plakker op doen.

    > zie andere betekenis van plakker

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Hufmaster en laatst gewijzigd door nthn (08 Aug 2021 16:06)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Nov 2020

    👍
    482

    #1712 31 October 2020: lopen

    lopen
    (ww. liep, heeft / is gelopen)

    rennen, hardlopen

    vnw

    DS2015 standaardtaal, maar in Vlaanderen heeft “lopen” een engere betekenis, namelijk “zich snel op de benen bewegen”, in NL betekent “lopen” ook “zich op de benen bewegen”, in VL gebruikt men dan eerder “gaan”

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1; Gaandeweg dringt de Belgische betekenis ook in Nederland door. Mensen die voor hun plezier (hard)lopen noemen zichzelf ‘lopers’ en onderscheiden zich daarmee van trage wandelaars.

    Emojione 1F3C3

    Ik heb de hele afstand gelopen.

    Loopt, of ge mist uwen bus straks nog!

    Waar is Armand naartoe? Hij is kwaad naar buiten gelopen.

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Sep 2023 06:34)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Oct 2020

    👍
    436

    #1713 30 October 2020: mes, het ~ snijdt aan twee kanten

    mes, het ~ snijdt aan twee kanten
    (uitdr.)

    betekenis Vlaanderen: er zijn voor- en nadelen aan

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    betekenis Nederland: het levert voordeel op voor beide partijen

    bron: taaltelefoon.vlaanderen.be

    De budgettaire besparingen, dat is een mes dat aan twee kanten snijdt: langs de ene kant maaakt de staat minder schulden, langs de andere kant wordt de economie minder gestimuleerd waardoor de staat minder inkomsten krijgt.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (15 Jun 2021 08:18)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Oct 2020

    👍
    315

    #1714 29 October 2020: graag zien

    graag zien
    (vaste woordgroep)

    houden van, liefhebben , beminnen

    DS2015 standaardtaal

    dit is de enige authentieke uitdrukking in Vlaanderen om liefde uit te drukken; andere uitdrukkingen worden hier als bekakt en onecht ervaren; voor Vlamingen is woordgebruik zoals “Ik heb je lief”, “Ik bemin je”, “Ik hou van je” typisch voor boekskes of liefdesliedjes

    zie ook gaar­ne zien

    Schatje, ik zie u graag!

    “Als ge wilt dat het iets wordt met haar zult ge toch ne keer moeten zeggen dat ge haar graag ziet.”

    “Ziet ge elkander graag? Kus elkander dan, ga ne keer samen onder den douche”

    ’k Zien a ook geire!

    demorgen.be: Nederlandse krant AD brengt ode aan België: “Wij zien u graag”

    Hoeveel Nederlanders in een relatie met een Belg zullen er in onzekerheid hebben gezeten door de zin: ‘Ik zie je graag’? (gidsvoorhetzuiden.nl)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 23:18)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Oct 2020

    👍
    401

    #1715 28 October 2020: flitsmarathon

    flitsmarathon
    (zn. m.; ~s)

    actie waarbij de politie gedurende een bepaalde periode intensief en over een hele regio snelheidscontroles houdt

    Woord van het jaar in Vlaanderen in 2014 (Van dale)
    google2014: .BE (>40.000) ; .NL (>1.900) meestal mbt tot BE

    zie ook wegcode

    nieuwsblad.be: De tweede flitsmarathon lijkt zoals de vakbonden voorspelden eerder een mak ‘flitsloopje’ te zijn geworden.

    hln.be: Slechts 62 van de 122 Vlaamse en Brusselse politiezones zullen vandaag deelnemen aan de flitsmarathon, zo blijkt vrijdag uit een rondvraag van Het Laatste Nieuws.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (10 Aug 2021 23:53)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Oct 2020

    👍
    369

    #1716 27 October 2020: kak

    kak
    (bn.)

    1. heel ambetant, vervelend, rot
    2. in samenstellingen: kakwijf, kakvent, kakmadam, kakweer,…

    syn.: shit
    NL: kut

    1. Oh nee, kak, dat ging efkes ni goe.

    2. Dat vies grijs kakweer ben ik kotsmoe!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 21:48)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Oct 2020

    👍
    292

    #1717 26 October 2020: vod, de rode ~

    vod, de rode ~
    (wielerterm)

    (Fr: La Flamme Rouge) driehoekige rode vlag in de wielersport om aan te geven dat de renners op 1 kilometer van de finish zijn

    zie ook vod : vlag, wimpel

    Ik dacht dat we het zouden uitzingen tot de finish, maar we werden onder de rode vod gegrepen door de voorwacht van een fel uitgedund peloton. (nieuwsblad)

    Onder de rode vod zette Anisha Vekemans alles op alles maar ook haar poging werd tenietgedaan. (cyclingteam-damesvlaanderen)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 04:39)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Oct 2020

    👍
    251

    #1718 25 October 2020: klagen en zagen

    klagen en zagen
    (uitdr.)

    zeuren, jammeren over een bepaalde toestand;

    ook zagen en klagen (zie voorbeelden)

    zie zagen

    “We weten allemaal, eens goed klagen en zagen, dat kan deugd doen. “Het kan inderdaad aardig opluchten, maar dat is een kortstondig gevoel.” (deredactie.be)

    “Daarom is zagen en klagen nog niet zo slecht voor je. We maken er ons allemaal wel eens schuldig aan. Klagen over het Belgische weer, mopperen over de drukte op het werk of zeuren over de ellenlange files en trage chauffeurs.” (feeling.be)

    ‘Stop met klagen en zagen’: minister van Mobiliteit Lydia Peeters reageert furieus op topvrouw De Lijn (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Oct 2023 17:54)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Oct 2020

    👍
    304

    #1719 24 October 2020: vogelnestje

    vogelnestje
    (zn. o. -s)

    gerecht bestaande uit een boulet gevuld met een hardgekookt ei
    NL: gehaktbal kiekeboe

    Klik op de afbeelding
    Vogelnestje (eiergerecht)

    Vogelnestjes worden traditioneel geserveerd met tomatensaus.

    Mijn moeder paneerde de vogelnestjes altijd, dan hadden ze een krokante korst als ze uit het fritvet kwamen.

    Tot voor kort kregen we nog schattige vogelnestjes in bomen te zien wanneer we deze zoekopdracht intikten in Google. Inmiddels zitten we in de Belgische filterbubbel en krijgen we plaatjes van gehaktbal met een hardgekookt ei erin te zien. (gidsvoorhetzuiden.nl)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 17:57)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Oct 2020

    👍
    391

    #1720 23 October 2020: afstappen, het ~

    afstappen, het ~
    (ww. stapte het af, is het afgestapt)

    weggaan

    vooral in de gebiedende wijs: stap het af! (ga weg)

    Van Dale 2016 online: BE
    DS2015 geen standaardtaal (ondanks voorbeelden onder)

    vergelijk afstappen

    Ik stap het hier af!

    Komaan jong, stap het af!

    Ze weigerden mee te werken en één van hen stapte het af in het midden van een les. (standaard.be)

    Zowat de helft van de dapperen die het beestenweer trotseerden om Anderlecht aan het werk te zien, stapte het af na de 0-3. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 17:20)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Oct 2020

    👍
    414

    #1721 22 October 2020: seg

    seg
    (tussenw.)

    zeg, in verschillende betekenissen en met verschillende connotaties

    Seg, hebt ge het al gehoord van de Paul? Die heeft verleden week iet voorgehad …

    Seg! Kunde gij niet zien waar dat ge loopt!

    Ja, seg, … ik heb het al zo dikwijls gevraagd, hij luistert toch niet.

    Séééég, ’t zal wel genoeg zijn zeker?

    Seg, seg, seg … wat is dat daar allemaal?

    Séggis, wie was dat weer gisterenavond op tv waarvan we de naam niet meer wisten? (zeg eens)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door nthn (11 Aug 2021 11:09)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Oct 2020

    👍
    637

    #1722 21 October 2020: vastgrabbelen

    vastgrabbelen
    (ww. grabbelde vast, vastgegrabbeld)

    vlug, min of meer op goed geluk, iets of iemand grijpen en vasthouden

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    Vastgrabbelen, (Zuid-Nederland) in ’t wild of rondtastend vastgrijpen
    “Probeert, of hij het kaartje snel genoeg kan vastgrabbelen” Roothaert, Dr. Vlimmen (1936).
    Wederk.
    Als men valt, wilt men hem (zich) vastgrabelen, Gezelle (St.-Margriete, ± 1880).

    Ze kon de kleine nog just vastgrabbelen toen hij de straat overliep.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 13:57)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Oct 2020

    👍
    411

    #1723 20 October 2020: bevraging

    bevraging
    (zn. v., ~en)

    enquete, zich informeren bij een bepaalde doelgoep
    ook: het zich bevragen (zichzelf vragen stellen)

    Van Dale 1995 (in België) enquete

    vrt taalnet: bevraging (enquête) is standaardtaal in België. In Nederland komt het nauwelijks voor.
    maar: Het werkwoord bevragen (ondervragen bij een enquête) is in het hele taalgebied gebruikelijk

    vgl. ondervraging

    zie ook marktbevraging, sectorbevraging, ledenbevraging, zelfbevraging, burgerbevraging, buurtbevraging

    Het voorstel kwam tot stand na een uitvoerige bevraging van de omwonenden.

    Muziekpedagogie aan het Lemmensinstituut: Een doorgedreven terugkoppeling tussen ervaringsgerichte praxis en theoretische reflectie verzekert dat de student dat doet vanuit een permanente bevraging van zijn eigen muzikaal en muziekpedagogisch handelen.

    Na een diepgaande bevraging van zijn geweten kwam hij tot inkeer.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (21 Sep 2024 09:46)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Oct 2020

    👍
    397

    #1724 19 October 2020: trado’s

    trado’s
    (zn. altijd meerv.)

    traditionele politieke partijen, met negatieve bijklank

    zie ook trado, traditionele partij

    “Wanneer zullen de trado’s eindelijk eens begrijpen dat deze tactiek hun geloofwaardigheid uitholt en de kiezers wegjaagt.” (uit een blog)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Jul 2021 21:34)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Oct 2020

    👍
    317

    #1725 18 October 2020: gazettenwinkel

    gazettenwinkel
    (de ~, (m), ~s)

    krantenwinkel, dagbladhandel, dagbladwinkel, krantenshop, gazettenkot

    zie ook: dagbladhandelaar

    Elke morgen passeer ik de gazettenwinkel. Ik koop er de gazet, soms de libel en kingmuntjes.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Mar 2024 20:39)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Oct 2020

    👍
    441

    #1726 17 October 2020: sluikstorter

    sluikstorter
    (z.nw. de ~ (m) ~s)

    illegale afvalstorter

    Van Dale 2016 online: BE

    zie ook: sluik-; sluikstorten

    Nadat de sluikstorters betrapt waren, werden ze met hun afval naar het stort begeleid.

    Om de sluikstorters te betrappen bracht de stad met behulp van vrijwilligers de meest sluikstortgevoelige plaatsen in kaart. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 05:36)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Oct 2020

    👍
    213

    #1727 16 October 2020: studax

    studax
    (zn. m.; ~en)

    vlijtige student

    vnw: ijverig student, studiehoofd, studiebol

    Van Dale 2018 online: BE

    Zijn leven lang bleef hij een zoekende geest, een studax, zoals ook blijkt uit dit gedicht, wellicht zijn bekendste. (kuleuven.be)

    De oudste zoon was een studax, u leest zijn verhaal in een volgend hoofdstuk, en de jongste baby werd directeur van een bankinstelling te Waregem waar hij nu nog woonachtig is. (De witte veer. Honderd jaar duivensport – Edward Baeten)

    Valeer was een studax, een pedagogische-filosofische boekenwurm, die zich uren-dagen-jarenlang met ontoombare gulzigheid een weg beet in zijn letterzware, stapelhoge privé-bibliotheek. (seniorpix.be)

    Van studax tot Teletubbie en terug: dit moet u weten over de “oude nieuwe” SP.A-minister Frank Vandenbroucke (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (29 Apr 2025 12:24)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Oct 2020

    👍
    162

    #1728 15 October 2020: gaan gaan

    gaan gaan

    verdubbeling van gaan

    vnw: in België soms dubbel gebruikt: ik ga gaan zwemmen: ik ga zwemmen

    zie: gaan
    vergelijk: west

    gaat ’t gaan gaan? = gaat dat stilaan ophouden

    ook in Oost-Vlaanderen

    Half zeven al? We gaan gaan eten. (Hier wordt niet bedoeld dat men uit eten gaat!)

    Gisteren op tv gebruikte een man de driedubbele gaan, en het klonk geeneens verkeerd: We gaan hier eens gaan gaan eten. (Hier ging men wel in een restaurant eten)

    We gaan ne keer gaan zien. (We stappen maar eens op.)

    Gaat ’t gaan zo met die twee tassen in uw handen? (Zal het lukken…?)

    Een vader zegde tegen zijn ruziënde jongens: “Gaat ’t gaan gaan?”

    Gaat hij daarmee akkoord gaan, of gaat hij daarmee niet akkoord gaan?

    Gaat het hier bijna gaan gedaan gaan zijn?!

    den enigste grapjas gaat ook andere oorden opzoeken. hij gaat gaan werken voor nen bierproducent.(denblaven.blogspot.com – Aalst)

    “Hij rijdt iedere week met zijn twee zoontjes Tobias en Gabriel op de fiets en gaat af en toe met mij gaan paardrijden als dat nog lukt.” (Herman De Croo op vrt.be)

    Toen destijds het concept van een Vlaamse canon geopperd werd passeerden allerlei concepten de revue. Patatten. De Chiro. Vogelepik (vogelenpik) op ne velo. Het combineren van het hulpwerkwoord ‘gaan’ met het bewegingswerkwoord ‘gaan’. Maar vooral: onze valse bescheidenheid. (demorgen.be)

    11 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Sep 2022 09:04)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Oct 2020

    👍
    410

    #1729 14 October 2020: voor het rot van de straat

    voor het rot van de straat
    (uitdr.)

    voor vuile vis uitgemaakt, uitgescholden worden

    Of ik ben twee minuten slechtgezind, omdat iemand me heeft uitgemaakt voor “het rot van de straat”. (civieleveiligheid.be)

    Waarom maakt jouw man je uit voor het rot van de straat als je hem vertelt over zo’n probleemsituatie? (happylicious.be)

    Ook mij heeft hij uitgescholden voor het rot van de straat. (nieuwsblad.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (18 Nov 2023 10:21)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Oct 2020

    👍
    199

    #1730 13 October 2020: seponering

    seponering
    (znw. (v), ~en)

    - niet vervolgen, een strafdossier zonder gevolgen klasseren
    - een met redenen omklede beslissing door het Openbaar Ministerie, niet tot vervolging over te gaan; meestal toegepast bij kleinere overtredingen wanneer men het te druk heeft met grotere misdrijven

    anw: (vooral) in België

    De Nederlandse term hiervoor, ‘sepot’, is in Vlaanderen onbekend.

    Er was klacht wegens ordeverstoring tegen u neergelegd, maar uiteindelijk vonden ze het moeite niet om u te vervolgen en hebben ze voor seponering gekozen.

    In België is het OM wettelijk verplicht zijn beslissing tot seponering te motiveren. Dit gebeurt aan de hand van omzendbrief COL 12/1998 waarin de motieven van de zonder-gevolgstellingen bepaald werden. (Wikipedia)

    Ook in België heeft de beslissing tot seponering een voorlopig karakter: het OM kan alsnog tot vervolgingen overgaan, voor zover de strafvordering nog toelaatbaar is. (Wikipedia)

    In België is tegen een beslissing tot seponering niet in beroep te gaan. Men kan zich wel burgerlijke partij stellen bij de onderzoeksrechter, zodat het dossier verplicht heropend en onderzocht wordt. (Wikipedia)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Rodomontade en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Dec 2024 13:17)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Oct 2020

    👍
    297

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.