Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
smossen, morsen
/’sm.e g.e l.en/ (3x doffe e)
Je boterhammen niet in de living opeten, je smeuggelt alles vol!
binnenband, afgeleid van het Frans “chambre à air”
Specifiek in Harelbeke
Ie kwam te loate wan zin sambière ston plat
(< Frans alluder) zinspelen
een toespeling of toespelingen maken
In Van Dale maar bijna niet (meer) gebruikt in NL.
Typisch Vlaams: alluderen op: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4
“We hebben akte genomen van de onhandige verklaringen daarbij alluderend op de eventuele steun van Kigali aan de rebellen in het oosten van de Democratische Republiek Congo. (deredactie.be)
Met die ‘oude zaak’ alludeerde Jambon op de ‘onthulling’ dat hij in 2001 een toespraak had gehouden voor een club van gewezen collaborateurs, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Duitse dienst aan het Oostfront hadden gevochten. (De Standaard)
Koffiedik kijken voor iedereen, maar in De Morgen van dit weekend alludeert zetelend premier Di Rupo toch opvallend vaak op de sociale vrede. (De Morgen)
Het bord waar jij op alludeert is eigenlijk geen gebodsbord, simpel gezegd, niet afdwingbaar. (belgiumdigital)
altijd
opm: eeuwig en immer zijn geen synoniemen voor alzeleven want kunnen in de voorbeeldzinnen niet gesubstitueerd worden zonder de betekenis grondig te veranderen
verwante woorden bij vanzelevens niet!
Ik heb het alzeleven zo gekend.
Hij woont alzeleven in hetzelfde dorp, in hetzelfde huis, en het enige dat veranderde is dat hij jaren geleden een grote schuur bouwde, dat … (portugalportal.nl 3 juni 2025)
zigeunerwoonwagen
vgl kotjakker
Op de wei achter de kerk staat het vol kotkaren.
Griesmeelpudding. Deze pudding kan van rijst of graan gemaakt worden.
zie ook: smoulpap, smoel
Antwerpse Kempen: “smul”
< Fr.: semoule
Smoelpap moet ge met rode bessen of krieken eten en met veel suiker want anders is dat niet lekker.
Smoelpap : pap gemaakt van “ sémoule de riz”. Sémoule is Frans voor griesmeel van rijst maar ook van ander granen. Deze sémoule verbasterde al gauw tot “smoel” en ook “smul” omdat men het woord sémoule niet begreep. Men maakte er een eenvoudige dikke pap van die als dessert kon gegeten worden met bijvoorbeeld krieken of in een vorm met karamel… (Seniorennet.be)
(vaak ontrond tot “in”)
ui
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: ui ( …)
Middelnederlands uyen (uden, ugen). De aangetroffen spelling (1515) oyen is mogelijk te verklaren uit invloed van frans oignon. De etymologie is onzeker: ui is waarschijnlijk een reïnterpretatie, uit het als meervoud gevoelde uien, welke vorm óf is ontstaan uit ajuin , óf rechtstreeks uit lat. unio (zooals limburgs un)
zie ook reacties
Om uw eieren met Pasen schoon bruin te verven, moet ge schalen van unnen in het kookwater doen.
oneerlijke persoon, weinig betrouwbaar iemand, louche figuur
< Frans: charlatan
Van Dale 2016 online: charlatan: oplichter
uitspraak prov. Antw.: sjarlatang
Mm, ik ben niet aan die man. Het lijkt me ne sjarletang. Da’s zo’n aanvoelen.
“als ikzelf, en ik ben geen garagist, dit vind, dan vind ik het schandelijk dat die garagist het niet had gezien.
Maar ik was wel 1600 euro lichter, en dat voor stukken te vervangen die niet nodig waren.
ik ben er nooit meer terug geweest, tis ne sjarletang.” (bimmerboard.be 9 aug. 2016)
tik, mep, klap, slag, toek
Van Dale 2013 online: gewestelijk, slag
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Slag, stoot, haal. Thans alleen in Zuid-Nederland.
- Trek … Een slag op het lijf, vooral met een stok, De Bo (1873).
- Iemand nen trek op (of rond) zijn ooren geven, een slag in ’t gezicht geven, Liev.-Coopm. (1953).
Pas op! Jij blijft van mij. Anders geef ik u nen trek.
> andere betekenis van trek
een achterblijverke, een klein teer iemand
Dat jongentje zat daar ineengedoken in een hoekje, hij doet nooit mee met zijn leeftijdsgenoten, hij is veel kleiner dan zij en is altijd een beetje ziekjes.
(Van Dale) productiekosten voor zover die in te betalen lonen bestaan
De meervoudsvorm loonkosten is Standaardnederlands. In Vlaanderen is de enkelvoudsvorm echter veel couranter.
DS2015 geen standaardtaal
De loonkost bedraagt 1000 euro.
standaard.be: Huur- en loonkost te hoog om Belgische Mexx-winkels over te nemen
standaard.be: België bij landen met hoogste loonkost
karnemelkstampers
< taat (aardappel) + pap
ook wel stampie genoemd (aardappelpuree, waar men karnemelk gebruikt ipv gewone melk);
ook tatjespap
zie ook tutjespap
Deze middag taatjespap met een zacht gekookt eitje erbij.
voor
< het voegwoord “om” drukt doorgaans een doel of een modaliteit uit; in Vlaanderen komt “om” vaak voor na een (werk)woord dat dank uitdrukt
Woordenboek der Nederlandsche Taal: OM: In het Vlaamsch strekt het gebruik van om zich verder uit dan in ‘t Noord-Nederlandsch. Het wordt ook gezegd, waar sprake is van dank en belooning, in welke gevallen hier voor de gewone uitdrukking is.
- Dank om de goede woorden, Conscience ed. 1867.
- Dit is uwe belooning om de schoone sproke, die gij mij geleerd hebt, Conscience, Leeuw van Vlaanderen 1, 36 (uitg. 1843; die van 1865 heeft ’voor’, 1, 38).
Dank je wel, Kenny, om langs te komen. (uit: Taalmail)
Ik dank u om zo goed voor ons te zorgen.
Merci om mee te denken aan een oplossing voor ons probleem.
Ooh, dat is keivriendelijk van u, bedankt om te komen meehelpen!
> andere betekenis van om
is standaardtaal in België
in Nederland: catalogiseren
opnemen en omschrijven in een catalogus (zie ook cataloog)
“In de nieuwe Ikeacatalogus worden de bedden achteraan gecatalogeerd. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
> andere betekenis van catalogeren
1) zuur gezicht (alternatief: “een lip”, bef, een ~ trekken)
2) slecht gehumeurd persoon
synoniem: moefkop (Antwerpse Kempen)
< Duits: Muff: een scheldwoord voor een knorrepot, een mopperaar, iemand die onbeleefd, ongemanierd, niet spraakzaam is
Woordenboek der Nederlandsche Taal: zuidnederlands moef
Een dergelijke term kan ook vanouds in Nederlandsche dialecten hebben bestaan: vergelijk bij De Bo (1873) ”moef, lui en bolsterachtig mensch”; bij Cornelissen-Vervliet ”mo?f, onvriendelijk mensch, pruiler”, ook ”onvriendelijke, ongespraakzame vrouw of dochter”, waarnaast ”mo?fen, pruilen”.
1) Wa heeft ze voor, ze trekt weer zo’n moef?
2) Wa voor een moef is me da seg, die kan ook met niks lachen.
> zie andere betekenissen van moef
Goed naar de mode geklede manspersoon.
De diminutief tippeke is even populair.
typ, type
Voorbeelden:
Dien is nie van de kapel aangetakeld. Hij is gekleed gelijk nen tip. (Zie aangetakeld van de kapel)
Populair Antwerps volkslied gezongen door de maskes: ‘Mijne vrijer is een tippeke…’
> andere betekenis van tip
schommel, bijze
Klik op de afbeelding
Gisteren was het zonnig weer en de kinderen speelden op de beige.
zie: gestampte boer
zie ook gestampt
“Recent hoorde ik van een voorval van een hogeschooldirecteur die een van zijn studentes vroeg: ‘Heb jij je regels?’. Zo’n gestampte boer verdient een (tijdelijke) schorsing.” (wifty.be)
zware balk
ook in Antwerpen
Om mijn dak te repareren heb ik twee nieuwe kepers nodig.
betaling welke men doet alvorens de bestelling opgezonden wordt, voorafbetaling
Zonder vooruitbetaling werd mijn bestelling niet opgezonden.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
