Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
beklaagde, beschuldigde, verdachte
Betichte is standaardtaal in België, dat weliswaar niet tot de officiële terminologie van het gerecht behoort, maar wel voorkomt in het gewone taalgebruik.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 6
Van Dale 2015 online: BE, verouderd
verouderd? Zie recente voorbeelden in de pers.
< Middelnederlands: ticht(e): beschuldiging (1298)
In deze zaak stonden in totaal 12 betichten en 2 vennootschappen terecht voor de medewerking die ze verleenden bij het opzetten en onderhouden van de drugsplantages en het witwassen van drugsgeld.
Het was duidelijk de bedoeling van de betichte om zijn vrouw te doden, want getuigen hoorden hem bij herhaling schreeuwen: “Ik maak u kapot!”
De betichte gaf verstek op de rechtbank.
Toch was de woede innerlijk nog niet bekoeld bij de betichte. Hij trommelde een werkmakker (25) uit Oudsbergen op. (nieuwsblad.be – 2021)
Vrienden omschrijven de betichte, die zelf student is aan de UHasselt, als een opdringerig iemand die blijft pushen om zijn wil op te leggen.(hbvl.be – 2021)
De aanwezigheid van de betichte is daarbij even noodzakelijk als die van een rechter en een griffier. (humo.be – 2021)
het is bagaar
ruzie, zie ook kermis, het is ~, ambras, lageir, koekenbak
→ Frans la bagarre (opstootje, schermutseling)
Toen haar man gisteren thuiskwam, was het weeral bagaar. We hoorden ze roepen tegen elkaar.
Maar al de bagaar errond doet me verlangen naar zondagochtend, wanneer ik op het vliegtuig stap naar mijn teerbeminde Sevilla. (vrt.be)
rolluik
< persienne
Het begint donker te worden, tijd om de percheinen naar beneden te doen.
inhouding, het afhouden of niet uitbetalen van kosten, belastingen, premies e.d.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal;Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6
standaardtaal in België
zie taaladvies.net
zie ook : afhouden
De afhouding van RSZ en andere belastingen doet ons brutoloon serieus slinken.
“Kaartjes worden tot 4 dagen voor het vertrek terugbetaald met een afhouding van 30% van de prijs van het kaartje. standaardtaal in België” Taaladvies.net
In feite een konijn maar ook een mooi meisje.
zie ook keun, ferm ~
Zie ne keer wat een schoon keun dat er daar loopt.
Letterlijk : Wat een mooi konijn
Figuurlijk : Wat een mooi meisje
> andere betekenis van keun
afstand afleggen
Onze vorige gebuur was vertegenwoordiger en deed ongelooflijk veel baan per jaar.
Vorig weekend heb ik opgediend tijdens het mosselsouper van onze tennisclub. Ik heb nogal wat baan gedaan hoor!
voorpremière, voorvertoning, preview
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 7
Vanavond gaan we naar de avant-première van de nieuwste Bond film zien.
(administratief) onderdeel van een Belgische provincie, op zijn beurt onderverdeeld in districten en kantons
vnw: onderafdeling van een provincie
vgl. arrondissementeel, arrondissementsrechtbank
Voor wat betreft de provincieraadsverkiezingen wordt Vlaanderen ingedeeld in een aantal administratieve arrondissementen, die op hun beurt onderverdeeld zijn in een aantal kiesdistricten. Elk kiesdistrict bestaat uit een of meerdere kieskantons.
met, in
> op de trein, op het vliegtuig; NL: in (de trein, het vliegtuig)
> op de fiets; NL: met de fiets
Om aan te geven dat men zich in een openbaar voertuig zoals een trein, bus of tram bevindt, wordt het voorzetsel ‘in’ gebruikt. Dat gebruik is standaardtaal in het hele taalgebied. Combinaties met ‘op’ zijn standaardtaal in België. Taaladvies.net
zie ook café, op ~; verzamellemma wegcode
Gisteren zat ik met een brede grijns op de trein naar Brussel. Ik had immers net vernomen dat omwille van een ongeval de E40 richting Brussel volledig was afgezet. Met de complete verkeerschaos als logisch gevolg. Terwijl anderen in hun wagen de tijd zagen voorbijgaan, flitste ik aan hoge snelheid door het groene ontwakende landschap van Vlaams-Brabant.
We zaten nog maar net op het vliegtuig in Brussel en ik kreeg al de vraag of wij ook naar Australia gingen.
Elk jaar in de mei rijden we op de velo naar Scherpenheuvel.
> andere betekenis van op
lul, zowel in de letterlijke als de overdrachtelijke betekenis
Mijnen deem is groter als dieje van u.
Soms kunt gij echt nen deem zijn!
zie andere betekenis van deem
een zuur gezicht opzetten
Gij zet nogal een troemp op, staat het u niet aan misschien?
Soort van zoetekoek maar bestaande uit 3 lagen. Bovenste laag: peperkoek in het midden soort marsepein en de onderste laag opnieuw peperkoek.
Regio Uitkerke-Zeebrugge-Knokke-Heist
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij janhagel: In Vlaanderen heet dit gebak Jan Hagel en zijn maat
‘Janhagel’ betekent in het Nederlands ‘gepeupel’. Op het einde van de achttiende eeuw werden jonge mannen naar het leger gelokt met onder meer soldatenkoeken.
Wat eet je daar bij de koffie?
Janhagel en zijn maat.
biefstuk
soms ook afgekort tot stek
uitspraak ook: bufsteek
Als ge veertien dagen naar de vremde op verlof geweest zijt, is bufstek friet het eerste dat ne mens wilt eten als em thuiskomt.
Straks gaan we een stekske eten met steppegras.
Heel erg bedankt mensen. we zijn ‘ne bufstek friet’ gaan eten op de Korenmarkt! Was daar nog nooit geweest wat horeca betreft. (mechelenblogt.be)
van de ene bestemming naar de andere gaan
ook: rondvoyageren
zie ook: bratsen,
trot, op ~ zijn,
schok, op ~ zijn,
radaille, op ~ zijn
De reisblogger gaat op voyage en de interieurblogger richt zijn huis in.
spaak, meestal van een fietswiel
< “balein” veerkrachtig stalen staafje, naar analogie met “baleinen” uit walvisbaard, die gebruikt werden in korsetten, paraplu’s en dergelijke <Frans “baleine” (walvis)
- Wat is er met uw velo gebeurd? Vier bleinen zijn gebroken in het achterrad!
- Tijskaarten vas(t)spangen op de bleinen van uwe velo, daarmee kunt ge “ratelen”!
vergissing, fout
vnw: fout, vergissing, misslag
-het is een missing: verkeerd verbonden zijn, verkeerd getelefoneerd hebben
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
znw. vr. van Missen. In Noord-Nederland thans niet in gebruik
4. Misslag, fout, vergissing; thans nog in Zuid-Nederland gewoon
zie ook misse (W-Vl)
Volgens mij is er een missing gebeurd want dees klopt echt nie!
“Hebben eenige bladen dit aldus aangekondigd, dan kon dit alleen bij missing gebeuren”. Het Volksbelang v. 31 Dec. 1910.
Ruysseveldt begaat een missing die erg gevaarlijk had kunnen zijn als Jos Van Beeck gevolgd had. (antwerpsupporter.be)
Een missing die niet just een was (blog.zog.org)
vork
< Frans fourchette
ook in bepaalde regio’s in de Kempen
zie varianten bij: verket
Lig’n de forchetten ol up toafel ?
Leg de forchette links van joun talloore, meiske.
onvoorspelbaar persoon, waarvoor men best wat op zijn hoede is
eerder mild negatief
zie ook krawaat
Van de Jef kunt ge alles verwachten, ’t is nen echte krowaat.
een gezin waar je altijd welkom bent, er staat altijd een deur open.
vgl. huis, ’t is hier het ~ van Oostenrijk niet
Da’s daar echt het huis van Oostenrijk, als je aanbelt je bent er nooit alleen.
avondmaal, avondeten
verbastering van “den avo(nd)skost”
Het woord is ook gekend als “noskos”, met zekerheid in Stevoort, St.-Lambrechts-Herk, Wimmertingen, Alken, Wellen.
De noskes is verig, komt ger aan tafel?
Blijft ge vanavond voor de noskos?
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
