Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
voor verschillende doeleinden te gebruiken zaal
zie ook polyvalent
De polyvalente zaal kan ingezet worden voor allerhande activiteiten, zoals feesten of optredens.
voldoende in aantal zijn, voltallig
Van Dale 2012 online: niet in aantal zijn (Belgisch-Nederlands), niet algemeen
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, ambtelijke taal
DS2015 standaardtaal
Zijn we in aantal om geldig te kunnen stemmen?
Ze kregen 5-0 forfait omdat de ploeg niet in aantal was.
(ironisch) apotheose, sluitstuk, de kers op de taart
Ja… Jef, dat laatste antwoord dat je hem gaf was wel “den bloemekee” hè; toen stortte zijn redenering helemaal in; hij wist niemeer waar kruipen van schaamte.
> zie andere betekenis van bloemekee
aarde, zand, grond
verzamelnaam, stofnaam
uitspraak: /jèr/
Antwerpen: jaard
Wat zit gij daar in ’t jeir te spelen; ge zijt zo smerig als wat.
1. huis, woonplaats, erf
2. manier van doen, gedraging, gezichtsuitdrukking
3. in goeie doeninge zijn
aangezicht, gezicht
ook in Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant
vnw: gezicht, aangezicht
“Je moet op zijn minst elke dag je wezen wassen”, zei ik mijn zoon toen hij op reis vertrok.
“Hun wezens bleven goedaardig kijken en vriendelijk”, Stijn Streuvels, Dagen (1902).
rap kwaad zijn
vnw: gauw op zijn paard springen/zitten: gauw kwaad zijn
ANW: Belgisch-Nederlands.
ook: iemand op zijn paard zetten, krijgen,…
Amai, gij zit ook rap op uw paard. Bij ’t minste vliegt ge uit (uitvliegen).
De Jean krijgt ge niet rap op zijn paard zenne. Voordat die kwaad wordt moet het al erg doen.
Het feest valt op 11 juli als herdenking aan de Guldensporenslag in 1302. Die slag is van groot belang geweest omdat vanaf de 19de E. de Vlaamse bewustwording en de groei van de Vlaamse Beweging tot stand is gekomen. In de 20ste E. werd de Guldensporenslag omgedoopt tot het feest van de Vlaamse Gemeenschap.
vgl.: feest van de koning, 11 juliviering, 11 juli 1302, Vlaamse feestdag
Vlaamse ambtenaren krijgen op 11 juli, de dag van het feest van de Vlaamse Gemeenschap, een dag verlof. Niet-ambtenaren worden benadeeld omdat ze die dag moeten werken.
kruiwagen
Waals: berwete
< Frans brouette (vr.), diminutief van een Oudfrans woord berou(e), uit het Volkslatijn birota, voertuig met twee wielen
den berrewet = de kruiwagen
“Dan hebben we ze verdiend! We sloegen de moteur helemaal stuk want daar zat veel aluminium aan en ik moest dat dan met den ‘berrewet’ in ’t geheim wegvoeren en begraven tussen de stenen, want de gendarmen waren steeds achter zo’n mannen op zoek.” (Erfgoedtijdschrift van Borchtlombeek …)
het rustiger aandoen, langzaam afbouwen
vnw: (fig.) zijn werk afronden en tot rust komen, het aan het einde van je carrière rustig aan doen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen afbouwen
DS2015 standaardtaal
zie ook uitbolscenario
Als ik 64 jaar word, zei hij, ga ik uitbollen. Dan heb ik nog één jaartje te gaan. Een uitboljob zou welkom zijn.
Onze huidige/vorige huisarts is een man en ik ben daar heel content van. (…) Hij is aan het uitbollen en sinds een klein jaar zijn 2 familieleden van mij huisarts geworden. (beyondgaming.be)
opgemaakt, opgetut
vnw: ze is mooi opgezet: ze is mooi opgemaakt, ze ziet er keurig uit
Zonder make-up ziet die vrouw er nogal gewoontjes uit, maar als ze een beetje opgezet is, dan draaien veel mannen hun hoofd om!
“Hondsgebakken peren!” is een uitdrukking die in Hamont (noord-Limburg) gebruikt wordt om een voorstel met grote stelligheid af te wijzen.
zie ook tarara, nougabollen
Vraag: “Als gij de lotto wint geeft ge mij dan de helft van de winst?”
Antwoord: “Hondsgebakken peren!”
figuurlijk: aan dezelfde kwaal lijden, dezelfde euvels vertonen, dezelfde nadelen hebben
Van Dale: uitdrukking; BE in hetzelfde bedje ziek zijn
Alle politiekers zijn in hetzelfde bedje ziek als het op cumuleren van mandaten en functies gaat.
Mik heeft meerdere betekenissen:
1. tarwedeeg voor het bakken van brood;
2. wit brood in het algemeen (SN);
3. vruchtbaarheidsbrood dat vroeger op vensterbank gelegd werd, en dat de vorm had van een vinsterpieke en vinstermieke;
4. deeg aan de hengel om mee te vissen.
In figuurlijke zin wordt mik gebruikt voor:
5. knap meisje.
6. billen van jonge vrouw, zie mikken
Jammer dat in Hasselt de vinstermikken niet meer gebakken worden. Welke bakker durft het aan? (Heemkundige Historie Hans Hermans Heerlen)
> andere betekenis van mik
driepikkel: drie takken, aan één zijde samengebonden, aan de andere zijde, uit elkaar op de grond gezet
gebruik:
1. om hooi of andere gewassen op te drogen
2. om een kookpot boven een kampvuur aan te hangen
zie andere definities van pikkel
Me zullen is ne pikkel sjorre. (we zullen eens een driepikkel sjorren)
loze vloer, verhoogde, onechte vloer
zie ook plafond, vals ~
We hebben de verwarmingselementen voor de vloerverwarming in een valse vloer gelegd.
niet werken of niet helpen terwijl anderen dit wel doen
Ge moet eens komen, dat ik mijne nikkel gaan afdraaien terwijl zij hun botten schuren!
Wegafsluiting na een periode van vorst. Met name van toepassing op kasseiwegen.
Tijdens de dooi, nadat het een tijdlang gevroren heeft, smelt het ijs onder de kasseien en loopt weg. Op dat ogenblik mag er niet over de kasseiwegen gereden worden om verzakkingen te vermijden. Daarom worden op kasseiwegen soms barelen geplaatst om de weg af te sluiten tijdens de dooi. Dit zijn zogenaamde dooibarelen.
vnw: (veroud. de dooibarelen sluiten, openen: bij dooiweer bepaalde wegen afsluiten of de afsluiting opheffen
Stad Lommel plaatst dooibarelen
Naar aanleiding van de slechte weersomstandigheden die dit weekend voorspeld worden, namelijk het intreden van de dooi en bijhorend zware regenval, is de kans groot dat er bij gebruik van de wegenis door gemotoriseerd verkeer zware schade aan de weg kan ontstaan. De stad ziet zich daarom genoodzaakt om dooibarelen te plaatsen op de wegen waar mozaïekstenen liggen. Hierdoor zullen de Kerkstraat, het Dorp en aanliggende straten waarschijnlijk het hele weekend afgesloten worden voor het verkeer.
in stukken uit elkaar
Letterlijk ‘in frennen vaneen’.
Zijn iPod lag in frennen vaneen toen hij hem van ’t derde naar beneden liet vallen.
appelmoes
< (Fr.) la compote
ook in Antw.
Ik eet graag saucissen met compot.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
