Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
zwaaien, wuiven
zie ook waaien
Kindjes, zwier nog eens naar oma want ze gaat vertrekken.
min of meer
half en half
DS2015 standaardtaal
Hedde gij zijnen uitleg verstaan?
Euh … halvelings …
“Aan de ontbijttafel zag Jimmy haar terug: Héloïse, in een kaki plooirok en een T-shirt in halvelings hallucinogene kleuren. En dat moest dan meteen ook de …” (Dimitri Verhulst, De laatste liefde van mijn moeder (2010))
de cafés aflopen, afdoen
Tijdens de vrijgezellenavond hebben ze de kapellekes gedaan.
verwijfde man, homo met maniertjes
zie ook: janette, janet, zjanol
niet zeker van de regio: is het woord ook bekend in andere provincies?
< Frans: (informeel tot vulgair) tapette
Die twee tapetten zijn altijd krek hetzelfde gekleed, ook al schelen ze 20 jaar.
nu, voila, hier se
uitspraak met heel korte a
variant: neh, met korte scherpe e. Maar dan niet in de betekenis van nu (toch niet in Antwerpen).
Kempen: nah, naah en neh, nei
Noorderkempen (regio Turnhout): nou
Nah, dat is weeral gedaan.
Nah! Hier hebt ge uw sleutels se.
Neh/nah, weeral een nieuw kleed in de solden gekocht se.
In de betekenis van nu, maar is het een specifieke uitspraakvariant:
Wat is da-nah?
Wat doede gij nei/nah? Wat naah/nei gedaan?
iets eten of drinken zonder het slecht te vinden, maar ook niet echt lekker; lusten
vnw: lusten: die soep mag ik niet
uitspraak in de prov. Antw.:
ik mag, gij meugt, hij mag, wij meugen, golle meugt, zij/zolle meugen
voltooid deelwoord zeldener ook gemoogd, gemocht
vergelijk West-Vlaanderen: meugen, meugen meugen
zie ook meug
- De Paul mag wel lever, maar hij is er niet zot van.
- Der zijn niet veel kinderen die spruitjes mogen.
- Ons Alexje eet alles behalve witloof, dat mag hij niet.
- “Veel zijnder die geen beulingen en meugen” – uit ‘Sinnepoppen’, Roemer Visscher, 1614
last, moeite
(etymologie is onduidelijk: zie Woordenboek der Nederlandsche Taal, onder “rooi” (II) ; zie Middelnederlandsch Woordenboek, onder “roy” (I) )
Zo’n groot stuk vlees: hij kreeg het maar met rooi op !
rietje
.jpg)
Ne cola, met een stroeike astemblieft.
zie Limburg, Vlaanders, de ~, Walen, de ~, Afrique, den ~
Het gebruik van het bepaald lidwoord ‘de’ voor een eigennaam is kenmerkend voor Antwerpen, en Brabantse dialecten in het algemeen.
Ook voor persoonsnamen van mannen en vrouwen in Antw.: de
We gaan op fietstocht met de Joris en zijn lief in de Limburg.
groenteboer of groenteman
De groenselier had vandaag geen worteltjes meer.
- boeleke, kindje dat goed in het vlees zit
- klein kind
- iemand die klein van gestalte is
zie ook dopke, klein ~
Ze is gisteren bevallen van een kerngezond kindje, ’t weegt drie kilo, ’t is een echt dropke.
Maar mijn klein dropke toch, kom eens bij ons oma…
Mijn nichtje is een klein dropke: 25 jaar en amper 1.50m groot.
Johan Taeldeman: “De rijkdom van de tweetaligheid Nederlands-dialect is aan het verdwijnen. Zowel in de media als in het onderwijs duikt steeds meer een platte taal op die ergens tussen dialect en Nederlands ligt. Dat is een gevaar voor de Vlaamse taal.”
Eenmalig gebruikt door de taalkundige J.T.?
zie ook: Vlaams, tussentaal, Verkavelingsvlaams
Overal rukt de Vlaamse gemiddeldentaal op. (Johan Taeldeman – De Standaard)
bevuilen, beduimelen (van kleding, een boek e.d., bv. door veelvuldig gebruik)
(het woord raakt stilaan in onbruik in onze streek)
Dèè boek wos speldernauw waaj ich ’m autleinde, bekiek ’m nau: heil bekraus! (dat boek was splinternieuw toen ik het uitleende, nu is het helemaal beduimeld!)
(eigenlijk ‘moele’)
houten kuip
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Waarschijnlijk heeft het woord, Geschiedenis van Antwerpen Brabant, 1300-1450: “een moele metten back ende mette ghereetschap” (in een inventaris van “houdtwercke”) de betekenis kneedtrog, baktrog. Het is hetzelfde woord als moelie, dat in dezelfde beteekenis nog heden in het Vlaams bekend is.
Kiliaan: moelie, moelde, backtroch.
Het is hetzelfde woord als Middelhoogduits muolte (= Kiliaen’s moelde) of althans nauw daarmede verwant. Vergelijk ook Middelhoogduits mulde, dat hetzelfde beteekent, en Middelnederlands moude (uit molde), o. a. houten bak.
zie ook moelde
Een houten kuip waarin men deeg kneedde en liet rusten alvorens te bakken noemden wij vroeger een moulle.
langs de kant
opzij
bezaa = bezij
bezaan = bezijden
Bezaan de weg lag er veel zwerfvuil.
Ga eens bezaan staan … dan kan ik passeren.
een kerktorenklok, een kerk
zie ook bim bam beieren de klokken leggen eieren
De bimbam van de Peperbus bimbamt wel lang. Wie zou er nu gestorven zijn? zie peperbus, de ~
eerder plechtige, formele uitdrukking voor sterven, doodgaan
onvervoegde werkwoordcombinatie: zijn + “komen te gaan”
Zowel voor mensen als dieren gebruikt.
Op Allerzielen gedenken we onze geliefden die zijn komen te gaan.
In de periode dat haar schoothondje was komen te gaan, had zij het er echt moeilijk mee.
Eerder “poepvaliske”
Een klein reiskoffertje dat slechts het absoluut noodzakelijke kan bevatten voor een korte reis.
Hiermee maakt men allusie op aanhouderij en geniepige afspraakjes met een geliefde op hotel e.d.
Ik heb hem zien vertrekken met zijn “poepvaliske” hij zal weer wel met een van ze’n lieven zijn gaan kameren.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
