Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #5041

    moise
    (zn. v. geen meerv.)

    modder, slijk
    zie varianten bij moze

    Na hevige regenval is er overal moise.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nv577401 en laatst gewijzigd door phir (13 May 2025 20:19)

    👍
    371

    #5042

    onderzoeksrechter
    (zn. m., ~s)

    magistraat die een misdrijf onderzoekt: het is de taak van de onderzoeksrechter om zowel bewijzen tegen (à charge), als voor (à décharge) een verdachte te verzamelen.

    vnw

    Van Dale 1995: (Belg.): rechter van instructie

    NL: rechter van instructie

    Van Dale illustreert hier nog eens dat het eigenlijk een Hollands boekske is: Belg. (Vlaamse) woorden worden niet verklaard (nochtans verklarend woordenboek), maar enkel vertaald naar het Hollands. En dat is niet eerlijk… (zei Calimero)

    Hoorde vanmorgen op de radio (9/12/10) dat er stemmen opgaan om de procedures van het gerechterlijk onderzoek te vereenvoudigen. Zo zou de onderzoeksrechter afgeschaft worden. Weer een bedreigd beroep.

    De onderzoeksrechter gaf opdracht tot een huiszoeking bij de verdachte. Maar meer dan een paar vuil onderbroeken vonden ze niet.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 May 2024 07:16)

    👍
    371

    #5043

    trezebees
    (de ~ (v.), ~zen)

    koosnaam voor een meisje; diminutief: treezebeezeke
    ook treesebeze, trezebeesje of treesje

    “Oh, mijn treezebeezeke toch, kom hier, ge moet nie sckreemen (schremen)”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door sasanguie en laatst gewijzigd door de Bon (10 Jul 2021 08:13)

    👍
    371

    #5044

    lekken
    (ww. lekte, heeft gelekt)

    likken, zie ook aflekken
    zn.: lek (m.)

    vnw: likken, oplikken

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: voorkomende bijvorm van Likken, die in N.-Nederl., althans tegenwoordig, alleen in meer of min ongemeenen stijl voorkomt, maar in Z.-Nederl. de gewone vorm is.

    in Antw en delen van de Kempen: lakken

    zie ook aflekken, oplekken

    Ons poes lekt van haar kommeke melk.

    De hond lakt aan zijn gezicht. (Antw.)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Diederik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Aug 2023 06:45)

    👍
    371

    #5045

    opscharen
    (ww. schaarde op/opschaarde, opgeschaard)

    Opdoen, aan de haak slagen (= slaan)
    zie een lief opdoen
    opscharen is de Antwerpse uitspraak van AN “opscharren”
    de klankcombinatie “arren” wordt in het Antwerpse en zeker in de Kempen dikwijls verlengd tot /aarren/ : karen (karren) verwaren (verwarren)

    Van Dale 1995: opscharren
    1.(gewestelijk) door scharren of krabben naar boven of tevoorschijn brengen
    2. opdoen

    vgl. scharen

    Miljaar, waar heeft em die slons opgeschaard?

    Ik denk da’k ergens een angine heb opgeschaard…

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door steven_VI en laatst gewijzigd door de Bon (19 Jul 2021 04:13)

    👍
    371

    #5046

    agauw
    (bijw.)

    algauw, versterking van gauw

    zie ook allegauw, allegaa

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    algauw: versterking van gauw. In het Zuiden.

    Kom, geeft dat agauw hier, ik zal da wel arrangeren.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Diederik en laatst gewijzigd door nthn (01 Aug 2021 07:11)

    👍
    371

    #5047

    gareel
    (het ~, -en)

    halsjuk

    < M. Philippa e.a. (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands:

    Ontleend aan Oudfrans gorel, joherel ‘juk, halster’, of afleiding van Oudfrans gorre ‘lint, band’, of samenhangend met pgm. *garwjan- ‘klaarmaken, uitrusten’.
    Het woord gareel komt tegenwoordig in het Noord-Nederlands alleen nog voor in de uitdrukkingen iemand in het gareel houden ‘iemand aan het werk houden’, in het gareel lopen ‘doen wat gezegd wordt; altijd dezelfde eentonige arbeid verrichten’. In het Belgisch-Nederlands bestaat het verkleinwoord gareeltje in de concrete betekenis ‘tuigje waarin kleinere dieren of kleine kinderen worden vastgemaakt zodat ze niet kunnen ontsnappen of vallen’.

    Het gareel verdeelt de druk op een paard zijn schouders. Hierdoor wordt optimale trekkracht bekomen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door janwitloof en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 05:53)

    👍
    371

    #5048

    geen waar
    (uitdr.)

    zie waar, geen ~ zijn

    vb. aldaar

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door petrik (25 Jul 2021 14:36)

    👍
    371

    #5049

    schauw(t)e
    (de ~ (v.), geen mv.)

    schaduw, lommer

    Oostende en elders ook: schauwte; schouwte

    Als het te warm is blijf je beter in de schauw(t)e.
    Bij te warm weer ben je beter af in de schaduw.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Erwin en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2021 03:13)

    👍
    371

    #5050

    amusatie
    (zn. v., ~s)

    amusement, plezier, hobby

    zie ook: amusatie, de ~

    Ik werk in den hof voor mijn amusatie, niet om er iets mee te verdienen. (Variant gehoord in Vrolijk Vlaanderen op tv)

    ‘In Leive on de stoase es er veil ammesoëse,’ zei hij om iets te zeggen. (deredactie.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (29 Jul 2021 14:01)

    👍
    371

    #5051

    Boerken
    (eigennaam)

    Belgisch speciaal bruin bier van hoge gisting.
    Boerken wordt gebrouwen in Beveren, alsook het zusterbier Boerinneken.

    Klik op de afbeelding
    Boerken

    Zondag ga ik een Boerken drinken op een terras in Sint-Niklaas, in ’t zonneke.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (19 Jul 2021 23:09)

    👍
    371

    #5052

    statie van Schaarbeek
    (uitdr.)

    coitus interruptus

    zie ook Berchem, in ~ afstappen

    Ik gebruik geen voorbehoedmiddelen, ik stap uit in de statie van Schaarbeek.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aroonacker en laatst gewijzigd door Marcus (10 Aug 2021 06:38)

    👍
    371

    #5053

    temorgend

    vanmorgen, deze morgen

    Ook in de Kempen, uitspraak: temorgend
    uitspraak Hageland: temeurgend

    Da’s van temeurgend leeë dat ik gegeten heb.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door jiet en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 07:04)

    👍
    371

    #5054

    vet, er ~ mee zijn
    (uitdrukking)

    vragend bedoeld: wat heb ik er aan? Welk voordeel is er aan?

    vnw: daar ben ik vet mee: daar heb ik niet veel aan

    znwb: M. betr. t. pers.: vet zijn, meestal vet met iets zijn, (ironisch) er niets aan hebben, er niet beter van worden enz.

    Van Dale 2016 online: BE

    anw: daar ben ik vet mee: (vooral) in België

    zie ook: wel, er ~ mee zijn

    LeGrognard feliciteerde me zopas met mijn 1000ste invoer op het Vlaams Woordenboek. Eerst en vooral merci, LeGrognard. Maar ik ben er vet mee, moest ik voor elk lemma een euro krijgen dan was ’t wat anders.

    Zo van uwen tak maken (van zijnen tak maken), ge zijt er vet mee: Uwe klant is gaan lopen en ge hebt niks verkocht.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Aug 2025 07:35)

    👍
    371

    #5055

    ferrefrou
    (de ~ (m.), ~s)

    Het is een kapsel waarbij een deel van het haar op het voorhoofd naar voren wordt gekamd en op wenkbrauwhoogte is geknipt. Soorten:
    - schuine ferrefrou, links of rechts geknipt
    - rechte ferrefrou

    vgl.: froe, froufrou

    Pony
    Lady Gaga met een ferrefrou kapsel

    Dat juffertje heeft weer een ferrefrou kapsel.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door janwitloof en laatst gewijzigd door FixerBot (04 May 2025 22:58)

    👍
    371

    #5056

    affel
    (de ~ (v.), ~s)

    handvol, zoveel als in een hand past

    zie ook hafeltje, hamfel

    ’k Ging nor den bogaerd en kwam mee een affel noten trug.

    > andere betekenis van affel

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aaiBoek en laatst gewijzigd door de Bon (28 Jul 2021 07:24)

    👍
    371

    #5057

    specialleke
    (zn. o., ~s)

    iets speciaals
    een speciaal iemand

    enkel diminutief gebruikt

    Hij moest per se een specialleke doen en zonder handen tussen twee paaltjes fietsen. Gevolg: 4 weken plaaster.

    Hoorde op VT4: Voor de inrichting van de keuken hebben we een specialleke bedacht.

    Gij zijt een specialleke, met uw manierkes!

    Vroege vogels zijn speciallekes. (HLN 24/10/18)

    We zijn daarmee begonnen toen Tim nog maar 12 jaar was, maar deze is toch een “specialleke”, lacht Heidi D’Hulst. (sporza.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 16:57)

    👍
    371

    #5058

    lijn, over de ganse ~
    (uitdr.)

    zie lijn, over de hele ~

    ook: over gans de lijn

    zie lijn, over de hele ~

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 18:21)

    👍
    371

    #5059

    Marina, Johnny en ~
    (begrip)

    zie ook Johnny en Marina

    Mogelijk oorsprong? zie ook de reacties hierop.
    Deze uitdrukking is ontstaan in Café " De Pinte", Pintelaan te 9000 Gent en wel in oktober 1985.
    Ik werkte daar als kelner en begroette toen “Johnny en …” Ik was niet zeker hoe het meisje heette en begroette haar verkeerdelijk met de naam Marina ipv haar echte naam die ik niet meer weet. Het waren klanten aan de bar die om mijn opmerking lachtten. Johnny, met haardos van Paul Young voorzien van blonde messchen, was de échte naam. Marina was een bruinharige met witte botten en een al te korte witte rok. Ze waren woonachtig in Nieuw-Gent, een wijk dicht tegen UZ Gent. Vincen Remue

    Ziet die daar lopen met haar witte bottekes, een echte Marina.

    8 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vincent en laatst gewijzigd door de Bon (02 Aug 2021 14:44)

    👍
    371

    #5060

    paardewortel
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    zeurpiet

    Haar man is altijd humeurig, wat een paardewortel!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door quincunx74 en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 May 2025 22:24)

    👍
    371

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.