Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
rap kwaad zijn
vnw: gauw op zijn paard springen/zitten: gauw kwaad zijn
ANW: Belgisch-Nederlands.
ook: iemand op zijn paard zetten, krijgen,…
Amai, gij zit ook rap op uw paard. Bij ’t minste vliegt ge uit (uitvliegen).
De Jean krijgt ge niet rap op zijn paard zenne. Voordat die kwaad wordt moet het al erg doen.
schillen, van de schil ontdoen
Wordt veelal gebruikt in het leger om de corvee aan te duiden, waar soldaten vaak om de beurt, of als straf, aardappelen moeten schillen.
Thuis schellen we de patatten.
Van Dale 2013 online: informeel: schillen, piepers jassen
Allee lap, de Jef heeft zijn groot bakkes weer eens opengetrokken tegen de commandant en nu mag ’m patatten jassen.
het haar opmaken, een kapsel maken
< Frans: coiffer (1780 – 1781), ook coëffer: coëfferen, coëffeur
zie ook haar doen, coiffuur, coiffeersel, coiffeur, coiffeuse
Zij kwam in een prachtig kleed en stijlvol gecoiffeerd naar het trouwfeest.
het rustiger aandoen, langzaam afbouwen
vnw: (fig.) zijn werk afronden en tot rust komen, het aan het einde van je carrière rustig aan doen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen afbouwen
DS2015 standaardtaal
zie ook uitbolscenario
Als ik 64 jaar word, zei hij, ga ik uitbollen. Dan heb ik nog één jaartje te gaan. Een uitboljob zou welkom zijn.
Onze huidige/vorige huisarts is een man en ik ben daar heel content van. (…) Hij is aan het uitbollen en sinds een klein jaar zijn 2 familieleden van mij huisarts geworden. (beyondgaming.be)
opstropen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: opstroppen: hetzelfde als opstroopen: in de hoogte schuiven.
Van Dale 1995 gewestelijk
Hij stropte zijn mouwen op, tufte (tuffen) eens in zijn pollen, pakte de riek vast en begon de mesthoop om te zetten.
> zie andere betekenis van opstroppen
te voorschijn komen, gevonden worden; ook figuurlijk in de zin van uitkomen, ontdekt worden
Na jaren is de waarheid ten blakke gekomen en hebben ze de schuldige kunnen straffen.
opgemaakt, opgetut
vnw: ze is mooi opgezet: ze is mooi opgemaakt, ze ziet er keurig uit
Zonder make-up ziet die vrouw er nogal gewoontjes uit, maar als ze een beetje opgezet is, dan draaien veel mannen hun hoofd om!
geen druppel alcohol gedronken of geen drug genomen
Die minister was, naar het schijnt, bloednuchter tijdens zijn toespraak in de Senaat.
“Hondsgebakken peren!” is een uitdrukking die in Hamont (noord-Limburg) gebruikt wordt om een voorstel met grote stelligheid af te wijzen.
zie ook tarara, nougabollen
Vraag: “Als gij de lotto wint geeft ge mij dan de helft van de winst?”
Antwoord: “Hondsgebakken peren!”
een hoop mensen, kinderen, jongeren enz.
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
In Zuid-Nederland is vrij algemeen een woord bres(se) (of ook brets) bekend in den zin van: brok, ”groot stuk dat ergens van afvalt of afgebroken wordt” (De Bo (1873)), b.v. van sneeuw, aarde, brood, ook ruimer: massa, hoop, b.v. van scheldwoorden, van menschen (Schuermans (1865-1870).
De 10 miles en de marathon van Antwerpen zullen weer een bres mensen op de been brengen.
Ze zijn met een bres kinderen al paaseieren komen rapen.
In mijn woonbuurt zijn er 3 scholen en elke morgen en avond passeren er bressen joeng voor mijn deur.
appelmoes
< (Fr.) la compote
ook in Antw.
Ik eet graag saucissen met compot.
- voetpad (zie ook plankier)
- terras
- Als het gesneeuwd heeft moet iedereen zijn eigen dam sneeuwvrij maken.
- De dam achteraan ligt er oneffen bij, het is er moeilijk kuisen.
> andere betekenis van dam
voldoende in aantal zijn, voltallig
Van Dale 2012 online: niet in aantal zijn (Belgisch-Nederlands), niet algemeen
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, ambtelijke taal
DS2015 standaardtaal
Zijn we in aantal om geldig te kunnen stemmen?
Ze kregen 5-0 forfait omdat de ploeg niet in aantal was.
afgedragen kledij
Ik kreeg altijd aflaterkes van mijn broer.
naaf van een karwiel
uitspraak in de Kempen “doem” met korte oe.
In mijn streek schilderden ze de dommen en de spaken van de karren rood, de bak werd groen geverfd.
niet werken of niet helpen terwijl anderen dit wel doen
Ge moet eens komen, dat ik mijne nikkel gaan afdraaien terwijl zij hun botten schuren!
in stukken uit elkaar
Letterlijk ‘in frennen vaneen’.
Zijn iPod lag in frennen vaneen toen hij hem van ’t derde naar beneden liet vallen.
het op de heupen van krijgen, er ambetant van worden
in Antwerpen: ergens ne floeren aap en een floeren geraaktheid van krijgen
zie ook: floereseskes, seskes
vgl wubbes,
weubbes, de ~ krijgen van,
webbe, er de ~ van krijgen,
systeem, op iemands ~ werken,
Van al die reklame op tv, dat ze tijdens een film uitzenden, ik krijg er ne floeren van.
Ik verschoot mijn eigen ne floeren aap als ik die gast plots zag in den donkere.
Het feest valt op 11 juli als herdenking aan de Guldensporenslag in 1302. Die slag is van groot belang geweest omdat vanaf de 19de E. de Vlaamse bewustwording en de groei van de Vlaamse Beweging tot stand is gekomen. In de 20ste E. werd de Guldensporenslag omgedoopt tot het feest van de Vlaamse Gemeenschap.
vgl.: feest van de koning, 11 juliviering, 11 juli 1302, Vlaamse feestdag
Vlaamse ambtenaren krijgen op 11 juli, de dag van het feest van de Vlaamse Gemeenschap, een dag verlof. Niet-ambtenaren worden benadeeld omdat ze die dag moeten werken.
(ironisch) apotheose, sluitstuk, de kers op de taart
Ja… Jef, dat laatste antwoord dat je hem gaf was wel “den bloemekee” hè; toen stortte zijn redenering helemaal in; hij wist niemeer waar kruipen van schaamte.
> zie andere betekenis van bloemekee
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
