Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1151 10 May 2022: vervangingsinkomsten

    vervangingsinkomsten

    inkomsten niet door arbeid verworven en door de overheid voorzien (pensioen, uitkering, …)

    Van Dale 2020 online: BE

    zie ook vervangingsinkomen

    Als ‘vervangingsinkomsten’ worden beschouwd:
    •werkloosheidsuitkering;
    •ziekte-uitkering;
    •werkloosheid met bedrijfstoeslag (brugpensioen). (centenvoorstudenten.be)

    Pensioenen en andere vervangingsinkomsten genieten van een belastingvermindering. (wolterskluwer.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Jul 2021 12:37)
    Dit woord was woord van de dag op 10 May 2022

    👍
    38

    #1152 09 May 2022: lamp, tegen de ~ vliegen

    lamp, tegen de ~ vliegen
    (uitdr.)

    er gloeiend bij zijn, betrapt worden

    vnw: tegen de lamp vliegen: tegen de lamp lopen

    SN-NL: tegen de lamp lopen

    DS2015 geen standaardtaal

    Alberto Chababo vloog tegen de lamp in een hotel in Florida, Baruch Torenheim werd opgepakt in Canada en Aviv Amos gaf zichzelf aan uit … (standaard.be)

    De gewezen onthaalmoeder vloog tegen de lamp toen ze op 17maart 2009 de toen vijf maanden oude FloreV.H. ernstig door elkaar schudde.(standaard.be)

    Hij vloog tegen de lamp (FOUT, liep) toen hij kost wat kost (FOUT koste wat kost) en met de nodige panache (GOED, stijl, zwier) een koffiekoek …(standaard.be)

    Minderjarige vliegt tegen de lamp met gestolen bh (Leuven) – De Standaard

    Het was niet de eerste keer dat de Nederlander tegen de lamp vloog met een grote hoeveelheid drugs. (standaard.be)

    Hij was een van de talloze bestuurders die tijdens een grootscheepse controleactie op de N49 door de politie tegen de lamp vloog (standaard.be)

    De journalisten van De Standaard vliegen blijkbaar voortdurend tegen de lamp met het gebruik van tegen de lamp vliegen ;)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Jul 2023 07:54)
    Dit woord was woord van de dag op 09 May 2022

    👍
    64

    #1153 08 May 2022: de maandag, dinsdag, …

    de maandag, dinsdag, …
    (tijdsbepaling)

    maandag/dinsdag/…

    dagen zijn mannelijk, dus wordt ‘de’ verbogen: de maandag, den dinsdag, de woensdag, den donderdag, de vrijdag, de zaterdag en de zondag

    in Antwerpen, zie e (weekdag)

    Ze gaat den dinsdag vertrekken en de zaterdag terugkomen.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (11 Aug 2021 00:32)
    Dit woord was woord van de dag op 08 May 2022

    👍
    141

    #1154 07 May 2022: achterplan

    achterplan
    (zn. o.; ~nen )

    achtergrond (letterlijk en figuurlijk)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België

    antoniem: voorplan

    zie ook achterplan, zich op het ~ houden

    ‘Deze bewindslui voelen zich niet veilig in de coronamaterie en daarom zetten ze zich op het achterplan’, is zijn analyse. (demorgen.be)

    Hitte dringt corona naar het achterplan bij Belgische renners in Strade Bianche : “Als je twee bidons mist, ben je verloren”. (nieuwsblad.be)

    België schuift bezwaren Europese Unie over plannen DHL naar achterplan. (tijd.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2021 17:52)
    Dit woord was woord van de dag op 07 May 2022

    👍
    29

    #1155 06 May 2022: democratisch

    democratisch
    (bn.)

    - schappelijk, goedkoop,
    - uitdr. “democratische prijs”

    Van Dale 2013 online Belgisch-Nederlands

    vnw: democratische prijzen, schappelijke, gunstige prijzen, kleine prijsjes

    Culinair genieten voor een democratische prijs.

    Anderlecht vraagt democratische prijzen voor bekerwedstrijd.

    We vragen alleen 2 euro inkom. Ik denk toch dat dat heel democratisch is, nee?

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Apr 2022 07:38)
    Dit woord was woord van de dag op 06 May 2022

    👍
    333

    #1156 05 May 2022: deklat

    deklat
    (de ~, (v.), ~ten)

    voetbalterm: doellat, bovenste lat van de goal, dwarslat

    Van Dale 2005: gewestelijk
    Van Dale 2016: ongemarkeerd
    Typisch Vlaams: 7 leeuwen

    De penalty was los op de deklat. Brute pech.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (06 Jun 2025 17:43)
    Dit woord was woord van de dag op 05 May 2022

    👍
    295

    #1157 04 May 2022: dekenij

    dekenij
    (de ~ (v.), ~en)

    ambtsgebied van een deken

    dekenij is standaardtaal in België (VRT-Taalnet)
    Van Dale 2015 online: BE
    SN: decanaat, dekenaat

    Omdat er steeds minder pastoors zijn wordt de dekenij niet groter maar wel zwaarder om te besturen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 02:03)
    Dit woord was woord van de dag op 04 May 2022

    👍
    346

    #1158 03 May 2022: frisse

    frisse
    (zn. m./v. ; ~n)

    in uitdrukkingen zoals gij zijt ne/een frisse: gij zijt ne/een lekkere, gij zijt er nogal ene/een

    NL: je bent me er eentje

    vgl. lekkere

    Gij zijt ne frisse gij. Eerst hier een beetje komen uitjanken dat ge misschien een rechtszaak aan u broek hebt omdat ge gelogen hebt. (9lives.be)

    Awel, gij zijt een frisse. Ik doe dan al de moeite om je te willen begrijpen en helpen en gij doet nog niet eens de moeite om te antwoorden op … (libelle.be)

    belgacom betaalt niks terug gij zijt ne frisse gij :mrgreen: nee nee serieus nu als u denkt dat uw modem defect is moet u naar de technische helpdesk van … (userbase.be)

    Niet de wereld, sommige mensen (en Peumans is ne frisse). (politics.be)

    Omda gij ga surfen moet ik gon slapen? Gij zijt ne frisse. (politics.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 22:19)
    Dit woord was woord van de dag op 03 May 2022

    👍
    167

    #1159 02 May 2022: deftig

    deftig
    (bn., bijw.)

    geschikt, degelijk, zoals het hoort, normaal, tegoei;
    eerbaar, beleefd, respectabel, welgemanierd (niet in de betekenis ‘stijf’)

    vnw: net, behoorlijk, degelijk van zaken

    Pakt die kramakkelijke stoel niet, daar kunt ge niet deftig op zitten, ge gaat er seffens nog aftotteren.

    De Paul heeft nu een goei job met een deftige pree en maaltijdcheques.

    Ge moet deftig gerief hebben om deftig te kunnen werken.

    Mensen delen dezelfde bezorgdheden en willen hetzelfde. Levenskwaliteit. Ze willen een goede job, een deftig loon, wat spaarcenten, een goede gezondheid. (vakbondsman, deredactie.be)

    Deftige werkvrouw gevraagd.

    Die jongen komt uit een deftige familie.

    > zie ook andere betekenissen van deftig

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Mar 2022 08:17)
    Dit woord was woord van de dag op 02 May 2022

    👍
    478

    #1160 01 May 2022: pruts

    pruts
    (de ~ (v.), ~en)

    prutske, klein kind

    vnw: prutske: peutertje, ukkepuk

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 3

    En dat prutske maar wenen, hij was verloren gelopen.

    Wereldkampioen Noor Vidts gevierd op haar eigen Vilvoordse Atletiekclub: “Hier begon ze als prutske van 7 jaar” (vrt.be)

    > andere betekenis van pruts

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Jan 2025 12:54)
    Dit woord was woord van de dag op 01 May 2022

    👍
    356

    #1161 30 April 2022: decapotabel

    decapotabel
    (de ~ (m.) -s)

    cabriolet

    vnw: auto met open dak, auto met schuifdak

    < Frans: décapotable

    zie ook wegcode

    Mazda-miata-1999-blue-side

    Die kakmadam kon nogal stoefen met hare decapotabel.

    …en een schadevergoeding van een nieuwe iPhone6, een BMW decapotabel en een jaarabonnement voor dancing Carré eisen en krijgen. (forum.politics.be, Kinepolis Brussel)

    Koen Roggen maakte een indrukwekkend geluidsdecor met geloofwaardige omgevingsgeluiden. Alleen de “decapotabel” van Koen Van Impe klinkt nog wat teveel als een blikken doos, en te weinig als een echte oldtimer en de zweep van Illegems op het gat van de muilezel knalt iets te luid in mijn ochtendoren, maar dat is detailkritiek. (Cobra.canvas.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Mar 2022 05:40)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Apr 2022

    👍
    302

    #1162 29 April 2022: misdaadmiddens

    misdaadmiddens
    (z.n. mv.)

    het midden, de omgeving of de wereld waarin de misdaad zich afspeelt
    ook: het misdaadmilieu
    NL: het criminele milieu

    Het heeft alweer gerommeld in de Antwerpse misdaadmiddens. In de wijk Dam werd er zondagavond twee keer brandgesticht én klonken er geweerschoten. (HNL)

    Is het in alle misdaadmiddens niet de gewoonte, dat daders ‘houdt den dief’ roepen, zodat ze zelf veilig en wel kunnen ontkomen? (seniorennet.be)

    Vele arme landen zijn maar al te vaak het toneel van conflicten met gewapende groepen die ook buurlanden onveilig maken en banden hebben met internationale wapenleveranciers en misdaadmiddens en vluchtelingenstromen tot gevolg. (dekamer.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (29 Apr 2022 08:02)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Apr 2022

    👍
    19

    #1163 28 April 2022: heemkundige kring

    heemkundige kring
    (begrip)

    SN/NL: historische vereniging

    dikwijls verkort tot heemkring

    zie ook heem

    De heemkundige kring van Wommelgem meet de schade en het verlies op na de drieste inbraak van afgelopen maandag. (gva.be)

    In Vlaanderen komt de term historische vereniging vrijwel niet voor, namen met heem erin zijn zeer dominant, af en toe duikt geschiedkundig, oudheidkundig of erfgoed op in de naam. De situatie in Noord-Brabant en Nederlands Limburg lijkt hier erg op. In veel andere Nederlandse provincies zijn namen met heem erin in afwezig of uiterst zeldzaam, terwijl de term historische vereniging juist veel voorkomt, naast andere aanduidingen. (wikipedia.org)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (26 May 2021 13:35)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Apr 2022

    👍
    16

    #1164 27 April 2022: lavabomeubel

    lavabomeubel
    (zn. o. -s/en)

    lavabo met onderkasten of schuiven

    zie ook lavabokast

    Lavabomeubel – 2 deuren
    Dit lavabomeubel is perfect voor in uw badkamer! Al uw handdoeken, toiletartikelen en dergelijke zal u hier allemaal kunnen opbergen. (acaza.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door fansy (18 Jul 2021 18:19)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Apr 2022

    👍
    20

    #1165 26 April 2022: familiaal

    familiaal
    (bn.)

    het gezin betreffend

    Van Dale 2016 online: BE, algemeen
    opm: familiaal in de betekenis van de familie betreffend is niet algemeen

    vgl. intrafamiliaal

    zie ook familiaal bedrijf; familiaal geluk; familiaal geweld; familiaal helpster; familiaal leven;familiale omstandigheden; familiale redenen; familiaal verlof; familiale verzekering; intrafamiliaal

    Vlaamse Vereniging voor Familiale Bemiddeling (desocialekaart.be)

    Licentiaat in de Familiale en Seksuologische Wetenschappen aan de Katholieke Universiteit Leuven (kuleuven.be)

    Dankzij dit akkoord zijn we gesterkt om de familiale- en zakelijke uitdagingen in de toekomst aan te gaan. (hetanker.be)

    Wat is een Familiale Verzekering? Waarom heb je als alleenstaande een Familiale Verzekering nodig? (coronadirect.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Jul 2022 08:35)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Apr 2022

    👍
    254

    #1166 25 April 2022: jeugdmonitor

    jeugdmonitor
    (z. nw. de ~ (m.) ~en of 's)

    iemand die met jeugd werkt, of haar begeleidt
    NL: jeugdwerker, jongerenwerker

    zie ook monitor

    Hij brak met z’n opvanggezin en stond op eigen benen en dat leek te lukken. Daarna werkte hij een tijdje als jeugdmonitor maar na een verkeersongeval nam hij weer z’n toevlucht tot de drugs. (VRTNWS)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 02:57)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Apr 2022

    👍
    55

    #1167 24 April 2022: Nobelprijs voor chemie

    Nobelprijs voor chemie
    (begrip)

    SN/NL: Nobelprijs voor Scheikunde

    zéér dikwijls ook ‘Nobelprijs voor de chemie’

    vgl. Zweeds ‘Nobelpriset i kemi’ = ‘de Nobelprijs in chemie’

    klemtoon op de eerste lettergreep (zie Vlaamse uitspraak)

    zie ook chemie; Nobelprijs voor fysica

    De Nobelprijs voor Chemie wordt dit jaar toegekend aan de Franse wetenschapster Emmanuelle Charpentier en haar Amerikaanse collega Jennifer Doudna. (nieuwsblad.be)

    Dit jaar krijgen Emmanuelle Charpentier en Jennifer Doudna de Nobelprijs chemie voor de ontwikkeling naar de ‘genschaar’ Crispr-Cas, waarmee het genoom van organismen aangepast kan worden. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (03 Jul 2021 13:39)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Apr 2022

    👍
    20

    #1168 23 April 2022: weeranker

    weeranker
    (zn. m./o.; ~s)

    vaste weerman/weervrouw in de media

    vgl. anker; nieuwsanker; verkeersanker; sportanker

    zie ook het weer

    Ex-Miss België Tatiana Silva (32) ruilt haar job als weervrouw bij de RTBF in om als weeranker aan de slag te gaan bij de tv-zender TF1. (bruzz.be)

    VTM NIEUWS-weeranker Frank Duboccage verwacht voor de komende uren dat die onweerszone een beetje naar het oosten kan opschuiven (vtm.be)

    Dit is pure lichtvervuiling”, vertelt weeranker van VTM Eva Clockaerts aan Het Nieuwsblad. (metrotime.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (11 Aug 2021 06:36)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Apr 2022

    👍
    168

    #1169 22 April 2022: omhoog gaan

    omhoog gaan
    (uitdr.)

    rap kwaad worden en je stem verheffen, opvliegen

    West-Vlaanderen: omhoge gaan

    Je moet niet zo rap omhoge gaan, ’t is voor je goed dat ik het zeg.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Kastanjeoog en laatst gewijzigd door fansy (17 Jul 2021 18:09)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Apr 2022

    👍
    244

    #1170 21 April 2022: Rijksregister

    Rijksregister
    (begrip; zn. o.; ~s)

    register waarin alle inwoners van het land geregistreerd worden

    vnw: (bnl.) officieel register van alle personen, ook die uit de vreemdelingenregisters, met enige informatie en met een identificatienummer

    Van Dale 2015 online: in België

    zie ook rijksregisternummer

    hln.be: Bestuur Geert Bourgeois een brief gestuurd aan zijn federale ambtgenoot met de vraag om de taalcode uit het rijksregister te verwijderen.

    Nu dat ik mijn belastingsbrief weer moet invullen denk ik er toch serieus aan mij uit het Rijksregister te laten schrappen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Feb 2025 08:39)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Apr 2022

    👍
    237

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.