Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #5301

    vieren
    (www., vierde, gevierd)

    (onoverg.) feesten

    gwnt: (abs.) (Zuidn.) feestdag houden : de gilde viert

    De gilde viert, de gilde juicht.

    > andere betekenis van vieren

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Aug 2025 08:42)

    👍
    368

    #5302

    verdiep, het schoon ~
    (uitdr.)

    Het bovenste verdiep, vnl. in de hiërarchie. Het is een plaats met veel luxe, pracht en praal.
    Het kan het verdiep van de Gouverneur zijn, het verdiep waar de directieleden van bedrijven vertoeven, een prachtige zaal in een stadhuis,…

    zie ook: schoon, het ~ verdiep

    Begin jaren ’80, heb ik als secretaresse gewerkt op het Schoon Verdiep van een openbare dienst.

    Bart de Wever wil met zijn partij de dominante partij worden op het Schoon Verdiep.

    Op het Schoon Verdiep gaat het er soms toch niet zo proper aan toe.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (05 Aug 2021 15:35)

    👍
    368

    #5303

    beeweg
    (de ~ (m.), ~en)

    bedevaart, letterlijk “bedeweg”; recentere spelling: b-weg
    ook wel ommegang

    Klik op de afbeelding
    Frans Van Leemputten - Candle process in Scherpenheuvel (middle)
    Centrale paneel van de tryptiek De kaarskensprocessie te Scherpenheuvel (1903-1905) door Frans Van Leemputten. De bedevaarders trekken rond de kerk.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): In de zuidelijke gewesten de gewone term voor wat anders bedevaart heet.
    “Noveen En beeweg baatten niet”, De Cort, Lied. (1868).

    Afleidingen
    beewegen

    vnw: (veroud.) bedevaart

    Ik ben al verschillende keren op beeweg geweest naar Scherpenheuvel.

    Donderdag 9 augustus organiseren wij een bedevaart naar Melsele. We verzamelen om 12u45 in de inkomhal. Rond 14u00 voorzien we een gezamenlijke B-weg en krijgt iedereen de kans om een kaars te branden in de kapel. (www.zorgnetwerktrento.be)

    De Nieuwe beeweg werd aangelegd in 1968. Pastoor Sabot was hiervoor de drijvende kracht. (ontdekhetwaasland.be)

    Ze namen Victoor zijn gezegden kwalijk maar vergaven ‘t hem omdat ze onder Victoors knoet lagen: om ‘t wieden van hun hof, ‘t maken van kwee van de kweeperen die niemand en wilde, om wijn af te trekken tegen een schenteventersprijsje, om een beeweg te doen verre van de parochie, en om duizend andere kleine diensten.(dekroniekenvandewesthoek.be)

    Langs de straten van de oude dorpskern loopt een beeweg, ontstaan tussen 1870 en 1880, met zeven in steen opgetrokken kapellen. (klein-sinaai.be)

    Toen ons-lieve-vrouwke heuren beeweg deed – Ernest Claes

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door janwitloof en laatst gewijzigd door de Bon (04 Jun 2025 13:11)

    👍
    368

    #5304

    briket
    (de ~ (m.), -s)

    aansteker, allumeur
    standaardspelling briquet

    uitspraak: briekè

    BIC lighter 2008-12-31

    Rokers laten altijd ergens hunnen briket liggen en dan moeten ze bij iemand anders eentje lenen of een stekske(lucifer) vragen.

    “… passeert dan aan ons tafel, met zo’n tik met z’n hand, recht voor m’n neus, dat hij nog een leeg bekertje meegraait, komt dan bij mijn man zijn briket vragen, omdat hij er ook eens eentje gaat roken.” (uit een blog)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door jiet en laatst gewijzigd door de Bon (30 Jun 2025 18:05)

    👍
    368

    #5305

    aanzetten
    (ww. zette aan, aangezet)

    vertrekken

    zie ook gaan zien; kijken, gaan ~

    We zetten aan om 9u ’s morgens en dan zijn we tegen de middag op de bestemming.

    Het is tijd om aan te zetten.

    De Ros Beiaardommegang is op dit moment bezig in Dendermonde.(…)Het paard had moeten aanzetten rond 15.30 uur, maar is pas een klein uur later kunnen vertrekken. (vrt.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (29 May 2022 16:38)

    👍
    368

    #5306

    kiesak
    (de ~ (m.), -ken)

    vuilerik, viespeuk, viezerik

    kieszak

    Kuis je kamer, kiesak! Laat die onderbroeken niet rondslingeren!
    Ruim je kamer eens op viezerik.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Erwin en laatst gewijzigd door Grytolle (21 Jul 2021 03:12)

    👍
    368

    #5307

    Vlaanders, de ~
    (aardr. naam)

    Het gebruik van het bepaald lidwoord ‘de’ voor een eigennaam is kenmerkend voor Antwerpen, Vlaams-Brabant, …

    zie Limburg, de ~, Walen, de ~, Congo, de ~

    Woordenboek der Nederlandsche Taal bij Vlaanderen: (Zuid-Nederland) In het meervoud de Vlaanders

    - Ook voor persoonsnamen in Antw., Vlaams-Brabant, … zie: de

    We gaan op monumententocht met den Erik en zijn lief in de Vlaanders.

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door de Bon (07 Aug 2021 21:16)

    👍
    368

    #5308

    teef
    (de ~ (v.), -ven)

    meestal gebruikt tesamen met farm als in ‘farm teef’ (=zeer informeel)

    Dat is een farm teef, een ferme vrouw, wel gevormd en struis van gestalte.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aroonacker en laatst gewijzigd door de Bon (31 Jul 2021 15:44)

    👍
    368

    #5309

    kinneke kopen
    (uitdr.)

    een kind krijgen
    ook schertsend: vrijen

    zie ook kopen, een kindje ~

    Eerst gaan we trouwen, een huizeke zoeken en dan kinnekes kopen!

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Diederik en laatst gewijzigd door de Bon (27 Jul 2021 06:52)

    👍
    368

    #5310

    boomgaardhesp
    (zn. v. )

    confituur, stroop

    Stil je honger met een boterham met bogaardhesp!

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gerd Vanderostyne en laatst gewijzigd door Marcus (13 Jul 2021 13:31)

    👍
    368

    #5311

    zeel, aan hetzelfde ~ trekken
    (uitdrukking)

    Dezelfde doeleinden nastreven, eendrachtig samenwerken, (koord, aan één ~ trekken)
    Ook: ‘aan één zeel trekken’.
    NL: één lijn trekken

    vnw: aan één/hetzelfde zeel trekken: het met elkaar eens zijn, één lijn trekken

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal: Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 6

    Het substantief zeel in de zin van touw is verwant met het Duits ‘Seil’, maar lijkt in het noorden in onbruik te zijn geraakt. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal beschouwt deze in Vlaanderen courante uitdrukking dan ook als verouderd in Nederland.

    zie ook zeel

    Allez, zo komen we er niet; we moeten een plan met onze doelen opstellen, en dan zien dat we aan hetzelfde zeel trekken.

    Mannen als bondgenoten zien, is ook een optie. We moeten allemaal aan hetzelfde zeel trekken om iets te veranderen. (vrt.be)

    Men kan armoede lokaal maar bestrijden als alle overheden aan het zelfde zeel trekken (demorgen.be)

    Daarmee komt er een barst in het front van Suez en de gemeenten, die totnogtoe als aandeelhouders van Electrabel steeds aan hetzelfde zeel getrokken hebben. (standaard.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Rodomontade en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Oct 2025 08:25)

    👍
    368

    #5312

    elibut
    (de ~ (v.))

    heilbot

    ook ellebut

    Een stutte met een paar schellekes gerookte elibut er tussen smaakt zeer lekker

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door de Bon (20 Jul 2021 10:13)

    👍
    368

    #5313

    gelijk welke
    (uitdr.)

    welke, om het even welke, eender welke

    zie ook gelijk wie, gelijk wat

    VRTtaal.net: Gelijk welke en gelijk wie behoren volgens de ANS en de Grote Van Dale niet tot de standaardtaal

    Voor mij is ’t gelijk welke vlaai ge meebrengt, ik mag ze allemaal even gere.

    Gelijk welke beslissing er genomen werd, het zou weer op de kap van het personeel zijn.

    Het strooien van zand of gelijk welk ander product om sneeuw of ijs te laten smelten op de treden van buitentrappen, op voetpaden of op de openbare weg, ontheft de personen die daartoe overgaan niet van hun verplichting om de voetpaden te onderhouden.
    Het is verboden ieder voorwerp of plaats van de openbare ruimte te bevuilen of te beschadigen op gelijk welke manier. Behoudens voorafgaande machtiging van het College van Burgemeester en Schepenen is het verboden gelijk welke tekens of opschriften met gelijk welk product, op de openbare weg, aan te brengen." (uit politiereglement Jette)

    8 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door jiet en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 May 2022 20:15)

    👍
    368

    #5314

    simpelaar
    (de ~ (m.), ~s)

    onnozelaar

    Van Dale online: niet algemeen, idioot

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Simpelaar: onnoozele, in Zuid-Nederland.

    Urbanus is toch ne simpelaar!

    ”Meende hij met een simpelaar te doen te hebben dat hij hem met een andere wilde paaien?” (Stijn Streuvels, Minnehandel (1903).

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door quincunx74 en laatst gewijzigd door de Bon (09 Jul 2021 01:20)

    👍
    368

    #5315

    Bokkeriejers
    (eigennaam)

    Bokkenrijders: naam voor roversbendes in 18e eeuws Limburg. De eerste vermelding van de term Bokkenrijders (oude spelling “Bockereyders”) komt uit het boekwerk: Oorzaeke, bewys en ondekkinge van een goddelooze, bezwoorne bende nagtdieven en knevelaers binnen de Landen van Overmaeze en aenpalende landstreeken. (ongedeeld Limburg in de 18e eeuw) (bron: Wikipedia)

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    Naam eener bende roovers, die in het laatst der 19de eeuw de schrik van Zuid-Limburg waren; aldus genoemd, omdat zij naar het volksgeloof des nachts op bokken door de lucht vlogen. Zie jongeneel, rutten 1890) en lamb. hurrelbrinck, Limb. Nov. 226 vlgg.

    vgl sparrijder

    Es kèndj loesterde veer gaer noa verhoale euver de Bokkeriejers.
    Als kind luisterden we graag naar verhalen over de Bokkenrijders.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (13 Jul 2021 02:51)

    👍
    368

    #5316

    bestuurder
    (zn. m. ~s)

    directeur

    verouderd: den bestuurder van ’t school

    Den bestuurder kwam in de klas en iedereen moest fiks naast zijn bank staan.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (05 Aug 2021 09:49)

    👍
    368

    #5317

    beplekken
    (ww., beplekt)

    bevlekken, bevlekt

    Gooi die jurk maar in de was, ze is helemaal beplekt.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door jiet en laatst gewijzigd door fansy (08 Aug 2021 14:50)

    👍
    368

    #5318

    gamin
    (de ~ (m.), ~s)

    1. kerel, jongen
    2. kind

    zie ook: gaminneke

    Alle gamins verzamelen aan de botsauto’s.
    Zij hebben drie gamins, twee jongens en een meisje.

    De gemengde gevoelens van de Brusselse gamins: “Wij kunnen ons hier niet veilig voelen” (demorgen.be)

    Bij de rellen in Brussel gaat het niet enkel om Brusselse ‘gamins’. Ongeveer een derde van de relschoppers komt uit Vlaanderen. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fleiboad en laatst gewijzigd door de Bon (24 Dec 2024 15:32)

    👍
    368

    #5319

    waaier
    (ne ~ (m.), -s)

    bovenlicht, glazen paneel boven een deur (voordeur en binnendeur) of raam om meer daglicht in huis te hebben

    vnw: bovenlicht van een deur

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: (Vlaams-België en Brabant) Veelal halfcirkelvormig raam, inz. boven een deur of raam, dat dient om licht en/of lucht door te laten.

    West-Vlaanderen: ipperlucht

    Bij de grote kuis (lenteschoonmaak) had de kuisvrouw de waaier boven de achterdeur over het hoofd gezien.

    De gemarmerde tegeltjes met landelijke taferelen (denk aan: schapen in de sneeuw, varkens in een weide…) tegen de muur, de glazen tegels tegen het plafond, het glas-in-loodpaneel in de waaier boven de deur: het interieur ademt de sfeer van de jaren twintig van de vorige eeuw. (hln.be)

    De voorgevel heeft een deuromlijsting in arduin (spiegelboogomlijsting) in Louis XV-stijl en een glazen waaier boven de voordeur. (toerismeaffligem.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Sep 2025 06:25)

    👍
    368

    #5320

    uitschieën
    (ww. schiede uit (schee uit), uitgeschieën (uitgescheeën))

    stopzetten, ophouden in heel ruime betekenissen

    Maasland: oetsjieje
    zie ook uitscheiding

    Hij is uitgeschieën met zijn restaurant, hij was binnen.

    De Jean gaat uitschieën met zijn vervolmakingscursus boetseren met koeienmest. Hij heeft genen tijd meer, zegt em.

    Schieët toch eens uit met dat lawaai, ik kan ’t nieuws niet verstaan. (Schei toch eens uit is SN.)

    Het is eindelijk uitgeschieën met regenen. ’t Wier tijd.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (31 Jul 2021 15:38)

    👍
    368

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.