Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
met een fiere, trotse uitstraling ergens poseren. (Gehoord op radio1 13/11/10: “U stond daar te blinken tussen…”)
Zij stond daar te blinken op het erepodium met haar blekken medaille rond haren nek.
> zie andere betekenis van blinken, staan te ~
sterk, aanzienlijk, aanmerkelijk
Frans: sensible, sensiblement
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
“In het Frans: ‘sensible’. In Algemeen Nederlands wordt ‘gevoelig’ soms gebruikt als synoniem voor ‘duidelijk voelbaar’: ‘een gevoelige klap’, ‘een gevoelige les’. In Belgisch-Nederlands komt het ook voor in de betekenis ‘aanzienlijk’: ‘een gevoelige prijsstijging’.”
Ondanks dat we meer onkosten hebben gehad in het afgelopen jaar is onze winst toch gevoelig gestegen.
pech krijgen onderweg
ook: iets dat bv. stilvalt, kapot is, niet meer werkt, …
zie ook panne, in ~ liggen
vnw: in panne vallen: motorpech krijgen of storing, defect aan een toestel
Van Dale:
(Belgisch-Nederlands, spreektaal) in panne vallen
(leenvertaling van Fr. tomber en panne)
een defect krijgen aan een voertuig, een machine, een toestel
(in ’t bijzonder) motorpech krijgen
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
Mijn auto viel halverwege tussen Brussel en Gent in panne.
Ik ben met mijn boormachine in panne gevallen. Hebt gij er toevallig geen? Het is juist maar voor een gaatje in de muur te boren om dat kadertje op te hangen.
Ik ben met mijn leesbril in panne gevallen. Een oor eraf. Ik val in kosten (kosten, in ~ vallen).
bloemlezing De Standaard:
De Airbus van het leger, waarmee De Crem rondreist, is in panne gevallen. (standaard.be)
De gepantserde limousine van de Amerikaanse president Barack Obama is woensdag in panne gevallen (standaard.be)
Voetbalclub Sporting Hoegaarden viel in panne met de centrale verwarming en de douches in de kleedkamers. (standaard.be)
Verschillende vrachtwagens vielen in panne en moesten getakeld worden. (standaard.be)
Kleine Reuzin valt in panne (Antwerpen) – De Standaard
hek
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
Rond het podium stond een hekken zodat opdringerige fans er niet bij zouden kunnen.
Ik ben met de auto tegen het hekken gereden.
bloemlezing De Standaard:
De 39-jarige R.B. uit Ichtegem reed zondagmiddag rond half twee met zijn lichte vrachtwagen tegen een hekken in de Engelstraat en sloeg daarna op de vlucht. (standaard.be)
Aan het begin versperren houten paaltjes de toegang en ook nabij de Torhoutstraat zorgt een hekken dat met een ketting gesloten is …(standaard.be)
In de Kortenbosstraat reed donderdag in de late avond een bus van De Lijn tijdens het opkomende stormweer tegen een hekken (standaard.be)
De toegang wordt versperd door een hekken met een wachter. (standaard.be)
In hun vlucht ramden zij een hekken en lieten nog wat buit achter. (standaard.be)
enz.
controle
vnw:
•controle, toezicht, verificatie, correctie
•onderhoud
•bezichtiging
zie ook klein nazicht, groot nazicht
Van Dale 2015: in België
DS2015 standaardtaal
zie ook nazicht doen
vgl. autonazicht
Mijn auto moet morgen binnen voor een nazicht.
Ik heb een afspraak bij de tantist voor nazicht.
Besluit onderhoud en nazicht van stooktoestellen voor verwarming gebouwen of aanmaak warm verbruikswater (vlaanderen.be)
In Antwerpen zijn bij nazicht van de Boerentoren enkele brokstukjes naar beneden gevallen. (vrt.be)
geld uit de muur, uit de bancontactautomaat halen of aan het loket van de bank
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook muur, uit de ~ halen
Voor we gaan terrassen moet ik toch wel eerst geld gaan afhalen.
demorgen.be: Geld afhalen straks niet meer gratis?
vooruitgaan
< Frans avancer
ook in Antwerpen, Antwerpse Kempen, Limburg, Brabant
zie ook avanceren, affeseren, affeceren, zich ~, affeceren, avanceren, zich ~
Schat, ik ben vandaag wat later want ik sta in de file en dat aveseert hier langs geen kanten.
Fictieve gemeente, waarbij de nadruk ligt op het feit dat deze veraf gelegen is.
/t.e t.e r.e w.e t.e r.e/ allemaal doffe e’s
zie Teutereweutere
Voor mijn part gaan ze in Tuttere-wuttere wonen!
demorgen.be: Zij proberen tegen beter weten in ons “pelse jasjes” te slijten…want het gaat koud worden in Tutterewuttere…zegt de NASA??…
boodschappentas
< Provençaals: cabas < latijn: capax (= wat veel inhoudt, bevat), capere ‘nemen’
Als ze van de markt terugkwam, stak haar kabas vol groenten en fruit.
Een kabas werd vroeger gemaakt uit geweven dikke wol, meestal in een bloemmotief met donkergroene of -bruine fond, en met 2 leren handvaten.
> andere betekenis van kabas
iets wat men normaal niet doet of koopt
zie ook folie
We gaan dit weekend naar Venetië: een folieke!
“Zegt uw partner ‘Ik heb een folieke gedaan’, check dan uw bankrekening. Een folieke (uiteraard komende van het Franse une folie) is een zottigheid, een onbezonnen daad.
Al kan het ook een mildere connotatie hebben. Dan is een folieke iets wat je er extra bij doet, een presentje dat je jezelf gunt. ‘Ik heb bij die jurk ook nog een halsketting gekocht, het was een folieke.’" (gva.be 24 aug. 2020)
inhalig persoon
Nu heeft die schuffel alle pralines alleen opgegeten!
< zie andere betekenissen van schuffel
kleding: ’s zondags dinge, ’s wekendags dinge
“schoon dinge” was zondagse kleding of kleding die bij een speciale gelegenheid gedragen werd
zie ook: dingen
Ik leg ’s avonds altijd mijn dinge klaar voor als ik opsta.
viering van de honderd dagen
Hoedjesdag werd genoemd naar het gebruik om op die dag een gek hoedje op te zetten.
zie ook: honderddagenshow, chrysostomos
Op hoedjesdag ziet ge de gekste creaties en merkt ge hoe creatief studenten kunnen zijn.
ook wel: fafoelitis.
Uiting van fafoel gedrag.
“Nen iPhone, gij hebt dat toch nergens voor nodig? Dat is gewoon fafoulitis!”
om iets gaan, iets gaan kopen, iets gaan halen
[vnw: achter boodschappen gaan, boodschappen halen
Gaade nu achter boeken gaan?
Ik ga efkens achter sigaretten.
Ik ga in de kelder achter cola. Moet ik nog iets meebrengen?
gaan eten in een Oosters restaurant (Chinees, Thais, Indonesisch)
Van Dale: chinezen
Als ge ‘s nachts nog groten honger hebt kund’altijd nog een Chineeske gaan doen: veel eten voor weinig centen.
bof
zie ook mol
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook verzamellemma geneeskunde
Onze kleine is al de hele tijd aan het jengelen en zijn gezicht is zo opgezwollen, hij zal toch niet de dikoor aan ’t krijgen zijn zeker?
aanaarden van (patatten)
uitspraak: aonjeiren
uitspraak in Antwerpen-stad: aanjaren, van jaard = aarde
Het is tijd dat we de patatten (petaote) gaan aonjeiren.
Afdeling in het ziekenhuis waar patiënten in kritieke toestand worden opgenomen
is standaardtaal in België
intensieve zorg, intensive care
< ook afgekort tot intensieve
Van Dale 2016 online: BE
zie ook verzamellemma geneeskunde
Mijn tante ligt op intensieve zorgen, we kunnen haar vandaag nog niet bezoeken.
mededeling van een huwelijk of een overlijden in de vorm van een brief of kaart
Veronique trouwt in mei. We hebben de faire-part gehad.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
