Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
Een metalen of kunststof bekken dat wordt gebruikt bij bedlegerige, zieke patiënten om urine of ontlasting in op te vangen. Ook wordt het gebruikt voor een vulvaspoeling bij vrouwen, meestal na de bevalling.
SN: beddenpan
Provincie Antwerpen: de pan, bedpan, steekpan
Verpleegster, wil jij de panne steken aub?
> andere betekenis van panne
vlechten
Dit woord is mij onbekend, want ik zeg gewoon vlechten, maar mijn schoonmoeder (en nu zijn we nog steeds in’t Hageland) zei altijd kippelen.
Ik heb mijn haar in een lange vlecht laten kippelen.
tegenwoordig
vgl. huin den daag
uitspr. (plaatsel.) allewaajl
Maasland allewiel
Mensen gaan niet meer naar de kerk, allewijl.
doorgeven
< Frans: passer
vnw: een schotel/de soep enz. passeren:, een schotel, de soep enz. doorgeven
Van Dale 2018 overgankelijk werkwoord • heeft gepasseerd
niet algemeen van hand tot hand doen gaan
= doorgeven
passeer mij s.v.p. even die schotel
zie andere definities van passeren
Wilt ge het zout eens passeren?
overkomen (zo ben ik ook ~ )
ook in Antw.
De politie heeft mijn man geflitst, enige jaren geleden ben ik ook zo gevaren.
prut in de ogen bij het ontwaken
ook in West-Vlaanderen
Komd hier zoon, ’k zal de slaperkes eens uit uw ogen wrijven.
" Doet die slapers uit oew oogen." (Corn.-Vervl. 1899)
onvruchtbaar rund
We gaan dat rund moeten verkopen. Ze heeft weer geen kalf in. Het is een kwene.
langwerpig met pudding gevuld gebak bestreken met chocolat of mokka
diminutief: eclairke(s) (eeklerrekes)
zie ook sjoeke
Van Dale 1995 in België
Van Dale 2018: eclair
< Frans éclair
langwerpige, met banketbakkersroom of slagroom gevulde en met chocolade bedekte soes
Eclairs met chocolade
’s Zondags na de pistolets nog een eclairke met een taske koffe als toetje, meer moet dat niet zijn.
Een eclair met citroencrème, aardbeienmousse of tiramisu: alles kan en mag tijdens “de week van de eclair” (vrt.be)
toets van de Vlaamse regering om na te gaan of de economisch zwakkeren niet benadeeld worden door hun beslissingen
Van Dale 2018 online: voorlopig toegevoegd in april 2018
1. onderzoek naar de invloed die een maatregel of bestuurshandeling heeft op armoede en ongelijkheid
De Vlaamse regering gaat bij elke beslissing na of mensen met een laag inkomen niet benadeeld worden. Vlaanderen voert na Ierland ook de armoedetoets in.
Een degout hebben van iets of iemand. Genoeg hebben van. De pest aan hebben.
< Frans dégout
vgl. degouteren
Ik heb een degout van haar.
Ik heb een degout van koningshuizen.
sport e.d.: een overwinning stelen, onverdiend of verrassend winnen of presteren
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
demorgen.be: Rouches winnen op een diefje van tien Carolo’s
gva.be: Spanjaarden winnen op een diefje van sterke Rode Duivels
nieuwsblad.be: Anderlecht klopt Lierse op een diefje
hbvl.be: Zwak Kroatië verslaat ongelukkig Oostenrijk op een diefje
sporza.be: Tien Club-spelers verslaan KVM op een diefje
iendracht.be: Verleden sezoen bennek op een diefken kampioen gespeljd mor in de kwali kwammek te kert mede deer een “Moons-foutje”.
benoeming voor een gierige vrouw
vnw: (gierige) pin, vrek, gierigaard
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Zuid-Nederland
Volgens Van Dale is een pin een gierige vrouw, dan is een gierige pin een pleonastisch pleonasme waarschijnlijk
Van Dale: pin
11. gierig mens
Hoog huis, laag huis, er zit een gierige pin in huis!
Wat een gierige pin is dat! Nog geen 10 cent willen geven voor een tas koffie.
Celine Van Ouytsel (27): ‘Qua outfits ben ik een gierige pin’ (flair.be)
groente in het algemeen
Woordenboek der Nederlandsche Taal : Eetbaar groen. In den Statenbijbel en voorheen ook wel bij Zeeuwsche schrijvers; in Zuid-Nederland ook heden nog het gewone woord voor noordnederlands groente.
Antwerpse Kempen: het gebladerte van gesnoeide takken.
Wuk eten we van groensels vannoene? (Welke groenten eten we deze middag?)
Op mijn land heb ik veel groensel staan.
“Pas gy zelve maer op, anders zullen uw vleesch en uwe groensels wel aenbranden,”: uit ‘Geld of liefde: zedenroman’, Désiré Delcroix, ed. 1855
vochtigheid
Met al die regen, je zou wakte krijgen binnen!
“Die pastei is van de wakte gevinnigd (vinnigen)” De Bo (1873).
groenten
< Frans le légume < Latijn legumen
‘Legummen’ is een Oost-Vlaams woord uit de grensstreek van Oost-Vlaanderen en Wallonië. Het is veelvuldig in gebruik in het nog net niet Franse gedeelte van Oost-Vlaanderen. Waarschijnlijk werd het verspreid door Franstalige groentehandelaars uit het Brusselse.
Ons Sarah wilde gisteren haar legummen weer niet opeten.
Ik eet graag legummensoep, vooral als ze niet doorgedaan is (gemixt). Soep waarin je je lepel kan in rechtzetten! Lekker!
We moeten nog naar de markt legummen en patatten halen.
“Ook nieuw is een (h)eerlijke lokale MerwtBBQ op zaterdagavond 7 september: lokale vleezekes, veggie en legummen met Limburgse wijn en bier.” (instagram.com 27 mrt. 2019)
“Ik loop, met een ondertussen zware boodschappentas vol met mango’s, langs kramen met legummen en fruit en textiel en keukenspullen en wat weet ik nog allemaal.” (randkrant.be 1 mei 2017)
uitspraak: klik op het pijltje om het woord te beluisteren (West-Vlaams)
In den achternoene schijnt de zonne door mijne veranda, en dan wordt het veel te warme.
Een vreemde, gevaarlijke, niet te voorspellen persoon
Dat is een echte oesschaard. Pas op!
“Teams als STVV en Waasland Beveren zijn in dit begrip ‘een echte oesschaard’ oftewel onvoorspelbaar.” (https://www.voetbalgokken.be/category/specials/page/2/)
vanavond, deze avond
zie ook van de morgen, avend
Vandenavond eten we worst met bloemkool en witte saus.
spellingsvariant van cravate (stropdas)
zie ook: kravat, plastron; verzamellemma kledij
Tijdens de diensturen was ik verplicht een cravat te dragen.
mug
< Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij Meuze
daarnaast MEUZIE, ook MEZIE —, znw. vr. Middelnederlands mosie, muesie, mesie
- Mug; in Zuid-Nederland gewoon (zie b.v. Schuermans (1865-1870), ook in Noord-Nederland niet onbekend.
Meusie, mosie, culex, Kiliaan (1588).
In de zomer hebben we hier veel last van meuzieën.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
