Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #7201

    heten hond
    (de ~ (m.), ~en)

    Zie curryworst

    Streek: in de buurt van Aalst (Oost-Vlaanderen)

    Niet te verwarren met hotdog

    Geef mij maar ne goeien heten (hieten) hond bij mijne friet.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door vlaams en laatst gewijzigd door vlaams (06 Aug 2021 14:02)

    👍
    349

    #7202

    ’t uutkomn

    in het voorjaar,in de lente

    zie ook uitkom

    In ’t uutkomn heb ik altijd last van haaruitval.

    13 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door hamamelis en laatst gewijzigd door de Bon (25 Jul 2021 06:16)

    👍
    349

    #7203

    veranderingen
    (de ~ (mv.))

    maandstonden, regels, menstruatie

    ook in Prov. Antwerpen, Limburgse Kempen

    wnt: (Euphemisme) Maandstonden; ook in deze betekenis in Nederlandse dialecten (Ten Doornk. Koolman (1879); Mensing (1935)).
    a. In het enkelvoud als collectivum.
    Zij heeft de verandering, Weiland (1810).
    Die verandering hebben, Cornelissen, Bijvoegsel (1938).
    Alle drij weken krijgt ze de verandering, Aldaar.
    Ter Laan (1952).
    ?b. Als plurale tantum.
    Verandering: ’t meervoud betekenis de maandstonden der vrouwen, Goemans (1954).
    — De dagen dat mijn vrouw haar veranderingen had (zoals men dat daar in onze buurt noemde) schortte zij de rokken en hechtte ze zich tussen de benen een band vast, Louis Paul Boon, Menuet (1955).

    Er valt geen land te bezeilen met ons Marie, ze moet zeker haar veranderingen gaan krijgen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door jiet en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 12:33)

    👍
    349

    #7204

    karbonade
    (de ~ (v.), ~n)

    stoofvlees, (stukjes vlees voor) stoverij

    vnw

    < Frans: carbonnades (à la flamande)

    De Nederlander roept vrolijk ‘karbonade’ als hij onze ‘kotelet’ ziet. En ‘Vlaamse karbonaden’ heten in Nederland ‘hachee’, wat wij dan weer ‘gehakt’ noemen …
    En dan hebben we het niet eens over fritten en patat(ten) gehad!

    Van Dale 2017 online: BE
    in NL is karbonade een kotelet.

    vgl. stoofkarbonade

    Vlaamse stoofkarbonaden met fritten

    Vlaamse karbonaden – Libelle Lekker

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Mar 2023 08:52)

    👍
    349

    #7205

    ruthuiske
    (het ~, ~s)

    spoorwegcabine naast het spoor, vroeger een schuilhokje voor de spoorwachter die de bareel moest bedienen.
    ook: roethuisje

    Midden links op de foto ziet U de zijgevel van het station, rechts stond het " ruthuiske " ( Route huisje ) spijtig genoeg is dat enkele jaren geleden afgebroken…(http://blog.seniorennet.be/ Tessenderlo vroeger"

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Marcus (23 Jul 2021 12:21)

    👍
    349

    #7206

    schuffel
    (de ~ (m.), ~s)

    fluit(je)

    Hij was zodanig colèrig dat hij zijn schuffel bijna inslikte in plaats van er op te blazen

    < zie andere betekenissen van schuffel

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door de Bon (31 Jul 2021 08:46)

    👍
    349

    #7207

    as, een ~ in
    (uitdrukking)

    een krak, een specialist in iets

    Hij is een as in hoofdrekenen, binnen de vijf seconden zegt hij u hoeveel 5345 maal 243 is.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (04 Aug 2021 09:39)

    👍
    349

    #7208

    hoveerdig
    (bn.)

    trots, hoogmoedig, eigen aanzien hoogschatten
    hovaardig

    < Mnl. hovaerdich, hoveerdich

    uitspraak met zware e

    zie ook groots

    Wat we zelf doen, doen we beter, zei den hoveerdigen burgervader, maar hij vergat aan zijn kinderen te denken.

    haa kwam nogal hovejeirig over (Bewerking door hilset op05 aug 2010 20:11)

    8 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 16:31)

    👍
    349

    #7209

    vissen, daar kunnen ze ni meer van gaan ~
    (uitdr.)

    wordt gezegd van iemand die al een hele tijd dood is.

    in een gesprek met TJ: over Leo Martin ivm. Gaston Bergmans.
    Daar kunnen ze ni meer van gaan vissen (er zitten al lang geen maaien (maden-wormen) meer aan) Grave, hé. De taal van het volk kan hard zijn.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door haloewie (07 Aug 2021 17:34)

    👍
    349

    #7210

    winterprik
    (de ~ (m.), ~ ken)

    korte maar scherpe opstoot van het winterweer, tijdens de winter zelf of wanneer iedereen hoopt dat hij voorbij is

    zie ook het weer

    Volgens de Frank krijgen we nog een stevige winterprik.

    Vondsten als ‘winterprik’ en ‘ochtendgrijs’ hebben Van Dale gehaald. Bent u daar niet trots op?
    “Natuurlijk, en het is fijn dat ook Nederlandse collega’s die termen oppikken."
    (interview frank Deboosere – demorgen.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 22:35)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Apr 2023

    👍
    349

    #7211

    haag, achter de ~ lopen
    (uitdr.)

    spijbelen

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Uit Haag en School.
    Door Kiliaan (1599) vermeld in de beteekenis van: niet openlijke, onaanzienlijke, weinig bezochte, heimelijke school (”haegh-schole).
    Naar eene jongere opvatting echter: school die achter-, of in eene haag gehouden wordt; immers haagschool doen, gaan, houden beteekent in ZuidNederland (t.w. in De Kempen; zie schuermans (1865-1870)): heimelijk de school verzuimen, achter de haag loopen enz.

    Van Dale 2013 online: gewestelijk, van leerlingen

    zie ook brossen, haagloper, haagschool houden, haagschool doen

    In het regentaat heb ik ooit eens een paar keer achter de haag gelopen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 21:58)

    👍
    349

    #7212

    flemmen
    (ww. flemde, geflemd)

    lui zijn, geen initiatief nemen, in bed blijven liggen
    zie ook flem, de ~ hebben

    < Fr. avoir la flemme
    < It. flemma: traagheid

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Flemmen, flimmen, niets doen, ook: lanterfanten; lui zijn.
    Na de maaltijd flimt hij in zijnen zetel en rookt een cigaartje, De Bo (1873).

    ‘Dat gaat niet pakken. Een kermis is een geseling waard. Opstaan! Als ge laat zijt uitgeweest, is flemmen niet aan de orde’, was het oordeel van ons moeder.

    In de vakantie, als niets moet of hoeft, heb ik wel eens de flem. Laat me dan maar liggen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door de Bon (25 Jul 2021 08:55)

    👍
    349

    #7213

    feu continu
    (zn. m. -s)

    zwarte kachel met ronde boog bovenaan waarop juist nog een keteltje water verwarmd kon worden. Surdiac was een bekend merk van feu continu’s. Deze kachels bleven dag en nacht doorbranden en waren daardoor erg gewild voor de verwarming van een kamer. Je kon er niet op koken.

    Geef mij maar liever een Leuvense stoof in de plaats van die feu continu, daar kun je tenminste nog op koken en je voeten in den oven steken.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door vandeginste en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 21:35)

    👍
    349

    #7214

    klop
    ((ge)ne ~ (m.), -)

    klap, meestal negatief gebruikt: klop, gene ~ doen

    Hij heeft weer gene klop gedaan. Dat zit daar maar de gazet te lezen.

    > andere betekenis van klop

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door de Bon (05 Aug 2021 02:50)

    👍
    349

    #7215

    afgeschoten
    ( vd)

    zie afschieten

    Zie voorbeelden aldaar.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door fansy (08 Aug 2021 17:33)

    👍
    349

    #7216

    klop van de hamer krijgen
    (uitdr.)

    een figuurlijke, fysische of morele, slag krijgen
    een inzinking krijgen
    groggy, uitgeschakeld worden, totaal energieloos worden

    vnw: een klop van de hamer krijgen: een inzinking krijgen

    vgl klop, een ~ krijgen

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands

    Bij de beklimming van de Mont Ventoux kreeg em halverwege ne klop van den hamer. Hij is moeten afstappen.

    Toen dat hare man kwam te sterven kreeg ze ne klop van den hamer. ’t Heeft jaren geduurd voor ze het te boven is gekomen.

    Ze heeft den hele avond gedanst, maar tegen een uur of elf kreeg ze ne klop van den hamer en efkes later zat ze op hare stoel te slapen van de vaak.

    De Jean heeft gisteren staan pintelieren aan den toog en maar uitleggen en maar uitleggen. Maar toen em uit ’t cafe buiten kwam kreeg em ineens ne klop van den hamer en kon em amper nog op zijn benen staan.

    tijdens een zware bergrit kreeg renner X ‘de klop van den hamer’ en moest opgeven

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Apr 2023 15:52)

    👍
    349

    #7217

    violet

    wordt gezegd tegen een mooi meisje

    Dag mijn violet, hoe gaat het ermee ?

    > andere betekenis van violet

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door lieveke en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 20:49)

    👍
    349

    #7218

    hoémme

    Een bevel om vee te doen opstaan.

    vergelijk hoemelen

    Wanneer de koeien in de stal liggen, en de boer roept hoémme dan herleggen zij zich zo dat hij er aan de voorkant bij kan om te voederen.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door janwitloof en laatst gewijzigd door de Bon (09 Jun 2021 22:32)

    👍
    349

    #7219

    bakje
    (zn. dim.)

    een klein, meestal rechthoekig, apparaatje: bv. een kaartlezer, een afstandsbediening, …

    zie ook bakske, kaske

    Staatssecretaris voor de Modernisering van de Openbare Diensten Hendrik Bogaert demonstreerde uitvoerig de nieuwste kaartlezer die voor zowel uw identiteitskaart als uw bankkaart kan dienen: je stopt uw kaart eenvoudigweg in het bakje dat draadloos met uw pc, laptop, gsm of tablet in verbinding staat.

    Bij de Jean liggen er 5 bakskes op zijn salontafel: een voor de digicorder, een voor de tv, een voor de stereo-installatie, een voor de blaffeturen automatisch naar beneden te doen en een voor Gerda naar zijn pijpen te laten dansen :)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door dsa (10 Jul 2021 17:42)

    👍
    349

    #7220

    vijven

    in tijdsaanduiding: verwijzing naar 5 uur

    zie ook achter, tien ~ drie, enen, tweeën, drieën, vieren, zessen, zevenen, achten, negenen, tienen, elven, twaalven

    Het is drie voor de vijfen.
    Het is twintig na de vijfen.
    Laat ons afspreken tegen de vijfen aan den inkom.
    Hij kwam rond de vijfen aan.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door China (12 May 2025 19:08)

    👍
    349

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.