Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
of ge nu wilt of niet, goedschiks of kwaadschiks
Kak of gene kak, de pot op!
naar, in
vnw: Steenweg op Brussel: naar Brussel
DS2015 standaardtaal‘op’ café gaan (café, op ~), restaurant, op ~ gaan
SN: naar het café gaan.
‘Op’ tien jaar is de gemiddelde leeftijd van de Belg gestegen.
SN: ‘in’ tien jaar is de gem. leeftijd gestegen
Voor het derde jaar ‘op rij’.
SN: voor het derde jaar ‘achter elkaar’
> andere betekenis van op
kaatsen
Deze bal bonstert niet goed.
Hij is op zijn kop gevallen en blijven bonsteren. (Hij is heel dom.)
iets dat deugt, zoals het hoort, fatsoendelijk
Van Dale: (formeel) geschikt, passend
Typisch Vlaams: 3 leeuwen
Doe die rammelbak weg en koopt is ne convenabele auto.
Eet eens iets convenabel, in plaats van altijd dien junkfood.
Van zo’n pensioentje kan niemand convenabel leven.
Eet es convenabel, met uwe mond dicht!
immigrant, inwoner die afkomstig is van een andere streek of gemeente
bij uitbreiding: plant, dier of voorwerp afkomstig van ergens anders
Van Dale 2016 BE
DS2015 standaardtaal
zie ook aangespoelde
De meeste inwoners van ons dorp zijn inwijkelingen.
Drie nieuwe Ponto – Kaspische inwijkelingen dringen door tot in kanalen in de provincie Antwerpen:
de zoetwaterpolychaet Hypania invalida (Grube, 1860) en, voor het eerst in België, de platworm Dendrocoelum romanodanubiale (Codreanu, 1949) en de Donaupissebed Jaera istri Veuille, 1979 (ANTWERPSE KOEPEL VOOR NATUURSTUDIE • JAARBOEK 2003)
Deze zag ik helemaal alleen tussen het houtstrooisel in mijn tuin staan. ’k Heb hem niet geplant en in mijn plantenencyclopedie kan ik ook niet terug vinden welke plant het is maar ’k denk dat het een knol- of bolgewas is Weet er iemand wat dit is? (http://forum.belgiumdigital.com/ 090216)
het vermogen om veel en/of goed te presteren, (technische) prestatie, performance, daadkracht
DS2015: standaardtaal
(term staat niet in Van Dale, wordt vooral in Vlaanderen courant gebruikt)
vgl. performant
Een studie over een systeem voor de evaluatie van de performantie van het gezondheidszorgsysteem in België.
slaapkleed
verwant met “tabbaard”
Ik doe mijn tabbout aan en ga slapen.
verder studeren na het middelbaar, zich specialiseren
AN doorleren
Zij heeft voor dokter voortgeleerd maar heeft dat beroep nooit gedaan (doen).
Onze Jeroen zou graag voor technicus voortleren. Dan zal em eerst zijn best wel moeten doen op school.
rode bes
Aan die struik hangen veel troepelbezen.
ouder(s), vader, moeder
schoon~, groot~, overgrootouwer(s)
zie ook aaërs
Hageland: aaver(s)
Antw.: aawer(s)
Kempen ook: aaver(s), aawer(s)
Die ouwers van hem zijn tijdens het kerstverlof gaan skiën.
Jonge grootaavers zijn nog actief; daar hebben de klein mannen nog veel aan. (in de Kempen)
> andere betekenis van ouwer
hinderen, ergeren, tot last zijn
bilabiale vervorming van ‘mishanden’
ook in West-Vlaanderen (kust en zuidoosten); in centraal en zuidwestelijk West-Vlaanderen wordt (ook) ‘mesannen’ gebezigd
zie ook: besant da nie
Kunde mij ne keer helpen, als het nie besant? Als het besant, doe geen moeite.
het stuift er, er is heibel
zie ook verzamellemma koterij
Ik zou er maar voor zorgen dat dat rechtgezet wordt, anders zal het kot te klein zijn, als de baas dat hoort!
Het kot was te klein toen het regeerakkoord aangaf de Bouwmeester te vervangen door een Bouwmeesterscollege. (DS 18.03.15)
“Ik denk niet dat de spellingcommissie over 5 jaar een revolutie zal ontketenen door de dt-regel zoals we die nu kennen op de schop te gooien. Ik denk dat dan, zoals we in Vlaanderen zeggen, het kot te klein zal zijn.” (Ruud Hendrickx – vrt.be)
een plooi om een kledingstuk op een bepaalde plaats wat te versmallen, figuurnaad
vnw:
• figuurnaad, coupenaad
• plooi
Synoniem: pince
Zie ook verzamellemma kledij en andere definitie van neep
Bij mijn nieuw bloeske zijn er twee neppekes in de taille.
Het kleedje is wat smal in de rug, als we de nepen in de rug weghalen dan past dat perfect.
Deze is niet getailleerd maar heeft wel al 1 grote neep (die nooit daar zal blijven zitten, misschien leg ik neep-manipulatie ook wel een keer uit) (blog.coupe-maison.be)
basisconstructie damescorsage zonder neep op lichaamsmaten (fbt-online.be)
De standaardbloes met neep Basisconstructie korte mouw met 2 cm toegifte Borstneepverplaatsing De hemdsbloeskraag uit 2 delen Modelinterpretatie van … (vdab.be)
vrouw, dame (in het kaartspel)
de harten dam stierf op haar kot
twee dammen en nen aas, en daarmee gaat gij misère?
een blote dam
> andere betekenis van dam
een pak slaag, rammeling geven
Die nozems waren elkaar op het pleintje weer aan ’t aflappen.
ver
Van Dale: (in vrij gebruik alleen in literaire taal en gewestelijk) ver
- hij woont wijd weg
- hier en ginder en nog wijder
Ook in de provincie Antwerpen.
Limburgse voorbeelden:
Is het nog wijd? (is het nog ver)
Da’s wijd voert (ver weg), wijd van haaj (ver van hier).
Ve zin wijd gegange vandaog. (we hebben vandaag ver gelopen)
Staut de daus èns e bitsje waajer (duw de doos eens wat
verder) – zie ook obbers> andere betekenis van wijd
vislijn
< Frans: une perche
Afbeelding zie hier
Moeder, waar ligt mijn perse, ik wil deze namiddag gaan vissen.
> zie andere betekenis van perse
geeft het niks?
maakt het niks uit, dat ik?
zou je het erg vinden, dat ik?
< West-Vlaams idioticon:
besanden of bisanden. Hetzelfde als mishanden. Wegens het verloop van m in b.
“Die gekwetste vinger besant mij om te werken”.
Besant het nie, dat ik dat eens meeneem?
Geeft het niet, is het niet erg dat ik dat eens meeneem?
Besant da niet dat ik langskom de zondagnamiddag?
iemand bedriegen
Hij heeft me bij de bok gezet, ik voel me echt bedrogen.
Van Dale: in België: tussendoortje rond vier uur ’s middags
< Frans: quatre heures
vgl.: tienuurtje
Elke dag nemen de kinderen een vieruurtje. Naar men zegt, is dat zeer gezond.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
