Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
iets op een zeer langzame wijze uitvoeren, dralen, treuzelen
Ook in Limburg: taffelen
en Hageland: tjaffelen
zie ook: getaffel, semmelen
Niet teveel taffelen. Er is nog werk genoeg.
laboratorium
vnw: lab, laboratorium
in Nederland: lab
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
< Frans: labo(ratoire)
zie ook chemielabo, fysicalabo, natuurkundelabo, scheikundelabo, taallabo
Het hele labo was ontploft.
“In welk labo zal het bloed worden onderzocht? standaardtaal in België” (taaladvies.net)
does, koppigaard, sufferd
zie ook doezen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: sufkop, stijfkop (Cornelissen-Vervliet 1899)
Walter Duts is een echte doeskop.
Die man van mijn vriendin is een dikke does en nen dweize (dweis) doeskop tegelijk.
Een steekwagentje: een transportmiddel met een horizontaal vlak, 2 wielen en 2 handvatten dat gemaakt is om vb. bierbakken of dozen te transporteren.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: duivel: Rolwagentje. In Zuid-Nederland (V. Houcke en Sleypen, Mets. (1897); Cornelissen-Vervliet 1899).
zie ook pierewiet, pirrewitje
De brouwer kan dankzij zijn duvelke verschillende bakken bier in 1 keer verzetten.
> andere betekenis van duvelke
met de ogen knipperen, reageren
Van Dale 2020 online: BE
uitdrukking: zonder (te) verpinken: zonder blikken of blozen
Durft gij zonder verpinken, zeggen da ge nog nooit iet gepikt hebt?
onzin, flauwe kul
zie ook flauwe zever, zever verkopen, truut in pakskes
Och jong, da’s allemaal zever in pakskes wat gij daar vertelt!
Toen Trump in 2018 de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un ontmoette, schoof minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo hem een briefje over Trump door: “he’s so full of shit”, vrij vertaald, “hij verkoopt zever in pakjes.” (vrt.be)
je kunt de boom in, foert, schijt omhoog
- Mieke zei: Treesje, wil je dit even voor me doen?
- Treesje: zjatten en talloren! Doe-g-et zelf!
bijna
< (Mnl.) bi + cant (+ s)
Leiestreek biekan
Antw. bekan
Antw. Kempen. bekant
bijkanst
Van Dale 2018: bijkans
bijwoord van kwantiteit
1432–1468, van Middelnederlands bi (bij) + cant (kant) + ?s
zo goed als
= bijna, vrijwel
We zijn er bijkans.
Hij weegt bijkans 150 kilo.
uitdrukking: Bijkans doet altijd mee in de koers, maar heeft nog nooit gewonnen.
naakt
ik slaap in mijn bloten
fatsoenlijk
Van Dale 2016 online: BE
In het Brugse Begijnhof behoort ge u deftig te gedragen.
> zie ook andere betekenissen van deftig
stookolie, brandstof, diesel
vnw: stookolie, dieselolie
-verwarming met mazout: oliestook(inrichting)
-een auto op mazout: een auto die op dieselbrandstof rijdt
uitspr.: mazoet (zie voorbeelden)
< Frans mazout < Russisch mazut (petroleumrest) < Arabisch: makhzulat (afval)
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij mazoet:
Petroleumresidu dat gebruikt wordt als brandstof; stookolie. In Vlaams-België.
- Spoedig bleek deze afval, een strooperige, zwartbruine olie, `mazout’, een voortreffelijk stookmiddel te zijn, (Gerretson, `Koninklijke’ 1932).
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
zie ook rode mazout; mazouttank; mazoutvuur
Ze komen onze tank met mazoet vullen, nog net op tijd voor de winter begint.
Bloemlezing De Standaard:
Steeds meer bestuurders tanken mazout – De Standaard
De mazout is in vier jaar niet meer zo goedkoop geweest als vandaag.(standaard.be)
Een gecoördineerde actie op verschillende plaatsen in Limburg en Luik heeft een miljoenenfraude met rode mazout blootgelegd. (standaard.be)
Honderden liter mazout via riool in dode Leiearm – De Standaard
enz.
Mazoutkorting van 200 euro en korting van 10 euro op volle autotank: federale regering heeft energieakkoord beet (demorgen.be)
We hebben een huis op het oog om aan te kopen maar er staat nog een CV op mazoet in. (forum.belgiumdigital.com)
aankomststreep, aankomstlijn, finish, eindmeet
vnw: in België meestal voor: eindstreep, finish
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
Van Dale: meet (de meten)
(sport) merk, streep vanwaar men werpen enz. of tot waar men lopen moet
Onze favoriete renner ging als eerste over de meet.
> andere betekenis van meet
goed zo!
< Frans: ‘à la bonne heure’
Alabonheur! Gij hebt mijn haar goed geknipt.
-nachtjapon, slaapkleed
-kledingstuk om in te slapen, een soort hemd met lange mouwen en dicht tot aan de hals. Bij de mannen was het vooraan korter met opzij een split
Afbeelding zie hier
oorspr. betekenis: ambtelijk gewaad zoals toga, meestal voor mannen
ook: Regio Gent Noord (Evergem, Lovendegem…)
ook in prov. West-Vlaanderen
ook in het Waasland
ook tabberd
Instituut voor de Nederlandse taal: In West- en Oost-Vlaanderen is tabberd het gewone dialectwoord voor een nachtjapon.
Van Dale 2013 online: gewestelijk
Na het douchen trek ik meestal mijn tabbaard aan.
Ik heb mijn vader nooit in pyjama gezien, ook in de zomer droeg hij zijn flanellen tabbaard.
Het slapengaan … En dan, rap de dekens over de kop, en de voeten gehuld in de tabbaard, staken we onze kleine teentjes uit tot tegen de aangenaam warme steen.(de-cooman.be)
1. uitstekende deksteen van de gevel
2. (bij pannendak) bekleding van dakgoot
3. (bij plat dak) in schrijnwerk uitgevoerde, overstekende gevelbescherming, van boven bekleed met zink, onderaan en opstaand bekleed met houten planken
vnw: kroonlijst
ook: kornis
< Frans corniche
Antwerpen: corniche
Kempen: kornis
Maasland en Hageland: kernis
West-Vlaanderen: kornisse
uitdr.: op reis gaan naar Saint-Corniche: thuis blijven in de vakantie.
Varianten en synoniemen bij vakantie, op ~ gaan naar Saint-Kernis
De corniche moet eens geschilderd worden.
vrouwelijke eerstejaarsstudenten
zie ook por(re)
vnw: (veroud.) meisjesstudent
Er zijn dit jaar weer veel sexy porren op d’unief.
iets of iemand verkeerdelijk houden voor
vnw: iemand nemen voor: iemand aanzien, houden voor
< Frans prendre pour
Ik nam hem voor een flik, zoals hij daar wijdbeens ons stond op te wachten.
Ik uwen rommel opkuisen? Waarvoor neemt ge mij? Ik ben niet zot, zenne.
nu komt de aap uit de mouw
vergelijk kat, de ~ komt op de koord
Na een hele dag poeslief tegen mij geweest te zijn, kwam de kat op de koord: allemaal fijn trucjes om met een slecht rapport af te komen!
kapot maken
Die jonge gasten zijn op het veld de tarwe aan ’t verschangeliseren.
invloed hebben op de beslissing of op de situatie. Meestal “niets” in de pap te brokken hebben.
vnw: hij heeft (niet) veel in de pap te brokken: hij heeft (niet) veel invloed, hij heeft (niet) veel in de melk te brokken/brokkelen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
NL: (niet) veel in de melk te brokken hebben
syn.: (niet) veel in de melk te brokkelen hebben
Vroeger hadden kinderen weinig in de pap te brokken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
