Vlaamse gemiddeldentaal

Vlaamse gemiddeldentaal

(begrip)

Johan Taeldeman: “De rijkdom van de tweetaligheid Nederlands-dialect is aan het verdwijnen. Zowel in de media als in het onderwijs duikt steeds meer een platte taal op die ergens tussen dialect en Nederlands ligt. Dat is een gevaar voor de Vlaamse taal.”

Eenmalig gebruikt door de taalkundige J.T.?

zie ook: Vlaams, tussentaal, Verkavelingsvlaams

340

Wie van Antwerpen-stad afkomstig is, spreekt het lelijkste Nederlands van Vlaanderen. Ook die van de provincies West-Vlaanderen.
Het mooiste Nederlands wordt in de provincie Antwerpen gesproken, alsook in Oost-Vlaanderen en in de stad Gent. Zo meldt het onderzoek van de Nederlandse Taalunie.
Volgens de taalunie vinden mensen een taal – in dit geval het Nederlands van de provincie Antwerpen – niet zozeer mooi an sich, maar associëren ze die taal met begrippen als ‘aangenaam’, ‘plezierig en vermakelijk’, ‘sappig’ en ‘duidelijk en helder’.
Dat komt omdat Antwerpen centraal ligt in ons taalgebied en daarom haast vanzelf tot een gemiddelde taal verwordt. Daarom is dat ook de taal die je doorgaans in soaps hoort.
West-Vlaanderen en Limburg liggen aan de uithoeken. Het Nederlands dat daar gesproken wordt, wijkt daardoor het verst af van de gemiddelde taal en wordt daardoor door meer mensen als niet zo mooi ervaren.’
Dat het Nederlands van de stad Antwerpen door velen als ‘lelijk’ wordt beschouwd, verbaast Permentier (Taalunie) niet. ‘Het is een soort Nederlands dat men makkelijk predikaten geeft als plat en vulgair, vreemd en hoogmoedig en een beetje arrogant. Antwerpen is, Brussel niet meegeteld, de enige grootstad in Vlaanderen. Daar ontwikkelt zich een eigen taal die vaak niet erg geapprecieerd wordt door wie daar niet woont.’
Antwerpenaars gaan door voor veeleer pretentieuze, arrogante mensen. Het verbaast me niet dat dit overslaat op hun taal. De resultaten van deze peiling zeggen meer over het imago van de Antwerpenaar dan over zijn taal.’
(uit het Nieuwsblad – Sinjoren spreken het lelijkste Nederlands, door Dirk Musschoot, oktober 2009)

Top 15 van de tussentaal

Volgens VFT-folder 2001:
1. Slordige uitspraak: traan ipv trein
2. Slotmedeklinker ontbreekt: da, wa, nie, goe,…
3. H ontbreekt: elemaal, uis, of, …
4. Verkeerd lidwoord: het school, het stad, het chauffage
5. Lidwoord bij persoonsnaam: de Jean, de Maria
6. Ekik: ik em ekik da nie gezei
7. Hem (als onderwerp): hem ga morge trainen
8. Gij: komt gij morgen naar huis?
9. Verbogen lidwoorden: ne gast, e minuutje
10. Verbogen voornaamwoorden: mijne kabas, zijnen auto
11. Verbogen bijvoeglijke naamwoorden: onze sjieken auto, hare duren bril
12. Verkleinwoorden op -ke: meiske, peuterke, babyke
13. Gebiedende wijs met -t: geeft dat aan haar, zegt da tegen hem
14. Van of voor in plaats van om: hij vroeg voor te gaanrally rijden, zij probeerde van da nie meer te doen
15. Twee keer gaan: gaan gaan, we gaan gaan zien naar da boeleke, hij ga gaan horen hoe dat het zit met die reservatie.

punt 8. “je” klinkt voor de overgrote meerderheid van de Vlamingen te gemaakt.

Met de term tussentaal wordt de in Vlaanderen gesproken, informele Nederlandse spreektaal aangeduid, die geen dialect maar ook geen Algemeen Nederlands is. De term werd bedacht door Gentse academici in de jaren 90 van de twintigste eeuw.¹ Daarnaast zijn nog andere benamingen in omloop zoals Verkavelingsvlaams en Soapvlaams, maar tussentaal is de meest gebruikte, want neutrale, term om het fenomeen te beschrijven.

Volgens mij is dat weeral een nieuwe term om aan te duiden dat de grens tussen standaardtaal en dialect vervaagd en dat het niet alleen in een besloten kring wordt gesproken maar ook de media komt ermee naar buiten.

Iemand een ander visie?

Wat ik mis in de Top 15 de volgorde/plaatsing van hulpwerkwoorden en werkwoorden.
Die is in SN anders dan in de diverse ‘dialecten’.

Misschien heeft de taalunie daar wel vrede mee of typeert het juist de gemiddeldentaal?

Is de gemiddeldentaal wel zo gemiddeld?
Zit er West-Vlaams in.
Zit er Limburgs in?

In het nederlands waar de taal van de randstad domineert heb ik nog nooit één woord Fries laat staan Limburgs gehoord.

Het is gemiddelden-vlaams maar het komt uit Antwerpen.
Het is doemaargewoonnederlands maar het wordt in Amsterdam bedacht.

Zo moet men het niet bezien. Hier is het gemiddelde geen rekenkundig gemiddelde of een lukraak gemiddelde.
Het gemiddeldenvlaams is een samensmelting van het SN en het Algemeen Vlaams (niet bepaald dialecten), dat goed en duidelijk verstaanbaar is door elke Vlaming. En deze taal komt nu uit de provincie Antwerpen, zonder Antwerpen,
(lees: NOorder – en Zuider Kempen).
Niet alleen het taalgebruik maar ook de uitspraak.
Een Westvlaming, een Limburger, een Oostvlaming, een Antwerpenaar,… behouden heel sterk hun accent (zonder dictielessen) als ze AN spreken. Dat vindt ge bij inwoners van de provincie Antwerpen niet terug. Aan hen zult ge niet kunnen horen en uitmaken uit welke typerende streek ze afkomstig zijn.
Met de Vlaams gemiddeldentaal in niets mis mee. Het is Vlaams zonder omwegen.

Ik weet niet of ik het helemaal goed versta, fansy. Maar ik wil het wel eens op een rijtje proberen te zetten:

dialect (lokaal, regionaal, …)

Verkavelingsvlaams, Tussentaal = tussen dialect en SN in (zo wordt het toch gedefinieerd)

Gemiddeldenvlaams (zou dan het Vlaams zijn zoals wij hier als schoon Vlaams/Nederlands beschouwen

SN: de taalnorm zoals door Taalunie naar voren geschoven wordt(inclusief standaardtaal in België woordenschat en grammatica, o.a. plaaats van hulpwerkwoorden enz.)

Daar kan ik ergens wel inkomen. In de discussies wordt Vlaams altijd met dialecten vergeleken. Vlaams zou een verzameling/zooitje dialecten zijn enz. Mijn definitie is eigenlijk: Vlaams is de taal die wij gebruiken (spreken en schrijven) wanneer we ons best doen (zoals ik hier bezig ben ;). Daar valt de taal van zowat iedereen in Vlaanderen onder. – Zelfs waarschijnlijk die van Martine Tanghe; voor Camps maak ik voorbehoud ;)
Maar ik vind de term gemiddeldentaal wel bizar, het heeft zoals ge zegt niks met uitmiddelen te maken. Ook niet met samensmelten. In tegendeel, het is niet samensmelten of mixen: het Vlaams is wat de norm betreft veel breder, ruimer (en rijker?) dan het SN.

Om het misschien op een andere manier duidelijk te maken: de voorstanders van SN doen dat in artikels, op fora, … meestal in hun schoonste Vlaams. (Zoals de Nederlanders dat in hun schoonste Noord-Nederlands doen. Alleen is het gebied waarin het Noord-Nederlands met het SN overlapt waarschijnlijk groter dan dat met het Vlaams het geval is omdat Noord-Nederlands veel meer normbepalend is voor het SN, omdat Van Dale enz.).