Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
wielrennen is typisch Belgisch/Vlaams
Ontstaan als reclameslogen van Het Nieuwsblad: Sinds twee jaar weten we voor eens en voor altijd wie er baas is in de koers. Dat maakte LDV United samen met Het Nieuwsblad – als fiere Belgen – duidelijk met campagnes onder de noemer: “De koers is van ons”. (pub.be 2015)
De koers is van ons Deel 4 ‘de ronde’ (uitinvlaanderen.be)
De koers is van ons… Zwemmen en lopen daarentegen? | 3athlon.be
De koers is van ons, moet Wouter Vandenhaute (55) zeven jaar geleden hebben gedacht toen hij zes Vlaamse voorjaarsklassiekers kocht, en het is de koers die hem nu tot bij Wannes Cappelle (38) brengt. (hbvl.be)
“Bij VRT is diversiteit nog ver weg: Vive Le Vélo en Karl Vannieuwkerke: ‘de koers is van ons’ = gemaakt door voornamelijk blanke mannen, kan beter” twitterde Kortrijks gemeenteraadslid Christine Depuydt (CD&V). (focus-wtv.be)
Zaterdag was iedereen Rik. Want de koers is van ons. Een reeks sfeerfoto’s aan de aankomst van Dwars door het Hageland. (nieuwsblad.be)
“De koers is van ons”: de mooiste beelden van de Tour met start en aankomst in Brussel (vrt.be)
croque met bolognesesaus
zie ook croque-monsieur
Croque Bolognese | Dagelijkse kost
Recept voor Croque bolognese met duo van kaas – Colruyt
Voor mij is het Summum een croque bolognese met een spiegelei er bovenop. Maar ook met toastbrood, dubbel kaas en dubbel hesp ! (sixpacks.be)
Spaghettisaus kan je bijvoorbeeld perfect verwerken voor een croque bolognese als vijfde maaltijd. (chiro.be)
peter zijn (van), het peterschap waarnemen, sponsoren
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
Dit kunstwerk wordt gepeterd door niemand minder dan onze rector.
Misschien zien jullie het ook wel zitten om een van de evenementen te “peteren”?
bezetting, bepleistering
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, niet alg.
Toen vroeger de starfighters nog door de geluidsmuur mochten vliegen, gaf dat soms zone slag dat het bezetsel van de muren viel. Allez, bij manier van spreken toch.
iemand die ijvert voor een beter milieu, milieuactivist
Van Dale 2016 online: BE
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
standaard.be: Drie Amerikanen (een econoom, een botanist en een ecologist) berekenden daarin dat het oogsten van wat ze met een nogal ongelukkige term ,,niet-houten bosproducten’’ noemen, tweemaal meer kan opbrengen dan de houtkap.
groenzaventem.be: Mijn hele leven al ben ik een ecologist en een actieve burger. Ik werkte voor het WWF en vele andere organisaties.
uit opportunisme van mening of kamp veranderen
VD2016 online: BE
vormvariant: kazakdraaien
vgl. kazakkendraaier; kazakkendraaierij
solidarisme.be : Die linkse intellectuelen, wat een bende hoeren zijn me dat, als het op kazakkendraaien aankomt ,dan steken zij de burgerij naar de kroon.
inflandersfields.eu: Het kazakkendraaien moet doorgaan. Denk je nu echt dat de kiezers dat niet doorhebben?
ovv.be: Nog volgens Sinardet heeft ook sterk meegespeeld bij het kazakkendraaien van CD&V, de druk van de commentatoren in de Vlaamse media.
politiek: de vereiste om evenveel Nederlandstalige als Franstalige leden of vertegenwoordigers te hebben in organisaties, instellingen, …
vnw: (bnl.) gelijke vertegenwoordiging van Nederlandstalige en Franstalige werknemers vooral in bepaalde overheidsinstellingen en (semi-) overheidsbedrijven
In ruil voor die taalpariteit binnen de federale regering hebben de Vlamingen dan weer een gegarandeerde vertegenwoordiging in het Brussels parlement en de Brusselse regering. (nieuwsblad.be)
Denk maar aan de alarmbelprocedures, taalpariteiten en belangenconflicten. (facebook)
Het minderhedenverdrag is niet te combineren met de taalpariteiten binnen ons huidige communautaire systeem.(knack.be)
1) schrik, rillingen van angst: zie ook beverik
2) rilling van koorts: zie ook bever
vnw: trilling, het schudden, het beven
Van Dale 2016 online: BE
uitdr.: zie: daver, den ~ op het lijf hebben, daver, den ~ op het lijf jagen
1) Mijn buurvrouw krijgt den daver als ze een spinnekop ziet kruipen.
2) Van koorts kunt ge den daver op uw lijf krijgen.
Een ontmoetingsplaats voor jongeren waar activiteiten georganiseerd worden (dikwijls gemeentelijk ondersteund).
In VL zijn de jeugdhuizen meestal toegankelijk voor jongeren vanaf 14 jaar. Veel jongeren doen hun eerste uitgaanservaring op in jeugdhuizen.
In NL is een jeugdhuis een veel breder begrip en is het dikwijls meer op jonge kinderen gericht (zie google).
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 7
google2014: .BE (>450.000) ; .NL (>51.000)
ook: jeugdclub
wikipedia over de VL jeugdhuizen: De primaire doelstelling van jeugdhuizen is het creëren van een ruimte waar jongeren met elkaar in contact kunnen komen. Hoewel er in jeugdhuizen meestal alcohol geschonken wordt, is wettelijk verboden om alcohol te schenken aan jongeren onder de zestien jaar. Meestal worden in jeugdhuizen jongeren vanaf veertien jaar toegelaten, dus moet hier wel streng op toegezien worden.
Verder houden jeugdhuizen zich over het algemeen bezig met het organiseren van een uitgebreid gamma aan activiteiten voor jongeren, zoals optredens, fuiven, vormingsavonden, filmavonden…
tongeluk.be: Het jeugdhuis is elke vrijdag open met “Tongeluk Café”. Ook op zaterdagen en weekdagen (bv. voetbal op groot scherm) kan het jeugdhuis open zijn.
inperken, afremmen, indammen, beperken
Van Dale 2013 online kent deze betekenis niet: ‘door een dijk of dijken omgeven, (fig) beschermen’
(Dat fig. ‘beschermen’ is niet duidelijk?)
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 6
De Standaard: ‘Bogaert wil afwezigheid cipiers indijken’
Nieuwsblad: ‘Zwerfkattenproject moet overlast indijken’
De Morgen: ‘Kunnen we de Vlaamse grondstroom wat indijken’
Gazet v. Antwerpen: ‘Enkel harde aanpak kan zware criminaliteit indijken’
Het Belang van Limburg: ‘Bijkomende gracht moet wateroverlast Helstraat indijken’
dweil
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
Er staat water in mijne kelder. Met een emmer en een opneemvod kan ik het laatste water proper en rap opsoppen.
En wilt u nu plaats maken want ik wil met een opneemvod door de hal gaan. (Het gewemel: stationsroman – Louis Van Dievel)
Mijn hoed weg, een schoen weg, kanten kraag aan flarden, en voor de rest een opneemvod, verlodderd en verscheurd. (Adriaan Brouwer – Felix Timmermans)
Meer zelfs ,een gewone handeling als een opneemvod uitwringen kan al problematisch zijn ,laat staan daar uren te staan turnen . (juridischforum.be)
van de nodige geldmiddelen voorzien, spekken
Van Dale:(algemeen Belgisch-Nederlands) van het nodige, m.n. van geldmiddelen voorzien
ook spijzigen
Zie maar dat ge goed gespijsd zijt als ge met de kinderen naar de kermis gaat.
De kas spijzen. (kas, de ~ spijzen)
compleet geschift zijn
< etymologie bij deur, zo zot als een ~
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
Die van ons is echt zo zot als een achterdeur
Daarnaast is het een obscene karaktermoord, want eigenlijk liet de journalist uw tegenstanders in de partij zeggen dat u een hysterisch wijf bent dat zo zot is als een achterdeur – iets wat Nigel Williams letterlijk zei op Twitter, maar een comedian mag dat. (demorgen.be)
Mensen die zoiets geloven zijn nog zotter dan een scheve achterdeur. (Mark Elchardus – demorgen.be)
In Amerika zijn niet alleen de Republikeinen zo zot als een achterdeur (Mark Coenen – De Morgen)
appel om direct te eten i.t.t. een moesappel
Van Dale 2015 online: BE
SN/NL: handappel, appel
vergelijk eetpeer; eetappelsien
Waar de Nederlander een kilo handappels koopt, houdt de Vlaming het vaak op een kilo eetappels. (Hans Budding – NRC-Handelsblad)
1) toekomst: binnenkort, weldra
vnw
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: binnen afzienbare tijd; weldra
Opm: In NL is er een voorkeur voor ‘eerdaags’
2) verleden: kortelings, sedert kort
zie ook reacties
1) ‘Alderweireld zet eerstdaags z’n kribbel’ | Voetbal24
2) Eerstdaags liep hij nog met krukken, maar intussen stapt hij al. (kvk.be)
1) 2)Na 10 dagen pas een melding dat de fiets niet meer beschikbaar is, nadat eerstdaags werd meegedeeeld dat eerstdaags beschikbaar zou zijn. (nl-be.trustpilot.com)
Allereerst, om te beginnen, ten eerste.
vnw: éérst, op/in de eerste plaats
Eerst en vooral, zei de man van de vakbond op het VRT-journaal voor hij aan zijn betoog begon. De Vlaamse manier om te zeggen: ten eerste, of: om te beginnen!
als een bezetene (tekeergaan)
Frans: comme un diable dans un bénitier
vnw: zich weren/tekeergaan/spartelen als een duivel in een wijwatervat: tekeergaan als een bezetene
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 je weren als een duivel in een wijwatervat: standaardtaal
Hij ging tekeer als een duivel in een wijwatervat toen de agenten hem weer naar de cel wilden brengen.
Het spreekwoord is als een duivel in een wijwatervat maar hier is het als een schepen in een compostvat (torhoutvandaag.be)
De Britse premier Boris Johnson verdedigt zich als een duivel in een wijwatervat. (hln.be)
Als een duivel in een wijwatervat weert Israël zich tegen een internationaal onderzoek naar de bloedige raid op het hulpkonvooi voor Gaza. (tijd.be)
vertrekkend vanaf een bepaalde plek
standaardtaal in België
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
NL vanaf, in BE betekent dit “vanaf een bepaald ogenblik”
Vanaf acht uur wordt er vanop deze helling een wedstrijd met modelvliegtuigen gehouden, die vanop afstand bediend worden.
“De koningin sprak de menigte toe vanop het balkon. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
Warme, meestal blauwe frak die op typische manier met houten knopen in lussen dichtgeknoopt wordt en vandaar in NL ‘houtje-touwtje-jas’ genoemd wordt.
Is genoemd naar Duffel bij Antwerpen waar destijds de stof gemaakt werd. Het ww induffelen houdt hiermee ook verband.
< Duffel: Genoemd naar de plaatsnaam Duffel (bij Antwerpen), zoals al expliciet wordt vermeld in de eerste Engelse attestatie: These Duffields, so called from a Town in Brabant, where the trade of them first began ‘deze duffels, zo genoemd naar een Brabants stadje waar men deze begon te verhandelen’ (1677) M. Philippa
In Van Dale 1995: duffel, als de stofnaam en als de naam voor de frak.
Van Dale 2016 online: BE
Wikipedia: in België
vnw: duffelse jas, duffel, houtje-touwtjejas
zie ook verzamellemma kledij
Zo ne warme duffelcoat is eigenlijk voor de winter, maar jonge gasten dragen dat heel het jaar door. En ge hebt die met en zonder kap.
een schooljaar voor de tweede keer overdoen, dus eigenlijk voor de tweede keer bissen
Van Dale 2018: trissen
< Frans trisser (drie keer doen)
BE; studententaal (een studiejaar) voor de tweede keer overdoen
zie ook trisser
Hij heeft al een jaar gebist en het volgende getrist, als hij zo verder doet moet hij zijn thesis schrijven als hij op pensioen is.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.