Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
iets kwaadwillig met woorden in gang steken
zie ook “kwaad vuur stoken”. Zie vuur, kwaad ~ stoken, brem stoken
Hij is bij die twee aan ’t vuurkestook doen en seffens liggen ze in ruzie.
Ge moet geen vuurkestook gaan doen, laat de geburen gerust!
> andere betekenis van vuurkestook doen
douche
vnw: douche
Van Dale: stortbad
1 bad waarbij iem. een grote hoeveelheid water tegelijk over zich heen krijgt
2 (archaïsch) douche
Een stortbad nemen.
Schrijft Knack Belgisch? (Siegfried Theissen)
Stortbad i.p.v. douche: ‘De moord in het stortbad’ (Knack, 20-01-1999)
kabinetsmedewerker van een minister
Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands
zie ook kabinet
De Tijd: “Wat verdient een Vlaamse ‘cabinetard’?”
De Jean heeft ne lange arm bij financiën, hij kent daar een of andere cabinetard.
Hij had al een hele carrière in de coulissen van de macht achter de rug, als gerespecteerd en geducht kabinetard.
hetzelfde (zowel bw. als aanw. vnw.)
ook ’t zelfste
zie zelfste
Wat ik drink? Voor mij ’t zelfste.
Platte patatten of stoemp dat is toch hetzelfste?
het gelijktijdig uitvoeren van meerdere al dan niet bezoldigde mandaten, verschillende banen of functies gelijktijdig uitoefenen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
antoniem: decumuleren
Onder de titel ‘Wie zijn de cumulkampioenen’ las ik gisteren in de gazet dat de winnaar zomaar efkes 59 mandaten cumuleert.
Veel politiekers cumuleren een burgemeesterssjerp met een zetel in het parlement.
groentepap
andere soorten:
nieuw petatjes
gebakken petatjes
koude petatjes
zie ook patat
De Nederlandse madam trok nogal ogen als ze hoorde dat baby’s hier alle dagen petatjes eten.
overstapkaartje
“Receveur, voor mij twee correspondentie astublieft”
(Ontvanger, voor mij twee overstapkaartjes alstublieft.)
handschoen
< verkorting van handschoen
Goêd dérstappe hêlp tiëge de kaa want noë ‘n haaf oêr héb ich m’n sjêrp ên m’n haase autgedond ên e bitsje laoter moes m’ne pit ook traon geleeve.
(Flink doorstappen helpt tegen de kou want na een half uur heb ik mijn sjaal en mijn handschoenen uitgetrokken en nog wat later moest de jas er ook aan geloven.)
> andere betekenis van haas
lies, liesstreek
Uitspraak: iëkenis [i?k?n?s]
uitspraakvariant in de kempen:ekenis
< Latijn inguen
Ze ging wat liggen want ze had last van stektes in heur iekenis.
Ze ging even rusten want ze had steken in haar lies.
blijkbaar, schijnbaar, het lijkt wel of, net of, alsof
vnw:
•blijkbaar, kennelijk
•in België vaak voor: net
Van Dale 2016 BE; spreektaal naar men mag of moet aannemen
= blijkbaar, kennelijk
Awel, ge hebt precies grote honger?
Aan uw oogskes te zien zijt ge gisteren precies laat uitgeweest.
Amai, die trekt precies op Luc Appermont. Oei, ’t is em nog ook. Of niet?
Precies of het interesseert u niet?
aan de deur bellen
aanbellen
Van Dale 2014 online:
de bel doen luiden, aanschellen
< heb je al gebeld?
Ik heb al twee keren gebeld, maar ze doen niet open.
- zich haasten
- versnellen, gas geven
- rap voortdoen
uitspraak in Antwerpen: klik hier
zie ook zwam geven, pulle, gaas geeveuh, buzze geven, petten geven, katoen geven, garen geven
Ik moet hier serieus gaan beuzze geven of ik mis mijn trein.
‘Echt waardeloos’ is niet overal synoniem van ‘rebu’. In Haspengouw betekent het zoveel als ‘van mindere kwaliteit’.
< Frans: rebut
Bij fruit (bijvb. appels) worden de uitgesorteerde appels (te klein, te groot, beschadigd, kleur niet goed genoeg, te rijp of te onrijp enz.) verkocht als ‘rebu’ aan de fruitsap-industrie of voor andere verwerkers. Wel dient er bij gezegd te worden dat de handelskwaliteit minder is, de kwaliteit van het fruit op zich hoeft daarom niet minderwaardig te zijn: de ‘rebu’ is gewoon niet goed (mooi) genoeg voor in de winkel.
elk van de schoepen van een watermolenrad
ook: allep – (Lat. alapa = oorvijg)
verouderd
De allepe van ’t miëleraod (de schoepen van het molenrad)
Als iemand zich storend of irritant of stout (kinderen) gedraagt, leren we ze manieren en dus gaan we ze een beetje bijvijzen. (bijschroeven)= manieren leren.
ook in de provincie Antwerpen
Hela menneke, is het nu bekan gedaan met tegen de zetel te sjotten of moet ik u een beetje bijvijzen?
daas, paardenvlieg, steekvlieg, (niet te verwarren met de horzel)
Antw. Kempen: dazerik
W.-Vl.: daze
er zijn talrijke varianten voor dit (on)beest: zaps, jaaps, daats, dets, blinddaas, dazerik enz.
Het zit hier vol dapsen, laat ons maar ergens anders gaan sjotten.
gulp
Uw spriet staat open. Zie maar dat uw vogeltje niet gaat vliegen.
> andere betekenis van spriet
regenworm
ook in het Scheldeland
zie ook: pier, piet, piering, pirling,
terik, tetting, tettienk, teerling,
pilleweuter
Als het regent, zit mijnen hof vol met pielewuiters.
Ik ga wat pilleweuters zoeken om te gaan vissen.
jullie (onderwerpsvorm)
zie ook gulder, gijle, gelle
verwante vorm olle, zolle
Golle zèd olle paraplu vergete.
Jullie zijn jullie regenscherm vergeten.
Golle zie ni goe zeker?
> andere betekenis van golle
toewijzen aan een (onderwijs)instelling, benoemen, aanstellen; een bestemming geven
zie ook: affectatie, reaffecteren
De Vlaamse Executieve heeft de personeelsleden geaffecteerd op de nieuwe personeelsformatie.
Een gedetacheerd personeelslid is geaffecteerd. Dit personeelslid is dus nog tewerkgesteld in de school. Een gedetacheerd personeelslid kan bijgevolg stemgerechtigd lid van de schoolraad blijven of worden.
(…) vraagt waarom deze buurtweg(en) geaffecteerd worden als polderwegen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.