Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
meestal gebruikt tesamen met farm als in ‘farm teef’ (=zeer informeel)
Dat is een farm teef, een ferme vrouw, wel gevormd en struis van gestalte.
kibbelen
zie stechelen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij stechelen
Twisten, krakeelen. In Vlaanderen (Schuermans (1865-1870)), Limburg (Onze Volkst.), de Neder-Betuwe). In de Meierij kent men nog de oorspr. bet. van: onder het spelen twisten (Nav.)
Jijli zijt altijd samen aan ’t stechelen, Schuermans (1865-1870).
demorgen.be: Het internationaal gênante gesteggel met dat binnenlandse klimaatakkoord is één zaak.
een kind krijgen
ook schertsend: vrijen
zie ook kopen, een kindje ~
Eerst gaan we trouwen, een huizeke zoeken en dan kinnekes kopen!
- plank of lat van een hekwerk, stuk omheining, schutting
- ook onrusthekkens (ziekenhuis bed) = metalen of houten zijsponden aan het bed, die je omhoog kan trekken
uitspraak het Z van W-Vl: ‘skette’
afleiding: schettewerk = hekwerk
Ook in de Kempen
Tuin met schetten zie hier
- De sketten moeten altijd omhoog in kamer 2.
- Hij was curieus en zat door de schetten in de hof van de gebuurs te gluren.
vorm van openbaar vervoer op (bv. telefonische) aanvraag en reservatie bij de vervoersmaatschappij De Lijn, in dunbevolkte gebieden zonder regelmatig bustransport
opm: staat tegenwoordig ongemarkeerd in Van Dale en is ook in .NL in gebruik, maar waarschijnlijk is het begrip toch van Vlaamse komaf.
Zie ook: nl.wiktionary.org/wiki/belbus:
In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd “belbus” herkend door:
89 % van de Nederlanders;
99 % van de Vlamingen.2
Klik op de afbeelding
zie ook verzamellemma wegcode
Een belbus is een goed initiatief voor mensen die geen persoonlijk vervoer hebben en die te ver van het plaatselijk openbaar vervoer wonen.
Wie in Scherpenheuvel-Zichem met het openbaar vervoer van de ene naar de andere deelgemeente wil gaan, kan dat op dit moment enkel met de belbus (vrt.be)
(onoverg.) feesten
gwnt: (abs.) (Zuidn.) feestdag houden : de gilde viert
De gilde viert, de gilde juicht.
> andere betekenis van vieren
Bokkenrijders: naam voor roversbendes in 18e eeuws Limburg. De eerste vermelding van de term Bokkenrijders (oude spelling “Bockereyders”) komt uit het boekwerk: Oorzaeke, bewys en ondekkinge van een goddelooze, bezwoorne bende nagtdieven en knevelaers binnen de Landen van Overmaeze en aenpalende landstreeken. (ongedeeld Limburg in de 18e eeuw) (bron: Wikipedia)
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Naam eener bende roovers, die in het laatst der 19de eeuw de schrik van Zuid-Limburg waren; aldus genoemd, omdat zij naar het volksgeloof des nachts op bokken door de lucht vlogen. Zie jongeneel, rutten 1890) en lamb. hurrelbrinck, Limb. Nov. 226 vlgg.
vgl sparrijder
Es kèndj loesterde veer gaer noa verhoale euver de Bokkeriejers.
Als kind luisterden we graag naar verhalen over de Bokkenrijders.
part, deel
spreek uit: paut
zie ook paart
We gaan dat hier eerlijk verdelen: ieder zen paot.
vnw: zich opdringen: gewenst zijn, dringend nodig zijn: een oplossing dringt zich op
Typisch Vlaams: dringend nodig zijn: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2
Van Dale 1995: (in Belg.): dringend gewenst, uitermate nodig zijn
Soms kan iemand zich dermate in het authentieke Vlaamse karakter van een lemma vergissen dat het overschrijven van het lemma zijn eigen opdringt.
Voorlopig komen beide pechverhelpers daarin tussen, maar een structurele oplossing dringt zich op. (hln.be)
Van Dale online: niet algemeen, idioot
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Simpelaar: onnoozele, in Zuid-Nederland.
Urbanus is toch ne simpelaar!
”Meende hij met een simpelaar te doen te hebben dat hij hem met een andere wilde paaien?” (Stijn Streuvels, Minnehandel (1903).
belasting op interesten of op dividenden van aandelen
vnw: (bnl.) roerende voorheffing: belasting op kapitaalinkomsten
zie ook onroerende voorheffing
De roerende voorheffing op de interest van kasbons bedraagt 15%.
heilbot
ook ellebut
Een stutte met een paar schellekes gerookte elibut er tussen smaakt zeer lekker
weg met drie rijstroken naast elkaar; (ook) zgn. dodenweg, waarvan het middenvak als inhaalstrook dienst doet
ook drievaksweg
zie ook wegcode
Hoogstade krijgt een omleidingsweg en tot net voor Veurne wordt de weg een drievaksbaan met ventwegen.
Maar goed dat ze die drievaksbanen hebben afgeschaft, dat waren echte dodenwegen!
bovenlicht, glazen paneel boven een deur (voordeur en binnendeur) of raam om meer daglicht in huis te hebben
vnw: bovenlicht van een deur
Woordenboek der Nederlandsche Taal: (Vlaams-België en Brabant) Veelal halfcirkelvormig raam, inz. boven een deur of raam, dat dient om licht en/of lucht door te laten.
West-Vlaanderen: ipperlucht
Bij de grote kuis (lenteschoonmaak) had de kuisvrouw de waaier boven de achterdeur over het hoofd gezien.
De gemarmerde tegeltjes met landelijke taferelen (denk aan: schapen in de sneeuw, varkens in een weide…) tegen de muur, de glazen tegels tegen het plafond, het glas-in-loodpaneel in de waaier boven de deur: het interieur ademt de sfeer van de jaren twintig van de vorige eeuw. (hln.be)
De voorgevel heeft een deuromlijsting in arduin (spiegelboogomlijsting) in Louis XV-stijl en een glazen waaier boven de voordeur. (toerismeaffligem.be)
wafel (zie galette)
vnw: galet: wafel(tje), plat koekje
uitdrukkingen meestal (altijd?) in meervoudsvorm:
tegen uw galetten: niks van
op uw galetten krijgen
“desnoods met mijn galetten ergens tegen vliegen” (Wouter Deprez)
Tegen uw galetten, dat spelleke gaat hier niet door.
soort lange schort gedragen over de kleding als bescherming tegen vuil en stof
zie ook stoffrak
< Frans: cacher: verbergen + poussière: stof
.jpg)
Doe je cache-poussière aan voordat je in de garage gaat rommelen
1) veinzen dat men een beetje ziek is
2) hypochondrie
3) ook zich ziek voelen omdat men een nieuwe ziekte nog niet ontdekt heeft, waardoor vooroordelen ontstaan
Antwerps Idioticon:
SINTE-MEDUNKT, znw., o. — Kluchtwoord voor eene ingebeelde ziekte, door ’t volk hypo, Frans hypocondre geheeten.
Hij heget Sinte-Medunkt.
zie ook: vanbrustum, manzjenieziekte; verzamellemma geneeskunde
Hij zegt dat hij ziek is, maar ik denk dat hij het Sinte-Medunkt heeft.
- van katoen geven, gas geven, een inspanning doen
- uw best doen
- aansporing: komaan voortdoen, doordoen, niet verzwakken
zie ook: petrol geven, beuzze geven, garen geven, zwam geven
Onzetaal.nl: In sommige Vlaamse dialecten wordt sjette geven gebruikt in de betekenis ‘z’n best doen’. Sjette betekent ‘sajet, breiwol’.
Geef maar sjette of geef maar van katoen zodat je op kop blijft en de rit kan winnen.
lange, slanke, smalle man of jongen
Geeft mij maar liever ene met een breed karuur dan zo’n asperge.
zin, trek, lust, smaak
zie ook: goesting, goestendoender
< Oudfrans: goust
“Het is onmogelijk iedereens goeste te doen.” (De Bo)
Ek ze goeste. Elk zijn eigen smaak.
“Ik heb goeste naar/op een wafel.” “Ge zult er u moeten bakken.”(Denderstreek)
“Morgen begint ’t school. Maar hij heeft er precies niet veel goeste in.” (Denderstereek)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
