Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
bult, buil
ook in Antwerpen
Kempen: toot
Ik ben tegen de deur gelopen en nu heb ik een teut op mijn voorhoofd.
> andere betekenissen van teut
toch; gewoon(weg); immers
vgl. Zuid-Duits, Oostenrijks “halt” = nu eenmaal
Het ès nie erg daste iet laoter bès, de noên ès èèl nog nie viërig. (Het geeft niet dat ge wat later zijt, het middageten is sowieso nog niet gereed.)
Och trèk ’t dich ni aon, wo gebiërd ès, ès gebiërd. De kos èèl niks tron doên. (Och, trek het u niet aan, wat gebeurd is, is gebeurd. Ge kondt er nu eenmaal niks aan doen.)
De moes ’t èèl èns probiëre, nie gesjoëte ès altijd mis! (Ge moet het toch eens proberen, niet geschoten is altijd mis.)
maatje, kerel in pejoratieve betekenis (lett. broodje)
vergelijk bruud
Broeike, dat zou u duur te staan kunnen komen, als er een ongeval was van gekomen. (zou ik gezegd hebben tegen een onverlaat die te kort uit de bocht uit een straat afdraaide en uit alle macht moest remmen voor een fietser die hij niet gezien had)
de dupe zijn, de sigaar zijn, “het zeel aanhebben”, het te pakken hebben
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook
spek, het ~ aan zijn been hebben,
vlaggen, het ~ hebben,
rekker, het aan zijne ~ hebben,
snare, het aan zijn ~ hebben
zeel, het ~ aanhebben
Ik ben heel gevoelig voor migraine, bij het minste heb ik het zitten.
Lap, we hebben het weer zitten!
Zelfs als de zee kalm is, heb ik het zitten. Ik ben telkens drie uur misselijk.
Miljaarde, ik heb het weer zitten. Ik moet bijbetalen voor de waterafrekening.
jaszak
Der zitte ploechkes in menne frakzak.
vnw: vakantiegeld
‘t congégeld is gestort, ik ga dat op m’n spaarboek zetten.
1) op vluchtige wijze iets volledig behandelen, nakijken…
2) Van Dale 2013 online: kent in deze zin enkel het specifieke ‘(vluchtig) doorzien, inzien, nazien’ vb. wij zullen deze rekeningen even doorgaan
1) Gaat eens door uw haar, dat staat naar alle kanten.
1) Ik zal eens door dat bloemenperkske gaan, er staat al heel wat onkruid tussen.
1) Zo vuil ziet die emmer niet. Gaat er eens met een vod door en dat is klaar.
2) Ik ben eens door die cursus gegaan en moeilijk ziet dat er niet uit.
2) Ga eens door uw kleerkast en al het geen ge niet meer aandoet is voor spullenhulp.
> andere betekenis van doorgaan
uitspraakvariant van hartelijk
aangenaam in de omgang, vriendelijk
kan ook negatief of ironisch gebruikt worden; aan de vlaamse middenkust nooit negatief of neerbuigend
“Kortom, “ertelijk” welgekomen !” (Minirock Gits op Facebook)
Ik moest gisteren naar het ziekenhuis en die mevrouw aan het onthaal, dat was een ertelijke, moet ik zeggen! Toen ik haar een vraag stelde, keek ze mij aan alsof ik een idioot was en bovendien beet ze mij het antwoord toe.
jicht
zie ook: kozijntjes
Hij kon zijn schoenen niet aan doen, hij had last van het beestjen.
Jeans, spijkerbroek.
zie ook jeansjasje
Trekt gewoon ’n ouw jeansbroek aan.
(v.e. betrekking of functie) vacant, open
vnw: er is een betrekking te begeven: er is een betrekking vacant, er is een openstaande betrekking
Kandidaturen voor de te begeven mandaten worden ingewacht bij het partijbestuur.
Binnen de Opleiding Taal- en Letterkunde zijn er twee deeltijdse vacatures (20%) voor wetenschappelijke medewerkers te begeven.
is een corps van puristische verbeteraars van schrijf- en taalfouten. De overtreding die de meeste en de zwaarste bekeuringen krijgt is de dt-fout.
Op het forum Welkom heeft de taalpolitie veel schrijvers weggepest. Die mensen durven hun probleempje nu niet meer voorleggen.
flauwvallen
vnw: van zijn sus gaan/draaien: flauwvallen, duizelig worden
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook verzamellemma geneeskunde
Als hij bloed ziet, draait hij van zijne sus.
- teleurgesteld of boos zijn
vgl. in het Antwerpse: gat, zijn bloot ~ laten zien: als iets meerdere malen tegenslaat is dat “om uw bloot gat te laten zien (tonen)”
- “in zijn bloot gat staan”, vgl. “in zijn hemd staan”
iets belachelijks of ondoordacht doen
Marie had reeds overal verteld dat ze de lotto gewonnen had toen ze ontdekte dat ze één cijfer verkeerd had ingevuld – ze voelde zich nu in haar bloot gat staan.
kerel, vent, man die zich vreemd gedraagt of handelt of met een raar uiterlijk
In de Denderstreek wordt dit gebruikt voor een man in, lichtjes, negatieve betekenis.
ook in de Kempen
een rare apostel, een trage apostel.
gewoonte, gebruik
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
In België is geplogenheid een gangbaar woord voor ‘gebruik, gewoonte’. Het is mogelijk een vertaling van het Duitse Gepflogenheit ‘gewoonte’. Maar het zou ook in het Nederlands gevormd kunnen zijn op basis van geplogen, het vroegere voltooid deelwoord van plegen ‘gewoon zijn (te)’. Het Duitse Gepflogenheit is op dezelfde wijze ontstaan.
vormvariant: geplogendheid, geplogentheid
De verdediging onderstreepte dat de jongeman licht autistisch was. ‘Waardoor hij moeilijk de betekenis van de sociale GEPLOGENHEDEN snapt’, stelde de raadsman. (Bron: Woordpost van donderdag 27 januari 2011 van Onze Taal)
Met het aantreden van een (centrum)rechtse federale regering lijkt die geplogendheid verleden tijd. (bruzz.be)
Het ISS zal dan weer door zes mensen bewoond zijn, een geplogendheid die vorig jaar met de aankomst van Frank De Winne in zwang kwam. (hln.be)
Het is ondertussen wel echt een geplogenheid om een daguitstap aan onze leden aan te bieden, die ontspannend en tevens ook leerrijk mag zijn. (vtzzonhoven.be)
Afgeleid van “Geocaching”
spel waarbij men met behulp van gps zijn weg moet zoeken in het veld, bv. op zoek naar een zogenaamde schat
Aan Geocaching doen
pissebed
Latijnse naam: Oniscus asellus
ook in de Kempen
zie synoniemen in andere regio’s bij wild varken
Neem die steen maar niet weg, het krioelt eronder van de kelderzeugen.
Zachtjes aan zijn … van dit diertje nu al de namen voor den dag gekomen: kelderzeug, varkentje, molenvarken, krub of krob; en bij Kiliaan … bovendien nog … tichelbeeste, steenworm, eselworm, Laurillard, in Nav. 1880. (Woordenboek der Nederlandsche Taal)
in verwachting zijn
Het is duidelijk te zien, er hangt een ballon boven Muizen.
De inwoners van Aalst zijn Anzjoens.
De inwoners van Aalst zijn ajuinen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.