Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #29901

    paske laten zien
    (uitdrukking)

    identiteitskaart ter controle afgeven
    zie ook pas

    “Alle manifestanten mochten hun “paske” laten zien aan de pakkemannen, waarna iedereen enkele weken later een GAS-boete van 65 euro of meer kreeg aangesmeerd.” (’t Pallieterke 060416)
    “Kortom: de “stadswacht” mag uw paske vragen als gij iets doet wat niet mag (in het kader van een gemeentelijke administratieve sanctie) en gij moet dan uw paske laten zien." (https://juridischforum.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (23 Jun 2021 20:05)

    👍
    152

    #29902

    verkeersanker
    (zn. o./m.; ~s)

    vaste woordvoerder in de media voor verkeersnieuws

    vgl. anker; nieuwsanker; weeranker; sportanker

    Hajo Beeckman nieuwe verkeersanker bij de VRT (deredactie.be )

    Daarom kwam het verkeersanker van Studio Brussel niet opdagen (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 06:36)

    👍
    152

    #29903

    uitklaren
    (ww. klaarde uit; uitgeklaard)

    (van het weer) opklaren

    Van Dale 2018 online: BE

    taaladvies.net: In België wordt uitklaren ook gebruikt in de betekenis ‘(van het weer) opklaren’, ook door standaardtaalsprekers. Toch is er een niet te verwaarlozen groep taalgebruikers die dat gebruik afkeurt. Het is daarom vooralsnog niet duidelijk of (het weer) klaart uit tot de standaardtaal in België gerekend kan worden

    En kijk maar naar buiten: het weer is uitgeklaard (nu nog ons koppekes… ) (belgiumdigital.com )

    We kwamen dichter bij Cee en het weer klaarde uit. Een lichte bries stak de kop op en het kwik steeg tot een graad of 19. (bloggen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Jul 2021 20:58)

    👍
    152

    #29904

    zoetwater-
    (eerste deel van samenstellingen)

    het voorvoegsel wordt gecombineerd met een beroepsnaam en geeft aan dat de persoon in kwestie een amateur is

    oorsprong: een van de scheldwoorden van Kapitein Haddock in de strips van Kuifje door Hergé luidt “zoetwatermatroos”

    “Zoetwatermatrozen: Benaming uit de maritieme wereld met een duidelijke negatieve ondertoon. De stoere, echte matrozen bevonden zich volgens Haddock namelijk op de open zee, en niet op het zoete binnenwater van meren, kanalen of rivieren. Werd door kapitein Haddock graag gebezigd tijdens een van de hachelijke avonturen die hij met Kuifje op zee beleefde.” (http://www.standaard.be/cnt/dmf20111021_088)

    “Sedert verpolitiseerde zoetwaterpedagogen het leer-en onderrichttraject ondergeschikt maakten aan diversiteit, multiculturalisme en herverdeling, liep het verkeerd in ons onderwijs.” (J.-M. Dedecker in Knack 110318)

    “Observaties van een zoetwater psycholoog?”
    (https://justguidooohh.com/2011/11/25/de-dikke-vrouw/)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 03:36)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Sep 2021

    👍
    152

    #29905

    VTMisering
    (de ~, vrouw. zelfst. nw. geen mv.)

    - vermoede – negatieve evolutie van de media onder invloed van de commerciële zender VTM

    Een analyse van de kulturele ‘waarde’ van de Vlaamse kommerciële zender, met andere woorden de diskussie rond de kulturele vervlakking, de zogenaamde VTMisering die, volgens sommigen, door de zender werd teweeggebracht, ontbreekt volledig. (docplayer.nl/57382256)

    Maar ik zie EEN OPBOD TEGEN MEKAAR en een stijgende lijn waarmee de media alles gaan in beeld brengen. (…)Naar mijn mening is dat ALLEMAAL GEKOMEN SINDS DE KOMST VAN VTM (VTMisering) en de dood van Diana.
    (http://docplayer.nl/46758703-Universiteit-gent-faculteit-politieke-en-sociale-wetenschappen.html)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 06:42)

    👍
    152

    #29906

    blad, het ~ omdraaien

    zie het blad omdraaien

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Jul 2021 18:25)

    👍
    152

    #29907

    chiroheem
    (het ~, hemen)

    thuisbasis van de jeugdbeweging, meestal zijn het verschillende lokalen in 1 gebouw

    zie ook heem, chirolokaal, jeugdlokaal

    andere samenstellingen met chiro, zie aldaar

    In juli is het altijd mosselen-eten in het chiroheem om de chirokas te spijzen.

    De chirofuif gaat door in het chiroheem, nu zaterdag om 21.00u om chirokermis af te sluiten.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (20 Jul 2021 00:01)

    👍
    152

    #29908

    griessuiker
    (zn. m.; geen mv.)

    Van Dale 2018 online: BE: fij­ne, snel smel­ten­de, ge­raf­fi­neer­de kor­rel­sui­ker
    Opmerking: Volgens Van Dale is die Belgisch-Nederlands, maar: google 2018: .BE (>7.200); .NL (>53.000)

    < De Tiense Suikerraffinaderij N.V. produceert suiker in verschillende korrelgroottes:
    S0 poedersuiker 0,08 – 0,1mm (bloemsuiker)
    S1 ultrafijne suiker 0,2 – 0,35mm
    S2 fijne suiker 0,35 – 0,55mm (griessuiker)
    BD brillant Decor 1,4 – 3,15mm

    zie ook kristalisé, kristalisésuiker, cristalisé

    Sugar-485057

    In een Belgisch kookboek heb ik een (denk ik) lekker recept gevonden voor bavarois van Leffe Radieuse. Probleem is alleen dat er “griessuiker” in moet en ik heb geen idee wat dat is. Wie kan mij vertellen wat het Nederlandse equivalent hiervan is? (fok.nl)

    Fijne griessuiker tienen van het merk Tienen is beschikbaar bij Delhaize voor de prijs van €2.34. (promobutler.be )

    Schiftsuiker is een ultrafijn type van kristalsuiker (griessuiker). Verschillende merken bieden het aan als S1 suiker. (dagelijksekost.een.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (04 Aug 2021 12:57)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Dec 2022

    👍
    152

    #29909

    overbijten
    (ww. beet over; overgebeten)

    door bijten kapot maken, in stukken maken

    Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen

    zie algemeen: over

    Zeldzame kippen strot overgebeten (Ronse) – Het Nieuwsblad

    Ontsnapte foxterriër bijt 30 kippen de nek over – VRT NWS

    Ook steenmarters brengen veel schade toe, aan pluimvee, maar ook door het doorbijten van kabels van voertuigen. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 08:54)

    👍
    152

    #29910

    klus­jes­dienst
    (zn. m.; ~en)

    buurt- en nabijheidsdienst die klusjes uitvoert

    In Van Dale 2018 online enkel bij buurt- en nabijheidsdienst
    googel 2018: .BE (>43.900) ; .NL (>9.900)

    De Klusjesdienst van het OCMW kan instaan voor
    •verf- en behangwerken
    •het onderhoud van de tuin (gras maaien, onkruid verdelgen, het snoeien van struiken en het vellen van bomen, indien dit zonder gevaar kan gebeuren)
    •kleine herstellingen aan schrijnwerkerij, elektriciteit en sanitair
    (ocmwaalst.be)

    De klusjesdienst van ons ziekenfonds helpt je bij kleine herstel- en onderhoudswerken.
    (devoorzorg.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (29 Jul 2021 09:40)

    👍
    152

    #29911

    flodderbal
    (zn. m.; ~len)

    (balsport) een dwarrelende bal

    zie ook lodderbal

    Van Dale 2018: flodderen: niet al­ge­meen flad­de­ren
    google 2018 online: .BE (>65) ; .NL (>15)

    “Een flodderbal, maar zulke doelpunten tellen ook”, vertelde de 19-jarige Van Dooren met een brede lach. (nieuwsblad.be)

    Vlak voor rust incasseert de thuisploeg een opdoffer als een flodderbal voor de voeten van Fixelles komt en deze via de paal in doel schiet, 0:1. (lommelunited.be)

    Eerst is er die voorzet van Cordaro die binnen waait en die 2-2 is een flodderbal tegen de paal die in doel valt. (voetbal24.be)

    En paar flodderballen aan het net worden goed verwerkt (met een beetje geluk, maar dat mag in zo’n geval !) 16-14, het kan nog alle kanten op, maar Kieldrecht houdt die kleine voorsprong vast. (myonline.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 13:52)

    👍
    152

    #29912

    verstaat ge
    (vaste woordgroep)

    - versta je, versta je ’t
    - hebt ge het verstaan?
    - begrepen?

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Hooren: in Z.-Ndl. hoordet (joos 1900-1904), begrijp-je(‘t)? versta-je(’t)? begrepen? Al of niet met nadruk; in ’t laatste geval in sommige streken als een bloot stopwoord in gebruik.
    Versta je dat versta je wel? hoor je dat (goed)? Gezegd om het gesprokene (vooral een ge- of verbod) kracht bij te zetten.

    zie ook hoort ge, begrijpt ge, verstaan

    Verstaadet wat ik u wil zeggen? Met dees heet weer houden we de vensters en deuren toe zodat het binnen fris blijft.

    En als ge ne weerwolf tegen kwam, verstaat ge het, en ge had ne zakdoek, ge werpte die eh… op die weerwolf… (Vlaamse volksverhalenbank)

    Wat ik u juist heb uitgelegd, dat gaan we zeker niet doen, verstaat ge?

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (27 Jul 2021 08:48)

    👍
    152

    #29913

    fate, tot de ~
    (bijwoordelijke uitdrukking)

    zie tot de fate

    .

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (04 Aug 2021 20:59)

    👍
    152

    #29914

    manchetknop
    (zn. m.; ~pen)

    manchetknoop

    zie ook knop, manchet; verzamellemma kledij

    variant manchetteknop

    Cufflinks-old hg

    Ook leuk: de schattige kinderarmbandjes voor je mini-me’s en de gepersonaliseerde manchetknoppen voor manlief. (elle.be)

    Mooie manchetknoppen handmade in india in doos (Overige Herenaccessoires) – Te koop in Ranst. (2dehands.be)

    Manchetteknoppen – Te koop in Oosterzele | 2dehands.be

    Voor uw geschenkjes, hebben we enkele ideetjes voor u : een mooie paraplu met de vermelding in beide landstalen ‘Wat een mooie regendag’, een sfeerparfum, manchetteknoppen met de logo van onze vereniging… zelfde prijs voor elk produkt: 20 euro. (optimistenbond.be)

    Manchetknop groen. Normale prijs €32,50 · Manchetknop geel. Normale prijs €32,50 · (paulienenpaulette.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (10 Aug 2021 22:13)

    👍
    152

    #29915

    koppijn
    (de ~ (v.))

    hoofdpijn

    Meneer doktoor, ’k heb last van zware koppijn, kunt ge mij geen medikamenten voorschrijven?

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (11 Jul 2021 09:57)

    👍
    152

    #29916

    haarpijn
    (de ~ (v.), ~en)

    hier in de betekenis van een kater als gevolg van een teveel aan alcohol

    < Frans: avoir mal aux cheveux

    Hij was te laat op de afspraak: niet verwonderlijk met die overduidelijke haarpijn na een nachtje zuipen!

    Een homeopathische hoeveelheid sterke drank schijnt de beste remedie te zijn tegen haarpijn. Lijkt me truut!

    “Als iemand klaagt over haarpijn, dan heeft die meestal een kater.” (HLN 11/02/18)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door helle en laatst gewijzigd door fansy (25 Jun 2021 00:41)

    👍
    152

    #29917

    zeer, het doet niet ~, maar het is wel lastig
    (uitdrukking)

    zie Het doet niet zeer, maar het is wel lastig

    .

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (15 Jul 2021 00:47)

    👍
    152

    #29918

    veelpoeper
    (zn. m.; ~s)

    iemand die met vele partners de liefde bedrijft

    zie ook veelpoeperij

    Zijn alter ego’s passeren allemaal de revue: Jones de onverschillige hartenbreker, Jones de veelpoeper, Jones de ontembare libertijn, Jones … (enola.be)

    Uiteraard zijn er meer scheefpoepers hetero dan homo, er zijn er gewoon ook meer. Er zijn echter wel minder veelpoepers bij hetero’s dan bij homo’s, denk ik. (9lives.be)

    Doorgaans trek ik me geen lap aan van ‘de buren’, maar sinds ik in Zweden de avonturen van de uiterst aantrekkelijke jongeman op de verdieping boven mij kon volgen (een veelpoeper, telkens nieuwe vrouwengeluiden. (weljongniethetero.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 06:11)

    👍
    152

    #29919

    flemer
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    vleier, flikflooier
    zie flemen

    “Meestal krijg ik het verwijt keihard te zijn. Het feit dat jij mij flemer noemt klinkt als muziek in de oren”(HappyMama blog)

    “Het is nobel dat je je baas in een positief daglicht wil zetten, maar wees je ervan bewust dat de balans snel kan overhellen. Als je niet als flemer wil overkomen, denk je best na over wat je doet.” (http://www.jobinformatie.be/)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (08 Aug 2021 19:02)

    👍
    152

    #29920

    alleenstaand geval, een ~
    (idioom )

    een geval dat op zichzelf staat, een geval op zich

    Wij vonden het vreemd dat ons moeke zo plots overleed maar volgens de dokter was het een alleenstaand geval.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door koarebleumke (11 Aug 2021 03:32)

    👍
    152

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.