Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
scheet, wind, fart
dim.: protje, protteke
wnt: Wind, scheet, veest
In nagenoeg alle Zuidnederlandse tongvallen bekend (bij De Bo (1873) echter niet opgegeven), inzonderheid in de uitdrukking ”nen prot laten”.
Van Dale 2014 online: gewestelijk
Van Dale 2018 online: niet algemeen
zie ook: protten, foerten, poert en andere definities van prot
- Wie heeft er hier een prot gelaten? Zo stinken.
- Gij! Wie het eerst riekt, heeft het geflikt.
En met dat ze haar eigen uitrekte, om aan de gelei vanachter in de kast te kunnen, liet ze een protje. Gegeneerd dat ze was, hare kop zag even rood als de gelei in die pot.
Als ge een protteke moet laten, gaat dan buiten staan hé. De rokers moeten dat ook doen…
“Ik liet er een stressprotje (”Een keiluide scheet", volgens Elodie) en dat was een zegen." (vrt.be)
iemand die ten koste van alles in de gunst van de baas wilt komen, onderkruiper
(zie poepen)
vgl. bazenpoepen; bazenpoeperij
varianten bij gatlikker
Door elke dag minstens één onbetaald overuur te doen is hij niet alleen een bazenpoeper, maar ook een stielbederver.
De Jean op de syndicale vergadering: “Jaja, ik geef toe dat ik nen bazenpoeper ben. Thuis toch!” Heel de zaal plat natuurlijk.
met iemand in gesprek blijven
zie ook klap, aan de ~ houden,
klap, aan de ~ geraken,
aan de klap
Ik ontmoette de buurvrouw en bleef met haar aan de klap.
mannetje
uitspraak: klik op het pijltje
Da’ menneke is nooit tevreden.
bleekwater
Van Dale 2016 online: BE
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 5
< ontleend aan Frans eau de Javel, genoemd naar Javelle, een vroeger dorp bij Parijs waar het werd gemaakt (bron: Van Dale)
Klik op de afbeelding
zie ook eau de javel, javelwater
Hebt ge al javel in de emmer gedaan?
een pintje teveel op, beschonken
Ziet hem waggelen! Hij heeft weer een vlieg in zijn oog.
aan de macht zijn (politiek)
ook: er aan komen
In Antwerpen zijn de sossen er al heel lang aan. We zijn nieuwsgierig voor de verkiezingen volgend weekend.
Heel ’t land kijkt uit of in ’t stad, met Bart De Wever, de NVA er aan zal komen.
diamantslijper
zie slijpen
Mijn vader was ne slijper, mijn moeder ne snijder.
scharnier, hengsel
uitspraak: /lé/, /lé j.e/
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij lee:
voorheen LEDE —, Middelnederlands lede.
?Verwant met Lid. Hengsel, scharnier, van een deur, venster, deksel enz. In Zuid-Nederland.
Ik heb nief leeën op mijn deur gestoken.
> andere betekenis van lee
schoppen in het kaartspel
zie ook: pieken
.jpg)
Schuppen is troef!
Al de schuppes zijn weg, alleen de dam is nog achter – die sterft op haar kot, ge gaat zien!
> andere betekenis van schuppen
pseudo-ereteken van speeksel: met speeksel aan de duim iemand of uw eigen “decoreren”
ook: speekselmedaille (zie voorbeelden)
znwb: speekselmedaille: (1981) (Vlaanderen, sch.) alternatief van een schouderklopje: met speeksel je duim afdrukken op de borst van iemand die moet gevierd worden.
Prov. Antwerpen: spiekmadolle, spiëkmadeulle, spiekmadol
Antw. Kempen: tufmadolle, speekmadolle
Mooi zo! Ge krijgt van mij een speekmedaille!
“We hebben dan ook wel allemaal een ‘speekmadolle’ (uw duim even natmaken met uw tong en dan op hartje duwen) verdiend.” (demotorsite.be)
“Verdorie! Dat is een goed idee…! Daar mag ik mezelf wel een “speekmadolle” voor geven!" (Lambik: De stalen bloempot)
Voor die onnozele vondst alleen al, dames en heren, is die film de moeite waard en verdient regisseur Jan Verheyen een “speekmedaille”. (Louis van Dievel – vrt.be)
Wij die trots onze burgerlijke ongehoorzaamheid als een speekmedaille ronddragen, willen nu plots met harde hand geleid worden. (Mark Coenen – De Morgen)
Die speekselmedaille is deze week voor Mohsin Abbas, de deelnemer die het vaakst van Erik Van Looy te horen kreeg dat alles nog mogelijk was. (demorgen.be)
zich te goed doen (aan), flink smullen (van)
Antwerpse Kempen: flink drinken (van)
zie ook zich begaaien
Van Dale 2013 online: zich begaaien, zich tegoed doen aan voedsel en drank (ongemerkt);
wel minder gebruikt en gekend in NL, in sommige delen van Vlaanderen een courant woord
Frit met biefstuk! Daar ga ik mij eens ferm aan begaaien, zie!
een laagje verf afschuren met schuurpapier, matschuren
afslissen = tot op het hout fijn slissen
Slissen doet men men slispapier.
" ‘slissen’ is Vlaams voor het schuren met water en watervast schuurpapier (slispapier)." (forum oud.klei.nl)
> andere betekenis van slissen
jengelen, huilen, wenen
zie ook enteren
De kleine is al de hele dag aan het grinsen. Zijn tandjes komen door.
middagmalen, lunchen
ook in de Kempen
men zegt ook: noeneteten (leiestreek)
wuk est van noeneteten: wat eten we deze middag?
zie ook noen
Gaan we nog niet noeneten? Mijne beer groost!
jullie (onderwerpsvorm)
< gijlder < gijlieder
variant: gunder
→ de onafgezwakte vorm ‘gijlder’ wordt in Oost-Vlaanderen lokaal nog gebruikt (mits klinkerverkorting), in West-Vlaanderen is het zelfs de normale vorm: ‘gijder/gijnder’
zie ook: ulder, ulle, gelle
(Antw.) olle zie ook golle
Gulder weet zeker nie of da uldere kleinste thuis is?
tot het uiterste, voluit, volle bak, volle gas
bv. in: à fond rijden, à fond gaan, à fond zitten, à fond geven
Tijdens de Ronde moeten we zijn in de tent aan de voet van de Oude Kwaremont. Waarom daar? Omdat de renners ons daar driemaal zullen passeren en exact op die plaats “à fond” gaan, terwijl wij onze eigen fond aan het leggen zijn. (internet)
ouderen, senioren
vnw: mensen die pensioengerechtigd zijn, 65-plussers
Van Dale 2015 online : Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
herkomst: vertaling uit het Frans
Elk weekend verzamelt de derde leeftijd zich in het parochiezaaltje bij ons in’t dorp om zich eens goed te laten gaan op muziek uit hunnen tijd.
op je gemak, deugdoende neerzitten
vergelijk “vluggen” in Van Dale: van vogels zich in de zon in het zand koesteren
Nadat de kleine de ganse namiddag gespeeld had, flokte hij zich in de zetel en we hoorden hem van de ganse avond niet meer.
wat?
zie welk
uitspraak: klik op het pijltje om het woord te beluisteren
Wuk zeg je daar?
Wuk ligt er daar in de grond?
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
