Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
overvol
NL: stampvol
zie ook: stampendevol, bommersvol, kropvol
Ge kunt niet meer links, rechts, vooruit of achteruit. De zaal zit gestampt vol.
zie pikken
Dien wollen trui piekt.
> andere betekenis van pieken
scheldwoord voor een Hollander
ook: ‘keeskop’, ‘kees’
Elke camping in de Ardennen zit vol kaaskoppen.
heftig tekeer gaan, vaak ook verbaal
zie varianten bij oren, van zijn ~ maken
(zie ook gat, van ze ~ geven, maar daar wordt het specifiek toegepast op de liefde bedrijven)
Amai, die zatlap stond heel de nacht op ’t straat van zijn gat te geven. En maar roepen en tieren tegen alleman en iedereen.
persbericht: “En wees gerust: Raf Coppens zal weer doen waar hij het beste in is: kankeren, van zijn gat geven , …”
de kleding, kledij, kleren
uitspraak Kempen: kledsel: /klèts.el/
uitspraak Antwerpen: klieëdsel
Van Dale 2014 online: gewestelijk
Waar is mijn kletsel? vroeg de Witte van Zichem zich af. Hij kon in zijne flikker naar huis.
We steken al dat gedragen kledsel in een zak en brengen het naar de kringwinkel.
een onvriendelijk iemand
Die zegt nooit een goeie dag,da is nu toch ne moeffer!
gehaktbal
ook frikandellebal
boulet
Van Dale 2005
frikandel
de naam is eind jaren vijftig van de twintigste eeuw bij snackfabriek De Vries in Dordrecht verzonnen
worstvormig stuk gefrituurd gehakt
Ge moet genoeg gekapt en chapelure in uw frikandellenballen doen!
Een uitkering die de toekomstige moeder ontvangt vanaf de eerste dag bevallingsverlof. De uitkering wordt toegekend door het ziekenfonds.
Een moederschapsuikering aanvragen bij het ziekenfonds gebeurt op dezelfde manier als bij ziekte. Ge laat de ‘vertrouwelijke’ invullen en stuurt het naar de ziekenkas.
jongetje
Is dat al je zoontje? ’t Is al een ferm baaske geworden!
meisje, piskous
< greppe (in sommige dialecten synoniem van vrouwelijk schaamdeel) + zeiker
Zijn vrouw is bevallen van haar vierde en het is weer een grippezeeker.
het aangeleggen van een voorraad, een provisie voorzien
zie ook provisioneren
< Frans: provisionnement
De provisionering in de boekhouding werd hoger ingeschat dan nodig.
De provisionering van de financiële rekening teneinde tijdig de wedden te kunnen betalen, kadert binnen de budgettering.
bekend, gekend
vnw:
-het is (algemeen) geweten dat: het is (algemeen) bekend dat
-daarover is weinig geweten: daarover is weinig bekend
Van Dale 2013 online: geweten zijn: algemeen Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal (In Algemeen Nederlands komen wel zinnen voor als ‘hij moet daarvan geweten hebben’.)
Het is algemeen geweten dat hij onlangs vader van een tweeling geworden is.
Waar het lichaam zich nu bevindt of wanneer de begrafenis plaatsvindt, is nog niet geweten. (GvA)
Het mag geweten zijn dat ik daar drie dagen mijne nikkel voor afgedraaid heb (afdraaien, zijne nikkel ~).
wat niet begrepen of gehoord wil worden.
herkomst: dit is volgens mij een verfransing van traag van begrip. Dur=hard of moeilijk, comprendre=begrijpen.
ook gebruikt in Canadees-Frans: “Comprenure (Québec) (Familier) Compréhension. Note : Surtout utilisé dans l’expression être dur de comprenure.”(https://fr.wiktionary.org/)
ook: dur-de-comprenure geschreven
zie ook: duurdekomprenuur
“Apple Watch-bashing: voor wie ‘dur de comprenure’ is.” (https://beurs.com/2014/09/11)
“Hij is dur-de-comprenure maar in z’n branche heel gevaarlijk, een beetje als ’n bul-terriër die niet loslaat wat hij eenmaal vast heeft.” (uit Z17 van Jef Geeraerts)
behoorlijk, redelijk, aanvaardbaar
vnw:
•uitmuntend, voortreffelijk
•degelijk, behoorlijk, fatsoenlijk
VRT-taalnet zegt dat “treffelijk” in de volgende betekenissen geen standaardtaal is:
aanzienlijk, belangrijk, eerbaar, fatsoenlijk, gedegen, hoog, keurig, kostbaar, overvloedig, prima, respectabel, voornaam, voortreffelijk, welopgevoed.
Van Dale voegt daar nog aan toe: weelderig, royaal.
Komt er zowat op neer dat “treffelijk” in geen enkele betekenis standaard-Nederlands is …
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal: fatsoenlijk, behoorlijk, redelijk
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6
Op een treffelijk uur thuiskomen.
Inhoudelijk kan ik me best terugvinden in de commentaar zoals die zo treffelijk verwoord werd door ons aller Dré (…)
Een treffelijk minimumloon kan helpen tegen kinderarmoede (uit verslagen Europees Parlement).
Eindelijk een treffelijk dak voor dagverblijf Warande.
Ik heb toch een paar vliegerkes treffelijk kunnen vastleggen.
Ben dringend op zoek naar een bruikbare laptop van treffelijke kwaliteit.
Een treffelijk voorbeeld …
weglopen, zich uit de voeten maken, zich wegstoppen, vluchten, …
ook fig. zijn verantwoordelijkheid niet nemen
uitspraak met scherpe u
ook wegfrutten
Het achterhuis is voor mij een plaatsje om eens te frutten.
geld voor het gebruik van een stoel in de kerk
Van Dale 2016 online: BE
zie ook stoeltjesgeld
Voor het stoelgeld vroeg men een vaste som (1 of 2 Fr, naargelang de kerk). Nu is dat al 50 eurocent.
nog enkele punten afwerken, afronden, beëindigen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, algemeen: een werk, een tekst, een opdracht, een studie, een onderhandeling, tot een eind brengen
DS2015 standaardtaal
zie ook finalisatie; finalisering
De overname van het bedrijf met alle werknemers en met behoud van hun loon is gefinaliseerd.
pony, froufrou, ferrefrou, een deel van het haar dat op uw voorhoofd terechtkomt en op wenkbrauwhoogte is geknipt
< afkorting van froefroe
Mijne froe valt in mijn ogen :(
Een nieuw jaar, een nieuw kapsel. Altijd al eens een froe froe willen proberen? Met deze tips kies je gegarandeerd de beste optie voor jouw gezicht! (hln.be 04/01/2016)
verouderd, nu die geïntegreerd is in de wasmachines
vgl.droogkast
Die wollen spullen mogen niet in den droger daar gaan ze kapot van.
Pikant broodje americain, tabasco, ei, sla, tomaat, augurk…
Tegenwoordig vrij algemeen, maar volgens de legende zou het kort na WO II in Antwerpen ontstaan zijn door (dronken?) Amerikaanse matrozen die niet konden beslissen en dan maar een broodje vroegen met àlles erop en eraan, en het nog lekker vonden ook.
Maar in Mechelen was er in de jaren 70 van de vorige eeuw ook een broodjeszaak die de vondst claimde… De Antwerpse historie is wel ouder.
Zo ne martino kan nogal afsmaken, en zeker als ge een pintje te veel op hebt!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
