Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
vrouw, dame (in het kaartspel)
de harten dam stierf op haar kot
twee dammen en nen aas, en daarmee gaat gij misère?
een blote dam
> andere betekenis van dam
een pak slaag, rammeling geven
Die nozems waren elkaar op het pleintje weer aan ’t aflappen.
felle, volle zon
Ik zet zon erbij omdat het woord flakke alleen voor zon gebruikt wordt.
ook in West-Vlaanderen
zie ook blakke zon; flak
Het is niet goed om in de flakke zon te zitten, je verbrandt dan heel snel.
hergebruiken
vnw: recyclen, hergebruiken
in Nederland: recyclen
zie ook recyclage, gerecycleerd; recycleerbaar
Door het systeem dat de vervuiler betaalt, staat België aan de top wat recycleren betreft.
(ertoe) in staat (om)
Van Dale 2016 online: BE; niet algemeen
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
Hij is bekwaam om al het geld wat hij met zijn vakantiejob heeft verdiend, aan platen uit te geven.
Hij is bekwaam om het aan de grote klok te hangen. (vb. uit Van Dale)
het stuift er, er is heibel
zie ook verzamellemma koterij
Ik zou er maar voor zorgen dat dat rechtgezet wordt, anders zal het kot te klein zijn, als de baas dat hoort!
Het kot was te klein toen het regeerakkoord aangaf de Bouwmeester te vervangen door een Bouwmeesterscollege. (DS 18.03.15)
“Ik denk niet dat de spellingcommissie over 5 jaar een revolutie zal ontketenen door de dt-regel zoals we die nu kennen op de schop te gooien. Ik denk dat dan, zoals we in Vlaanderen zeggen, het kot te klein zal zijn.” (Ruud Hendrickx – vrt.be)
speld
Herkomst Middelnederlands; spange 1260-1270 oud noors spong vewant met spannen; zie van Dale’s Etymologisch Woordenboek
(O.Limb.) sjpang (v.,-e)
Mit sjpange hauw ze de kleier inein gezat, veur ze koosj neaeje.
(met spelden had ze de kleren in elkaar gezet, voor ze kon naaien)
Hebt ge mij niet een hampel spengskes voor de naamkaarten op te spangen?
geeft het niks?
maakt het niks uit, dat ik?
zou je het erg vinden, dat ik?
< West-Vlaams idioticon:
besanden of bisanden. Hetzelfde als mishanden. Wegens het verloop van m in b.
“Die gekwetste vinger besant mij om te werken”.
Besant het nie, dat ik dat eens meeneem?
Geeft het niet, is het niet erg dat ik dat eens meeneem?
Besant da niet dat ik langskom de zondagnamiddag?
om
vnw: voor geld spelen: om geld spelen
Komen Eten op VT4 is tegenwoordig de bron voor Vlaamse woordjes te sprokkelen.
INEOS heeft daarvoor een nieuwe vergunning nodig, maar vraagt ook om de financiële waarborgen voor het project te herbekijken. (vrt.be)
> zie andere betekenissen van voor
iemand bedriegen
Hij heeft me bij de bok gezet, ik voel me echt bedrogen.
terwijl
uitspraak: swèl
ook: swees, swens, swengst, swengst dat
Swèl ik naar de winkel was, is mijn moeder langsgekomen, we hebben elkaar net gemist.
tegen elkaar
voornamelijk ten oosten van de Schelde
vnw: tegen elkaar
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 1
Ze spreken ni meer tegeneen.
Voor de vergadering schuiven we de tafels tegeneen.
Zet de deuren tegeneen open zodat het wat trekt met al die warmte.
in een kledingstuk kleine plooien aanbrengen
SN: rimpelen (naaistersterm)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands fronsels maken aan een kledingstuk
zie ook verzamellemma kledij
Smok is een vorm van fronsen.
Het kleedje is bijna af, de mouwen moeten nog gefronst worden.
bijnaam voor de in Antwerpen geboren en getogen Antwerpenaar die dateert uit de periode van de Spaanse Bezetting tijdens de 80-jarige oorlog (1568-1648)
< Spaanse señor ‘deftige heer’
vnw: bijnaam voor de Antwerpenaar
zie ook Belgische bijnamen van inwoners
Echte Sinjoren ziede tegewoordig helaas minder en minder.
vislijn
< Frans: une perche
Afbeelding zie hier
Moeder, waar ligt mijn perse, ik wil deze namiddag gaan vissen.
> zie andere betekenis van perse
Van Dale: in België: tussendoortje rond vier uur ’s middags
< Frans: quatre heures
vgl.: tienuurtje
Elke dag nemen de kinderen een vieruurtje. Naar men zegt, is dat zeer gezond.
sardientje
Woordenboek der Nederlandsche Taal: schardijn
Schardein, znw. vr. Andere vorm voor Sardijn, waarschijnlijk onder den invloed van Schar ontstaan.
(Sardijn is een bijvorm van sardien).
Leeft vooral verder in de uitdrukking ‘t stikt ip geen scharding’ t.t.z. het steekt zo nauw niet, het komt er niet op aan.
ouder(s), vader, moeder
schoon~, groot~, overgrootouwer(s)
zie ook aaërs
Hageland: aaver(s)
Antw.: aawer(s)
Kempen ook: aaver(s), aawer(s)
Die ouwers van hem zijn tijdens het kerstverlof gaan skiën.
Jonge grootaavers zijn nog actief; daar hebben de klein mannen nog veel aan. (in de Kempen)
> andere betekenis van ouwer
een plooi om een kledingstuk op een bepaalde plaats wat te versmallen, figuurnaad
vnw:
• figuurnaad, coupenaad
• plooi
Synoniem: pince
Zie ook verzamellemma kledij en andere definitie van neep
Bij mijn nieuw bloeske zijn er twee neppekes in de taille.
Het kleedje is wat smal in de rug, als we de nepen in de rug weghalen dan past dat perfect.
Deze is niet getailleerd maar heeft wel al 1 grote neep (die nooit daar zal blijven zitten, misschien leg ik neep-manipulatie ook wel een keer uit) (blog.coupe-maison.be)
basisconstructie damescorsage zonder neep op lichaamsmaten (fbt-online.be)
De standaardbloes met neep Basisconstructie korte mouw met 2 cm toegifte Borstneepverplaatsing De hemdsbloeskraag uit 2 delen Modelinterpretatie van … (vdab.be)
hinderen, ergeren, tot last zijn
bilabiale vervorming van ‘mishanden’
ook in West-Vlaanderen (kust en zuidoosten); in centraal en zuidwestelijk West-Vlaanderen wordt (ook) ‘mesannen’ gebezigd
zie ook: besant da nie
Kunde mij ne keer helpen, als het nie besant? Als het besant, doe geen moeite.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
