Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1131 20 November 2022: ascenseur

    ascenseur
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    lift (hijstoestel om personen en goederen naar verschillende verdiepingen te brengen)

    vnw

    vroeger werd in België – en ook in Nederland – het Franse woord “ascenseur” gebruikt voor het hedendaagse “lift”, er bestonden zeer veel uitspraakvarianten

    “Den morgen van Woensdag 12 September vereenigde men zich aan den voet van den Eiffeltoren, die door den Zuid-pijler met den ascenseur Edoux werd bestegen.” (Jan Tideman 1836 https://books.google.be/books?id=bduBQ9nnaAwC)

    “Met de “Ascenseur” bereik je nu de Thermen die op een heuvel liggen." (Dagje Wallonië met TomT (part 1), 6 maart | ils)

    Ja, maar enkel nog eens “van grond te gaan” en niet met een ascenseur of een helikopter, dat kan men ook alleen en met de kleren nog aan. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Nov 2022 12:11)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Nov 2022

    👍
    132

    #1132 19 November 2022: soepboer

    soepboer
    (zn. m., ~en)

    iemand die graag soep eet

    zie andere definitie van soepboer

    zangtalent.be: Ik ben een echte soepboer. Wat ik echt niet graag eet zijn erwten en wortelen. Ik heb een pekessyndroom

    bloggen.be: Soep. Ik eet soep. Ik mors. Ik heb de kleur van de soep. Ik heb de geur van de soep. Ik ben een soepboer.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 06:54)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Nov 2022

    👍
    235

    #1133 17 November 2022: jogging

    jogging
    (zn. m. -s)

    joggingpak

    Van Dale:
    (algemeen Belgisch-Nederlands) joggingpak

    vnw: trainingspak, meer bepaald om in te joggen

    Zij was haar eigen al helegans aan het oeptalloren voor naar de babyborrel te gaan, maar hij lag nog in zijne jogging in de zetel.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 Jan 2023 06:16)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Nov 2022

    👍
    297

    #1134 16 November 2022: velux

    velux
    (de ~, (v.), ~en)

    verkorting van veluxraam

    Van Dale 2018 online: BE

    zie ook verzamellemma verwaterde merknamen

    Velux

    De velux rechts was niet goed gesloten, het heeft binnengeregend.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door nthn (13 Aug 2021 17:36)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Nov 2022

    👍
    112

    #1135 15 November 2022: afgewassen

    afgewassen
    (uitdr.)

    gebleekt

    Van Dale online 2020: BE

    Typisch Vlaams: afgewassen jeans: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    Hij draagt een jasje en een afgewassen broek. ( Te voet naar Jeruzalem – Sebastien de Fooz)

    Een bruine, totaal gekreukte en afgewassen rok (dat was de eerste keer dat k haar in n rok zag) waar dan nog eens totaal geen model in zat. (mamaforum.libelle.be)

    Hij droeg zijn leren jasje op een afgewassen jeans van Armani en zijn schoenen met spekzolen die hem drie centimeter groter maakten. (Zwarte sneeuw – Stan Lauryssens)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Nov 2025 17:00)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Nov 2022

    👍
    58

    #1136 14 November 2022: middenrijvak

    middenrijvak
    (zn. o.; ~ken)

    het middelste rijvak van een driebaansweg; op een meerbaansweg zou het algemeen ook een rijvak kunnen zijn dat niet het linker- of het rechterrijvak is

    Van Dale 2016 online: BE

    zie ook middenvak; wegcode

    hln.be: Dat is bijvoorbeeld het geval in bij een wegversmalling van drie rijstroken naar één. Daar voegen de auto’s op het meest linkse rijvak namelijk eerst in op het middenrijvak, waarna al deze auto’s samen moeten invoegen op het meest rechtse rijvak. Daardoor worden de files op zowel het middenrijvak als het rechterrijvak langer.

    verkeerscentrum.be: Er blijven 2 versmalde rijstroken ter beschikking op het linker- en middenrijvak met een snelheidsbeperking van 70km/h.

    2fast4u.be: Kom ik in wommelgem een zwaantje tegen op het middenrijvak. Steek mijn hand op en rij rustig verder. 2 dagen later boete in de bus.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (11 Aug 2021 01:15)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Nov 2022

    👍
    189

    #1137 13 November 2022: stenen, de ~ uit de grond klagen

    stenen, de ~ uit de grond klagen
    (uitdrukking)

    heel hard klagen, putten in de grond klagen
    NL: steen en been klagen, het behang van de muur klagen

    Van Dale 2013 online: gewestelijk

    Het VBO klaagt de stenen uit de grond dat alle maatregelen voor de kmo’s zijn. (deredactie.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (22 Jul 2021 22:43)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Nov 2022

    👍
    261

    #1138 12 November 2022: keukenterminologie

    keukenterminologie
    (verzamellemma)

    In dit lemma bewaren we een overzicht van alle woorden die een doorsnee Vlaamstalige hanteert om zich in de keuken uit te drukken.

    potten en pannen:
    braadpan
    kastrol
    kookpot
    moor
    pan
    pot
    presspot
    trizee

    bestek en kookgerief:
    houten lepel
    patattenmes
    pollepel
    pottenlekker
    soeplepel
    talloor

    toestellen:
    afwasmachien
    dampkap
    frigo
    microgolf
    stoof

    handelingen:
    schellen
    smossen
    uitscheppen

    gerechten:
    koude pla

    varia:
    curry
    dampkap
    koken op vier, gaas of elentriek
    kookboek van de boerinnenbond
    kookvast
    pompbak
    pompsteen
    schotelvod

    zie ook groenten en fruit; verzamellemma

    -

    10 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (06 Jul 2021 02:06)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Nov 2022

    👍
    14

    #1139 11 November 2022: politiebureel

    politiebureel
    (zn. o.; ~burelen)

    politiekantoor

    vnw: politiebureau, politiepost

    zie ook bureel; hoofdbureel

    Op 15 augustus 2019 (Onze Lieve Vrouw Hemelvaart) is het politiebureel gesloten (politiezwijndrecht.be)

    Al enige tijd circuleren er geruchten dat het politiebureel aan de Maréestraat zou verdwijnen. (gva.be)

    In de Amelbergastraat, voor het politiebureel, zal een stilstaan- en parkeerverbod worden ingesteld aan beide zijden van de rijbaan. (zandhoven.be)

    In het politiebureel weigerde de man iedere medewerking en werd hij agressief tegenover de politiemensen.(hln.be)

    U kunt dit vakantietoezicht aanvragen op de verschillende politieburelen in de politiezone (politie.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Dec 2024 07:08)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Nov 2022

    👍
    55

    #1140 10 November 2022: hout vasthouden

    hout vasthouden
    (uitdr.)

    Het lot bezweren door de formule ‘ik zal maar hout vasthouden’ uit te spreken en tegelijk iets uit hout aan te raken. Het aanraken van hout is een vast ritueel.
    Het is een vorm van bijgeloof om daardoor het ongeluk af te wenden en om het positieve te beïnvloeden.

    vnw: hout vasthouden!: afkloppen! (spreuk om ongeluk te bezweren)

    De uitdrukking bestaat in veel andere talen zoals:
    < Frans: toucher du bois
    < Engels: touch wood, knock on wood (VS)
    < Duits: auf Holz klopfen (soms samen met Toi, toi, toi)
    < Zweeds: ta i trä/peppar peppar (vat in hout vast/peper peper)
    < Noors: bank i bordet (klop op de houten plank)

    Van Dale 2013-online: Belgisch-Nederlands

    Als men zegt “hout vasthouden”, maar er geen houten voorwerp binnen handbereik is, mag men in dit noodgeval ook zijn (houten) kop aanraken.

    Ik ben dit jaar nog geen enkele keer ziek geweest. Ik zal maar hout vasthouden.

    Voorlopig hebben slechts twee personeelsleden positief getest, maar het blijft hout vasthouden. (demorgen.be)

    “Na vijf jaar word ik ‘genezen’ verklaard, en nu ben ik – hout vasthouden – nog altijd gezond.” (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Nov 2022 08:16)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Nov 2022

    👍
    376

    #1141 09 November 2022: graten, ergens geen ~ in vinden

    graten, ergens geen ~ in vinden
    (uitdr.)

    ergens geen proleem in zien

    Van Dale 2016 online: BE

    ook: ergens geen graten in zien (graten, ergens geen ~ in zien)

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands (zowel voor er geen graten ‘in vinden’ als ‘in zien’)

    We vinden geen graten in die overname door dat buitenlands bedrijf.

    Ze zien er geen graten in om met wildvreemden om te gaan via het internet. (schoolgierle.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (22 Jul 2021 11:41)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Nov 2022

    👍
    361

    #1142 08 November 2022: kruis, een ~ over iets maken

    kruis, een ~ over iets maken
    (uitdr.)

    er niet meer over spreken, geen gewag meer van maken, kunnen vergeten

    vnw: een kruis over iets maken: het opgeven, er geen verwachtingen meer van hebben

    Van Dale online2022: België: een kruis over iets maken: er een punt achter zetten

    Hij kan een kruis maken over zijn bevordering, nu bekend is gemaakt dat er valsheid in geschrifte in het spel is.

    De ruzies van vroeger, kruis erover. We moeten verder…

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Jun 2023 06:59)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Nov 2022

    👍
    391

    #1143 07 November 2022: gedacht, er (g)een ~ van hebben

    gedacht, er (g)een ~ van hebben
    (uitdr.)

    er (g)een voorstelling van hebben, er (g)een idee van hebben

    vnw: ik heb er geen gedacht van;: ik heb er geen idee van

    vgl. gedacht, er een goed ~ van hebben

    Ge hebt er geen gedacht van hoeveel moeite dat gekost heeft.

    Precies weet ik het niet, maar ik heb er wel een gedacht van.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Oct 2022 07:35)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Nov 2022

    👍
    269

    #1144 06 November 2022: gedaan hebben

    gedaan hebben

    beëindigen, voltooien, af zijn, klaar zijn
    zie ook gedaan, gedaan zijn

    vnw:
    -met iets gedaan hebben: klaar zijn met iets
    -ik heb gedaan: ik ben klaar

    taaladvies. net: standaardtaal in België
    http://www.vrt.be/taal/gedaan-hebben.

    Ik heb gedaan met gelei te maken.

    Hij heeft gedaan met werken voor vandaag.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Oct 2022 06:57)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Nov 2022

    👍
    343

    #1145 05 November 2022: gebaren, van niets ~

    gebaren, van niets ~
    (uitdr.)

    doen alsof er niets aan de hand is

    vnw: doen alsof zijn neus bloedt, niets laten blijken

    VD2016 online: BE

    zie ook gebaren; krommenaas, van ~ gebaren; van de stomme gebaren

    Klaasje gebaarde van niets, maar toen hij aan de beurt kwam speelde hij ijskoud een uitdagende boogiewoogiepersiflage van de opgelegde Beethovensonate. (Het zoemen van de bierkaai – Gust Gils)

    In ’t stille spiedt hij het rentenierke af en gebaart van niets. Tegen avond echter trekt hij met een spade onder den arm, bij zijn gebuur binnen. (In oorlogstijd: uit het dagboek van Stijn Streuvels)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Nov 2022 17:16)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Nov 2022

    👍
    223

    #1146 04 November 2022: geassorteerd

    geassorteerd
    (bn., bw.)

    min of meer harmonieus bij elkaar horend, bijpassend, ‘assorti’

    vnw: bijpassend

    Frans assorti
    (betekenis in Nederl.: allerhande soorten bij elkaar)

    zie assorteren, assorti

    Een pakketje wenskaarten met geassorteerde omslagen.

    Set van 12 zakdoeken in zuiver kamkatoen. Brede strepen op de randen met geassorteerde kleuren.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Oct 2022 08:47)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Nov 2022

    👍
    310

    #1147 03 November 2022: ge

    ge
    (pers. vnw.)

    je (onderwerp)

    vnw: je, jij

    zie ook gij, u, gelle, golle

    Sommige Vlaamse voortrekkers introduceren zelfs de ‘ge’ in de schrijftaal, zoals vlaamswoordenboek.be. Al vindt een Vlaming dat even potsierlijk als een ‘je’ in zijn spreektaal. Maar hoelang nog? (schrijf.be)

    Ge wist niet wat ge zag, alle kwetsbare doem van Europa opgeroepen door die kleine Grote beeldhouwer, woonachtig te Vollezele (Jeroen Olyslaegers in demorgen.be)

    23 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Grytolle en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Oct 2022 06:00)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Nov 2022

    👍
    468

    #1148 02 November 2022: zittend gat, geen ~ hebben

    zittend gat, geen ~ hebben
    (uitdr.)

    niet lang kunnen stilzitten, altijd iets te doen willen hebben

    vnw: geen zittend gat hebben: geen zitvlees hebben

    NL: geen zitvlees hebben

    staat ongelabeld in Van Dale 2013 online, maar google: .BE (>18.000) en .NL (>1.500)

    De Jean heeft geen zittend gat. Na 2 minuten stond em recht en zei dat em verder ging doen. En we hadden nog geeneens afgesproken wat we gingen doen.

    “Maar ik heb geen zittend gat en dacht: ik, op een bureau?!” (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Oct 2022 07:32)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Nov 2022

    👍
    284

    #1149 01 November 2022: stamp, geen ~ onder zijn gat waard zijn

    stamp, geen ~ onder zijn gat waard zijn
    (uitdrukking)

    niks waard zijn

    vnw: geen stamp onder zijn gat verdienen: niets waard zijn

    varianten: geen stamp onder zijn kloten, klos, nol,… waard zijn

    “Die dierenarts van wacht is echt wel geen stamp onder zijn gat waard precies! In plaats van je kat fatsoenlijk te onderzoeken!” (baby.be)

    “na gisteren had ik de indruk dat Losada nog wat meer koeken had moeten krijgen, dan was hem misschien wakker geweest, want die was gisteren gene stamp onder zijn gat waard! Heel zwakke prestatie van de ploeg!” (old.walfoot.be)

    Och manneke laat die gast toch doen, steekt uwe tijd daar niet in. Die is nog gene stamp onder zijn gat waard.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Oct 2022 07:22)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Nov 2022

    👍
    221

    #1150 31 October 2022: gasvuur

    gasvuur
    (het ~)

    1) gasfornuis
    2) gaskachel

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands (beide betekenissen)
    DS2015 Standaardtaal (beide betekenissen)

    vnw: gasfornuis, gaskomfoor, gaskachel

    1) Ik kook liever op een gasvuur dan op een elektrisch vuur.

    2) Beneden staat er een gasvuur in de living en een in de keuken, daar moet heel ’t kot mee verwarmd worden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Oct 2022 07:14)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Oct 2022

    👍
    395

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.