Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
niet meer bestraffen, uit het strafrecht halen
“Het woord depenaliseren wordt in juridische taal in België gebruikt in de betekenis ‘een gedraging die vroeger strafbaar was niet meer strafbaar stellen’. Een gewonere formulering is uit het strafrecht halen.” (Team Taaladvies)
VD2016 online: BE
Typisch Vlaams: 5 leeuwen
ANW: ((vooral) in België)
vgl. depenalisatie, penalisatie; penaliseren
veto.be: Is depenalisering van softdrugs de oplossing?
prevent.be: Een van de doelstellingen van het sociaal strafwetboek, dat in werking trad op 1 juli 2011, is het depenaliseren van de sociale wetten.
vvsg.be: Met de wijziging van juli 2005 van de verkeerswet schiep de wetgever meer duidelijkheid over de problematiek van de gedepenaliseerde parkeerovertredingen.
belasting heffen
vnw: belasten, een belasting heffen op
Van Dale 2018 online: BE, spreektaal
vgl. taks
zie ook taxatie
Het zwaarder taxeren van eenmalige drankverpakkingen dreigt meteen de hele collectieve inzameling van glas via glascontainers en van pmd via de «blauwe zak» te bedreigen. (senate.be)
Indien geen akkoord wordt bereikt, taxeert de administratie die uitgaven of lasten op een redelijk bedrag. (lex.be)
bouwstijl die doet denken aan een traditionele boerderij
zie fermette
vgl. fermettewijk
Dit huis in fermettestijl uit de jaren ’90 met lichtrijke leefruimte, ingerichte keuken en drie slaapkamers is volledig instapklaar. (vier.be)
Rustig gelegen alleenstaande villa in fermettestijl met 3 slaapkamers en bureel. (agencebossuyt.be)
Als je helemaal gewonnen bent voor de fermette-stijl, dan ben je alvast in de weer geweest met verschillende materialen en accessoires. (dauby.be)
Voornamelijk in de jaren ’80 kende de fermette-stijl haar opmars. Mensen bouwden hun huis met het karakter van een hoeve (inagro.be)
kwibus, idioot
zie ook foorneus
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Hageland: kwiep, kwieb
vgl. foorwijf
Gij zijt toch ook nog al ne fooraop hè!
Gij zijt toch ook nogal een kwibus èh!
Maar nee, gij fooraap, dat zijt gij niet, ook al wilt ge niet meer vliegen tenzij het moet. (demorgen.be – Jeroen Olyslaegers)
> andere betekenis van fooraap
geld, frank, euro
Dat was een kostelijk accident, de reparatie van de wagen heeft ons 1600 knotsen gekost.
“k ken iemand die eproms kan copieren, maar niemand zal geneigd zijn eerst veel knotsen neer te tellen voor die chip en vervolgens te laten copieren.” (porscheforum.nl 11 juli 2011)
“Nee, dan nog liever naar een fast food dan hier 170 knotsen te moeten voor neer tellen…” (tripadvisor.be 30 oktober 2019)
“Heb al gezien dat levenslange garantie van Trek niet geldt bij valpartijen, dus dat zal me serieus wat knotsen kosten…” (9lives.be 11 mei 2019)
Maar nu weet ik ondertussen dat Rafaël Nadal tennist met een horloge van 900.000 knotsen aan zijn arm. (demorgen.be – Joel De Ceulaer)
> andere betekenis van knotsen
plaatsen, installeren van een keuken, badkamer, wc, kelder, trap, zolder, …
Typisch Vlaams: iets laten steken: iets laten monteren/aanbrengen (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
zie ook andere betekenissen van steken
we moeten dus een nieuw badkamer steken!!! (baby.be)
Ja dan moeten wij vlug een nieuw keuken steken toch? (TAALGEBRUIK IN RECLAME – Over tussentaal, standaardtaal en code-switching in Vlaamse radiospots; ugent.be)
Alleen is de vraag; als de buren wel gaan bouwen gaan ze dan ook een kelder steken? (bouwinfo.be)
Gat geboord, trap gestoken, we kunnen aan de zolder zelf beginnen. (casius.be)
man/jongen van de Kempen, in de Kempen grootgebracht
vgl. Kempendochter
canvas.be: Saxofonist Robin Verheyen schopte het van talentvolle Kempenzoon tot gevierd muzikant in New York.
standaard.be: Kempenzoon en wereldburger Luc Van Looy (62) wordt de 30ste bisschop van Gent.
gva.be: Hij moet de kaap van de dertig nog ronden, maar Kempenzoon Matthias Lens slaagde er de voorbije jaren nagenoeg in zijn eentje in om het Vlaamse publiek de trekharmonica weer in zijn hart te doen sluiten.
Vlaamse liedjes die iedereen in Vlaanderen kent
zie andere definitie van Vlaamse klassieker
zie ook Vl. oorsprong: klassieker
Jo Vally zingt Vlaamse klassiekers (ultratop.be)
100 Vlaamse klassiekers met o.a. Goedemorgen, morgen van Nicole en Hugo, oemperapapero van Marva en nog vele andere, zijn samengebracht in 1 album.
op niets trekken
zie trekken, op (n)iets ~ en de varianten
“Het trekt op geen fluit” – Het Nieuwsblad Mobile
Waarom het WK 2014 op geen fluit trekt – VoetbalNieuws.be
…enkel met Gunther Lamoot kon ik af en toe een lach forceren. idem dito de rest trok op geen fluit eerlijk gezegd. (9lives.be)
zoals altijd de meeting van abc trok op geen fluit jury trok op geen kloten , want ze hebben de helft ni gezien aan uwe oto (peugeotforum.be)
bedriegen
SN-NL: iemand knollen voor citroenen verkopen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
vgl. appelen met citroenen vergelijken
Dat zal wel zo zijn voor de jonge generatie maar de oude kan deze jongen geen appelen voor citroenen verkopen. (knack.be)
Tegenover een uitgelezen esthetenpubliek kan men wel gemakkelijker appelen voor citroenen verkopen. (theater.ua.ac.be)
En laat u niet langer appelen voor citroenen verkopen. Op deze website kan je grasduinen in het meest complete assortiment bomen en planten (arborix.be)
dak met schalies bedekt, dak van leistenen
ook schaliëndak, zie voorbeelden
33 jaar geleden heb ik onder een schaliedak tussen de kepers geïsoleerd, maar er lag ook al onderdak in versterkte folie onder. (livios.be)
Gros-Fays gelijkt op een groen eiland vol zware schaliedaken, te midden van weilanden en gewasgronden. (beauxvillages.be)
De 18de-eeuwse hoeve “Schaliëndak” met dwarsschuur en stallingen is opgenomen in de inventaris bouwkundig erfgoed. (hln.be)
Een hellingsgraad van 14 % is veel te weinig voor een schaliendak, dat zou minstens 20 % moeten zijn ! (bouwinfo.be)
De landweg bereikt een asfaltbaan en bij een parkeerterrein als een effene, welomlijnde weide staat de dancing Macumba met boven op het schaliedak een ster van uitgedoofde neonlampjes. (Hugo Claus, Omtrent Deedee; voorbeeld in Typisch Vlaams)
vergeten worden
DS2015 standaardtaal
NL: in het vergeetboek geraken
ook: in de vergeethoek belanden, …
vgl. ook andere betekenis: in de vergeethoek
Het spiraaltje raakte de laatste jaren wat in de vergeethoek door de opkomst van nieuwe anticonceptiemiddelen. (standaard.be)
Het is een prachtig spel dat spijtig genoeg een beetje in de vergeethoek is terechtgekomen. (hln.be)
Geduld is een deugd die in de vergeethoek raakt, maar nog altijd van pas komt. (kerknet.be)
iets doen dat schadelijk is voor een beroep
zie ook stielbederver
De Wever: “Dit is stielbederf. Mensen zoals Calvo maken de politiek kapot” (TITEL HLN.BE 080217)
zonder precedent, zoals nog nooit vertoond
VD2017 online: BE
Israël heeft aangekondigd dat het in die regio een zware aanval zal doorvoeren “zonder voorgaande”. (De Standaard)
De Brusselse magistratuur maakt een crisis zonder voorgaande door. (Het Laatste Nieuws)
Uitbraak van ebola is ‘epidemie zonder voorgaande’. (Knack.be)
met reclame bedrukte mat die de toog moet beschermen tegen nat
Stella artois toogmat (Aangeboden, Nieuw) – ZoekertjesNet.be
Orval trappist toogmatje – Orval Club Belgium
Op de toogmat ziet men, naast de tekst “Filou – Belgian Ale” en een afbeelding van de fles en het glas van het merk, een tekening van een jongen met een baret en een Filou T-shirt die in de ene hand een katapult vasthoudt en in de andere een glas bier. (jep.be)
Metiskinderen of “halfbloedkinderen” zijn kinderen die eind jaren 40 en in de jaren 50 in Congo, Rwanda of Burundi werden geboren uit een relatie tussen een Belgische koloniaal en een zwarte vrouw. De Belgische staat nam die kinderen systematisch bij de moeder weg en stuurde ze in de aanloop naar de onafhankelijkheid naar België waar ze terechtkwamen in weeshuizen of bij adoptieouder (vrt.be)
ook verkort: metis
Premier Charles Michel (MR) is bereid in het parlement een plechtige herdenkingsverklaring af te leggen over de segregatie waarvan metis-kinderen in de Belgische kolonies het slachtoffer waren. (vrt.be)
Het ging in de eerste plaats vooral om binnenlandse adopties maar een deel van die excuses gingen over de metis-kinderen uit de kolonies die van hun Congolese, Rwandese of Burundese moeders waren weggehaald, aan de vooravond van de onafhankelijkheid op een vliegtuig richting België werden gezet en in Belgische pleeg-of adoptiegezinnen moesten opgroeien. (mo.be)
Jean Bosco Safari, zelf een Metis kind, roept in #deafspraak op tot erkenning van de Metis kinderen. (twitter)
Voorstel van resolutie betreffende de gerichte segregatie ten opzichte van de metissen uit de periode van de Belgische kolonisatie en haar dramatische gevolgen, inclusief gedwongen adoptie(senaat.be)
“Afdanken is standaardtaal in België in de betekenis ‘ontslaan’. Ook het ervan afgeleide zelfstandig naamwoord afdanking is standaardtaal in België.” (vlaanderen.be/taaladvies)
Over de heroïsche staking tegen de afdanking van honderden collega’s, bijna dag op dag dertig jaar geleden. (blogspot)
De vakbonden lagen een tijd dwars om die intelligente koffer op alle transporten in te zetten, want ze betekende afdanking van personeel. (standaard.be)
letterlijk: het huis in brand steken
bij uitbreiding: plots een trend op gang brengen
zie ook kot; verzamellemma koterij
Hij heeft het kot in brand gestoken om te trekken van de assuranse.
“Het begon met boeken, dvd’s. Daarna mode en schoenen. Zalando heeft daar echt het kot in brand gestoken.” (Koen Van Gerven in DT 07.11.15)
sport: winst doordat de tegenstrever forfait geeft; winst met een forfaitscore
taaladvies: Forfait komt in de standaardtaal in België ook voor in samenstellingen als forfaitcijfers, forfaitscore en forfaitzege.
Forfaitcijfers:
Voetbal: 5-0
Minivoetbal: 10-0
Basketbal: 20-0
Volleybal:3-0
Hockey: 5-0
Uitblinker Carrasco helpt Atlético aan forfaitzege (voetbalnieuws.be)
Forfaitzege – Basket Zonhoven – Nieuws
Union krijgt forfaitzege na lichtuitval bij OHL | BRUZZ
om te benadrukken dat iets klein is
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
“wat erg grappig is: Temse is een scheet groot (20 à 30.000 inwoners denk ik), maar mijn vader kan nog aan de plattere dialectsprekers horen in welke wijk iemand geboren en opgegroeid is.” (weljongniethetero.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.