Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
tegendraads
Hij is altijd tegendraads.
Hij is altijd “tegen de geur”.
iets eten of drinken zonder het slecht te vinden, maar ook niet echt lekker; lusten
vnw: lusten: die soep mag ik niet
uitspraak in de prov. Antw.:
ik mag, gij meugt, hij mag, wij meugen, golle meugt, zij/zolle meugen
voltooid deelwoord zeldener ook gemoogd, gemocht
vergelijk West-Vlaanderen: meugen, meugen meugen
zie ook meug
- De Paul mag wel lever, maar hij is er niet zot van.
- Der zijn niet veel kinderen die spruitjes mogen.
- Ons Alexje eet alles behalve witloof, dat mag hij niet.
- “Veel zijnder die geen beulingen en meugen” – uit ‘Sinnepoppen’, Roemer Visscher, 1614
last, moeite
(etymologie is onduidelijk: zie Woordenboek der Nederlandsche Taal, onder “rooi” (II) ; zie Middelnederlandsch Woordenboek, onder “roy” (I) )
Zo’n groot stuk vlees: hij kreeg het maar met rooi op !
Zone of gebied waar een lokaal politiekorps bevoegdheid heeft. Vroeger had elke gemeente een lokaal politiekorps, maar sinds de politiehervorming van de jaren 90 wordt er met zones gewerkt. Elke politiezone heeft ook een naam, bv. de politiezone HAZODI (Hasselt-Zonhoven-Diepenbeek) of de politiezone VLAS (Kortrijk, Kuurne, Lendele).
zie ook zonechef
Het Belang Van Limburg – Hasselt, De politievakbond NSPV heeft een bundel met 23 klachten over gesjoemel in de politiezone HAZODI…
nu, voila, hier se
uitspraak met heel korte a
variant: neh, met korte scherpe e. Maar dan niet in de betekenis van nu (toch niet in Antwerpen).
Kempen: nah, naah en neh, nei
Noorderkempen (regio Turnhout): nou
Nah, dat is weeral gedaan.
Nah! Hier hebt ge uw sleutels se.
Neh/nah, weeral een nieuw kleed in de solden gekocht se.
In de betekenis van nu, maar is het een specifieke uitspraakvariant:
Wat is da-nah?
Wat doede gij nei/nah? Wat naah/nei gedaan?
vroeger waren de moeders preus (fier) als hun baby mollig was – een gildig kind was synoniem voor gezond
Een gildige boerendochter had veel aftrek bij de mannen.
Nu affronteer je een meisje als je zegt dat ze een gildige jongedochter geworden is.
“Westvlaams Dialect
“Een gildige brokke”. “Gildig” is “stevig”, flink uit de kluiten gewassen, goed in het vlees. een brokke is een “stevige” vrouw. OOk : " een gildig vromins" (vrouwmens). (facebook.com 6 mars 2013)
> andere betekenis van gildig
rietje
.jpg)
Ne cola, met een stroeike astemblieft.
met onderling overleg; in aanwezigheid en met akkoord van de partijen, eventueel na tegenspraak/onderhandeling – het tegengestelde van éénzijdig
zie ook tegensprekelijk debat
negatie is niet tegensprekelijk en niet ontegensprekelijk
Als alle partijen aanwezig zijn, kan er een tegensprekelijke opmaking van het opgelopen schadegeval worden gedaan.
“Als er via een eenzijdige expertise geen akkoord wordt bereikt, dan zal een tegensprekelijke expertise gevraagd worden. Elke partij kan daarbij haar argumenten laten kennen.” (rondpunt.be)
“De plaatsbeschrijving is tegensprekelijk, dit wil zeggen dat beide partijen (huurder en verhuurder) aanwezig zijn en hun mededelingen formuleren en nadien beiden de opgemaakte documenten ondertekenen.” (geelsehuisvesting.be)
tegelijkertijd, impersant, onmiddellijk, direct
zie ook: slag, van de ~, impesant
wnt: In ’t gelijk, znw (o.), in toepassing op den tijd. In gelijkheid van tijd, gelijktijdig, te gelijker tijd. Alleen in Vlaamsch België in gebruik: in Noord-Nederland zegt men te gelijk.
Ik ben nu de plafond aan’t schilderen, ventje, als gij die muur een beetje proper kunt maken, dan pak ik dien in ’t gelijk mee.
zie Limburg, Vlaanders, de ~, Walen, de ~, Afrique, den ~
Het gebruik van het bepaald lidwoord ‘de’ voor een eigennaam is kenmerkend voor Antwerpen, en Brabantse dialecten in het algemeen.
Ook voor persoonsnamen van mannen en vrouwen in Antw.: de
We gaan op fietstocht met de Joris en zijn lief in de Limburg.
weggooien, weggieten, …
vgl. kappen
Die patattenschellen, kapt die maar weg in de vuilbak. Bij ’t GFT, hé!
Overschot van verf moogt ge niet in de riool wegkappen zenne. Dat moet bij ’t klein gevaarlijk afval.
> andere betekenis van wegkappen
groenteboer of groenteman
De groenselier had vandaag geen worteltjes meer.
geassureerd: onverschrokken, zelfverzekerd
Gassreerd zette hij de achtervolging in op de gauwdieven.
extraatje, toegift,
meestal diminutief gebruikt: toemaatje
Van Dale 2012 online: algemeen Belgisch-Nederlands
Als toemaatje in elk Kroatisch restaurant krijg je juliska (joelisjka) of kruskovac (kroeskovatsj).
Als toemaat op mijn 6 maanden interimjob, heb ik ooit van mijn baas toen, een toemaat van … euro’s gekregen. Hij heeft mijn respect voor heel zijn leven!
bevuilen, beduimelen (van kleding, een boek e.d., bv. door veelvuldig gebruik)
(het woord raakt stilaan in onbruik in onze streek)
Dèè boek wos speldernauw waaj ich ’m autleinde, bekiek ’m nau: heil bekraus! (dat boek was splinternieuw toen ik het uitleende, nu is het helemaal beduimeld!)
- boeleke, kindje dat goed in het vlees zit
- klein kind
- iemand die klein van gestalte is
zie ook dopke, klein ~
Ze is gisteren bevallen van een kerngezond kindje, ’t weegt drie kilo, ’t is een echt dropke.
Maar mijn klein dropke toch, kom eens bij ons oma…
Mijn nichtje is een klein dropke: 25 jaar en amper 1.50m groot.
(eigenlijk ‘moele’)
houten kuip
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Waarschijnlijk heeft het woord, Geschiedenis van Antwerpen Brabant, 1300-1450: “een moele metten back ende mette ghereetschap” (in een inventaris van “houdtwercke”) de betekenis kneedtrog, baktrog. Het is hetzelfde woord als moelie, dat in dezelfde beteekenis nog heden in het Vlaams bekend is.
Kiliaan: moelie, moelde, backtroch.
Het is hetzelfde woord als Middelhoogduits muolte (= Kiliaen’s moelde) of althans nauw daarmede verwant. Vergelijk ook Middelhoogduits mulde, dat hetzelfde beteekent, en Middelnederlands moude (uit molde), o. a. houten bak.
zie ook moelde
Een houten kuip waarin men deeg kneedde en liet rusten alvorens te bakken noemden wij vroeger een moulle.
door titsen iets verwijderen
Hij titste zijn sigaret tegen de rand van de assenbak af, trok er nog eens diep aan en duwde de peuk met een langzame draaibeweging uit. Hij was vastbesloten te stoppen met smoren … tenminste toch voor een minuut of tien.
Er hangt iets op uw trui, ik zal het er eens aftitsen se.
eigendom die als belegging verworven wordt, i.h.b. voor verhuur
vnw: beleggingspand
Taaladvies.net: standaardtaal in België
Van Dale 2016 online: BE
NL: beleggingspand
zie ook: opbrengsthuis
Hij zit in de immobiliën, het kopen en verkopen van opbrengsteigendommen enzo.
“Opbrengsteigendom te koop. De benedenverdieping (circa 150 m2) is verhuurd aan een goedlopende bloemenzaak.” (Taaladvies.net)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
