Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
papiersnippers
ww.: snutteren
zie ook: snipsel
Onze Wout van 1.5 jaar vindt dat plezant om met snutters te spelen.
pas geleden (meestal binnen het tijdsbestek van dezelfde dag), zojuist Maasland: doasjus
Nederland: zo-even
in Antwerpen: daarstrak
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Strak: Zooeven.
Vaak (vooral thans) in de verbinding: daar strak.
Hij héet daar strak hier geweest. Cornelissen-Vervliet (1899)
ongemarkeerd in Van Dale
maar in lijstje Vlaamse woorden die Nederlanders niet gebruiken (zie reactie)
google2014: .BE (>311.000) ; .NL (123.000)
Daarstraks lag dat hier nog en nu is het weg.
Daarstraks zegt ge dat ge om 1 uur thuis waart en nu is het ineens 3u. Wat is ’t nu?
plaats in de kerk (soms balkon) waar het koor staat
< oksaal: bij Kiliaan (1599): oksael, hooghsael
etymologie oksaal: zie reacties
Van Dale 1995: gew.
De planken vloer van ’t hoogzaal kraakte en piepte terwijl het vrouwenkoor ingetogen stond te zingen.
luidruchtig afknabbelen
regio Herenthout, Herentals, Vorselaar
Ik hoor ze de appel afknijzen tot aan de knos (klokhuis appel).
tandprothese, vals gebit
zie eetplatse, salle à manger, eetplaats
Mijn eetkamer was in twee stukken gebroken. Repareren duurde gelukkig niet lang.
zie kwalijk
Ich bèn koellek. (ik voel mij niet lekker)
(iemand stuurde mij onlangs dit “kattebelletje”)
“Beste Meester, ge moet het onze zoon niet koelek pakken dat hij te laat op school was. Hij was deze morgen in eens koelek geworden.”
een paaltje op de Antwerpse Meir, destijds door burgemeester Bob Cools geplaatst om de auto’s weg te houden.
Het uittreksel van een interview in het voorbeeld spreekt over ‘alle dictionaires’, dus het VW kan niet ontbreken.
interview met Bob Cools in De Standaard:
Over veiligheid gesproken, nogal wat wandelaars struikelden over uw bobkes?
(lacht) ‘Mijn naam belandde zo in alle dictionaires. Het was een constructief element om te vermijden dat alle auto’s en leveranciers te dicht bij de winkels kwamen. Zo zijn die blokken daar gekomen. Ondertussen worden ze nu gebruikt als zitbanken of ze zijn verdwenen. Die valpartijen en processen behoren tot het verleden.’
tralie, ijzerwerk van een afsluiting
uitspraak van tralie in Antwerpen: trolle v. -s
“Hij zit in den bak, achter de trolles.”
We moeten nog een nieuwe trulle zetten, anders lopen ons kiekens weer weg.
klokhuis (van appel bv)
zie ook: knôës
in Herenthout
Hoor hem die knos afknijzen (luidruchtig knabbelen).
uitspraakvariant van sprookje
term gebruikt in Berlaar
Sneeuwwitje en de zeven dwergen is een spraukske.
halfzegat ineen hangen
Hoe gaat het met u, vroeg ik aan haar en ze wist mij te vertellen dat ze nog maar met haken en sloten aan elkaar hing.
de voetbalsport, het voetballen
SN/NL: het voetbal
→ in het Vlaams is er geen geslachtelijk onderscheid tussen de bal en de sport
→ dit geldt ook voor de andere balsporten: de volleybal, den basket(bal), de korfbal, den tennis, …
→ zie ook Vlaamse geslachten
Zondag gaan we naar de voetbal.
ruggengraat, (ook) rug; (bij uitbreiding) lichaam, lijf
ook: ruggestrank
‘t Kènd ès op z’ne strank gevalle (het kind is op zijn rug gevallen)
Wiëste waaj daste kons zien of ne knijn e mênneke ès? De hots ‘m op z’ne strank ên atter zèk “amai m’n kloête”, dan ès ‘t e mênneke! (Weet ge hoe ge kunt zien of ne konijn e manneke is? Ge slaat ’m op zijne rug en als hij zegt “amai mijn kloten”, dan is het een manneke)
Ich hoo dich op z’ne strank aste dich nie voertmoks haaj! (ik geef je een pak rammel als je niet opkrast)
een gunstige ligging hebbende
We kunnen wel zeggen dat we in een welgelegen huis wonen; vlakbij het centrum maar toch ook nog tussen het groen.
op sletsen rondlopen, met slepende voeten slufferen
zie ook sleffen, slefferen; verzamellemma kledij
Hij sletste achter zijn vrouw aan, omdat het wreed tegen zijn goesting was dat hij mee moest.
slobberen, loshangen
Zijn hemd hangt te sloeberen, zijn hemd sloebert uit z’n broek.
stomdronken, flink bezat
zie synoniemen bij pottoe
René kon niet meer op de benen staan, zo smoorlam dronken dat die was.
onooglijke, doodlopende straat; steegje
In wat voor een gatske zijn we hier nu terechtgekomen?
1. dik, stevig, stug; wordt gezegd van een baard (algemeen)
2. sterk, kras (algemeen)
3. zwaargebouwd, fors, krachtig (niet algemeen)
4. knap, verstandig (informeel)
vnw:
•fors, zwaargebouwd: een straffe kerel
•knap, goed, bekwaam, ervaren: straf in iets zijn
•erg, kras, sterk
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
2: DS2015 sterk, nauwelijks aanvaardbaar: standaardtaal
1. Mijn schoonbroer heeft een straffe baard. Hij moet zijn eigen (eigen, zijn ~) 2x per dag scheren.
2. Straffe koffie is het best om rap wakker van te worden. (K. Norel)
3. Jerommeke en John Massis zaliger, zijn straffe kerels.
In ‘De nieuwe Antwerpenaar’ (gazetteke) schrijft men dat brandweerman Dries een straffe vent is want hij fietst elke dag 224 kilometer, door weer en wind.
4. Onze Kevin is altijd straf in wiskunde geweest.
> andere betekenis van straf
iets heel beu zijn, kotsbeu,
uitdr.: ik ben het niet moe, maar kotsmoe
Provincie Antwerpen: kotsmuug
zie ook: pap, beu als kou ~
Ik ben dat gezever van die politiek kotsmoe, maar dan ook echt kotsmuug hé!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
